Στην εποχή της κρίσης, της φτώχειας, της απελπισίας, της έλλειψης κοινωνικών και πολιτικών εναλλακτικών, έχουν την τιμητική τους κάθε λογής θεωρίες συνωμοσίας. Μια από τις πιο δημοφιλείς των τελευταίων χρόνων, είναι η θεωρία των αεροψεκασμών, σύμφωνα με την οποία επικίνδυνες χημικές ουσίες απελευθερώνονται στην ατμόσφαιρα από αεροπλάνα, με σκοπό από τον έλεγχο του καιρού, μέχρι την καταστολή του ανθρώπινου εγκεφάλου. Κοινώς, μας ψεκάζουν για να γίνουμε χαζοί και να μην καταλαβαίνουμε, ή να μην έχουμε την αντοχή να αντιδράσουμε στις πολιτικές τους. Κι αν η παραπάνω θεωρία ακούγεται (και πράγματι είναι) σενάριο επιστημονικής φαντασίας, τελικά δεν αποκλείεται οι ισχυροί του πλανήτη να ψεκάζουν το μυαλό μας με… διαφορετικό τρόπο.
Μας ψεκάζουν με αέριους ρύπους
Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο της εφημερίδας «Guardian», έρευνες που έγιναν στην Κίνα, μια από τις πιο επιβαρυμένες από την αέρια ρύπανση χώρες του πλανήτη από το 2010 ως το 2014, έδειξαν ότι οι τοξικοί ρύποι της ατμόσφαιρας, δεν επιδρούν μόνο στο αναπνευστικό και το καρδιαγγειακό μας σύστημα, δεν είναι υπεύθυνοι μόνο για καρκινογενέσεις και αμέτρητες άλλες παθήσεις που απειλούν την ανθρώπινη ζωή. Είναι επίσης υπεύθυνοι για την καθήλωση του εγκεφάλου. Κοινώς, η ρύπανση μας στερεί νοημοσύνη, μας κάνει πιο «χαζούς» για να το πούμε απλά.
Έχετε κάνει σπουδές υψηλού επιπέδου; Διαβάζετε με μανία οτιδήποτε πέφτει στα χέρια σας, προκειμένου να αποκτήσετε νέες γνώσεις; Προπονείτε τον εγκέφαλό σας με γρίφους, σταυρόλεξα, παζλ, νοητικές ασκήσεις, για να επιβραδύνετε τη γήρανση του, όπως συνιστούν οι ειδικοί; Μπορεί παρά τις προσπάθειές σας, να μην κρατάτε το μυαλό σας όσο κοφτερό και υγιές θα θέλατε. Οι έρευνες έδειξαν ότι η ρύπανση μπορεί να προκαλέσει καθήλωση της ανθρώπινης νοημοσύνης, που να αντιστοιχεί στην απώλεια ενός χρόνου εκπαίδευσης! Υπολογίζεται μάλιστα ότι για ηλικιωμένους άνω των 64, κυρίως για τους άντρες, αλλά και για ανθρώπους χαμηλότερων μορφωτικών στρωμάτων, η ζημιά μπορεί να αντιστοιχεί στην απώλεια μερικών παραπάνω χρόνων εκπαίδευσης.
Η μελέτη έδειξε ότι όσο πιο μεγάλη είναι η έκθεση στους αέριους ρύπους, τόσο πιο έντονες είναι και οι επιπτώσεις. Άνθρωποι οι οποίοι ζουν κοντά σε μεγάλες λεωφόρους για παράδειγμα, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν άνοια. Επιπλέον, η διάρκεια έκθεσης στη ρύπανση, επίσης επηρεάζει τις επιπτώσεις στη νοημοσύνη, αφού σύμφωνα με τη μελέτη, όσοι άνθρωποι βρέθηκαν σε περιβάλλον με αέριους ρύπους για μεγαλύτερο διάστημα, παρουσίασαν μεγαλύτερες βλάβες στην ικανότητα χειρισμού του λόγου.
Ρύποι δεν υπάρχουν μόνο στην Κίνα
Και ενώ πράγματι η Κίνα είναι ένας από τους μεγαλύτερους ρυπαντές του πλανήτη, με τους κατοίκους της να υποφέρουν από τις επιπτώσεις της αέριας ρύπανσης περισσότερο από τους κατοίκους άλλων χωρών, οι επιστήμονες που έκαναν την παραπάνω μελέτη κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όλοι οι άνθρωποι επηρεάζονται σε ένα βαθμό από τα βλαβερά εισπνεόμενα σωματίδια, αν και το πόσο επηρεάζονται, εξαρτάται από το βαθμό έκθεσής τους σε αυτά. Εξάλλου, η αέρια ρύπανση δε γνωρίζει σύνορα και μπορεί να είναι πιο έντονη στις περιοχές όπου παράγεται, αυτό όμως δεν την εμποδίζει να ταξιδεύει σε τεράστιες αποστάσεις. Επιπλέον, υπάρχουν πλέον ελάχιστες περιοχές στον πλανήτη οι οποίες να μην έχουν τη δική τους παραγωγή αέριων ρύπων, μικρότερη ή μεγαλύτερη. Έτσι, οι κίνδυνοι που απειλούν τη νοημοσύνη μας υπάρχουν παντού, αν και όχι στον ίδιο βαθμό. Λιγότερο ή περισσότερο, το σύνολο των ανθρώπων του πλανήτη, έχουν να αντιμετωπίσουν άλλη μια πτυχή της «ανάπτυξης», με την έννοια που της έχει δώσει ο παγκόσμιος καπιταλισμός: την επίδραση της ρύπανσης στη νοημοσύνη τους.
Στην Ελλάδα, πέρα από τις «παραδοσιακές» πηγές ρύπανσης, όπως η μαζική χρήση ορυκτών καυσίμων σχεδόν σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε μπροστά σε νέους κινδύνους. Από την καταστροφική εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές, μέχρι την καύση απορριμμάτων από την τσιμεντοβιομηχανία ΑΓΕΤ στο Βόλο, οι «επενδύσεις» που θα μας σώσουν υποτίθεται από την ανεργία και την κρίση, παίρνουν τη μορφή μιας σφοδρής επίθεσης στο περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία και τελικά, όπως φαίνεται ακόμη και στο ανθρώπινο μυαλό. Ας το βάλουμε να δουλέψει για να τους σταματήσουμε…