Στις 23 Ιανουαρίου, στη βόρεια Κύπρο θα διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές, έναν χρόνο πριν από τη λήξη της πενταετούς θητείας του τρέχοντος κοινοβουλίου.
Τα έξι πολιτικά κόμματα που εκλέχθηκαν το 2018, έχουν συμμετάσχει σε τρεις διαφορετικές κυβερνήσεις συνασπισμού που σχηματίστηκαν με επικεφαλής ένα από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, το UBP (Κόμμα Εθνικής Ενότητας – παραδοσιακό δεξιό κόμμα) και το CTP (Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα – παραδοσιακό αριστερό κόμμα), αλλά κανένας συνδυασμός των κομμάτων δεν μπόρεσε να κρατήσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο για πολύ. Τόσο τα κόμματα της Δεξιάς όσο και τα κόμματα της παραδοσιακής Αριστεράς δεν μπορούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του κόσμου, γιατί τα τελευταία 15 χρόνια αλλάζουν θέσεις στη βουλή, αλλά δεν έχουν φέρει καμία ουσιαστική αλλαγή στη ζωή του κόσμου. Αυτό που χρειάζεται επειγόντως, είναι ένας νέος αριστερός σχηματισμός που θα παλεύει ανυποχώρητα και χωρίς συμβιβασμούς για τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των εργαζομένων μέσα και έξω από το κοινοβούλιο.
Διαβάστε στη συνέχεια άρθρο της σ. Deniz Diren, μέλους της «Νέας Διεθνιστικής Αριστεράς (ΝΕΔΑ) – Yeni Enternasyonalist Sol» στην Κύπρο
Οι ερχόμενες εκλογές θα διεξαχθούν εν μέσω πανδημίας, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης
Η πανδημία και τα lockdown που επιβλήθηκαν για να μην καταρρεύσει το σύστημα υγείας, επέφεραν ανεπανόρθωτες ζημιές σε όλους τους οικονομικούς κλάδους. Καθώς η οικονομία βασίζεται κυρίως στον τουρισμό και τις υπηρεσίες, το γεγονός ότι τα ξενοδοχεία έπρεπε να παραμείνουν κλειστά για μεγάλο χρονικό διάστημα επέδρασε σαν ντόμινο για όλη την οικονομία. Η οικονομική βοήθεια που αναμενόταν να έρθει από την Τουρκία δεν ήρθε. Από τα χρήματα που υποσχέθηκε η τουρκική κυβέρνηση, ήρθε μόλις το ένα τρίτο και αυτό κατευθύνθηκε στην κάλυψη των αναγκών του στρατού.
Το άνοιγμα της οικονομίας μετά τα lockdown συνέπεσε με την οικονομική κρίση που χτύπησε την Τουρκία και με την υποτίμηση της τουρκικής λίρας. Η βόρεια Κύπρος είδε τις τιμές των βασικών αγαθών να αυξάνονται περισσότερο από 30%, των τροφίμων κατά 58.2%, ενώ η τιμή της βενζίνης διπλασιάστηκε μέσα σε έναν χρόνο, ως επίπτωση του πληθωρισμού που βιώνουν και οι εργαζόμενοι στην Τουρκία.
Ωστόσο, η κατάσταση στην Κύπρο είναι ακόμα χειρότερη, καθώς μεγάλα τμήματα της οικονομίας χρησιμοποιούν στις συναλλαγές τους βρετανικές λίρες και άλλα ξένα νομίσματα. Επομένως, ένας εργαζόμενος στη βόρεια Κύπρο αμείβεται σε τουρκικές λίρες, αλλά πρέπει να πληρώσει ενοίκιο, τραπεζικά δάνεια, σχολικά δίδακτρα, ή δόσεις αυτοκινήτου, όλα σε βρετανικές λίρες.
Επίσης οι παραγωγοί στην Τουρκία, εξάγουν τα προϊόντα τους στην Κύπρο σε ξένο νόμισμα, έτσι ώστε να πάρουν επιδότηση από την τουρκική κυβέρνηση. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα προϊόντα να φτάνουν στην Κύπρο από τρεις ως τέσσερις φορές πιο ακριβά.
Τα κόμματα του κατεστημένου δεν έχουν λύσεις για όλα αυτά τα προβλήματα
Το πολιτικό κατεστημένο και τα κόμματά του έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι δεν έχουν απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον βορρά. Τα προβλήματα μπορεί να έχουν μεγεθυνθεί από την πανδημία και τη νομισματική κρίση που προέρχεται από την Τουρκία, αλλά βασίζονται σε διαρθρωτικά προβλήματα που υπάρχουν από την ανακήρυξη της ΤΔΒΚ (Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου) και κυρίως λόγω της εξάρτησης της ΤΔΒΚ από την Τουρκία.
Το κράτος στη βόρεια Κύπρο δεν έχει κανέναν έλεγχο στην Κεντρική του Τράπεζα ή στον προϋπολογισμό του. Παρόλο που ο προϋπολογισμός ψηφίζεται κάθε χρόνο, πρέπει να ακολουθεί τις πολιτικές που έχουν υπογραφεί στα πρωτόκολλα με την Τουρκία, έτσι ώστε η Τουρκία να παρέχει την οικονομική βοήθεια για τη λειτουργία του κράτους. Τα τελευταία 10 χρόνια αυτά τα πρωτόκολλα έφεραν τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφαρμόστηκαν από όλα τα κόμματα του κατεστημένου.
Κενές υποσχέσεις
Στις εκστρατείες όλων των κομμάτων του κατεστημένου κυριαρχούν λαϊκιστικά συνθήματα και μεγάλες, αλλά κενές υποσχέσεις. Το γεγονός ότι τα τελευταία 15 χρόνια, το UBP και το CTP, τα δύο μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα, εναλλάσσονταν στην κυβέρνηση, έχει δημιουργήσει τεράστια απογοήτευση στους εργαζόμενους, ως προς το τι αλλαγή θα μπορούσαν να φέρουν.
Επιπλέον, τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι κυβερνήσεις άλλαζαν από συνασπισμό υπό την ηγεσία του CTP σε συνασπισμό υπό την ηγεσία του UBP. Και τα δύο κόμματα βρέθηκαν στην εξουσία κατά τη διάρκεια της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης και παρόλα αυτά εξακολουθούν να υπόσχονται σήμερα ότι θα φέρουν ευημερία, θα τερματίσουν τη φτώχεια και θα δημιουργήσουν ένα σύστημα πρόνοιας.
Η κύρια διαφορά μεταξύ του UBP και του CTP σε αυτές τις εκλογές είναι η θέση τους στο εθνικό ζήτημα.
Το UBP, ειδικά μετά την παρέμβαση της Τουρκίας στις προεδρικές εκλογές πριν ένα χρόνο και στο ίδιο το Συνέδριο του κόμματος μερικές εβδομάδες μετά τις εκλογές, δηλώνει ανοιχτά ότι προτεραιότητά του είναι να λειτουργεί σε συνεννόηση με την Τουρκία για κάθε θέμα, και ότι παλεύει για μια λύση δύο κρατών στο κυπριακό ζήτημα.
Αντίθετα, το CTP και το TDP (Communal Democracy Party – το παραδοσιακό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα) συνεχίζουν να υποστηρίζουν μια ομοσπονδιακή λύση. Αν και οι βουλευτικές εκλογές μπορούν να αποτελέσουν βαρόμετρο για το εθνικό ζήτημα, δεν είναι καθοριστικές, καθώς ο διαπραγματευτής είναι ο πρόεδρος και όχι ο πρωθυπουργός.
Το CTP και το TDP άρχισαν να χάνουν υποστήριξη ήδη από τις προηγούμενες κοινοβουλευτικές εκλογές. Το CTP στις προηγούμενες εκλογές έχασε περισσότερο από 10% της δύναμής του, γεγονός που ερμηνεύτηκε ως τιμωρία από τους υποστηρικτές του για την είσοδο σε κυβέρνηση συνασπισμού με το UBP πριν από το 2018. Ακόμη και σε εκείνες τις εκλογές, το CTP είχε αρχίσει να παίρνει μια πιο φιλελεύθερη θέση στην οικονομία, επιλέγοντας ακόμη και υποψηφίους όπως ο Φικρή Τόρος, ο οποίος υπηρετούσε τότε ως επικεφαλής του Τουρκοκυπριακού Εμπορικού Επιμελητηρίου. Στις εκλογές του 2018, το συνολικό ποσοστό ψήφων που έλαβαν τα παραδοσιακά αριστερά κόμματα παρουσίασε σημαντική μείωση.
Είναι το μποϊκοτάζ των εκλογών η λύση;
Στις φετινές εκλογές, το YKP (Κόμμα της Νέας Κύπρου) και το BKP (Κόμμα Ενωμένης Κύπρου), δύο κόμματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, μαζί με το Ομοσπονδιακό Κυπριακό Κίνημα αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια πλατφόρμα για το μποϊκοτάρισμα των εκλογών.
Τα επιχειρήματα που προβάλουν είναι ότι η βόρεια Κύπρος είναι υπό κατοχή από την Τουρκία, και η ΤΔΒΚ αποτελεί ακόμη μια διοικητική επαρχία της Τουρκίας, έτσι η Τουρκία παρεμβαίνει στις εκλογές και τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, ότι όλα τα κόμματα είναι ίδια και ότι οι ίδιοι δεν εκπροσωπούνται από κανένα κόμμα. Προβάλουν το επιχείρημα ότι μποϊκοτάρουν τις εκλογές για να αγωνιστούν για την ομοσπονδία, ενάντια στη λύση των δύο κρατών και την προσάρτηση της Κύπρου στην Τουρκία και για τη δημιουργία εναλλακτικών αντιπροσωπευτικών οργάνων στη χώρα και την εξήγηση της κατάστασης της χώρας στη διεθνή σκηνή.
Είναι αλήθεια ότι η βόρεια Κύπρος είναι υπό τουρκική κατοχή και πως η Τουρκία παρεμβαίνει στις εκλογικές διαδικασίες. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ακόμη και η ίδια η ανακήρυξη της ΤΔΒΚ έγινε με παρέμβαση της Τουρκίας. Η ανακήρυξη της ΤΔΒΚ λέγεται ότι υπερψηφίστηκε από τα κόμματα της αντιπολίτευσης μετά από απειλές.
Είναι επίσης αλήθεια ότι οι εργαζόμενοι δεν εκπροσωπούνται από κανένα από τα κόμματα του κατεστημένου. Αντίθετα, έχουν προδοθεί από αυτά επανειλημμένα.
Όταν όμως η Αριστερά παρατηρεί ότι οι εργαζόμενοι δεν εκπροσωπούνται, είναι καθήκον της να εργαστεί για την οικοδόμηση των δυνάμεων που θα μπορέσουν να τους εκπροσωπήσουν. Ειδικά οι δυνάμεις που έχουν κατέβει σε προηγούμενες εκλογές (τo BKP πήρε πάνω από 2% στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και το YKP έχει εκλεγμένο μέλος του στο Δημοτικό Συμβούλιο Λευκωσίας) θα μπορούσαν να συμβάλουν στο χτίσιμο μιας αξιοσημείωτης δύναμης.
Οι εργαζόμενοι χρειάζονται έναν νέο αριστερό σχηματισμό που θα εκπροσωπεί ανυποχώρητα τα δικαιώματα και τα συμφέροντά τους
Ένα κόμμα σαν αυτό στις σημερινές συνθήκες μπορεί να προκύψει μόνο από ένα κοινό μέτωπο της ριζοσπαστικής Αριστεράς και των συνδικάτων, οργανωμένο σε τοπικές συνελεύσεις και λειτουργώντας με εσωτερική δημοκρατία και σεβασμό στις διαφορές κάθε ομάδας, ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές και τις επιθέσεις του κατεστημένου.
Αυτός ο νέος σχηματισμός θα πρέπει να κάνει το άλμα από το να είναι απλώς μια αντιπολιτευόμενη ομάδα, όπως έχουν γίνει πολλές στο παρελθόν (Συνδικαλιστική Πλατφόρμα, και Πλατφόρμα Αυτή η χώρα είναι δική μας – δύο πλατφόρμες συνδικάτων, οργανώσεων και κομμάτων της ριζοσπαστικής Αριστεράς οι οποίες όμως ποτέ δεν κατέβηκαν στις εκλογές) σε ένα κόμμα του οποίου το πρόγραμμα θα είναι βασισμένο στις ανάγκες των εργαζομένων, θα είναι ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα, το οποίο θα αποτελέσει όπλο τόσο για τις εκλογικές μάχες, όσο και μέσα στο κοινοβούλιο, στους δρόμους και σε κάθε χώρο εργασίας.
Η πρόσφατη ιστορία των κινημάτων και των εκλογών στη βόρεια Κύπρο, έχει δείξει ότι όταν η ριζοσπαστική Αριστερά και τα συνδικάτα συνεργάζονται, τότε μπορούν να έχουν σημαντικές νίκες.
Το 2013, το BKP και το Baraka (το τότε όνομα του κόμματος του Bağımsızlık Yolu – Δρόμος Ανεξαρτησίας), μαζί με το DKP (Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα) συνεργάστηκαν και πήραν το 3,1% των ψήφων. Στις προεδρικές εκλογές του 2015, η ριζοσπαστική Αριστερά και τα συνδικάτα ήταν στην πραγματικότητα αυτά που εξέλεξαν τον Ακιντζί (τον προηγούμενο πρόεδρο – υποψήφιο του TDP). Ταυτόχρονα, οι διαχρονικές συνεργασίες και τα κινήματα ενάντια στα πρωτόκολλα που προέρχονται από την Τουρκία, τις ιδιωτικοποιήσεις, το γραφείο συντονισμού (γραφείο ηθικού ελέγχου της νεολαίας από την Τουρκία) κλπ, όπως και οι νίκες που έχουν σημειώσει, δείχνουν ότι αν συνεργαστούν Αριστερά και συνδικάτα, μπορούν να κερδίσουν.
Ως ΝΕΔΑ πιστεύουμε ότι η συνεργασία και το ενιαίο μέτωπο της ριζοσπαστικής Αριστεράς και των συνδικαλιστικών οργανώσεων στον βορρά, αλλά και σε ολόκληρο το νησί, με ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα που θα βάζει τις ανάγκες των εργαζομένων πάνω από τα κέρδη και τις εθνικιστικές συγκρούσεις, είναι ο δρόμος προς τα εμπρός για τη δημιουργία ενός νέου αριστερού σχηματισμού που θα μπορεί να προσφέρει μια πραγματική εναλλακτική στους εργαζόμενους.
Σε αυτές τις εκλογές υπάρχει ένα κόμμα με το οποίο μπορούμε να συμφωνήσουμε σε μια σειρά από αιτήματα και θα άξιζε την ψήφο των εργαζομένων – και αυτό είναι το Bagimsizlik Yolu – Δρόμος Ανεξαρτησίας. Αν και θα ήταν σαφώς προτιμότερο να είχε συνεργαστεί με άλλες δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς, είναι σωστή η στάση του για την πλήρη υποστήριξη των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο κοινοβούλιο, την αντίθεσή του στον νεοφιλελευθερισμό και τον καπιταλισμό, το κάλεσμα για συνδικαλιστικά δικαιώματα, για την ανεξαρτησία της οικονομίας από την Τουρκία και όλες τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και για δημόσιες επενδύσεις στη δημόσια εκπαίδευση, υγεία και υπηρεσίες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα πάρει περίπου 1% και άρα δεν θα μπει στη βουλή. Ωστόσο, η συμμετοχή του στις εκλογές συμβάλει στο να ανοίξει μια συζήτηση στην κοινωνία. Αυτό το γεγονός είναι πολύ θετικό και από τη μεριά μας σκοπεύουμε να πάρουμε μέρος σε αυτή τη συζήτηση, που αφορά στην ανάγκη για την οικοδόμηση ενός νέου αριστερού σχηματισμού, ενός νέου κόμματος για τους εργαζόμενους, που είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεται όχι μόνο βόρεια, αλλά και όλη η Κύπρος.
