Στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς η κίνηση πολιτών «Η αναπνοή είναι δικαίωμα» οργάνωσε εκδήλωση-συζήτηση σε σχέση με την ατμοσφαιρική ρύπανση στην δυτική Θεσσαλονίκη, με καλεσμένο ομιλητή τον ομότιμο καθηγητή Αιματολογίας- αιμόστασης του ΑΠΘ και πρώην διευθυντή του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, Παντελή Μακρή.
Ο κος Μακρής παρουσίασε τα στοιχεία της επιδημιολογικής μελέτης του, που ολοκληρώθηκε το 2002 και εξετάζοντας 109.879 ιατρικούς φακέλους αποκαλύπτει την τεράστια υποβάθμιση των δυτικών συνοικιών τις τελευταίες δεκαετίες.
Η Δραπετσώνα της Θεσσαλονίκης
Συγκεκριμένα, για την δυτική Θεσσαλονίκη τη δεκαετία του 1960, τα ποσοστά θανάτου λόγω καρκίνου ανέρχονταν στο 18,4% ενώ τα ποσοστά θανάτων από θρομβολυτικά αίτια (εμφράγματα) στο 17,4%. Τη δεκαετία του 1990 αυτά τα ποσοστά έφτασαν στο 24,3% και 34,4% αντίστοιχα!
Είναι αποκαλυπτική η σύγκριση με την ανατολική Θεσσαλονίκη όπου την δεκαετία του 1990 τα ποσοστά θανάτων από καρκίνο ήταν 18,4% και τα ποσοστά θανάτων από θρομβολυτικά αίτια 23,4%. Με άλλα λόγια, οι κάτοικοι των δυτικών συνοικιών της πόλης έχουν 6% μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο και 10% μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν από θρομβολυτικά αίτια σε σχέση με τους κατοίκους των ανατολικών συνοικιών!
Χτυπητό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Σίνδου όπου σε μικρή απόσταση βρίσκεται η Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης (ΒΙ.ΠΕ.) και βάσει πιστοποιητικών θανάτων, την περίοδο 2000-2004 σημειώθηκε αύξηση των θρομβοεμβολικών νοσημάτων κατά 47,5% και των καρκίνων κατά 32,9% στο ίδιο διάστημα.
Ανισότητες και εντός της πόλης
Με άλλα λόγια; Στην δυτική Θεσσαλονίκη ένα άτομο στα τρία πεθαίνει από έμφαγμα και σχεδόν ένα στα τέσσερα από καρκίνο, ενώ στην ανατολική Θεσσαλονίκη τα αντίστοιχα νούμερα είναι ένα στα τέσσερα και σχεδόν ένα στα πέντε!
Παράλληλα, μπορεί η μελέτη του κου Μακρή, να είναι όπως αναφέρθηκε αποκαλυπτική, για τους κατοίκους της δυτικής Θεσσαλονίκης όμως, αποτελεί απλά επισημοποίηση όσων γνωρίζουν εμπειρικά τα τελευταία χρόνια. Η υποβάθμιση της περιοχής είναι μία διαδικασία που κρατάει χρόνια, αφού πέρα από την ίδια την ύπαρξη της ΒΙ.ΠΕ., ο τρόπος που λειτουργούν οι εργοστασιακές μονάδες έχει συχνά προβληματίσει τους κατοίκους. Ενδεικτικά αναφέρουμε την αδειοδότηση για καύση απορριμμάτων από την τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ στην Ευκαρπία, αλλά και την έντονη δυσοσμία στο Κορδελιό που έχει συνδεθεί με την Λειτουργία της εταιρίας Ελληνικά Πετρέλαια.
Όπου φτωχός και η μοίρα του
Για όσους/ες ζούμε στην Θεσσαλονίκη, γνωρίζουμε ότι οι δυτικές και οι ανατολικές περιοχές δεν διαχωρίζονται μόνο από γεωγραφικά κριτήρια, αλλά και από οικονομικά- ταξικά. Όπως σε όλες τις πόλεις ιστορικά, τα εργατικά στρώματα μένουν κοντά στις βιομηχανικές μονάδες καθώς εκεί δουλεύουν οι περισσότεροι. Την ίδια στιγμή, το κόστος ζωής στις ανατολικές συνοικίες είναι μεγαλύτερο, θέτοντας εμπόδια στην «μετακίνηση» των φτωχών λαϊκών στρωμάτων σε καλύτερες περιοχές.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι κάτοικοι των ανατολικών συνοικιών είναι όλοι πλούσιοι, ούτε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν επηρεάζει όλους τους κατοίκους της πόλης. Είναι φανερό όμως ότι η λαϊκή ρήση «όπου φτωχός και η μοίρα του» ισχύει στα πάντα, ακόμα και σε στοιχειώδη ζητήματα όπως η ανθρώπινη αναπνοή. Ακόμα και στον αέρα που αναπνέουμε, το σύστημα του κέρδους έχει εισάγει ταξικές ανισότητες…
