Σήμερα, Τετάρτη 19 Ιανουαρίου, ο δημοσιογράφος, εκδότης και συγγραφέας Κώστας Βαξεβάνης αναμένεται να καταθέσει ως κατηγορούμενος στο Ειδικό Δικαστήριο σχετικά με την υπόθεση της Novartis στην Ελλάδα.
Ο Βαξεβάνης αντιμετωπίζει 4 ποινικές κατηγορίες που αφορούν σε κατάχρηση εξουσίας για δίωξη αθώου κατ’ επανάληψη, κατάχρηση εξουσίας και χρήση εκβιαστικών μέσων, συνέργεια σε παράβαση καθήκοντος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.
Ο λόγος για τον οποίο διώκεται ο Βαξεβάνης είναι ότι το 2018 έφερε στη δημοσιότητα το σκάνδαλο Novartis, τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο λειτουργούσε η πολυεθνική στην Ελλάδα σε σχέση με την υπερτιμολόγηση των φαρμάκων και βέβαια τον χρηματισμό.
Με βάση τον ποινικό κώδικα ο Βαξεβάνης αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης από 5 μέχρι 20 χρόνια.
Διώξεις έχουν ασκηθεί, πέρα από τον Βαξεβάνη, σε άλλους δύο δημοσιογράφους, τον Αλέξανδρο Τάρκα και τη Γιάννα Παπαδάκου, όπως και στον εκδότη Γιάννη Φιλιππάκη.
Υπόθεση Novartis
Η υπόθεση της Ελβετικής Πολυεθνικής Φαρμακοβιομηχανίας Novartis αφορά ένα σκάνδαλο παγκόσμιου βεληνεκούς, καθώς η εταιρεία έχει καταδικαστεί από τα δικαστήρια μιας σειράς χωρών όπως της Ιαπωνίας, της Ινδίας και των ΗΠΑ. Οι καταδίκες αφορούσαν υπερτιμολογήσεις φαρμάκων, χρηματισμό και δωροδοκία κρατικών αξιωματούχων και πολιτικών, αλλά και δημοσιογράφων και γιατρών, προκειμένου να αυξήσουν τις πωλήσεις των προϊόντων της εταιρείας.
Το 2020 η Novartis συμφώνησε να πληρώσει 347 εκατ. δολάρια, ως διακανονισμό με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, ώστε να μην καταδικαστεί ποινικά για τις παράνομες πρακτικές της στην Ελλάδα.
Η Novartis παραδέχτηκε δηλαδή όσα την κατηγορούσαν. Ότι εκμεταλλευόταν το Ελληνικό Δημόσιο έχοντας συμφωνήσει με την κυβέρνηση Σαμαρά (2012-2015) να αγοράζει σε πολύ υψηλότερες τιμές τα φάρμακα της εταιρείας και να πληρώνεται κατά προτεραιότητα, την ώρα που άλλες εταιρείες περιμέναν για μήνες.
Η κυβέρνηση της ΝΔ για να εξοικονομεί χρήματα και να πληρώνει άμεσα τις αγορές της από τη Novartis (ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες της Τρόικα) μείωνε τις δημόσιες δαπάνες, τους μισθούς και τις συντάξεις, έκλεινε νοσοκομεία και απέλυε ιατρικό προσωπικό.
Υπουργός Υγείας την περίοδο εκείνη ήταν ο Άδωνις Γεωργιάδης (που μεταξύ άλλων δήλωνε περήφανα ότι οι αποφάσεις για το κλείσιμο των νοσοκομείων ήταν δικές του και να μην του παίρνει την δόξα ο Τόμσεν) ο οποίος πέρασε νόμο για την είσοδο στην Ελληνική αγορά 10 πανάκριβων φαρμάκων της Novartis προκειμένου να αυξήσει τα κέρδη της φαρμακοβιομηχανίας διεθνώς.
Νωρίτερα είχε συμφωνηθεί η τιμή των φαρμάκων στην χώρα μας να αποτελεί βάση για την τιμολόγηση των φαρμάκων σε άλλες 30 χώρες.
Δολοφονία χαρακτήρων και δολοφονίες δημοσιογράφων
Τον Φεβρουάριο του 2018 η Εισαγγελία έστειλε τον φάκελο της Novartis στο ελληνικό κοινοβούλιο αποκαλύπτοντας τα ονόματα των πολιτικών προσώπων τα οποία τελούσαν υπό έρευνα, από την ελληνική δικαιοσύνη και από το FBI στις ΗΠΑ.
Ανάμεσά τους βρίσκονταν αυτά του Άδωνι Γεωργιάδη, του Αντώνη Σαμαρά, του Ευάγγελου Βενιζέλου, του Ανδρέα Λοβέρδου και του Γιάννη Στουρνάρα. Είναι η εποχή που ο Άδωνις υποστήριζε ότι δεν χρηματίστηκε και ως απόδειξη έδειχνε σε τηλεοπτική κάμερα το σπίτι του το οποίο είχε… υγρασία και παλιά έπιπλα.
Η κλήτευση του Κώστα Βαξεβάνη γίνεται σήμερα, από την ανακρίτρια αεροπαγίτισσα Κωνσταντίνα Αλεβιζοπούλου, την ώρα που εκκρεμούν τρεις δικογραφίες με κατηγορούμενους κάποια από τα παραπάνω πολιτικά πρόσωπα και ενώ έχει ασκηθεί ήδη ποινική δίωξη για κακούργημα σε μία από αυτές.
Δεν είναι η πρώτη φορά που διώκεται νομικά ο Κώστας Βαξεβάνης. Μόνο το 2012 σύρθηκε στα δικαστήρια δύο φορές επειδή έδωσε στην δημοσιότητα την λίστα Λαγκάρντ. Συνολικά έχει δεχτεί περισσότερες από 40 μηνύσεις και αγωγές, με κατάληξη την αθώωση του σε όλες τις δικαστικές διαδικασίες.
Στις 23 Απριλίου του 2021 ο Βαξεβάνης κατήγγειλε δημόσια πληροφορίες που έλαβε ο ίδιος για πληρωμένο συμβόλαιο θανάτου εναντίον του.
Λίγες μέρες νωρίτερα είχε προηγηθεί η στυγερή δολοφονία του αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ έξω από τον χώρο της οικίας του με 10 σφαίρες. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του δημόσιου γερμανικού ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού Deutsche Welle:
«Ο Καραϊβάζ θεωρούνταν έμπειρος αστυνομικός ρεπόρτερ… είχε ασχοληθεί πρόσφατα πολύ με αθέμιτες μηχανορραφίες διεφθαρμένων αξιωματούχων. Μεταξύ άλλων είχε κάνει αποκαλύψεις για εκβιασμούς για παροχή προστασίας από αστυνομικούς.»
Η περίπτωση Αβραμίδη
Ο Χρήστος Αβραμίδης είναι δημοσιογράφος και υποψήφιος Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Το πρωί του περασμένου Σαββάτου βρέθηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, για να καλύψει κινητοποίηση ενάντια στην αστυνομική εισβολή στο ΑΠΘ ώστε να κλείσει το Στέκι στο Βιολογικό, όπου εκατοντάδες αστυνομικοί είχαν αποκλείσει την περιοχή ελέγχοντας δεκάδες περαστικούς.
Με την ιδιότητα του δημοσιογράφου έβγαλε την κάμερα και άρχισε να καταγράφει το περιστατικό. Τότε δέχτηκε αναίτια επίθεση από τους αστυνομικούς, στην αρχή φραστική και στην συνέχεια σωματική, με χτυπήματα και παράνομη κράτηση.
Όπως ανάρτησε ο ίδιος στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, όταν είπε στους αστυνομικούς να μην φωνάζουν ένας άνδρας της ασφάλειας του απάντησε:
«Σε γαμάμε κιόλας απ’ τον κώλο αν θέλουμε» και τον κλώτσησε στο καλάμι.
Στη συνέχεια η παρέμβαση των παρευρισκόμενων πολιτών και άλλων δημοσιογράφων ανάγκασε την ΕΛΑΣ να τον αφήσει ελεύθερο.
Όπως καταγγέλλει το δημοτικό σχήμα Πόλη Ανάποδα στο Δήμο Θεσσαλονίκης (στο οποίο συμμετέχει και ο Χρήστος Αβραμίδης):
«Είναι θλιβερό και εξοργιστικό να στοχοποιούνται, ακόμα και να συλλαμβάνονται δημοσιογράφοι, απλά και μόνο επειδή κάνουν το καθήκον τους. Και καθήκον των δημοσιογράφων είναι να καταγράφουν τα γεγονότα, να ελέγχουν την εξουσία, να ενημερώνουν την κοινωνία, να λένε την αλήθεια.»
Την ίδια μέρα μπλοκαρίστηκε ο προσωπικός λογαριασμός του δημοσιογράφου στο Twitter.
Τα ΜΜΕ στην Ελλάδα και διεθνώς
Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε συνεργασία με την ΜΚΟ «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» η χώρα μας βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις της Ε.Ε. σε ότι αφορά το καθεστώς της ελευθερίας του Τύπου, το οποίο χαρακτηρίζει μάλιστα ως προβληματικό.
Μεταξύ των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση από το τέλος, καταφέρνοντας να περάσει μόνο τη Βουλγαρία, τη Μάλτα και την Ουγγαρία του ακροδεξιού Όρμπαν.
Στο σύνολο των 180 χωρών που αφορούσε η έκθεση του ετήσιου Παγκόσμιου Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου η Ελλάδα υποχώρησε κατά 5 θέσεις, φτάνοντας στην 70η.
Δηλαδή η Ελλάδα είναι σε χειρότερη θέση όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου από χώρες όπως το Μπουτάν, που είναι συνταγματική μοναρχία, το Μαλάουι, που όλα τα κανάλια ελέγχονται από το κράτος ή την Τόνγκα, στην οποία ο πρωθυπουργός και το υπουργικό συμβούλιο διορίζονται από τον βασιλιά.
Στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου η Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Βέρα Γιούροβα απαντώντας σε ρεπορτάζ του ευρωπαϊκού δικτύου EURACTIV για το εάν η Ελλάδα αποτελεί μέρος των προβληματικών χωρών σε σχέση με την ελευθερία του Τύπου δήλωσε:
«Η Ελλάδα είναι από τις χώρες με αυξημένο κίνδυνο. Εκεί σκοτώθηκε πρόσφατα ένας ερευνητής δημοσιογράφος.» αναφερόμενη στη δολοφονία Καραϊβάζ.
Λογοκρισία, φίμωση, διώξεις, ξύλο, μέχρι και δολοφονίες δημοσιογράφων, σε όσους ασκούν κριτική στην κυβέρνηση, αποκαλύπτουν την διαφθορά της οικονομικής και πολιτικής ελίτ ή δημοσιοποιούν την διαπλοκή τους.
Από την άλλη λίστες Πέτσα, χρηματοδότηση των συστημικών καναλιών που ανήκουν σε μεγαλοεπιχειρηματίες, φίλους, πολιτικών και συγκάλυψη οικονομικών σκανδάλων πολυεθνικών προκειμένου να πέσουν στα μαλακά οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι στη χώρα μας.
Αυτή είναι η εικόνα της ελληνικής «ενημέρωσης». Αντί να διώκονται ποινικά όσοι εγκληματούν εις βάρος του ελληνικού δημοσίου και της περιουσίας των πολιτών, διώκονται όσοι τολμούν να αποκαλύψουν την ύπαρξη αυτών των σκανδάλων.
Σε αυτό το τοπίο υπάρχουν λίγες φωνές από μέσα και δημοσιογράφοι που προσπαθούν να σπάσουν την «ομερτά» οι οποίοι δεν ελέγχονται από την οικονομική και πολιτική ελίτ.
Να σταθούμε αλληλέγγυοι/ες και να στοχεύσουμε στην αιτία
Οφείλουμε να στεκόμαστε αλληλέγγυοι/ες σε κάθε περίπτωση -όπως των Βαξεβάνη και Αβραμίδη-, σε κάθε δημοσιογράφο δηλαδή που προσπαθεί να αποκαλύψει δημόσια την αλήθεια και την πραγματικότητα.
Χρειάζεται να αντιδρούμε έντονα, ιδιαίτερα όταν κάτι συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας, αλλά και να το διαδίδουμε όσο πιο πλατιά μπορούμε, γιατί η δημοσιότητα έχει σημασία και μπορεί να ασκήσει πίεση ώστε τέτοιες περιπτώσεις να μην μένουν στην αφάνεια.
Παράλληλα, χρειάζεται να ανοίξουμε την συζήτηση για το καθεστώς των ΜΜΕ. Ένας τόσο κρίσιμος τομέας όπως αυτός της ενημέρωσης, ο οποίος διαμορφώνει μαζικά συνειδήσεις, δεν μπορεί να βρίσκεται στα χέρια του μεγάλου ιδιωτικού κεφαλαίου και του εκάστοτε κόμματος εξουσίας.
Πρέπει να περάσει στα χέρια της κοινωνίας, να γίνει δημόσια ιδιοκτησία και να λειτουργεί με συνθήκες κοινωνικού και εργατικού ελέγχου.
Αυτός είναι και ο μόνος δρόμος για να μην ελέγχουν οι οικονομικά ισχυροί και τα φερέφωνά τους την κοινή γνώμη.
