Σάββατο 29/5 – πανελλαδική μέρα δράσης: Όχι στην καύση σκουπιδιών!

Το Σάββατο 29 Μάη καλούνται συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και διαδηλώσεις σε μια σειρά πόλεις από μια σειρά επιτροπές, πρωτοβουλίες και συλλογικότητες ενάντια στην καύση απορριμμάτων. Πρόκειται για μια καταστροφική για το περιβάλλον και την υγεία πρακτική, η οποία ήδη συντελείται στο εργοστάσιο της ΑΓΕΤ στον Βόλο εδώ και χρόνια και σύμφωνα με το νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων θα γενικευτεί σε όλη τη χώρα. 

Διαβάστε στη συνέχεια σύντομα άρθρα σε σχέση με τις εξελίξεις γύρω από το ζήτημα στις περιοχές της Δυτικής Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και του Βόλου, από συντρόφους που δραστηριοποιούνται σε τοπικές πρωτοβουλίες αγώνα, καθώς και την εναλλακτική μας πρόταση για τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Δυτική Αθήνα – ΧΥΤΑ Φυλής: μια ιστορία εγκατάλειψης, γκετοποίησης και χρηματισμού …

Η ιστορία του ΧΥΤΑ Φυλής είναι η ίδια η ιστορία απαξίωσης και γκετοποίησης της Δυτικής Αθήνας. Ξεκίνησε σαν μια επέκταση της χωματερής των Άνω Λιοσίων και ήταν σκανδαλώδης εξαρχής, αφού πληρώθηκαν για αυτή υπέρογκα ποσά, ως αποζημίωση για την απαλλοτρίωση της δήθεν ιδιοκτησίας τοπικών μεγαλοπαραγόντων , που αποδεικνυόταν με… χρυσόβουλα.

Το κλείσιμό της αποτελεί πάγιο αίτημα των κατοίκων και φυσικά, πάγια προεκλογική υπόσχεση όλων των υποψηφίων σε τοπικές ή γενικές εκλογές που αθετείται ακριβώς μετά την εκλογή τους. 

Από την άλλη, αποτελεί συνώνυμο της διαφθοράς και της εκμαύλισης συνειδήσεων, μέσω του «αποικιακού» καθεστώτος των αντισταθμιστικών. Της χορήγησης δηλαδή τεράστιων ποσών στο Δήμο Φυλής και πλέον στον καλλικρατικό δήμο Άνω Λιοσίων, προκειμένου να εκμηδενιστούν δήθεν οι συνέπειες της ρύπανσης που υφίστανται οι κάτοικοι, ποσά τα οποία κατευθύνονται σε συγκεκριμένες τσέπες δημοτικών παραγόντων που δημιούργησαν τεράστιες περιουσίες. Τα χρήματα που έχουν δοθεί σε δήμο Φυλής και Άνω Λιοσίων όλα αυτά τα χρόνια, ξεπερνούν τα 600 εκατομμύρια ευρώ!

Από την άλλη όμως, ο ΧΥΤΑ Φυλής είναι ταυτισμένος και με αγώνες κατοίκων. Είτε για το κλείσιμο του ΧΥΤΑ, είτε για την ακύρωση της μεταφοράς της λυματολάσπης το 2005, τα τοπικά κινήματα έχουν εντάξει τη χωματερή στο βασικό πεδίο δράσης τους. 

Αυτή τη φορά όμως κάτι σημαντικό αρχίζει να αλλάζει. Οι αλλεπάλληλες επεκτάσεις της εγκατάστασης, που έχουν γίνει κάτι σαν ρουτίνα, έχουν προκαλέσει ανυπολόγιστη δυσοσμία που ξεπερνάει τα όρια του δήμου Άνω Λιοσίων και πλέον επηρεάζει την καθημερινότητα και στην άλλη μεριά του Ποικίλου Όρους. Η Πετρούπολη και το Καματερό κατά κύριο λόγο, αλλά και το Ίλιον και το Περιστέρι, υποφέρουν από την έντονη δυσοσμία, που δεν είναι καθόλου αθώα, αφού προκύπτει από την έκλυση καρκινογόνων και τοξικών ουσιών στις εγκαταστάσεις της Φυλής. 

Ταυτόχρονα, είναι πλέον ορατή η εφιαλτική προοπτική της δημιουργίας μονάδας καύσης σκουπιδιών. Η καύση και οι ανυπολόγιστες συνέπειές της για την υγεία των πολιτών, όπως έχουμε δει να συμβαίνει ήδη στο Βόλο, προστίθενται στη ματαίωση κάθε ελπίδας για κλείσιμο του ΧΥΤΑ και του συνόλου των εγκαταστάσεων. Είναι προφανές ότι τα σκουπίδια θα συνεχίσουν να βρίσκονται για πάντα εκεί έτσι ώστε να υπάρχει η πηγή πρώτης ύλης του εργοστασίου καύσης. Για πρώτη φορά, οι κάτοικοι της Δυτικής Αθήνας αρχίζουν να το συνειδητοποιούν τόσο ξεκάθαρα. 

Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, όπως και η προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ, διατήρησαν το αίσχος στη Φυλή και άνοιξαν τον δρόμο για το αίσχος της καύσης. 

Οι δημοτικές αρχές στις περιοχές μας, επετειακά οργανώνουν συζητήσεις στα δημοτικά συμβούλια και εκδίδουν ψηφίσματα, κάποτε οργανώνουν και σποραδικές κινητοποιήσεις, αλλά στην πρώτη δυσκολία εγκαταλείπουν. Όλα τα προηγούμενα χρόνια πραγματοποιούνται ασυντόνιστες, και κατακερματισμένες κινητοποιήσεις Συλλογικοτήτων ή Φορέων ή συμβολικές δράσεις μπροστά στον ΧΥΤΑ εκτός του αστικού ιστού, που σκορπίζουν μια αίσθηση αναποτελεσματικότητας στους κατοίκους που αντιδρούν. 

Η «ΧΩΜΑΤΕΡΗ STOP – πολίτες εν δράσει» επιχειρεί να αλλάξει αυτή την κατάσταση και παλεύοντας για το χτίσιμο ενός μαζικού ενωτικού κινήματος, να την ανατρέψει, συντονιζόμενη με τοπικά κινήματα άλλων περιοχών. Οι μεγαλύτεροι αγώνες ενάντια στην εγκατάσταση της Φυλής και το εργοστάσιο καύσης, είναι μπροστά μας!

Θεσ/νίκη: Ούτε στο ΤΙΤΑΝ Ευκαρπίας, ούτε στις ΜΕΑ, ούτε πουθενά!

Τα καταστροφικά σχέδια για τη διαχείριση και την καύση απορριμμάτων στη Θεσσαλονίκη και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ), συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό. 

Σύμφωνα με τον περιφερειακό σχεδιασμό, πρόκειται να κατασκευαστούν δύο Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) στον νομό, μία στα ανατολικά (κοντά στη Θέρμη) και μια δυτικά (κοντά στον Λαγκαδά), οι οποίες βρίσκονται στη φάση του σχεδιασμού. Πρόκειται για δύο τεράστιες μονάδες, οι οποίες θα δέχονται όλα τα απορρίμματα της Περιφέρειας πλην Σερρών (δηλαδή από Θεσ/νίκη, Χαλκιδική, Κατερίνη/Πιερία, Κιλκίς, Βέροια/Ημαθία κλπ) και σαν βασικό στόχο θα έχουν την παραγωγή του απορριμματογενούς καυσίμου SRF/RDF. 

Στη συνέχεια το SRF/RDF θα οδηγείται προς καύση είτε σε κάποια από τις 4 Πανελλαδικές Μονάδες Καύσης που προβλέπονται από το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (πιθανόν της Πτολεμαΐδας), ταξιδεύοντας χιλιάδες χιλιόμετρα για να καούν, είτε σε ενεργοβόρες βιομηχανίες, όπως το ΤΙΤΑΝ. 

Αυτό δεν το αναφέρουμε τυχαία, καθώς η μελέτη της ΜΕΑ Ανατολικού Τομέα έγινε λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένες ποσότητες ζήτησης σκουπιδιών προς καύση τις οποίες είχε στείλει η τσιμεντοβιομηχανία, ενώ παράλληλα στις αρχές του 2020 ζήτησε και έλαβε άδεια καύσης SRF και RDF, έτσι ώστε να είναι πλήρως προετοιμασμένη.

Αξίζει να τονιστεί ότι το ΤΙΤΑΝ βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον αστικό ιστό, κοντά στην Ευκαρπία Θεσσαλονίκης, ενώ σε σχέση με την πόλη βρίσκεται σε τέτοιο σημείο που όταν φυσάει ο Βαρδάρης η διεύθυνση του ανέμου φέρνει όλα τα καυσαέρια και στο υπόλοιπο πολεοδομικό συγκρότημα. 

Είναι προφανές ότι οι ήδη υποβαθμισμένες δυτικές συνοικίες θα υποστούν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από τα τοξικά προϊόντα της καύσης, αλλά στην πραγματικότητα θα επηρεαστεί το σύνολο της πόλης, κανένα τμήμα της δεν θα αποφύγει τις συνέπειες. 

Ακόμα, η ΜΕΑ Δυτικού Τομέα ενώ έχει λάβει άδεια, σύμφωνα με την οποία θα κατασκευαστεί σε χώρο που βρίσκεται στην Γ’ Ζώνη Προστασίας των λιμνών Κορώνειας και Βόλβης – δίπλα σε υπάρχον ΧΥΤΑ, ο σχετικός Φορέας Διαχείρισης αλλά και η Διεύθυνση Δασών της Περιφέρειας ΚΜ έχουν δώσει αρνητική γνωμοδότηση για την κατασκευή της, ωστόσο Κυβέρνηση και Περιφέρεια προχωρούν ακάθεκτες.

Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση η «Επιτροπή Αγώνα Θεσσαλονίκης ενάντια στην καύση απορριμμάτων» που συγκροτήθηκε στα τέλη του 2019 αλλά και άλλοι σύλλογοι και φορείς που δραστηριοποιούνται στα περιβαλλοντικά ζητήματα έχουν αντιδράσει με διάφορους τρόπους. 

Έχουν πραγματοποιηθεί τοπικές και κεντρικές διαδηλώσεις, ενημερωτικές παρεμβάσεις, αυτοκινητοπορείες και δράσεις διαμαρτυρίας έξω από το ΤΙΤΑΝ και στον χώρο των ΜΕΑ. Η συμμετοχή στην Πανελλαδική Ημέρα Δράσης στις 29 Μάη ενάντια στην καύση απορριμμάτων είναι ένα σημαντικό βήμα για να εξηγηθεί ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών δεν είναι τοπικό, αποτελεί κεντρική επιλογή της κυβέρνησης, της άρχουσας τάξης και των βιομηχάνων και γι’ αυτό χρειάζεται μαζικός και συντονισμένος αγώνας, με την εμπλοκή μαζικών φορέων, που να έχει σχέδιο και διάρκεια.

Βόλος: Ο σχεδιασμός της Lafarge για μονάδα παράγωγης ενέργειας με χρήση σκουπιδιών

Ένα θέμα που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει να μας προβληματίζει και εν τέλει να μας τρομάζει είναι οι μελλοντικοί σχεδιασμοί της Lafarge για την παραγωγή ενέργειας με την χρήση σκουπιδιών ως πρωτογενές καύσιμο.  

Κάποιοι θα αναρωτηθούν, «γιατί ένα εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου να παράγει ενέργεια»; Η πρώτη απάντηση είναι ότι χρειάζεται ενέργεια για τους φούρνους της, στη διαδικασία παραγωγής τσιμέντου. Στο δε ερώτημα «τι την εμποδίζει να το κάνει» η απάντηση είναι «τίποτα». 

Tα σκουπίδια ως καύσιμη ύλη γενικότερα είναι ίσως από τα πλέον κερδοφόρα προϊόντα που δίνουν την δυνατότητα να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους οι τσιμεντοβιομηχανίες ή οποιαδήποτε εταιρεία κεφαλαιοοικονομικού μοντέλου.

Εν προκειμένου η Lafarge διαθέτει όλες τις δυνατότητες και προϋποθέσεις για να υλοποιήσει αυτόν τον σχεδιασμό όπως:

• Το τεράστιο οικονομικό, εταιρικό, χρηματιστηριακό της προφίλ που της δίνει το δικαίωμα και την δυνατότητα να «αντλήσει» από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά –και όχι μόνο– υποστήριξη, διευκολύνσεις, οικονομικές συναλλαγές και τεχνογνωσία.
• Διαθέτει η ίδια ένα μεγάλο εύρος τεχνογνωσίας μιας και οι δραστηριότητες της δεν περιορίζονται στην παραγωγή τσιμέντου.  
• Έχει στην ιδιοκτησία της χώρους (τις σημερινές εγκαταστάσεις) όπως και άλλους που βρίσκονται προς στιγμή σε αδράνεια που ανά πάσα στιγμή μπορεί να χρησιμοποιήσει.

Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις της περιλαμβάνουν:

• Δίκτυο Καδοφόρων μεταφοράς
• Ταινιόδρομους μεταφοράς
• Σιλό αποθήκευσης  
• Δίκτυο ηλεκτρικού ρεύματος
• Γεννήτριες παραγωγής ρεύματος σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης
• Εγκαταστάσεις Αποθηκευτικών χώρων
• Δίκτυο μεταφοράς φυσικού αερίου (από τις πρώτες εγκαταστάσεις που πραγματοποίησε η ΔΕΠΑ, που ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε διότι αποτελούσε «κοστοβόρα λύση», οι όποιες μετά την μείωση της παραγωγής τσιμέντου αποτελούν ένα παγωμένο κεφάλαιο έτοιμο να χρησιμοποιηθεί εν προκειμένου με τις κατάλληλες τεχνικές-τεχνολογικές τροποποιήσεις).
• Λιμενικές εγκαταστάσεις πλήρως εξοπλισμένες ώστε να μεταφερθεί ή εκφορτωθεί κάθε μορφής προϊόν, πρώτη ύλη ή εμπόρευμα.
• Ανεξάρτητες εγκαταστάσεις παροχής νερού. 
• Σημαντικότατο κεφάλαιο είναι το εξειδικευμένο μόνιμης απασχόλησης επιστημονικό προσωπικό όλων των τεχνικών, γνωστικών, τεχνολογικών επιπέδων που διαθέτει.
• Τέλος μεγάλος αριθμός εργολάβων οι οποίοι έχουν την δυνατότητα να «προμηθεύουν» κυρίως εργαζόμενους εργολαβικούς (νοικιασμένους) που αποτελούν ούτως ή άλλως το 70% του συνόλου των εργαζομένων.

Θεωρούμε όμως ότι οι σημαντικότερες προϋποθέσεις με καταλυτικό χαρακτήρα που μεγιστοποιούν την δυνατότητα πραγμάτωσης αυτού του σχεδιασμού είναι:

• Οι σχεδιασμοί και προτεραιότητες της κυβέρνησης που κατ’ εντολή και καθ’ υπόδειξη νομοθετεί ώστε να γενικευθεί ή καύση των σκουπιδιών από την μία και από την άλλη να δώσει με περίσσιο αμοραλισμό το νομιμοποιητικό πλαίσιο προς τις τσιμεντοβιομηχανίες.
• Ο νέος ΕΣΔΑ που ήρθε να συμπληρώσει και να ολοκληρώσει τον προηγούμενο του ΣΥΡΙΖΑ ανοίγοντας τον «νόμιμο» δρόμο για την καύση ως την μόνη ουσιαστικά λύση για την μείωση των σκουπιδιών και την πλέον συμφέρουσα για τις τσιμεντοβιομηχανίες και τις πολυεθνικές ή εγχώριες μεγάλες βιομηχανίες.
• Ο Υπουργός Περιβάλλοντος Σκρέκας σε συνέντευξη του ξεκαθάρισε ότι οι τσιμεντοβιομηχανίες θα σηκώσουν το «βάρος» της μείωσης των σκουπιδιών δια μέσω της καύσης, αρκεί να μην γίνουν νέες καμινάδες από αυτές, όπως διευκρίνισε. Ενημερώνουμε ότι το εργοστάσιο στο Βόλο διαθέτει ήδη δύο καμινάδες σε ετοιμότητα ώστε να χρησιμοποιηθούν ικανοποιώντας την παραπάνω «δέσμευση».
• Η Απόφαση Έγκρισης νέων Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)  για τις εγκαταστάσεις της ΑΓΕΤ, που μεταξύ άλλων υλοποιεί τον αρχικό σχεδιασμό για την μεταφορά και καύση 200.000 τόνων ετησίως.
• Η ένταξη της καύσης των σκουπιδιών στις ΑΠΕ, με ότι αυτό συνεπάγεται.
• Την δέσμευση της τωρινής Δημοτικής Αρχής, προεξέχοντος του Άνακτα της πόλης, ότι η σχεδιασθείσα Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων θα προμηθεύει στην ΑΓΕΤ ντόπια σκουπίδια ώστε να καίει ότι γουστάρει. Αναφέρουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία συναγελάζεται με τα λευκά κολάρα-λομπίστες των μεγάλων πολυεθνικών έχοντας, αρχικά κάποιους ενδοιασμούς για την καύση σκουπιδιών και για την χρηματοδότηση των εγκαταστάσεων καύσης και ΜΕΑ, αποφάσισε: Να μην μπει «κόφτης» σε τέτοιου είδους έργα κάτω των 50 εκατ. ευρώ. Η ΜΕΑ στον Βόλο π.χ. κοστολογήθηκε 45 εκατ.!
• Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση προτιμά να αναλώνεται σε επιδερμικές ανούσιες μετρήσεις και μελέτες που αρέσκονται να κυνηγούν τις οσμές και να κρύβουν επιμελώς το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
• Οι τοπικοί βουλευτές της σημερινής κυβέρνησης, ως άβουλα φερέφωνα, διατρανώνουν την ανάπτυξη και τυρβάζουν περί κυκλικής οικονομίας και αειφορίας και ανάθεμα αν ξέρουν τι είναι όλα αυτά.
• Τέλος, το Σωματείο των εργαζομένων στέκεται μετέωρο προδίδοντας τον ιστορικό του ρόλο, συνδράμοντας τα μέγιστα στην προάσπιση της καλή λειτουργίας του εργοστασίου ως άλλος συνδιαμορφωτής και συνδιαχειριστής.

Και σε αυτό το εγχείρημα για το σταμάτημα και αυτού του σχεδιασμού οι κινηματικοί πολίτες και οι συλλογικότητες του Βόλου θα βρίσκονται στον δρόμο όπως θα κάνουν στις 29/5 για να διατρανώσουν την εναντίωση τους.