Όπως ήδη έχουμε αναφέρει, κατά διάρκεια της ετήσιας πανευρωπαϊκής συνάντησης της Επιτροπής για μια Εργατική Διεθνή – CWI, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με μια σειρά συντρόφους και συντρόφισσες που παίζουν σημαντικό ρόλο στα κινήματα και τις εξελίξεις στις χώρες τους. Παρακάτω ακολουθεί η συνέντευξη που πήρε ο σ. Γιάννος Νικολάου από την Σάμα Σαγουάντ (Kshama Sawant), τοπική σύμβουλο στο Σιάτλ με την Σοσιαλιστική Εναλλακτική, αδελφή οργάνωση του «Ξ» στις ΗΠΑ, από τις πιο αναγνωρίσιμες φυσιογνωμίες της Αριστεράς και των κινημάτων στις ΗΠΑ αλλά και με σημαντική διεθνή εμβέλεια, σχετικά με το κίνημα ενάντια στον Τραμπ, το «15Now», το Black Lives Matter αλλά και τις διεργασίες γενικά στην Αριστερά.
Σάμα, σε ποια φάση βρίσκεται ο αγώνας ενάντια στον Τραμπ;
Πρέπει να ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι υπήρξε κοινωνική έκρηξη ενάντια στην εκλογή του Τραμπ. Ο Τραμπ μπορεί να έχει τη δύναμη της εκτελεστικής εξουσίας και την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αλλά έχει τη χαμηλότερη ιστορικά δημοτικότητα που είχε ποτέ νεοεκλεγείς πρόεδρος στις ΗΠΑ.
Η Σοσιαλιστική Εναλλακτική (ΣΕ) πήρε την πρωτοβουλία για να οργανωθούν διαδηλώσεις ενάντια στον Τραμπ από την 1η κιόλας ημέρα μετά την εκλογή του, σε μια σειρά πόλεις όπως στο Σιάτλ, στο Σικάγο, στη Νέα Υόρκη, στη Βοστώνη κλπ. Στις διαδηλώσεις αυτές συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, οργισμένοι απέναντι στην εκλογή ενός δισεκατομμυριούχου, ρατσιστή, μισογύνη, ξενοφοβικού, ο οποίος αποκαλούσε τους Μεξικανούς «βιαστές» και υπόσχονταν χτίσιμο τείχους στα σύνορα με το Μεξικό, απέλαση όλων των μουσουλμάνων κλπ.Οπότε, το γεγονός ότι είχαμε αυτές τις κινητοποιήσεις αποτελεί μια επιβεβαίωση για εμάς τους μαρξιστές, για την εμπιστοσύνη που έχουμε στους εργαζόμενους και την κοινωνία, ενάντια στην κυρίαρχη αντίληψη που αναπαράγεται ότι ο κόσμος είναι αδιάφορος. Εδώ έχουμε το ακριβώς αντίθετο – ο κόσμος νοιάζεται πραγματικά. Γιατί οι πρώτες διαδηλώσεις μετά την εκλογή ήταν το πρώτο βήμα, το δεύτερο βήμα ήταν οι μεγάλες διαδηλώσεις γύρω από την ημέρα της ορκωμοσίας.
Είχαμε δυναμικές αποχές από τα μαθήματα και νεολαιίστικες διαδηλώσεις, αλλά τον τόνο τον έδωσαν τα αντισεξιστικά και αντιομοφοβικά συνθήματα στις συγκεντρώσεις, όπου υπολογίζεται ότι συμμετείχαν 4,5-5 εκατομμύρια κόσμου, οι πιο μαζικές στην πρόσφατη αμερικάνικη ιστορία.
Στα τέλη του Γενάρη είχαμε μαζικές κινητοποιήσεις στα αεροδρόμια ενάντια στις απελάσεις μουσουλμάνων. Στο Σιάτλ καταφέραμε να σταματήσουμε εντελώς τη λειτουργία του αεροδρομίου για μερικές ώρες. Αυτό που ήταν αξιοσημείωτο είναι ότι από τους 6.000 ανθρώπους που ήταν στο αεροδρόμιο, ελάχιστοι ήταν οι «γνωστοί» αγωνιστές που κινητοποιούνται γενικά, η συντριπτική πλειοψηφία ήταν απλοί άνθρωποι που ίσως δεν έχουν ξανακατέβει στο δρόμο, αλλά που είπαν «αρκετά, κάτι πρέπει να κάνουμε».
Έτσι, με μια έννοια, η εκλογή του Τραμπ ίσως ήταν και ένας παράγοντας ριζοσπαστικοποίησης του κόσμου.
Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, το καλοκαίρι του 2017, ο κόσμος καταλαβαίνει και έχει διάθεση να παλέψει, παρ’ όλα αυτά επειδή το κίνημα δεν είναι οργανωμένο και έχει τα χαρακτηριστικά του αυθόρμητου ξεσπάσματος, οι κινητοποιήσεις είναι πολύ σποραδικές. Ο κόσμος αναρωτιέται «θέλω να παλέψω να ρίξω τον Τραμπ, έχω πάει σε δεκάδες διαδηλώσεις, αλλά πώς θα τα καταφέρουμε;».
Αυτό το οποίο λείπει από το κίνημα είναι η πολιτική κατεύθυνση και η μαχητική ηγεσία που να έχει σχέδιο για τα επόμενα βήματα – κάτι το οποίο παρατηρείται βέβαια όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε μια σειρά χώρες διεθνώς και σε αυτήν την κατεύθυνση προσπαθεί να συμβάλει η Σοσιαλιστική Εναλλακτική στις ΗΠΑ και η CWI διεθνώς.
Πριν από μερικές ημέρες είχαμε την αποτυχημένη προσπάθεια της ανατροπής του «ObamaCare» από το «TrumpCare», θέλεις να μας πεις τι συνέβη;
Μετά τις αρχικές πομπώδεις δηλώσεις του Τραμπ «ενάντια στα πάντα», έχουμε σιγά-σιγά ένα «μάζεμα» ή μια αποτυχία εφαρμογής μερικών τουλάχιστον από τα σχέδιά του.
Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι η αποτυχία ανατροπής στη Γερουσία του δημοσίου προγράμματος περίθαλψης που ψηφίστηκε επί Ομπάμα, γνωστού και ως «Obama-Care».
Οι δεξιοί/Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί είχαν βάλει ως «στόχο ζωής» να ανατρέψουν το Obama-Care και γι’ αυτό τώρα αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην αξιοπιστία τους, ακόμα και από τους ίδιους τους ψηφοφόρους τους, καθώς εάν περνούσαν τα σχέδιά τους θα θίγονταν εκατομμύρια πολίτες. Οπότε, στις κινητοποιήσεις υπεράσπισης του συστήματος Υγείας συμμετείχαν απλοί άνθρωποι όλων των αποχρώσεων, οι οποίοι βγήκαν στο δρόμο λόγω της επίθεσης στα δικαιώματά τους, την ίδια ώρα που η «ιδεολογική δουλειά» των Ρεπουμπλικάνων δεν είχε φέρει κανένα αποτέλεσμα. Και αυτό ήταν που ανάγκασε ακόμα και Ρεπουμπλικάνους μέλη του Κογκρέσου να υπερασπιστούν το Obama-Care, φυσικά για καριερίστικους λόγους καθώς αντιλαμβάνονταν ότι αν ψήφιζαν ενάντια δεν θα ξαναεκλέγονταν.
Το παραπάνω γεγονός είναι εξαιρετικά σημαντικό, όχι μόνο καθαυτό, αλλά γιατί αντανακλά μια βαθιά κρίση στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Δείχνει την χρεοκοπία των συντηρητικών τους πολιτικών. Αυτή η νίκη ενισχύει τα αντι-Τραμπ αισθήματα και ανεβάζει το ηθικό του κινήματος.
Ποιες είναι οι τελευταίες εξελίξεις με το κίνημα για 15 δολάρια ωρομίσθιο, «15 Now»;
Όταν κερδίσαμε για 1η φορά τις εκλογές για τη θέση της δημοτικής συμβούλου στο Σιάτλ το 2013, ένα απ’ τα πρώτα πράγματα με τα οποία ασχοληθήκαμε και παλέψαμε ήταν το ζήτημα της αύξησης του κατώτατου ωρομισθίου σε 15 δολάρια την ώρα, καθώς αυτό ήταν ένα από τα κεντρικά αιτήματα της προεκλογικής μας καμπάνιας.
Αυτό το καταφέραμε μέσω μαζικών κινητοποιήσεων και οργανώνοντας τον απλό κόσμο στην εκστρατεία, οι οποίοι τελικά κατάφεραν να ασκήσουν τέτοια πίεση, η οποία οδήγησε στη νίκη του κινήματος.
Από τότε αυτή η εκστρατεία με το όνομα «15Now» εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και στις αρχές Ιουλίου είχαμε τη μεγάλη νίκη αυτού του κινήματος και στη Μινεάπολη.
Η καμπάνια «15Now» στη Μινεάπολη καθοδηγήθηκε από τα μέλη της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής στην οποία ηγετικό ρόλο έπαιξε η συντρόφισσα Τζίντζερ Τζένσεν. Εδώ μιλάμε για μια νίκη χωρίς προηγουμένως να έχουμε πετύχει την εκλογή δημοτικού συμβούλου, για ένα πολύ καλά οργανωμένο και μαχητικό κίνημα και θέλω να σημειώσω τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η ηγεσία των κινημάτων, γιατί ότι όπως το Σιάτλ, έτσι και η Μινεάπολη αποτελούν απτά παραδείγματα νικηφόρων κινημάτων στα οποία ηγετικό ρόλο είχαν οι σοσιαλιστικές-επαναστατικές δυνάμεις και συγκεκριμένα η Σοσιαλιστική Εναλλακτική.
Στις 7 Νοέμβρη υπάρχουν δημοτικές εκλογές στις οποίες θα κατέβει και η Τζίντζερ Τζένσεν με σκοπό να γίνει η φωνή των απλών ανθρώπων και να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των εργαζομένων και της πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Στη ρητορική του Τραμπ έχουμε δει μια σειρά σεξιστικά και ομοφοβικά σχόλια. Τι αντιδράσεις υπάρχουν απέναντι σε αυτά;
Θα ήθελα να σημειώσω δύο στοιχεία γύρω από το ζήτημα. Το 1ο έχει να κάνει με τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και πιο συγκεκριμένα το δικαίωμα των trans ατόμων να έχουν πρόσβαση στις τουαλέτες της επιθυμίας τους και το 2ο έχει να κάνει με τις επιθέσεις ενάντια στο δικαίωμα της άμβλωσης.
Αν και δεν είναι από τα πιο κεντρικά πολιτικά ζητήματα, στη ρητορική του Τραμπ πέρα από τα ρατσιστικά συνθήματα συναντάμε μια σειρά φραστικές επιθέσεις ενάντια στους gay, «απόψεις» οι οποίες λόγω της εκλογής του έχουν αποκτήσει κάποιου είδους «θεσμοθέτηση», με την έννοια ότι είναι «απόψεις του προέδρου». Το θέμα της «τουαλέτας» έχει να κάνει με το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό του φύλου. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου σε σχολές είχαμε μικρές καμπάνιες φοιτητών υπέρ του δικαιώματος των τρανς συμφοιτητών/τριών τους να χρησιμοποιούν την τουαλέτα της αρεσκείας τους.
Σχετικά με το 2ο ζήτημα, υπάρχουν δομές στήριξης των γυναικών οι οποίες βοηθούν είτε συμβουλευτικά είτε προσφέρουν ουσιαστική ιατρική υποστήριξη σε εγκύους ή νέες μητέρες και προφανώς σε φτωχές γυναίκες που επιλέγουν την άμβλωση. Ο Τραμπ προσπαθεί συστηματικά να κόψει τη χρηματοδότηση αυτών των δομών. Έχουμε δει μικρές τοπικές αλλά σημαντικές δράσεις γύρω από το ζήτημα, οι οποίες αναδεικνύουν το δικαίωμα των γυναικών στο σώμα τους, αλλά επίσης τη σύνδεση του συγκεκριμένου ζητήματος με το ευρύτερο δικαίωμα στην καθολική δημόσια και δωρεάν Υγεία. Και αυτή η σύνδεση είναι που κινητοποιεί και εμπνέει μια σειρά νέων ανθρώπων στο να αγωνιστούν.
Το κίνημα Black Lives Matter πως συνεχίζεται;
Το κίνημα Black Lives Matter (BLM) ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό κίνημα που έβγαλε στο δρόμο απλούς ανθρώπους της μαύρης κοινότητας, οι οποίοι συνειδητοποίησαν ότι ο ρατσισμός απέναντι στους δρόμους συνδέεται άρρηκτα με το πολιτικό και οικονομικό σύστημα.
Από την άλλη, αυτή τη στιγμή το κίνημα ψάχνει να βρει το δρόμο του σε σχέση με το πώς θα συνεχιστεί και δεν έχουμε τις διαρκείς κινητοποιήσεις της προηγούμενης περιόδου. Ο αρχικός λόγος για τον οποίο ο μαύρος πληθυσμός βγήκε στο δρόμο και συγκρότησε το BLM ήταν ενάντια στην αστυνομική αυθαιρεσία και τις δολοφονίες μαύρων πολιτών, αλλά παρά τις μεγάλες κινητοποιήσεις και την απέχθεια προς την αστυνομία, αυτή τη στιγμή δεν έχει αλλάξει τίποτα.
Οπότε υπάρχει το εξής ερώτημα σε επίπεδο κινήματος: «τι είναι αυτό που λείπει;». Για να δώσω μερικά στοιχεία, μόνο το 2016, 1155 άνθρωποι δολοφονήθηκαν απ’ την αστυνομία, είτε μαύροι είτε λευκοί. 13 αστυνομικοί μόνο πήγαν στα δικαστήρια. Κανείς τους δεν καταδικάστηκε, όλοι βρέθηκαν αθώοι και αφέθηκαν ελεύθεροι.
Άρα το ερώτημα «τι είναι αυτό που λείπει» είναι ξεκάθαρο και έχει τεράστια πρακτική σημασία. Ο κόσμος που συμμετέχει στα διάφορα κινήματα δεν το κάνει από ακαδημαϊκή περιέργεια, αναζητάει τον τρόπο να γίνει η πάλη του πιο αποτελεσματική. Μέσα από αυτήν την αναζήτηση είναι που προκύπτει και το προχώρημα της συνείδησης για την ανάγκη μιας πολιτικής εναλλακτικής.
Τέλος, θα ήθελες να μας αναφέρεις ποιες διεργασίες υπάρχουν σε επίπεδο Αριστεράς και σε σχέση με την Σοσιαλιστική Εναλλακτική;
Η καμπάνια του Μπέρνι Σάντερς ήταν αναμφισβήτητα ένα σημείο καμπής. Με το μεγαλειώδες κίνημα του «occupy» που ήταν η αμερικάνικη εκδοχή των Αγανακτισμένων που είχαν πάρει τη σκυτάλη από την «Αραβική Άνοιξη», είδαμε το διεθνές κίνημα να εξαπλώνεται. Ήταν το κίνημα που ανέδειξε το ζήτημα του 99% της κοινωνίας ενάντια στο 1% των εκατομμυριούχων Αμερικανών, των τεράστιων ανισοτήτων στην αμερικάνικη κοινωνία κλπ.
Τα λέω όλα αυτά γιατί ο Σάντερς δεν προέκυψε απ’ το πουθενά. Αποτελεί μια συνέχεια της στροφής μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας ενάντια στο σύστημα και προς τα αριστερά. Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε σημαντικά ερωτήματα στους μαρξιστές και ειδικά σε εμάς, την Σοσιαλιστική Εναλλακτική, στο πως θα τοποθετηθούμε και πως θα προσεγγίσουμε αυτό το στρώμα που αναζητά λύσεις και «κοιτάει» προς τον Σάντερς.
Εμείς πήραμε μια πολύ ξεκάθαρη θέση απ’ την αρχή. Χωρίς να έχουμε την παραμικρή αυταπάτη για το κατεστημένο των Δημοκρατικών, εξηγήσαμε ότι οι φιλολαϊκές πτυχές του προγράμματος του Σάντερς θα βρουν τεράστιες αντιστάσεις από τους Δημοκρατικούς και τα συμφέροντά τους. Οπότε προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε με θετικό τρόπο τους ανθρώπους που ελκύονταν από τον Σάντερς, εξηγώντας τα όριά του και προβάλλοντας τη δική μας εναλλακτική. Αυτή η εμπειρία ήταν πολύ διδακτική και για την υπόλοιπη Αριστερά, η οποία έκανε μια σειρά λάθη. Από τη μια υπήρχαν δυνάμεις που μπήκαν στο Δημοκρατικό Κόμμα θεωρώντας πως έτσι στηρίζουν τη μάχη του Σάντερς, με αποτέλεσμα να μείνουν εγκλωβισμένοι εκεί, ενώ άλλες δυνάμεις είχαν μια σεκταριστική στάση απέναντι σ’ αυτόν τον κόσμο, με αποτέλεσμα να αποξενωθούν από ένα μεγάλο κινηματικό φαινόμενο.
Μετά τα αποτελέσματα των προκριματικών όπου ο Σάντερς έχασε εμείς, λόγω της στάσης μας το προηγούμενο διάστημα, ήμασταν στην κατάλληλη θέση να θέσουμε το ζήτημα του ότι ο Σάντερς έπρεπε να κατέβει ως ανεξάρτητος, με ριζοσπαστικό πρόγραμμα και ότι αυτό θα έδινε την ευκαιρία στη δημιουργία ενός νέου μαζικού αριστερού εργατικού κόμματος. Αυτή η εκστρατεία συγκέντρωσε πάνω από 130.000 υπογραφές.
Οι δισταγμοί, οι πιέσεις και τα όρια του ίδιου του Μπέρνι Σάντερς δεν επέτρεψαν αυτό να γίνει πραγματικότητα. Όμως η συζήτηση αυτή είναι ανοικτή και όπως είπα και πιο πριν ο κόσμος αναζητά την εναλλακτική, οπότε την επόμενη περίοδο αναμένουμε σημαντικές εξελίξεις και πιστεύουμε ότι η Σοσιαλιστική Εναλλακτική θα παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτές.
Σχετικά άρθρα
- Βαρκελόνη: Πάνω από 600 αγωνιστές σε συγκέντρωση για τη Ρώσικη Επανάσταση
- Ισπανία: «ένα γιγαντιαίο άλμα προς τα αριστερά». Συνέντευξη με τον Victor Taibo
- Paul Murphy – συνέντευξη: Η ιστορική νίκη των αγωνιστών του Jobstown
- Ισπανία – οι πρόσφατοι αγώνες της νεολαίας και των γυναικών. Συνέντευξη με την Άνα Γκαρθία [vid]
- Βαρκελώνη – Ιούλης 2017: 400 αγωνιστές συζητάνε και παλεύουν για μια άλλη Αριστερά
