Ξεκίνημα Βόλου
Το κίνημα κατά της καύσης σκουπιδιών στο εργοστάσιο της ΑΓΕΤ (Lafarge) στο Βόλο έχει ήδη συμπληρώσει πάνω από δυο χρόνια ύπαρξης με κορυφαία στιγμή την ιστορική διαδήλωση στις 5 Μαΐου 2018. Είναι αξιοσημείωτο και ελπιδοφόρο το γεγονός ότι μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων συνεχίζουν να συμμετέχουν και να κινητοποιούνται σε εκδηλώσεις, δράσεις και σε διαδηλώσεις όπως θα γίνει και στις 16 Μαρτίου.
Η ΑΓΕΤ Lafarge συνεχίζει να καίει περίπου 15.000 τόνους σκουπιδιών ετησίως (ξεκίνησε το 2015) έχοντας τη δυνατότητα να αυξήσει αυτή την ποσότητα σε πάνω από 300.000 ανά πάσα στιγμή. Την ίδια ώρα ο Δήμος Βόλου με τη διοίκηση Μπέου οδεύει ολοταχώς προς τη δημιουργία εργοστασίου παραγωγής καυσίμου SRF από τα σκουπίδια του Βόλου με τελικό αποδέκτη την ΑΓΕΤ.
Ο σχεδιασμός της εταιρείας και των συμμάχων της (κυβέρνηση, Δήμος Βόλου, Περιφέρεια, συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες, κλπ) ήταν εξαρχής το να κουραστεί το κίνημα αφότου εκτονωθεί μετά τις πρώτες κινητοποιήσεις. Ο κίνδυνος της κούρασης είναι υπαρκτός. Αφορά και τα δραστήρια μέλη της Επιτροπής Αγώνα Πολιτών αλλά και ευρύτερα κοινωνικά στρώματα της πόλης. Ο κίνδυνος είναι να βγει το συμπέρασμα ότι ο αγώνας είναι μάταιος αφού μετά τόσο αγώνα «δεν έχουμε καταφέρει να σταματήσουμε την καύση».
Γι’ αυτούς τους λόγους το κίνημα χρειάζεται ένα μελετημένο σχέδιο που θα δώσει διάρκεια στον αγώνα, θα αυξήσει τη συμμετοχή ανθρώπων και θα κάνει πιο ισχυρή την πίεση προς την εταιρεία και την κυβέρνηση. Το σχέδιο αυτό εκ των πραγμάτων πρέπει να περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους.
Ο ρόλος της νεολαίας
Ξεκινώντας από τα πιο άμεσα βήματα, θεωρούμε ότι πολύ σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η νεολαία. Ενδεικτικό της ευαισθησίας της νεολαίας και ειδικά των μαθητών, για το περιβάλλον, είναι το ότι στις 15 Μαρτίου πραγματοποιούνται πανευρωπαϊκές μαθητικές διαδηλώσεις για το θέμα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής.
Η καύση χιλιάδων τόνων σκουπιδιών στο Βόλο υποθηκεύει το μέλλον της νεολαίας γιατί την εξαναγκάζει να ζήσει όλη της ζωή σε ένα περιβάλλον δηλητηριασμένο από διοξίνες. Πρόκειται για ένα μαύρο μέλλον. Για αυτό οι νέοι άνθρωποι έχουν πολύ περισσότερους λόγους να αγωνιστούν.
Για αυτό προτείνουμε να διοργανωθεί μια μέρα συντονισμένης πανεκπαιδευτικής δράσης που να συνδυάζει αποχές των μαθητών και των φοιτητών από τα μαθήματα, στάσεις εργασίας από τους εκπαιδευτικούς και κοινό πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο μαθητών, φοιτητών, εκπαιδευτικών και γονέων.
Η ιδέα της πανεκπαιδευτικής μέρας δράσης έχει συζητηθεί στην Επιτροπή Αγώνα Πολιτών και τυπικά έχει υιοθετηθεί αλλά δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί. Για αυτό χρειάζεται μετά το συλλαλητήριο της 16ης Μαρτίου η Επιτροπή Αγώνα, σε συνεννόηση με μαθητές, φοιτητές κι εκπαιδευτικούς, να ορίσει συγκεκριμένη ημερομηνία πανεκπαιδευτικής δράσης για το φθινόπωρο του 2019 (για να έχουν περάσει οι πανελλαδικές εξετάσεις και το καλοκαίρι).
Με βάση αυτή την ημερομηνία πρέπει να οργανωθεί από τώρα μαζική δουλειά ενημέρωσης και κινητοποίησης στα σχολεία και τα πανεπιστήμια με φυλλάδιο, αφίσες, εκδηλώσεις, κοκ. Σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η «ομάδα νέων» της Επιτροπής Αγώνα Πολιτών αλλά ευθύνες έχουν και οι οργανωμένες δυνάμεις της Αριστεράς στα σχολεία και στα πανεπιστήμια.
Με καλή προετοιμασία, που να περιλαμβάνει συνελεύσεις σε σχολεία και σχολές, μπορούν να κατέβουν στο δρόμο πολλές χιλιάδες νέοι άνθρωποι κάτι που θα αποτελέσει ισχυρό χτύπημα στον αντίπαλο.
Τοπικές ομάδες σε γειτονιές και λειτουργία της Επιτροπής
Παράλληλα, θεωρούμε σημαντικό το κίνημα να αποκτήσει ρίζες σε επίπεδο συνοικιών μέσα από τη δημιουργία Επιτροπών Αγώνα Γειτονιάς.
Οι Επιτροπές Γειτονιάςμπορούν να πραγματοποιούν τοπικές ενημερωτικές εκδηλώσεις, να οργανώνουν καλύτερα και πιο μαζικά μοιράσματα, να κινητοποιούν περισσότερους ανθρώπους στα συλλαλητήρια, κοκ. Προϋπόθεση για να γίνουν τα παραπάνω είναι να πάρουν πρωτοβουλίες άνθρωποι της βάσης της κοινωνίας και ταυτόχρονα η Επιτροπή Αγώνα να δημιουργήσει το κλίμα και τις δομές που θα βοηθήσουν στη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή ανθρώπων.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο αρκετές δεκάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε ενημερωτική εκδήλωση στη συνοικία της Νέας Δημητριάδας κάτι που έδειξε ότι οι δυνατότητες υπάρχουν. Την άνοιξη και το καλοκαίρι μπορούν να γίνουν και άλλες τέτοιες εκδηλώσεις.
Η Επιτροπή είναι απαραίτητο να αποκτήσει πιο καλά οργανωμένες, τακτικές και δημοκρατικές διαδικασίες. Όλες οι σημαντικές αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται στις ανοιχτές συνελεύσεις της Επιτροπής και το συντονιστικό να αναλαμβάνει την οργάνωση της υλοποίησης τους. Την ίδια ώρα θα πρέπει να είναι εκλεγμένο και υπόλογο στη συνέλευση.
Καμία εμπιστοσύνη στη «Δικαιοσύνη»
Για αρκετούς μήνες μετά το συλλαλητήριο της 5ης Μαΐου το Συντονιστικό της Επιτροπής Αγώνα Πολιτών διερεύνησε τις δυνατότητες που δίνει η νομική οδός και τα δικαστήριαγια να μπει φρένο στην καύση. Αυτή η προσπάθεια δεν έχει φέρει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα πέρα από μικρές «αμυχές» στη Lafarge.
Ο λόγος είναι ότι οι νόμοι είναι κομμένοι και ραμμένοι στα μέτρα της Lafarge και όχι προς όφελος των πολιτών. Τα όρια ασφάλειας εκπομπής ρύπων μπορούν τετραπλασιαστούν μέσα σε ένα βράδυ αν αυτό συμφέρει τους τσιμεντοβιομήχανους – αυτό ακριβώς έγινε με τα όρια εκπομπής ολικού άνθρακα TOC. Η ίδια η άδεια που έχει πάρει η ΑΓΕΤ είναι πλήρως «νόμιμη» από τυπική σκοπιά.
Επιπλέον, η Δικαστική Εξουσία είναι μέρος του κρατικού μηχανισμού που σαν σύνολο λειτουργεί υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου. Μόνο κάτω από την πίεση μεγάλων κοινωνικών αντιδράσεων μπορεί τα δικαστήρια να βγάλουν αποφάσεις εις βάρος των μεγαλοκαπιταλιστών και θα το κάνουν με τέτοιο τρόπο ώστε να τις αναιρέσουν με την πρώτη ευκαιρία.
Για αυτό αντί να ξοδεύεται χρόνος, δυνάμεις και πόροι στα δικαστήρια και τους δικηγόρους, χωρίς να εγκαταλείπεται η μάχη και στο νομικό επίπεδο η έμφαση θα πρέπει να δοθεί αποφασιστικά στο μαζικό κίνημα. Η μάχη θα κριθεί στους κοινωνικούς συσχετισμούς.
Δημοτικές Εκλογές
Οι κοινωνικοί συσχετισμοί αποτυπώνονται στα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας αλλά όχι μόνο εκεί. Η στάση του Δήμου απέναντι στο ζήτημα είναι μέρος του κοινωνικού συσχετισμού που σήμερα είναι ακόμη αρνητικός και πρέπει να αλλάξει.
Σήμερα ο Δήμος Βόλου είναι υπέρ της καύσης σκουπιδιών και θέλει να γίνει ο προμηθευτής της ΑΓΕΤ με σκουπίδια.
Με άλλη διοίκηση ο Δήμος θα μπορούσε να μετατραπεί σε εργαλείο του κινήματος από υπηρέτης της Lafarge που είναι σήμερα. Θα μπορούσε να μπει μπροστά στην μαζική και έγκυρη ενημέρωση της κοινωνίας. Θα μπορούσε να προχωρήσει στην εγκατάσταση μόνιμου δικτύου μέτρησης της ρύπανσης της περιοχής. Θα μπορούσε να μπει μπροστά στην κινητοποίηση όλης της πόλης έξω από το εργοστάσιο αλλά και έξω από το Μέγαρο Μαξίμου (έδρα του πρωθυπουργού). Θα μπορούσε να προχωρήσει σε οικολογική διαχείριση των απορριμμάτων αντί για εργοστάσιο SRF.
Είναι δεδομένο ότι η παράταξη Μπέου ποτέ δεν πρόκειται να κάνει τα παραπάνω αλλά ούτε και οι παρατάξεις της ΝΔ (Ν. Καπούλα), του ΣΥΡΙΖΑ (Ι. Αποστολάκης) και του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ (Γ. Παπαδούλης). Αυτές οι παρατάξεις δεν θα έρθουν σε σύγκρουση με τη Lafarge όπως δεν έρχονται γενικά σε σύγκρουση με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα αλλά, αντίθετα, τα υπηρετούν.
Απέναντι σε όλους αυτούς είναι απαραίτητη η πλατιά συνεργασία της Αριστεράς (ΚΚΕ, εξωκοινοβουλευτική αριστερά: ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΛΑΕ, Ξεκίνημα κα) και ανένταχτων αγωνιστών η οποία να διεκδικήσει την πλειοψηφία στο Δήμο με στόχο να τον μετατρέψει σε όργανο πάλης του κινήματος.
Το Ξεκίνημα κατέθεσε αυτή την πρόταση και δημόσια (δείτε το άρθρο του δημοτικού συμβούλου σ/φου Νίκου Κανελλή στις 8/1/2019) αλλά δε βρήκε ανταπόκριση λόγω της άρνησης συνεργασίας τόσο από το ΚΚΕ όσο και από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Έτσι, δεν υπάρχει πιθανότητα να κατέβει ένα τέτοιο μέτωπο στις ερχόμενες εκλογές.
Όμως, καθώς ο αγώνας θα είναι μακροχρόνιος οι ανένταχτοι αγωνιστές και οι οργανωμένες δυνάμεις που συμφωνούν σε αυτή την προοπτική θα πρέπει να δουλέψουν από τώρα σε αυτή την κατεύθυνση έχοντας μια πιο μακροπρόθεσμη στόχευση.
Το κλειδί στα χέρια των εργαζομένων
Το ισχυρότερο όπλο όμως βρίσκεται στα χέρια των εργαζομένων.
Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα και ειδικά οι εργαζόμενοι της ίδιας της ΑΓΕΤ έχουν την δύναμη να επιβάλλουν το σταμάτημα της καύσης σκουπιδιών αφού η λειτουργία του εργοστασίου περνάει από τα δικά τους χέρια. Για αυτό και θα μπορούσαν να αποτρέψουν εύκολα την καύση σκουπιδιών αν αποφάσιζαν να απεργήσουν.Κανένας Γενικός Διευθυντής του εργοστασίου και κανένα αφεντικό της Lafarge δεν μπορεί αντικαταστήσει τους εργαζόμενους αν αυτοί αρνηθούν να κάνουν τη βρώμικη δουλειά. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η δύναμη του συνόλου του εργατικού κινήματος της πόλης.
Με βάση αυτή την κατανόηση η Επιτροπή Αγώνα Πολιτών υιοθέτησε την πρόταση για 24ωρη τοπική γενική απεργία με ταυτόχρονο κλείσιμο και των εμπόρων, στη σύσκεψη που πραγματοποίησε με μαζικούς φορείς της πόλης στα τέλη Νοεμβρίου2.
Το κύριο εμπόδιο στην κινητοποίηση των εργαζομένων της ΑΓΕΤ ήταν και είναι η ίδια η Διοίκηση του Σωματείου (προηγούμενη και σημερινή) ή οποία βρίσκεται στην υπηρεσία της εργοδοσίας.
Οι γραφειοκράτες συνδικαλιστές της ΑΓΕΤ παίζουν τον πιο βρώμικο ρόλο. Πατάνε πάνω στην απογοήτευση που επικρατεί σαν αποτέλεσμα των ηττών του εργατικού κινήματος των τελευταίων ετών. Ενισχύουν τον φόβο της ανεργίας. Αξιοποιούν τη διαίρεση των εργαζομένων σε μόνιμους και εργολαβικούς (οι οποίοι δεν είναι ενταγμένοι στο Σωματείο). Διασπείρουν συνειδητά ψέματα για τη δήθεν «ασφαλή» και «ακίνδυνη» καύση σκουπιδιών. Και καταφέρνουν να κρατήσουν σε καταστολή τις ανησυχίες των εργαζομένων της ΑΓΕΤ3.
Από κοντά έρχεται και η Διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Βόλου, στην οποία το Σωματείο της ΑΓΕΤ παίζει πρωτεύοντα ρόλο. Το ΕΚΒ αρνήθηκε να προχωρήσει στην κήρυξη 24ωρης τοπικής γενικής απεργίας, κάτι που ζήτησε η Επιτροπή Αγώνα Πολιτών, αποδεικνύοντας πόσο υποταγμένοι στα συμφέροντα των βιομηχάνων είναι οι γραφειοκράτες συνδικαλιστές.
Δυστυχώς όμως, ούτε τα εργατικά σωματεία που ελέγχονται από το ΠΑΜΕ/ΚΚΕ προχώρησαν σε αποφάσεις για απεργιακές κινητοποιήσεις, παρότι συμμετέχουν στον αγώνα κατά της καύσης. Από όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το ΠΑΜΕ δεν έδωσε με ουσιαστικό τρόπο τη μάχη μέσα στο ΕΚΒ, στο Νομαρχιακό Τμήμα της ΑΔΕΔΥ ή αλλού για να γίνουν συνελεύσεις και να παρθούν αποφάσεις για απεργιακές κινητοποιήσεις.
Παρόμοια στάση με το ΕΚΒ κρατάνε και οι διάφορες οργανώσεις επαγγελματιών όπως ο Εμπορικός Σύλλογος, η ΟΕΒΕΜ, το ΤΕΕ κοκ οι οποίες στήριξαν μεν το συλλαλητήριο της 5ης Μαΐου, λόγω της πίεσης από τα κάτω που είχε δημιουργήσει η Επιτροπή Αγώνα, στη συνέχεια όμως αρνήθηκαν να στηρίξουν την πρόταση για μια 24ωρη τοπική γενική απεργία. Διόλου τυχαία το ΕΚΒ, ο Εμπορικός Σύλλογος, η ΟΕΒΕΜ, το ΤΕΕ κλπ ελέγχονται πολιτικά από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ.
Είναι λοιπόν φανερό ότι για να πραγματοποιηθεί μια 24ωρη τοπική γενική απεργία χρειάζεται να παρθούν πρωτοβουλίες από κάτω. Αν η Επιτροπή Αγώνα ορίσει μια συγκεκριμένη ημερομηνία (πχ το Φθινόπωρο του τρέχοντος έτους) και αν στη συνέχεια αναπτύξει μια μεγάλη εκστρατεία καλώντας εργαζόμενους της βάσης να πάρουν αυτή την πρόταση και να πιέσουν τα σωματεία τους και το ΕΚΒ, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί ένα 24ωρο λουκέτο στην πόλη.
Για το εργατικό κίνημα αυτή η προσπάθεια πηγαίνει παράλληλα με το στόχο να δημιουργηθούν νέα μαχητικά, ταξικά και ενωτικά συνδικαλιστικά σχήματα και παρατάξεις που θα επιδιώξουν να αλλάξουν ριζικά την κατάσταση στους χώρους εργασίας. Παρά τις δυσκολίες της περιόδου και την απογοήτευση αυτός είναι ο μόνος τρόπος όχι μόνο για να δοθεί η μάχη για το θέμα της καύσης των σκουπιδιών αλλά και για τα υπόλοιπα θέματα που αφορούν τους εργαζόμενους.
Ο αγώνας για το περιβάλλον και ο αγώνας για μια άλλη Αριστερά
Το συμπέρασμα που πρέπει να βγει από τα παραπάνω είναι ότι ο αγώνας ενάντια στην καύση σκουπιδιών είναι απαραίτητο να συνδυαστεί με τον αγώνα για να δημιουργηθεί μια άλλη Αριστερά.
Μια Αριστερά που να λειτουργεί ενωτικά και να μην επιδιώκει τη διάσπαση δυνάμεων. Που να σέβεται τις διαδικασίες του κινήματος και να καταθέτει τις προτάσεις της με σκοπό να πείσει και όχι να επιβάλλει. Μια Αριστερά που να εξηγεί τη δύναμη που έχουν στα χέρια τους οι εργαζόμενοι και να προσπαθεί να τους κινητοποιήσει. Μια Αριστερά που θα επιδιώκει να θέσει τον Δήμο στην υπηρεσία του κινήματος. Μια Αριστερά που θα εξηγεί τέλος ότι η ρίζα της καταστροφής του περιβάλλοντος είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα και ότι μόνο μια δημοκρατικά σχεδιασμένη σοσιαλιστική οικονομία μπορεί να θέσει την επιστήμη και την τεχνολογία στην υπηρεσία του ανθρώπου.
Τα αιτήματα που προβάλλει το Ξεκίνημα στο κίνημα κατά της καύσης σκουπιδιών είναι τα παρακάτω:
- Να απαγορευτεί τώρα η καύση σκουπιδιών και άλλων δήθεν «εναλλακτικών» καύσιμων στην ΑΓΕΤ και οπουδήποτε αλλού.
- Ο Δήμος Βόλου να μην κατασκευάσει εργοστάσιο παραγωγής SRF αλλά να κάνει οικολογική διαχείριση των απορριμμάτων.
- Να οργανωθεί με μεθοδευμένο τρόπο η μείωση της παραγωγής σκουπιδιών και ειδικά των πλαστικών πολλά από τα οποία δεν ανακυκλώνονται καθόλου, ενώ όσα είναι ανακυκλώσιμα, ανακυκλώνονται από 3 έως 8 φορές στην ιδανικότερη περίπτωση. Μη ανακυκλώσιμα και ανακυκλωμένα πλαστικά καταλήγουν στο τέλος στις χωματερές, περνάνε στη γη και στο νερό, όπου διασπώνται σε όλο και μικρότερα κομμάτια αλλά δεν αποσυντίθεται ποτέ! Κάθε πλαστικό που έχει κατασκευαστεί στον πλανήτη παραμένει σε αυτόν σε κάποια μορφή!
- Οργάνωση της επανάχρησης, αντί της απόρριψης προϊόντων.
- Ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων: διαχωρισμός των σκουπιδιών ανά κατηγορία και απόρριψή τους σε ξεχωριστούς κάδους/σακούλες κλπ τα οποία να κατευθύνονται προς ανακύκλωση ή στην περίπτωση των οργανικών απορριμμάτων (αποφάγια, κλαδέματα κλπ) σε μονάδες κομποστοποίησης (μετατροπής τους σε λίπασμα). Αυτή η διαδικασία δεν έχει μεγάλα κόστη και μπορεί να γίνει άμεσα και εύκολα σε μικρές μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων υπό δημόσια ιδιοκτησία και κάτω από τον έλεγχο των εργαζομένων και της τοπικής κοινωνίας. Με αυτό τον τρόπο προστατεύεται το περιβάλλον, δημιουργούνται θέσεις εργασίας, ενώ σταδιακά μειώνεται το κόστος της διαχείρισης των απορριμμάτων, πράγμα που επιτρέπει να γίνει και σημαντική μείωση των δημοτικών τελών.
- Να εγκατασταθεί σύστημα σταθμών ελέγχου της ατμοσφαιρικής ρύπανσης του Βόλου με διαρκή ενημέρωση μέσω ηλεκτρονικών πινάκων.
- Να δημιουργηθεί ανεξάρτητη επιτροπή ελέγχου της ρύπανσης με τη συμμετοχή εκπροσώπων επιστημονικών φορέων, εργατικών σωματείων και των κινημάτων. Να ελέγχονται τακτικά οι βιομηχανικές περιοχές, το νερό, οι καλλιέργειες και τα κτηνοτροφικά προϊόντα.
- Να συνεχιστούν οι έρευνες για που αφορούν την αύξηση του καρκίνου και άλλων παθήσεων στην περιοχή μας και να προσδιοριστούν οι πραγματικές αιτίες.
- Η ΑΓΕΤ όπως και κάθε άλλη επιχείρηση αντίστοιχου βάρους και ρόλου, πρέπει να περάσει στην ιδιοκτησία της κοινωνίας, να λειτουργήσει κάτω από τον έλεγχο και τη διαχείριση των εργαζομένων και της τοπικής κοινωνίας και να μεταφερθεί εκτός Βόλου. Να γίνουν δημόσιες επενδύσεις για εκσυγχρονισμό της παραγωγής και να διερευνηθεί η λειτουργία της με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – η τεχνολογία για την λειτουργία της τσιμεντοβιομηχανίες με ηλιακή ενέργεια υπάρχει και έχει αναπτυχθεί μεταξύ άλλων από την ίδια τη Lafarge. Μόνο έτσι μπορεί η ΑΓΕΤ να λειτουργεί προς όφελος της κοινωνίας!
Καλούμε όσους συμφωνούν με αυτές τις ιδέες να έρθουν σε επαφή μαζί μας για να δώσουμε από κοινού αυτό τον αγώνα!
