Στις αρχές του Ιούλη έγινε γνωστή η είδηση ότι ο αγωγός πετρελαίου «Dacota Access» πρέπει με απόφαση αμερικανικού δικαστηρίου να διακόψει τη λειτουργία του, μέσα σε 30 μέρες από την έκδοση της. Το σκεπτικό του δικαστηρίου είναι ότι απαιτείται νέα περιβαλλοντική μελέτη για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της λειτουργίας του αγωγού και ότι μέχρι να εκπονηθεί αυτή η μελέτη, το «μαύρο φίδι», όπως αποκαλείται από πολλούς, πρέπει να σταματήσει να μεταφέρει το περιεχόμενό του.
Παρά το γεγονός ότι οι δικαστικές αποφάσεις σπάνια είναι αρκετές για να μπει οριστικά φρένο σε έργα που εξυπηρετούν μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, πρόκειται για μια σημαντική νίκη για το κίνημα των ιθαγενών Σιού από το Standing Rock που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο το 2016 – 17. Ένα κίνημα που κατάφερε να συγκεντρώσει στην περιοχή αλληλέγγυους από εκατοντάδες ακόμη ιθαγενικές φυλές της βόρειας Αμερικής, αλλά και να κερδίσει ένα από τα μεγαλύτερα κύματα συμπαράστασης σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μια μεγάλη ζημιά για τα κέρδη της εταιρείας
Η κοινοπραξία εταιρειών ενέργειας στην οποία ανήκει ο αγωγός, έφαγε δεύτερο χαστούκι λίγες μέρες μετά την αρχική απόφαση διακοπής της λειτουργίας του, αφού η έφεση που έκανε απορρίφθηκε με συνοπτικές διαδικασίες.
Το βασικό επιχείρημα της κοινοπραξίας ήταν ότι απαιτούνται τουλάχιστον τρεις μήνες προκειμένου να αδειάσει ο αγωγός από το περιεχόμενό του, ενώ η διαδικασία θα κοστίσει 24 εκατομμύρια δολάρια. Επιπλέον, ισχυρίστηκε πως κάθε χρόνος που περνάει χωρίς να λειτουργεί ο αγωγός, θα της κοστίζει 67,5 εκατομμύρια σε συντήρηση για ένα έργο που δεν παράγει τίποτα. Παρόλα αυτά, η έφεση δεν έγινε δεκτή και έτσι η κοινοπραξία υποχρεώθηκε να μπει στη διαδικασία αδειάσματος των 5 εκατομμυρίων βαρελιών που βρίσκονται στο εσωτερικό του αγωγού.
Ο αγωγός και ο αγώνας
Ο αγωγός «Dacota Access» είναι ένα τερατώδες έργο 1.886 χιλιομέτρων, το οποίο κατασκευάστηκε για να μεταφέρει πετρέλαιο από τη Βόρεια Ντακότα στο Ιλινόι, διασχίζοντας στη διαδρομή τη Νότια Ντακότα και την Αϊόβα.
Η κατασκευή του κόστισε πάνω από 3,7 δις δολάρια, ενώ μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 570.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα. Εκτός από τέσσερις πολιτείες όμως, ο αγωγός διασχίζει και την περιοχή Standing Rock, στην οποία βρίσκονται τα εδάφη των Ινδιάνων Σιού. Πέρα από τους κινδύνους για την πολιτιστική κληρονομιά των Ιθαγενών (ο αγωγός περνάει μέσα από ιερά εδάφη και νεκροταφεία της φυλής Σιου) υπάρχει και ένα τεράστιο περιβαλλοντικό ρίσκο. Το έργο, περνώντας ουσιαστικά κάτω από τη λίμνη Οάχε, απειλεί τόσο την ίδια, όσο και τον ποταμό Μιζούρι, που αποτελούν τις μόνες πηγές πόσιμου νερού των Ινδιάνων. Σε περίπτωση ατυχήματος ή φθοράς, με αποτέλεσμα τη διαρροή πετρελαίου από τον αγωγό στα νερά της περιοχής, θα προκύψουν καταστροφικές συνέπειες τόσο στο οικοσύστημα που υποστηρίζεται από τον ποταμό και τη λίμνη, όσο και τους ανθρώπους που εξαρτώνται από αυτά για την υδροδότησή τους.
Απέναντι σε αυτή την απειλή αντιστάθηκαν όχι μόνο οι Σιού, αλλά και άλλες 400 φυλές Ινδιάνων που βρέθηκαν στο πλευρό τους, όπως και χιλιάδες άνθρωποι από όλο τον κόσμο που είτε επισκέφθηκαν την περιοχή, είτε βρήκαν τρόπους να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους από απόσταση.
Το κίνημα ενάντια στον «Dacota Access» κράτησε για μήνες, με τον κόσμο να κατασκηνώνει στην περιοχή από την οποία θα περνούσε ο αγωγός προκειμένου να εμποδιστούν τα έργα. Ήταν ένα από τα σημαντικότερα κινήματα της πρόσφατης ιστορίας των ΗΠΑ και ο μεγαλύτερος αγώνας των Ινδιάνων τα τελευταία 150 χρόνια! Ένα κίνημα που δέχτηκε την άγρια καταστολή των αρχών, που επιστράτευσαν αντλίες νερού, χημικά, ακόμη και αστυνομικούς σκύλους ενάντια στους διαδηλωτές.
Παρά την τεράστια αποφασιστικότητα και επιμονή, το κίνημα ηττήθηκε και ο αγωγός κατασκευάστηκε. Σήμερα, η δικαστική απόφαση που διατάζει το άδειασμα του αγωγού, αποτελεί μια σημαντική ανάσα για τους ιθαγενείς και το περιβαλλοντικό κίνημα. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό.
Εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη;
Περίπου τρία χρόνια μετά το κλείσιμο του κινήματος του Standing Rock, δυο Αμερικανίδες ακτιβίστριες παραδέχτηκαν σε συνέντευξη τύπου ότι συμμετείχαν σε έργα δολιοφθοράς του αγωγού, που ανάμεσα σε άλλα περιλάμβανε μια σειρά εμπρησμών στις εγκαταστάσεις του.
Πρόκειται για την πρακτική εφαρμογή μιας λανθασμένης αντίληψης, με βάση την οποία μικρές ομάδες σαμποτέρ μπορούν να πετύχουν όσα δεν έχει καταφέρει ένα κίνημα χιλιάδων. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν από την αμερικάνικη Δικαιοσύνη, δείχνει καθαρά και τα όρια της και το ρόλο της στο πλευρό των μεγάλων καπιταλιστικών συμφερόντων: οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν ενάντια στην Jessica Reznicek και τη Ruby Montoya οδηγούν σε ποινές φυλάκισης μέχρι και 110 χρόνων και στέλνουν το ξεκάθαρο μήνυμα, πως όποιος αντιστέκεται θα κυνηγιέται ανελέητα από το σύστημα!
Η ευνοϊκή για το κίνημα και το περιβάλλον απόφαση ενός δικαστηρίου, δεν αναιρεί το γενικό κανόνα πως η Δικαιοσύνη έχει καθαρό ταξικό πρόσημο και βρίσκεται στην υπηρεσία των μεγάλων επιχειρήσεων, όσο και αν σε μερικές περιπτώσεις προσπαθεί να τηρεί κάποια προσχήματα. Έτσι, ο κόσμος των κινημάτων που σήμερα πανηγυρίζει –και δικαίως– για την απόφαση, πρέπει να ετοιμαστεί για τις μάχες που θα εξασφαλίσουν την εφαρμογή της.
Οι εταιρείες ενέργειας δε συνηθίζουν να αποδέχονται τέτοιες αποφάσεις και να αποσύρονται ήσυχα, όταν διακυβεύονται τα κέρδη τους. Η μόνη δύναμη που μπορεί να διασφαλίσει τον τερματισμό λειτουργίας του αγωγού είναι τα συνδυασμένα, συντονισμένα κινήματα των ιθαγενών, των περιβαλλοντικών οργανώσεων και των εργαζομένων στις πόλεις των ΗΠΑ και διεθνώς!
