Της Κατερίνας Κλείτσα
Τί κοινό έχουν ένα θανατηφόρο ατύχημα κατά την διάρκεια bungee jumping, η δολοφονία ενός τουρίστα στην Ζάκυνθο και η δολοφονία ενός άντρα σε πρακτορείο ΟΠΑΠ; Την ίδια αιτία: τις γυναίκες.
Και στις τρεις παραπάνω ειδήσεις, είδαμε ρεπορτάζ ή σχόλια στο διαδύκτιο όπου δημοσιογράφοι και αναγνώστες καταλήγουν με την επαγωγική μέθοδο ότι «για όλα φταίνε οι γυναίκες».
Είδηση 1η:
47χρονος επισκέπτεται πρακτορείο ΟΠΑΠ, κρατώντας όπλο για να «ζητήσει τον λόγο» από τον ιδιοκτήτη που έχει συνάψει σχέση με την εν διαστάσει σύζυγο του. Διαπληκτίζονται, έρχονται στα χέρια και ο 47χρονος καταλήγει νεκρός από πυροβολισμό. Ο τίτλος της είδησης σε διάφορα site:
«Μια γυναίκα η αιτία του φονικού».
Δύο άντρες παλεύουν, ο ένας από τους δύο έχει όπλο, ο άλλος πυροβολεί και εγκαταλείπει το θύμα του να πεθάνει, και το φταίξιμο είναι στη γυναίκα;;; Και όχι η βλακώδης αντίληψη ότι πας με όπλο να λύσεις μια προσωπική διαφορά; Βέβαια, προφανώς το «έγκλημα» που «δικαιολογεί» την πράξη εδώ είναι η σχέση μια γυναίκας με κάποιον άλλον άντρα, που αγνόησε ότι άπαξ και παντρευτείς γίνεσαι κτήμα του συζύγου σου εφ’ όρου ζωής.
Είδηση 2η:
17χρονη σκοτώθηκε σε μπάντζι τζάμπινγκ επειδή ο εκπαιδευτής δεν ήξερε αγγλικά. Συγκεκριμένα, ο εκπαιδευτής της είπε «no jump» (όχι πηδάς), η κοπέλα άκουσε «now jump» (τώρα πήδα) με αποτέλεσμα η κοπέλα να κάνει το άλμα όντας μεν δεμένη με το σχοινί αλλά χωρίς αυτό να είναι ασφαλισμένο στη γέφυρα και έτσι να σκοτωθεί. Πώς μπορεί να φταίει το γυναικείο φύλο για αυτήν την είδηση; Η απάντηση έρχεται με ένα σχόλιο αναγνώστη:
«… είστε τραγικές καθήστε σπίτι και ασχοληθείτε με τα παιδιά ώστε να μην βγουν όπως το 17χρονο…»
ανάμεσα σε άλλες ασυνάρτητες προτάσεις σε σχέση με την σημαντικότητα της μητρότητας, τις εκπομπές της Μενεγάκη και τις ρυτίδες. Ανακεφαλαιώνοντας: Άντρας εκπαιδευτής δεν ξέρει καλά αγγλικά, η κοπέλα μπερδεύει τις οδηγίες του και σκοτώνεται και οι υπεύθυνες είναι: Καταρχήν η κοπέλα, προφανώς γιατί δεν έκατσε φρόνιμα στο σπίτι της, κατά δεύτερον όλες οι γυναίκες του κόσμου που δε μεγαλώνουν σωστά τα παιδιά τους και καταλήγουν σαν την 17χρονη.
Είδηση 3η:
Νεκρός ένας 22χρονος αμερικάνος τουρίστας μετά από συμπλοκή σε μπαρ στην Ζάκυνθο. Όπου και πάλι μέσω σχολίου ένας αναγνώστης αναρωτιέται:
«για ποια πατσαβούρα έγινε ο σαματάς»,
για να δεχτεί την απάντηση άλλου αναγνώστη:
«Πάντα μια καργιόλα φταίει για όλα δεν το ξέρεις;».
Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, ο αφροαμερικάνος τουρίστας προσέγγισε μία σερβιτόρα του μπαρ για να βγουν φωτογραφία, την τράβηξε, μπήκε στη μέση ο πορτιέρης του μπαρ και μαζί με μία παρέα Σέρβων κηνύγησαν τον τουρίστα εκτός μαγαζιού και τον χτύπησαν μέχρι θανάτου. Και για όλη αυτή τη σαπίλα της νυχτερινής ζωής, του ρατσισμού, των μπράβων και της δολοφονίας ευθύνεται η σερβιτόρα. Μάλιστα.
Τις πταίει;
Δεν είναι μόνο η γυναίκα του Καίσαρα λοιπόν, αλλά όλες οι γυναίκες που «δεν αρκεί να είναι τίμιες, αλλά πρέπει κα να φαίνονται τίμιες»…. Από το δήθεν χιουμοριστικό «απόφθεγμα»:
«Αν δεν υπήρχαν οι γυναίκες, κανείς δεν θα ήθελε να είναι πλούσιος. Άρα δεν φταίει ο καπιταλισμός, φταίνε οι γυναίκες ηλίθιε»,
μέχρι τα παραπάνω περιστατικά θανάτων και δολοφονιών, έχουμε μάθει να αναζητούμε τις αιτίες στην «φύση» της γυναίκας. Η γυναίκα είναι φιλοχρήματη και θα την προσελκύσεις μόνο αν έχεις λεφτά, οφείλει να μένει στο σπίτι να μεγαλώνει παιδιά και όχι να εργάζεται ή να έχει χόμπυ εκτός σπιτιού ενώ επίσης ανήκει στον σύντροφο ή σύζυγό της και σε περίπτωση που υπάρξει «τρίτο πρόσωπο», αυτό σηκώνει τουλάχιστον καβγά, αν όχι και όπλο για να προστατεύσεις την περιουσία σου. Και την ίδια ώρα, οι υπεύθυνοι και οι εγκληματίες μένουν στο απυρόβλητο ή προκαλούν ακόμα και τη συμπάθειά μας, αφού παγιδεύτηκαν και παρασύρθηκαν από γυναίκες αράχνες που δεν ήταν και δεν φαίνονταν «τίμιες»…
Μήπως το παρατραβάμε;
Μπορεί όμως κάποιος/α να αναρωτηθεί: Αξίζει να ασχολούμαστε με αυτού του είδους τις αντιλήψεις, να αφιερώνουμε χρόνο σε τέτοιους γελοίους σχολιασμούς κάποιων σεξιστών; Από τη στιγμή που η κοινωνία μας έχει προχωρήσει και ένα σημαντικό κόμματι της έχει πια προοδευτικές αντιλήψεις για το θέμα, γιατί χολοσκάμε;
Η απάντηση είναι ότι οφείλουμε να ασχολούμαστε και να απαντάμε σε αυτές τις λογικές γιατί καταρχήν είναι περισσότερο διαδομένες από όσο φανταζόμαστε και επίσης γιατί όσο τις αφήνουμε αναπάντητες τόσο θα μοιάζουν ακίνδυνες και θα διαδίδονται.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το περιστατικό αεροπειρατείας αεροσκάφους των Αιγυπτιακών Αερογραμμών τον Μάρτη του 2016, όπου ο δράστης απειλούσε να ανατινάξει το αεροσκάφος αν δεν προσγειωθεί στη Λάρνακα, για να επικοινωνήσει με την πρώην σύζυγό του. Η περιπέτεια είχε άισιο τέλος, και ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε στους δημοσιογράφους χαμογελώντας:
«Δεν έχει σχέση με τρομοκρατία όπως αντιλαμβάνεστε. Έχει να κάνει με μια γυναίκα. Όλα έχουν να κάνουν με μια γυναίκα».
Η επίσημη δήλωση του αρχηγού ενός κράτους είναι ότι όλα έχουν να κάνουν με μία γυναίκα, την ώρα που ένας άντρας έχει κάνει αεροπειρατεία!
Θα πει κάποιος: εντάξει, οι απόψεις αυτές είναι διαδεδομένες, είναι όμως και επικίνδυνες; Για να πειστούμε για την επικινδυνότητα της αντίληψης ότι για όλα φταίει μία γυναίκα, μπορούμε να ανατρέξουμε στις αμέτρητες περιπτώσεις βιασμών, κακοποιήσεων και δολοφονιών που έχουν υποστεί γυναίκες, οι οποίες στη συνέχεια αντιμετωπίστηκαν σαν να είναι αυτές υπεύθυνες. Προκάλεσαν, απάτησαν, ήπιαν πολύ ή λίγο, έκαναν κάτι που εκνεύρισε τον θύτη τους, σε κάθε περίπτωση υπάρχει κάποιος λόγος για τον οποίο φταίνε. Και αν φταίει η γυναίκα, σημαίνει ότι ο θύτης αθωώνεται και ότι θα υπάρξουν και επόμενοι θύτες και άρα επόμενα θύματα. Η «αθώα» αντίληψη ότι «για όλα φταίει μια γυναίκα» λοιπόν, στην περίπτωση του βιασμού βοηθάει μια χαρά στην κοινωνική νομιμοποίηση του δράστη.
Σεξισμός είναι ρατσισμός απέναντι στις γυναίκες
Αν γενικεύσουμε και πάμε λίγο πέρα από το ζήτημα του σεξισμού, θα αντιληφθούμε ότι γενικά η αναπαραγωγή στερεοτυπικών αντιλήψεων μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ζημιά από όση φανταζόμαστε. Τα «ανέκδοτα» για τους Αλβανούς έπαιξαν το ρόλο τους ώστε να επικρατήσει ο ρατσισμός απέναντι σε έναν ολόκληρο πληθυσμό. Τα «αστεία» για τους «Εβραίους που γίνονται σαπούνια», αμβλύνουν τα φρικιαστικά εγκλήματα του ναζισμού κατά των Εβραίων, τον κάνουν να φαίνεται σαν μια παλιά ιστορία που μπορούμε να θυμόμαστε και να γελάμε. Και τελικά, με τις κατάλληλες συνθήκες, αυτές οι αντιλήψεις μπορούν να βρουν χώρο να αναπτυχθούν σε τρομακτικές για την κοινωνία διαστάσεις. Δημιουργείται λοιπόν έτσι ένας φαύλος κύκλος: Πατάμε πάνω σε μία στερεοτυπική αντίληψη, την αναπαράγουμε και τελικά την κάνουμε ακόμα πιο ισχυρή. Γι΄αυτό παλέυουμε το ρατσισμό σε κάθε του μορφή, για να υπερασπίσουμε τους ανθρώπους που τον υφίστανται, και για να προλάβουμε την γιγάντωση του που μπορεί να οδηγήσει σε φασιστικά καθεστώτα. Το ίδιο κάνουμε και με το σεξισμό.
Το να αναδεικνύουμε λοιπόν τον σεξισμό που κρύβεται μέσα σε μία φράση και τις στρεβλές αντιλήψεις που δημιουργεί, δεν αποτελεί κάποιου είδους «υπερβολική αντίδραση στον κάθε ανόητο». Είναι μία καλή ευκαιρία για να περιγράψουμε τον στερεοτυπικό τρόπο που αντιμετωπίζεται η γυναίκα, ένα απαραίτητο βήμα για να συνεχίσουμε τον αγώνα ενάντια στον σεξισμό και τις διακρίσεις.
Σχετικά άρθρα
- Η έξυπνη, η άσχημη και η καταπιεσμένη
- Η φτώχεια είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και οι γυναίκες φορείς του!
- Αγγλία: όταν για να σπουδάσεις πρέπει να πουλήσεις ακόμα και το κορμί σου…
- Αϊτή: Όταν οι «ειρηνευτικές» αποστολές του ΟΗΕ κακοποιούν και βιάζουν!
- Το κόστος της ζωής των γυναικών μέσα από δύο ειδήσεις
