Tης Ελένης Μήτσου
Οι επιταγές του 2ου Μνημονίου μπαίνουν η μία μετά την άλλη σε εφαρμογή. Οι μισθοί μειώνονται, οι Συλλογικές Συμβάσεις καταργούνται, τα εργατικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα το ίδιο. Το κράτος πρόνοιας συρρικνώνεται δραματικά, οι άνεργοι πληθαίνουν με γεωμετρική πρόοδο, ενώ όταν οι εργαζόμενοι καταφέρνουν να βρουν δουλειά έναντι του σκανδαλώδους ποσού των 300 και 400 € το μήνα νιώθουν ανακουφισμένοι, γιατί «400 ευρώ είναι καλύτερα από το τίποτα».
«Η Ελλάδα έχει διανύσει μικρό τμήμα του δρόμου» δήλωσε τον Φλεβάρη η γερμανίδα Καγκελάριος Μέρκελ, αφήνοντας άναυδους εκατομμύρια ανθρώπους στην Ελλάδα που δεν μπορούν να φανταστούν πόσο χειρότερη μπορεί να γίνει η κατάσταση
Το κίνημα περνάει κοιλιά
Κι’ όμως τη στιγμή που το εργατικό κίνημα έχει δεχτεί μερικά από τα πιο σκληρά χτυπήματα στην ιστορία του και μια νέα, κυριολεκτικά βάρβαρη επίθεση είναι προ των πυλών, το κίνημα είναι «καθισμένο». Η φάση που περνάει σήμερα το ελληνικό κίνημα είναι δύσκολη και αυτό δεν είναι καθόλου παράδοξο.
Την προηγούμενη περίοδο η ελληνική κοινωνία έδωσε μεγάλες μάχες ενάντια στα μέτρα του Μνημονίου. Ας θυμηθούμε μερικούς από τους πιο μεγάλους «σταθμούς»:
Οι 16 γενικές απεργίες που έγιναν από τις αρχές του 2010, από τις οποίες οι τρεις 48ωρες, δεν έχουν προηγούμενο και το κατατάσσουν στην τιμητική θέση της εμπροσθοφυλακής των εργαζομένων σ’ όλη την Ευρώπη και διεθνώς.
Το κίνημα Δεν Πληρώνω στις αρχές του 2011, την εξέγερση της Κερατέας, την κατάληψη του Δημαρχείου της Αθήνας από τους Συμβασιούχους, τον 3μηνο αγώνα των αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα, το κίνημα των Αγανακτισμένων του περασμένου καλοκαιριού…
Το κίνημα των καταλήψεων και των απεργιών του περασμένου Οκτώβρη – σχεδόν σε κάθε γωνία του κέντρου της Αθήνας υπήρχε ένα δημόσιο κτίριο υπό κατάληψη – και η μεγαλύτερη απεργιακή συγκέντρωση της μεταπολίτευσης, 800.000 στο Σύνταγμα σύμφωνα με το αμερικανικό CNN στις 19 Οκτώβρη…
Τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις 12 Φλεβάρη, ξανά μια από τις μεγαλύτερες της μεταπολίτευσης, με 500.000 περίπου διαδηλωτές παρά τα δακρυγόνα, τα «μπάχαλα» και την καταστολή…
Και ενδιάμεσα, μια ατελείωτη σειρά από πολύ σημαντικές μάχες κλάδων, ομοσπονδιών, τοπικών κοινωνιών, κοκ.
Μόνο που (με ελάχιστες εξαιρέσεις) όλες οι μάχες της τελευταίας περιόδου χάθηκαν! Αυτή τη στιγμή μεγάλοι αριθμοί εργαζομένων νοιώθουν πως δεν έχουν κανένα περιθώριο να απεργήσουν γιατί οικονομικά είναι αντιμέτωποι με την απόλυτη εξόντωση. Δεν βλέπουν πώς μπορούν να ανατρέψουν τους Τροϊκανούς και τις πολιτικές τους. Μετά από κάθε ήττα, αυτό που κυριαρχεί για σημαντικά τμήματα του εργατικού κινήματος είναι η απογοήτευση, και ως ένα βαθμό η μοιρολατρία και η αναζήτηση ατομικών «λύσεων».
Όμως η διάθεση αντίστασης δεν εξαντλείται. Τα λαϊκά στρώματα θέλουν να παλέψουν και θα το κάνουν ξανά, μαζικά και αποφασιστικά, μόλις νοιώσουν ότι μπορούν. Η προσοχή αυτή την περίοδο στρέφεται κυρίως στο πολιτικό επίπεδο, στις εκλογές, μέσα από τις οποίες πολλοί εργαζόμενοι ελπίζουν να τιμωρήσουν τους υπεύθυνους για την καταστροφή των ζωών τους. Η αποδυνάμωση των κυρίαρχων κομμάτων του κεφαλαίου, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, είναι από τους παράγοντες που θα βοηθήσουν το κίνημα να ανακάμψει την επόμενη περίοδο.
Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα για το εργατικό κίνημα είναι να βγάλει συμπεράσματα από τις ήττες του, για να μπορέσει να προετοιμάσει καλύτερα τις επόμενες μάχες.
Ο ρόλος των συνδικαλιστικών ηγεσιών
Στις 19 Οκτώβρη πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη απεργιακή διαδήλωση της μεταπολίτευσης (800.00 σύμφωνα με το καθόλου φιλεργατικό CNN). Τι θα γινόταν αν ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ είχαν ηγεσίες που καλούσαν το κίνημα σ’ εκείνη τη φάση να προχωρήσει σε επαναλαμβανόμενες 24ωρες ή 48ωρες απεργίες μέχρι η κυβέρνηση είτε να πάρει πίσω τα μέτρα, είτε να πέσει; Τι θα γινόταν αν παράλληλα καλούσαν τον κόσμο να μείνει στο Σύνταγμα, στο πρότυπο των Αγανακτισμένων (παίρνοντας βέβαια μέτρα για να περιφρουρηθεί η συγκέντρωση από τους γνωστούς-άγνωστους «μπάχαλους»);
Ο κόσμος θα ανταποκρινόταν μαζικά και μ’ ενθουσιασμό και καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να επιβιώσει απέναντι σε κυλιόμενες γενικές απεργίες – στην πραγματικότητα δηλαδή μια γενική απεργία διαρκείας.
Όταν όμως επικεφαλής στη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ είναι στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, φροντίζουν, όταν το κίνημα αρχίζει να κλιμακώνει, να στέλνουν τον κόσμο σπίτι του… Αυτό έγινε τον Ιούνη του 2011, αυτό έγινε στις 19 Οκτώβρη, αυτό έγινε στις 12 Φλεβάρη, αυτό έγινε σε δεκάδες περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια.
ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ βέβαια δεν σαμποτάρουν μόνο τις γενικές απεργίες, αλλά κάθε ουσιαστική προσπάθεια κινητοποίησης των ομοσπονδιών ή των πρωτοβάθμιων σωματείων. Σε πολλές περιπτώσεις αρνούνται να καλέσουν καν συνελεύσεις. Αν παρ’ όλα αυτά αναγκαστούν να τις καλέσουν, συχνά τις χρησιμοποιούν για να «εξηγήσουν» πόσο καλύτερα είναι οι εργαζόμενοι του χώρου τους σε σχέση με εργαζόμενους άλλων κλάδων. Αν το «νανούρισμα» δεν πιάσει, μια κοκορομαχία ανάμεσα σε ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ θα βοηθήσει ώστε ο κόσμος να αρχίσει σιγά – σιγά να αποχωρεί αηδιασμένος. Κι’ αν πάλι τίποτε από τα προηγούμενα δεν φέρει αποτέλεσμα και η συνέλευση ψηφίσει υπέρ των κινητοποιήσεων, τότε αρχίζει η παθητική «αντίσταση» – αντί να δουλέψουν για την επιτυχία των κινητοποιήσεων απλά περιμένουν ο κόσμος να κουραστεί.
Η αριστερά και οι αγωνιστές της βάσης
Αυτά είναι που πρέπει να αντιπαλέψουμε την επόμενη περίοδο. Τα καθήκοντα για τον κόσμο που θέλει να αντισταθεί, είτε ανήκει στην Αριστερά είτε όχι – την προηγούμενη περίοδο δόθηκαν μεγάλες μάχες από κόσμο που δεν έχει καμία σχέση με την Αριστερά – είναι μεγάλα. Και στο τέλος συνίστανται σε ένα κεντρικό σκοπό: την αλλαγή των ισοζυγίων μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα έτσι ώστε να περάσουν τα σωματεία των εργαζομένων στον έλεγχο της βάσης. Για να έχουν οι εργαζόμενοι τον αποφασιστικό ρόλο και λόγο για τη λειτουργία των σωματείων και για την πορεία των αγώνων τους, κι όχι οι γραφειοκράτες συνδικαλιστές. Για να γίνει όμως αυτό πράξη απαιτείται:
α) Ενωτική στάση και σεβασμό στη δημοκρατία του κινήματος.
Απαραίτητος όρος είναι η συνεργασία των μαχητικών και ταξικών παρατάξεων και αγωνιστών. Η σημερινή διάσπαση – στην οποία πρωταγωνιστεί το ΚΚΕ/ΠΑΜΕ – είναι απαράδεκτη. Και βέβαια η δημοκρατική συζήτηση, η δυνατότητα των εργαζομένων να λαμβάνουν οι ίδιοι αποφάσεις μέσα από τις γενικές τους συνελεύσεις είναι εκ των ων ουκ άνευ. Απαιτείται σκληρό χτύπημα του «συνδικαλισμού» που στηρίζεται στο ρουσφέτι και τους εκβιασμούς, ανοιχτές καταγγελίες των συνδικαλιστών που βάζουν το δάκτυλο στο μέλι, κανένας συμβιβασμός με τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά. Κοινή πάλη της Αριστεράς και όλων των ανιδιοτελών, ταξικών δυνάμεων στη βάση των παραπάνω στόχων.
β) Αγώνες στη βάση σχεδίου με προοπτική, συντονισμό και κλιμάκωση
Οι αγώνες μπορούν να νικήσουν μόνο αν εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο πάλης. Αν κοιτούν βδομάδες ή ακόμα και μήνες μπροστά, αν επιδιώκουν το συντονισμό των διαφορετικών αγωνιζόμενων χώρων με στόχο το κτίσιμο ενός ευρύτερου μετώπου και κλιμακώνουν με αποφασιστικό τρόπο τον αγώνα. Όταν ξεκινά μια 24ωρη απεργία πρέπει να έχει στόχο την μετεξέλιξή της σε 48ωρη, σε επαναλαμβανόμενες 5ήμερες, σε απεργία διαρκείας αν χρειαστεί, και πρέπει να αγκαλιάζει όλο και μεγαλύτερα και ευρύτερα στρώματα, σωματεία και ομοσπονδίες γιατί κανένας κλάδος από μόνος του δεν μπορεί να τα βάλει με τους Τροϊκανούς. Οι αγώνες πρέπει να έχουν στόχο τη νίκη. Όχι στις τουφεκιές στον αέρα, για τα μάτια του κόσμου. Νίκη σημαίνει: η θα πάρουν πίσω τις πολιτικές τους ή θα πέσουν!
Αυτοί είναι κατά τη γνώμη μας οι όροι για να πάει το κίνημα μπροστά, οι οποίοι ταυτόχρονα σημαίνουν και συνιστούν την αναγέννηση του συνδικαλιστικού κινήματος. Σ’ αυτή τη μάχη η Αριστερά έχει πρωταγωνιστικό ρόλο αλλά μπορούν να παίξουν καταλυτικό ρόλο και σημαντικές δυνάμεις που δεν είναι ενταγμένες κάπου ή που σπάνε (ολοκληρωτικά και ειλικρινά) από τα κατεστημένα σχήματα της ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ, βλέποντας τον πραγματικό ρόλο των κομμάτων που στήριζαν μέχρι χτες.
Αυτή τη μάχη δίνει το Ξεκίνημα μέσα στις γραμμές του κινήματος, έχοντας κατανόηση ότι δεν είναι ούτε απλή, ούτε εύκολη, ούτε σύντομη, αλλά ταυτόχρονα ότι δεν υπάρχει κανένας άλλος δρόμος.
