Της Ηλέκτρας Κλείτσα
Τα αποτελέσματα (http://www.ethnos.gr/diethni/arthro/ekloges_stin_ollandia_megali_niki_route_enanti_tis_akrodeksias_photos_vids-65085383/) των ολλανδικών εκλογών της 15ης Μάρτη αποτέλεσαν έκπληξη για αναλυτές και δημοσκόπους, αφού το μέχρι πρόσφατα φαβορί, ο ακροδεξιός Γκεερτ Βίλντερς, όχι μόνο δεν ήρθε πρώτος, όπως έδειχναν οι δημοσκοπήσεις μέχρι και πριν από περίπου ένα μήνα, αλλά ούτε καν διεκδίκησε με αξιώσεις μια θέση κοντά στην πρωτιά, όπως φαινόταν τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Ο ακροδεξιός Βίλντερς στην πραγματικότητα ηττήθηκε, παρότι το κόμμα του ήρθε δεύτερο, καθώς πήρε περίπου το μισό από όσα του έδιναν οι δημοσκοπήσεις μέχρι πριν από μερικές βδομάδες!
Την ίδια στιγμή ο κυβερνητικός συνασπισμός του δεξιού Φιλελεύθερου Κόμματος (VVD) και του Εργατικού Κόμματος (PvdA) στο οποίο ανήκει και ο διαβόητος Ντάισελμπλουμ, έπαθε πανωλεθρία: το VVD έχασε 8 έδρες, σχεδόν 6%, ενώ οι «Εργατικοί» έχασαν 29 έδρες από τις 38 που κατείχαν (σε ποσοστά έπεσαν από πάνω από 25% στο 6% περίπου)!
Συνολικά η κυβερνητική συμμαχία έχασε 37 έδρες και περίπου 25 ποσοστιαίες μονάδες! Πρόκειται για μια μαζική καταδίκη των νεοφιλελεύθερων πολιτικών την οποία, όμως, το Ολλανδικό κατεστημένο θα προσπαθήσει να κρύψει και να παρουσιάσει σαν νίκη, προβάλλοντας την ήττα της ακροδεξιάς.
Παρότι, από μια οπτική, η εικόνα είναι απογοητευτική καθώς πρώτο κόμμα είναι η νεοφιλελεύθερη δεξιά και δεύτερο η ακροδεξιά, η πραγματικότητα είναι πως τις δυσαρεστημένες ψήφους δεν τις κέρδισε η ακροδεξιά αλλά μετακινήθηκαν προς αριστερές κατευθύνσεις. Βασικός κερδισμένος αυτών των εκλογών ήταν το κόμμα της «Πράσινης Αριστεράς» που ανέβηκε από το 2% στο 9% περίπου.
Τα ποσοστά των κομμάτων του κατεστημένου
Αναλυτικά, τα ποσοστά των κομμάτων του κατεστημένου έχουν ως εξής:
• Το δεξιό VVD του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε συγκέντρωσε το 21,2% των ψήφων και 33 έδρες στο κοινοβούλιο (από 41 που είχε πριν).
• Το ακροδεξιό PVV του Βίλντερς, έμεινε στο 13,1% και στις 20 έδρες.
• Οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) ήρθαν τρίτοι με 12,6%.
• Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες βρίσκονται στην τέταρτη θέση με 12,1%.
• Το Εργατικό Κόμμα (PvdA) που συμμετείχε στην προηγούμενη κυβέρνηση μαζί με το VVD καταποντίστηκε – έχασε 29 έδρες από τις 38 που είχε.
Ανακούφιση στην κοινωνία αλλά και στα επιτελεία…
Μετά την έκπληξη για το εκλογικό αποτέλεσμα, το βασικό συναίσθημα που επικρατεί είναι σαφώς η ανακούφιση για το γεγονός ότι το ακροδεξιό PVV δεν κατάφερε να κερδίσει τις ολλανδικές εκλογές. Η εκλογική νίκη του PVV, ενός ανοιχτά ρατσιστικού, ακροδεξιού κόμματος, που επιδιώκει τη δραστική μείωση του αριθμού των μεταναστών στη χώρα, με πρότυπα τη Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και τον Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, αποτελούσε όλο το τελευταίο διάστημα τη βασική ανησυχία των Ολλανδών εργαζομένων και προοδευτικών κινημάτων, που βλέπουν στο πρόσωπο του Βίλντερς μια καθαρή απειλή στις ελευθερίες, τα δημοκρατικά δικαιώματα, τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, τις μειονότητες.
Παρά την προσπάθεια του Βίλντερς να αξιοποιήσει την εκλογική νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ, τα αποτελέσματα ήταν μάλλον τα αντίθετα από αυτά που περίμενε. Όλα δείχνουν, ότι ο φόβος ενός «νέου Τραμπ» μάλλον συσπείρωσε τελικά την ολλανδική κοινωνία ενάντια στον Βίλντερς, ανακόπτοντας τη δυναμική του, γεγονός που φαίνεται και στο ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές, που άγγιξε το 81%!
Ανακούφιση όμως επικρατεί και στην πλευρά των ευρωπαϊκών επιτελείων, αφού πέρα από το ρατσισμό και την Ισλαμοφοβία, το κόμμα του Βίλντερς βασίζει σε μεγάλο βαθμό την ανοδική του πορεία στην αντιευρωπαϊκή ρητορεία (http://www.huffingtonpost.gr/2017/03/14/diethnes-agnosti-zoi-geert-wilders_n_15233680.html) με τον ίδιο να δηλώνει ανοιχτά ότι έχει σκοπό να «ξεφορτωθεί» την Ε.Ε. και να μετατρέψει ξανά την Ολλανδία σε «έθνος-κράτος».
Ιδιαίτερα μετά το Brexit (https://xekinima.org/telika-to-brexit-to-psifisan-oi-geroi-kai-oi-a/) κάθε λαϊκιστικό δεξιό κόμμα που μιλάει ανοιχτά για έξοδο από την Ε.Ε., αποτελεί έναν ακόμη πονοκέφαλο για την ηγεσία της Ένωσης, που αγωνιά για το που μπορεί να οδηγήσει ο ασκός του Αιόλου που άνοιξε το βρετανικό δημοψήφισμα το περασμένο καλοκαίρι.
Η ήττα του PVV βέβαια, δε σημαίνει ότι η κρίση στην Ε.Ε. έχει τελειώσει. Ούτε βέβαια η νίκη του Ρούτε θα σημάνει τη λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ολλανδική κοινωνία. Εξάλλου, το ίδιο το πολιτικό σύστημα της Ολλανδίας, ήταν αυτό που έδωσε ώθηση στην ακροδεξιά τις τελευταίες δεκαετίες, προκειμένου να ανακόψει το κίνημα και την Αριστερά και να καταφέρει να συνεχίσει χωρίς εμπόδια τις επιθέσεις στους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Αποτελεί όμως μια ανάσα, την οποία μπορεί να εκμεταλλευτεί το κίνημα, προκειμένου να ανασυνταχθεί και να ανακόψει τις νέες επιθέσεις, που αναπόφευκτα θα φέρει η κυβέρνηση συνεργασίας που θα σχηματίσει ο Ρούτε το επόμενο διάστημα.
Το πρόβλημα που υπάρχει στην Ολλανδία, όπως και αλλού, είναι ότι η μαζική Αριστερά δεν είναι αντάξια των ιστορικών καθηκόντων με τα οποία είναι αντιμέτωπη.
Τα κέρδη της Αριστεράς
Η μαζική αποδοκιμασία της απερχόμενης νεοφιλελεύθερης εκλογικής συμμαχίας και κυρίως η τεράστια φθορά των «Εργατικών» οδήγησε στη σημαντική εκλογική άνοδο κάποιων κομμάτων που μιλάνε στο όνομα της Αριστεράς (http://www.socialistworld.net/doc/7911),
- • με βασικό κερδισμένο τους «Αριστερούς Πράσινους», που πλησίασαν το 9% (από 2%) με 14 έδρες,
- • ενώ το «Ολλανδικό Σοσιαλιστικό Κόμμα», πήρε επίσης 14 έδρες διατηρώντας ουσιαστικά τα ποσοστά του (είχε κατ’ ακρίβεια μια μικρή πτώση) σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές.
Τα δύο αυτά κόμματα, παρά την άνοδό τους, δεν είναι σε θέση να προσφέρουν πραγματική εναλλακτική απέναντι στις πολιτικές λιτότητας κυβερνήσεων τύπου Ρούτε, καθώς αναζητούν μεταρρυθμιστικές «λύσεις» στα πλαίσια του συστήματος. Όμως, παρόλα αυτά, η μετακίνηση ψηφοφόρων προς την κατεύθυνση ειδικά της «Πράσινης Αριστεράς» δείχνει πως υπάρχει μια αξιοσημείωτη αναζήτηση προς αριστερές απαντήσεις στην κρίση, που κυμαίνεται περίπου στο 20% της κοινωνίας.
Ειδικά η περίπτωση του Ολλανδικού Σοσιαλιστικού Κόμματος είναι ενδεικτική των τραγικών επιλογών των ρεφορμιστικών ηγεσιών. Το κόμμα αυτό (που μέχρι τη δεκαετία του 80 ήταν ένα μικρό μαοϊκό κόμμα) είχε φτάσει το 16% και τις 25 έδρες στις εκλογές του 2006, ενώ στις δημοσκοπήσεις είχε φτάσει (το 2012) το 25% και τις 37 έδρες. Όσο περισσότερο ανέβαινε, τόσο πιο δεξιά πολιτική ακολουθούσε, για να γίνει περισσότερο αποδεκτό στο κατεστημένο, και τόσο περισσότερο έχανε την υποστήριξη που του είχαν δώσει αρχικά τα εργατικά και λαϊκά στρώματα. Πρόκειται για το αιώνιο «αμάρτημα» των ρεφορμιστών, το οποίο όμως ποτέ δεν πρόκειται να διορθώσουν.
Αυτό που λείπει από το πολιτικό σκηνικό της Ολλανδίας είναι μια πραγματικά μαχητική αριστερή εναλλακτική, με ουσιαστική συμβολή στα κινήματα και με σαφές πρόγραμμα ρήξης με το σύστημα των ανισοτήτων και της λιτότητας.
Αν, παρά την ανακούφιση που προσφέρει η «ήττα» της ακροδεξιάς, το κατεστημένο εμφανίζεται αυτή τη στιγμή σαν ο νικητής, ας μην υπάρχουν αμφιβολίες, οι ευθύνες βαρύνουν την Αριστερά.
