Αν κάποιος/α προσπαθούσε να αξιολογήσει το 2022 ως «καλή» ή «κακή» χρονιά σε συλλογικό επίπεδο, πολύ πιθανό να μην έβλεπε και πολλά θετικά σ’ αυτό. Εξάλλου, ήταν η χρονιά που ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η χρονιά που είδαμε τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται, την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση να μας δείχνουν τα δόντια τους, την αστυνομική καταστολή και βία στο απόγειο τους.
Όμως, το 2022 ήταν παράλληλα η χρονιά κατά τη διάρκεια της οποίας έγινε φανερό πως το κίνημα, που βρέθηκε σε μεγάλη υποχώρηση μετά το 2015 ανασυγκροτείται – είναι μια διαδικασία την οποία είδαμε να ξεκινά και να αναπτύσσεται τα τελευταία 2 με 3 χρόνια αλλά κατά τη διάρκεια του 2022 πήρε μια νέα σημαντική ώθηση.
Το φεμινιστικό κίνημα βγαίνει στους δρόμους
Στις αρχές της χρονιάς, η είδηση για τον ομαδικό βιασμό της Γεωργίας Μπίκα σε συνδυασμό με τη συγκάλυψη που προσπάθησε –και σε μεγάλο βαθμό κατάφερε– το Δικαστικό σύστημα και η αστυνομία, έβγαλε το φεμινιστικό κίνημα στους δρόμους, για πρώτη φορά με τέτοια μαζικότητα μετά από πολλά χρόνια.
Η υπόθεση της Γεωργίας ήταν το βασικό θέμα συζήτησης για εβδομάδες, με την οργή και την αγανάκτηση της κοινωνίας να στρέφεται τόσο ενάντια στην έμφυλη βία όσο και στο γεγονός πως οι κατηγορούμενοι για τον βιασμό ήταν πλουσιόπαιδα, που είχαν με το μέρος τους ολόκληρο το σύστημα που τους προστάτευε.
Το αντιφασιστικό κίνημα διατηρεί τα αντανακλαστικά του
Η καταδίκη των ηγετικών στελεχών της Χρυσής Αυγής, μετά την ανακούφιση ήταν αναμενόμενο πως θα προκαλέσει κάποιον εφησυχασμό και «κοιλιά» του κινήματος, όπως συμβαίνει συχνά μετά από σημαντικές νίκες. Παρόλα αυτά, από την πρώτη στιγμή ήταν φανερό πως η καταδίκη τους δεν ισοδυναμούσε με το «τέλος του φασισμού». Κι αυτό γιατί όλες οι κοινωνικές/οικονομικές συνθήκες που επέτρεψαν στη Χρυσή Αυγή να δυναμώσει, εξακολουθούν να υπάρχουν και τα στελέχη της συνεχίζουν και μέσα από τη φυλακή τις προσπάθειες να οργανωθούν ξανά.
Σε κάθε φασιστική πρόκληση, το αντιφασιστικό κίνημα ήταν σε ετοιμότητα να απαντήσει, όπως έγινε στην περίπτωση του Ευόσμου στη Θεσσαλονίκη μετά από τη φασιστική επίθεση που δέχτηκε πρόσφυγας μαθητής σε ΕΠΑΛ της περιοχής.
Παράλληλα, οι συγκεντρώσεις και οι πορείες στις 18 Σεπτέμβρη, επέτειο της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα ήταν για μια ακόμα χρονιά πολύ μαζικές, ενώ η χρονιά κλείνει με ευχάριστα νέα, αφού η αίτηση αποφυλάκισης Κασιδιάρη και Λαγού απορρίφτηκε από το Δικαστήριο στις 19/12. Μία ενδεχόμενη αποφυλάκιση ηγετικών φασιστών θα αποτελούσε σημαντική απειλή, αφού οι δυνατότητες τους για επανασύσταση των δυνάμεών τους θα ήταν περισσότερες. Το γεγονός ότι αφενός η ηγεσία της Χρυσής Αυγής βρέθηκε στη φυλακή και αφετέρου πως μέχρι σήμερα το σύστημα δεν τολμάει να τους αποφυλακίσει, είναι λόγω της ύπαρξης του αντιφασιστικού κινήματος.
Αγώνας ενάντια στην καταστολή και την αστυνομική βία
Το 2022 ήταν επίσης η χρονιά που η Κυβέρνηση σχεδίαζε μετά από αναβολές να εγκαταστήσει αστυνομία στα Πανεπιστήμια. Αν και το φοιτητικό κίνημα βρέθηκε σε υποχώρηση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ανταποκρίθηκε με πολύ γρήγορα αντανακλαστικά στις απόπειρες της ΟΠΠΙ να μπει στις σχολές, «παγώνοντας» τελικά για μια ακόμα φορά την εγκατάστασή της.
Πλησιάζοντας στα τέλη της χρονιάς, οι πορείες για την επέτειο του Πολυτεχνείου ήταν εξαιρετικά μαζικές και με παλμό, αναδεικνύονταςτη συσσωρευμένη αγανάκτηση της κοινωνίας και ειδικά της νεολαίας απέναντι στην Κυβέρνηση.
Ο Δεκέμβρης, μήνας που τα τελευταία 14 χρόνια είναι σημαδεμένος από τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, ήταν ένας μήνας με μαζικές κινητοποιήσεις τόσο για τη δολοφονία του Αλέξη, όσο και για αυτή του 16χρονου Ρομά Κώστα Φραγκούλη. Τόσο στις 5 Δεκέμβρη που έγινε γνωστή η δολοφονική επίθεση κατά του Φραγκούλη, όσο και στις 6, οι δρόμοι γέμισαν με νεολαία –και όχι μόνο– οργισμένη με την αστυνομική βία και τις δολοφονίες άοπλων νέων ανθρώπων.
Η ανάπτυξη τοπικών κινημάτων
Μέσα στο 2022 είδαμε επίσης να αναπτύσσονται μια σειρά από τοπικά κινήματα, όπως αυτό στην περιοχή των Τροχιοδρομικών-Χαριλάου στο Κρυονέρι και στη γειτονιά της οδού Κρήτης στη Θεσσαλονίκη, ενάντια στη στάση μετρό στα Εξάρχεια, αλλά και η συνέχιση του αγώνα στην Αγία Παρασκευή που έχει ξεκινήσει από το 2005. Τα τοπικά κινήματα αναδεικνύουν τη διάθεση της κοινωνίας να αγωνιστεί και δείχνουν πως όταν οι «κεντρικές» πολιτικές μάχες φαίνονται δύσκολες η διάθεση για αντίσταση εκφράζεται και μεταφέρεται σε επίπεδο γειτονιάς. Ειδικά όταν τέτοια κινήματα είναι νικηφόρα, όπως για παράδειγμα ο αγώνας στην «Αλυσίδα» στη Χαριλάου Θεσσαλονίκης που οι κάτοικοι διεκδικούσαν να χτιστεί νηπιαγωγείο, αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση και δείχνουν τον τρόπο για να οργανώσουμε και τις επόμενες μάχες μας.
Το εργατικό κίνημα
Χωρίς να αμφισβητείται σε καμία περίπτωση ο ρόλος που μπορούν να παίξουν όλα τα παραπάνω κινήματα, το εργατικό κίνημα είναι αυτό που μπορεί να καταφέρει τις μεγαλύτερες νίκες.Κι αυτό γιατί κατέχει και τον μεγαλύτερο μοχλό πίεσης, αυτόν της απεργίας, της παύσης της παραγωγής που χτυπάει το σύστημα εκεί που πονάει πραγματικά, στα κέρδη του.
Έτσι, το γεγονός πως την τελευταία περίοδο βλέπουμε μικρότερους ή μεγαλύτερους εργατικούς αγώνες, γεννάει αισιοδοξία πως η απογοήτευση και η υποχώρηση του κινήματος μετά την προδοσία του ΣΥΡΙΖΑ αρχίζει σιγά-σιγά να ξεπερνιέται.
Αυτό φάνηκε από τη Γενική Απεργία στις 6 Απρίλη που είχε μαζική συμμετοχή και μαχητική διάθεση, ενώ έγινε ακόμα πιο φανερό στη Γενική Απεργία στις 9 Νοέμβρη, όπου η συμμετοχή ήταν η μεγαλύτερη που είδαμε εδώ και πολλά χρόνια.
Ανάμεσα στις δύο απεργίες, ο ηρωικός αγώνας των απεργών στη Μαλαματίνα, που κρατάει ήδη πάνω από 4 μήνες, ανέδειξε τόσο πως ανάμεσα στα στρώματα των εργαζομένων υπάρχει διάθεση για αγώνα, όσο και την αγαστή συνεργασία Κυβέρνησης και καπιταλιστών ενάντια στους εργαζόμενους.
Για μια χρονιά με περισσότερους και καλά οργανωμένους αγώνες
Φυσικά, τα προχωρήματα και οι επιτυχίες των κινημάτων, δεν σημαίνουν πως το 2022 ήταν μια χρονιά μόνο με νίκες και θετικά νέα. Όλοι οι αγώνες μας ήταν αμυντικοί και ήρθαν σαν απάντηση σε κάποια επίθεση του συστήματος και όσων στρεβλών αντιλήψεων γεννά. Επίσης, πολλοί από αυτούς τους αγώνες δεν στέφθηκαν με επιτυχία, ενώ ήταν μια χρονιά που είχαμε και πισωγυρίσματα και ήττες.
Παρόλα αυτά, το 2022 ήταν η χρονιά που έβγαλε στους δρόμους πλατύτερα στρώματα από κάθε άλλη χρονιά μετά το 2015 και αυτό δείχνει πως κάτι αλλάζει και πως την επόμενη περίοδο θα δούμε περισσότερους και μαζικότερους αγώνες.
Η διάθεση της κοινωνίας για αγώνα, είναι απαραίτητος και καθοριστικός παράγοντας για να γεννηθούν κινήματα. Για να είναι αυτά νικηφόρα όμως, χρειάζεται οργάνωση και σχέδιο, μαζικότητα και δημοκρατικές δομές. Αυτό είναι ένα κρίσιμης σημασίας συμπέρασμα που πρέπει να κρατήσουμε μπαίνοντας στο 2023.
