Η αποκάλυψη για το ιστορικό και τη δράση των «Πολιτών του Ράιχ» στη Γερμανία σίγουρα προκάλεσε εντύπωση παγκοσμίως. Σχέδιο για ακροδεξιό πραξικόπημα στην ισχυρότερη χώρα της ΕΕ και μίας εκ των G7 (των 7 ισχυρότερων οικονομικά χωρών της Δύσης), μοιάζει –εκ πρώτης όψεως– περισσότερο με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, παρά με ρεαλιστικό σχέδιο. Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα ακόμη επεισόδιο στην ανάπτυξη της Ακροδεξιάς σε διεθνή κλίμακα.
Αρκεί να θυμηθούμε ότι:
- Έναν χρόνο πριν στη Γαλλία 1.000 στρατιωτικοί (εν ενεργεία και απόστρατοι) έστειλαν δημόσιο υπόμνημα στον πρόεδρο Μακρόν με το οποίο ουσιαστικά τον απειλούσαν επίσης με πραξικόπημα λόγω της κατάστασης αποσύνθεσης στην οποία είχε περιέλθει η χώρα. Η Μαρίν Λεπέν, επίδοξη πρόεδρος εν αναμονή με 41% των ψήφων στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, τους κάλεσε να ενταχτούν στο κόμμα της.
- Στις 20 Ιανουαρίου του 2021 ένας όχλος ακροδεξιών οπαδών του Τραμπ εισέβαλε ανενόχλητος από την αστυνομία στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ διεκδικώντας ανατροπή του εκλογικού αποτελέσματος που έδινε την νίκη στον Μπάιντεν.
- Στην Ιταλία, όπου πλέον κυβερνά η νοσταλγός του Μουσολίνι Τζόρτζια Μελόνι, μαζί με την ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά και τον Μπερλουσκόνι, τον Απρίλη του 2020 ομάδα νεοφασιστών της Forza Nuovo έκανε επίθεση στα γραφεία της μεγαλύτερης εργατικής συνομοσπονδίας της χώρας (CGIL) στη Ρώμη.
- Στη Βραζιλία, ο Μπολσονάρου έχασε τις εκλογές στο νήμα παίρνοντας 51 εκατομμύρια ψήφους και μεθοδεύοντας κινητοποιήσεις υποστηρικτών του ενάντια στον Λούλα.
- Στην Ουκρανία οι φασίστες έχουν σαφή επιρροή στην κυβέρνηση και στις ένοπλες δυνάμεις.
- Στη Ρωσία ο Πούτιν συνεργάζεται ανοικτά με φασίστες τύπου Ντούγκιν, Ζιρινόφσκι ενώ έχει σχέσεις με την παγκόσμια Ακροδεξιά.
- Σε άλλες χώρες (π.χ. Αυστρία, Σουηδία, Εσθονία, κα) η ακροδεξιά συμμετέχει σε κυβερνητικά σχήματα, ενώ στην Ουγγαρία ο μέντορας και καμάρι της ακροδεξιάς Όρμπαν είναι ο μακροβιότερος πρόεδρος χώρας της ΕΕ.
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα παραδείγματα που δείχνουν ότι η Ακροδεξιά διεθνώς βρίσκεται σε άνοδο με διάφορες μορφές και εκφάνσεις. Το πολιτικό κατεστημένο και τα ΜΜΕ της άρχουσας τάξης μπορούν να μιλούν για «σοκ» μετά από μία επιτυχία της Ακροδεξιάς αλλά όταν αυτή γίνεται κυβέρνηση θεωρείται πλέον μία πολιτική κανονικότητα.
Η Ακροδεξιά προσαρμόζεται
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90 τα ΜΜΕ και οι συστημικές κυβερνήσεις «τρόμαζαν» με την άνοδο του Ζαν Μαρί Λεπέν (πατέρα της Μαρίν Λεπέν) του Γ. Χάιντερ στην Αυστρία και του Τ. Φίνι στην Ιταλία. Σταδιακά, όχι μόνο τους αποδέχτηκαν, αλλά ουσιαστικά υιοθέτησαν μεγάλο κομμάτι της ξενοφοβικής και αντιδραστικής πολιτικής τους ατζέντας.
Σήμερα ούτε αυτό δεν συμβαίνει. Στα λόγια σοκαρίστηκαν από τη νίκη της Μελόνι, αλλά στην πράξη οι Ιταλοί βιομήχανοι με πρώτο τον μεγιστάνα των ΜΜΕ Μπερλουσκόνι, αρχικά ενίσχυσαν την άνοδό της και στη συνέχεια συμμάχησαν μαζί της. Σήμερα, όλοι οι ευρωπαίοι πολιτικοί -του Μητσοτάκη συμπεριλαμβανομένου- συνομιλούν άνετα μαζί της, σαν να μη συμβαίνει τίποτα.
Βέβαια και η Μελόνι παριστάνει το άκακο αρνάκι μετά την εκλογή της:
- δεν έχει πάρει ακόμα μέτρα στην κατεύθυνση της απαγόρευσης των αμβλώσεων (που υποσχόταν στους ψηφοφόρους της προεκλογικά),
- έχει αναγκάσει τον υπουργό Παιδείας της χώρας να πάρει αποστάσεις από τη δήλωσή του ότι «η ταπείνωση είναι ένα αναγκαίο μέτρο για την ανάπτυξη των μαθητών στα σχολεία»,
- δέχεται να αγκυροβολήσουν τα πρώτα πλοία με μετανάστες στα ιταλικά λιμάνια
- Και, πάνω από όλα, δηλώνει σαφώς υπέρ των επιλογών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ ειδικά στο θέμα του πολέμου της Ουκρανίας.
Αυτή βέβαια είναι μόνο μία πτυχή της ακροδεξιάς βεντάλιας.
Μία άλλη πτυχή, πιο σκληροπυρηνική, ονειρεύεται πραξικοπήματα και δικτατορίες. Και δεν τα ονειρεύεται μόνο, αλλά τα προετοιμάζει κιόλας. Τα παραδείγματα της Γερμανίας και της Γαλλίας είναι τα πιο πρόσφατα.
Alt-right – «Εναλλακτική Δεξιά»
Αυτό που ονομάζουμε διεθνώς alt–right, δηλαδή εναλλακτική Δεξιά, έχει σαν βασικό χαρακτηριστικό την προσαρμογή των θέσεών της στη σύγχρονη πραγματικότητα και τη διαρκή προσπάθεια για επιμελές κρύψιμο των ναζιστικών καταβολών της. Πρόκειται για μια στρατηγική που στόχο έχει να απαλύνει πλευρές των αντισημιτικών, ομοφοβικών και ρατσιστικών θέσεων της, ώστε να παρουσιαστεί σαν μια ακόμη κανονική πολιτική δύναμη που διεκδικεί θέση στο προσκήνιο.
Αυτή η στρατηγική είχε ξεκινήσει εδώ και χρόνια από το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία από την Μαρίν Λεπέν, γεγονός που την έφερε σε σύγκρουση με τον πατέρα της (και ιδρυτή του κόμματος) και οδήγησε σε αλλαγή του ονόματος, του καταστατικού του, κτλ.
Συνθήματα όπως το «έξω οι ξένοι» αντικαταστάθηκαν από θέσεις όπως «ναι στους νόμιμους μετανάστες – απέλαση των παράνομων». Παράλληλα, η πιο «σοβαρή» Ακροδεξιά, σε φραστικό επίπεδο προβάλλει ένα πιο έντονο, δήθεν αντισυστημικό προφίλ, σε συνδυασμό με απόψεις όπως «δεν είμαστε εθνικιστές αλλά πατριώτες που αγαπάμε την πατρίδα μας» κοκ.
Πλέον στα ηγετικά κλιμάκια ακροδεξιών οργανώσεων μπορεί κανείς να δει ομοφυλόφιλους ή και μαύρους πολιτικούς.
Επιπλέον, άνοιξε η βεντάλια των πολιτικών θεμάτων με τα οποία καταπιάνεται. Στα παραδοσιακά (εθνικισμός, ρατσισμός, σεξισμός, ομοφοβία, κτλ) έχουν προστεθεί θέσεις ενάντια στο δικαίωμα στην άμβλωση, ενάντια στην εισαγωγή στην εκπαίδευση της θεωρίας της εξέλιξης των ειδών, της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και της θρησκειολογίας (δηλαδή μελέτη των διάφορων θρησκειών αντί της θρησκευτικής προπαγάνδας) κοκ. Για τη σημερινή Ακροδεξιά η κλιματική κρίση είναι μύθος, ενώ οι εξορύξεις αποτελούν τη βασική λύση για τα οικονομικά προβλήματα των χωρών από τις οποίες προέρχεται η κάθε ακροδεξιά οργάνωση/κόμμα.
Αυτή η στρατηγική υιοθετήθηκε από τα περισσότερα ακροδεξιά κόμματα καταρχήν της Ευρώπης και έπειτα διεθνώς. Τα καθαρά ναζιστικά κόμματα όπως η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα, το NPD στη Γερμανία κα, έπειτα από τις αρχικές τους επιτυχίες έτειναν να μένουν στάσιμα ή να περιθωριοποιούνται, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε διασπάσεις, αποχωρήσεις, περιθωριοποίηση.
Παράλληλα η Ακροδεξιά εκμεταλλεύεται την ιστορική άγνοια των νεότερων γενιών και το πέρασμα του χρόνου από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα τα δύο τρίτα περίπου των νέων αγνοούν ότι έξι εκατομμύρια Εβραίοι πέθαναν κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος και περισσότεροι από ένας στους δέκα πιστεύουν ότι οι Εβραίοι το προκάλεσαν, σύμφωνα με έρευνα του οργανισμού «Conference on Jewish Material Claims Against Germany» που διεξήχθη και στις 50 Πολιτείες των ΗΠΑ τον Σεπτέμβρη του 2020.
Όπως αναφέρει ο Guardian, το 48% των ενηλίκων μεταξύ 18 και 39 ετών που συμμετείχαν στην έρευνα, δεν μπορούσε να κατονομάσει ούτε ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης της περιόδου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ σχεδόν το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων (23%) δήλωσε ότι θεωρεί πως το Ολοκαύτωμα αποτελεί μύθο, ή προϊόν υπερβολικών αφηγήσεων. Απόλυτη άγνοια για τα εγκλήματα των Ναζί κατά των Εβραίων της Ευρώπης έχει το 12% της ίδιας ηλικιακής ομάδας, που δήλωσε στην έρευνα ότι δεν έχει ακούσει ή δεν νομίζει ότι έχει ακούσει για το Ολοκαύτωμα.
Η «Διεθνής» της Ακροδεξιάς
Η Ακροδεξιά προσπαθεί να συντονιστεί διεθνώς. Ο Σ. Μπάνον, στενός συνεργάτης του Ν. Τραμπ, προσπάθησε πριν από λίγα χρόνια να χτίσει ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο με βάση την Ιταλία. Ο Σαλβίνι με την Λεπέν οργάνωσαν διεθνείς συναντήσεις με τη συμμετοχή δεκαέξι ευρωπαϊκών ακροδεξιών κομμάτων. Ανάλογες συναντήσεις οργάνωσε και το ισπανικό VOX στη Μαδρίτη, το οποίο εκτός των άλλων προσπαθεί να ενώσει και κομμάτια της λατινοαμερικάνικης Ακροδεξιάς.
Αν ενωθούν οι διαφορετικές πολιτικές ομάδες που περιλαμβάνουν ακροδεξιά κόμματα στο Ευρωκοινοβούλιο, η Ακροδεξιά γίνεται δεύτερη δύναμη με βάση τους σημερινούς συσχετισμούς.
Στο μεταξύ, στις 20 του περασμένου Νοέμβρη πραγματοποιήθηκε στο Μεξικό η Διάσκεψη Πολιτικής Δράσης των Συντηρητικών (CPAC). Πρόκειται για ακροδεξιό κίνημα που μετράει 51 χρόνια ζωής και ξεκίνησε από υπερσυντηρητικούς πολιτικούς των ΗΠΑ. Ενδεικτικό του αντικομμουνιστικού κλίματος της διάσκεψης είναι το παρακάτω μήνυμα που έστειλε ο Ν. Τραμπ:
«Πρέπει να σταματήσουμε τη διάδοση του σοσιαλισμού και να μην επιτρέψουμε να συνεχίσει να μας διώχνει από τα εδάφη μας…»
Ανάμεσα στους συμμετέχοντες ήταν ο Χοσέ Αντόνιο Καστ, υποστηρικτής της δικτατορίας του Πινοτσέτ στη Χιλή, που έχασε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών από τον Γκαμπριέλ Μπόριτς, ο γιος του πρώην προέδρου της Βραζιλίας και γερουσιαστής, Εντουάρντο Μπολσονάρο, η Κέικο Φουχιμόρι, κόρη του πρώην δικτάτορα του Περού Α. Φουχιμόρι, εκπρόσωπος του Ούγγρου προέδρου Όρμπαν, ο Σ. Αμπασκάλ, ηγέτης του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος VOX, κ.α.
Πως απαντάμε σήμερα στην Ακροδεξιά
Η Ακροδεξιά εξελίσσεται, μεταλλάσσεται, προσαρμόζεται και αναπτύσσεται σε όλες τις εκφάνσεις της. Από την πιο εναλλακτική, ως την πιο σκληροπυρηνική μορφή της που θέλει πραξικοπήματα και δικτατορίες.
Προφανώς το ένα δεν αναιρεί το άλλο και η απειλή για τις δημοκρατικές κατακτήσεις και τις ελευθερίες όλων μας είναι δεδομένη. Η κρίση, το πολιτικό κενό, ο ανορθολογισμός, η αποϊδεολογικοποίηση και η έλλειψη πειστικής πολιτικής εναλλακτικής από την Αριστερά αποτελούν πεδίο δόξης λαμπρό για την Ακροδεξιά.
Μόνο στην Ελλάδα για παράδειγμα, τα τελευταία δύο χρόνια δίπλα στα ήδη υπάρχοντα ακροδεξιά κόμματα (την Ελληνική Λύση του Βελόπουλου και τη Χρυσή Αυγή) έχουν προστεθεί οκτώ νέοι σχηματισμοί της ακροδεξιάς.
Στην τελευταία δημοσκόπηση της MRB, Βελόπουλος, Κασιδιάρης, Εμφιετζόγλου και Τζήμερος προσέγγιζαν αθροιστικά το 9,3%. Για την αντιμετώπισή τους δεν αρκεί η συνηθισμένη επιχειρηματολογία του τύπου «είναι ναζί», «είναι ρατσιστές», κτλ.
Σε μια σειρά θέματα όπως αυτά το προσφυγικό, η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, τα ελληνοτουρκικά, η αντιμετώπιση της εγκληματικότητας κ.α., οι απόψεις της Ακροδεξιάς –μέσα και έξω από την κυβέρνηση– βρίσκουν ευρύτερα ακροατήρια.
Σε πρόσφατη έρευνα του «Σημείου για τη μελέτη και την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς» φαίνεται ότι ενώ ο σκληρός πυρήνας της ακροδεξιάς είναι στο 7,5%, η δυναμική της φτάνει το 23% και το εν δυνάμει ακροατήριο της με βάση τη θετική του στάση σε ερωτήσεις της έρευνας μπορεί να φτάσει και το 43%!
Επομένως χρειάζεται υπομονή, τεκμηριωμένες απαντήσεις, γνώση της ιστορίας, αποκάλυψη του υποκριτικού αντισυστημισμού των ακροδεξιών και διαρκής συστηματική παρέμβαση σε κάθε πεδίο δράσης τους: σχολεία, πανεπιστήμια, χώροι δουλειάς, γειτονιές, γήπεδα, ΜΜΕ, διαδίκτυο κοκ.
Επίσης, η προβολή ενός συνεκτικού και εναλλακτικού κοινωνικού μοντέλου και οράματος έχει καθοριστική σημασία. Η Ακροδεξιά εκμεταλλεύεται την παραμόρφωση και παραχάραξη που έχουν υποστεί οι πραγματικές σοσιαλιστικές ιδέες από τη σοσιαλδημοκρατία και τον σταλινισμό και χτίζει τον αντικομμουνισμό της πάνω σε αυτές.
Εμείς, απαντώντας αναλυτικά και με επιχειρήματα σε κάθε ένα από τα ζητήματα που θέτει η ακροδεξιά ατζέντα, πρέπει να τα συνδέουμε με τον αγώνα για ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, κάτι με το οποίο καμία έκφανση της Ακροδεξιάς και των Ναζιστών δεν συμφωνεί.
Οι εθνικοσοσιαλιστές-φασίστες όπως ο Μιχαλολιάκος λένε ότι «η ΧΑ είναι ένα κίνημα λαϊκό, εθνικιστικό, αντικαπιταλιστικό». Ωστόσο δύσκολα μπορείς να ανακαλύψεις κάτι αντικαπιταλιστικό στις θέσεις τους κατά τη διάρκεια των 7 χρόνων που ήταν στη Βουλή και βέβαια δεν υπάρχει ούτε ψήγμα ανάλυσης στα προγράμματά τους ως προς το τι ακριβώς περιλαμβάνει ο «αντικαπιταλισμός» τους.
Άλλωστε ο μέντοράς τους, Αδόλφος Χίτλερ, είχε δείξει τον δρόμο ανεβαίνοντας στην εξουσία κοινοβουλευτικά, με την πλουσιοπάροχη στήριξη όχι μόνο του γερμανικού, αλλά και του διεθνούς κεφαλαίου.
Χρειάζεται να εξηγήσουμε αναλυτικά, ότι το παραπέρα δυνάμωμα της Ακροδεξιάς θα σημαίνει τον κίνδυνο δικτατοριών και πολέμων, όπως και ακόμα μεγαλύτερη ελευθερία δράσης και πιο βάρβαρων επιθέσεων από το κεφάλαιο. Παραπέρα ασυδοσία, διαφθορά και πλουτισμό για το πολιτικό προσωπικό, δηλαδή τους εαυτούς τους. Και φυσικά τσάκισμα σε ότι έχει απομείνει από τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες που κατακτήσαμε με αγώνες δεκαετιών. Σε τελική ανάλυση αυτό είναι το πραγματικό πολιτικό τους πρόγραμμα.
Το αντιφασιστικό κίνημα και η επαναστατική Αριστερά, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ιστορικά καθήκοντα και έναν αγώνα δρόμου. Ενωτικά, μαχητικά, υπομονετικά μπορούμε να ξαναπάμε το ρολόι της ιστορίας προς τα μπρος.
Η ιστορία των «Πολιτών του Ράιχ»
Οι «Reichsbürger», ένας χαλαρός συνασπισμός εθνικιστικών οργανώσεων σε όλη την Γερμανία που υπάρχει από το 1980, μετασχηματίστηκε τα τελευταία χρόνια στους σημερινούς «Πολίτες του Ράιχ», με βασικά στελέχη της παλιότερης συμμαχίας.
Βασική τους θέση είναι πως η σύγχρονη Γερμανία και οι πολιτικοί της θεσμοί ελέγχονται από μια κυβέρνηση-μαριονέτα την οποία εγκατέστησαν οι νικητές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, κάτι που την καθιστά παράνομη. Πολλά μέλη των «Πολιτών του Ράιχ» υποστηρίζουν πως το Γ′ Ράιχ (που έλαβε τέλος το 1945, με τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας) θα έπρεπε να επιστρέψει στα σύνορα που είχε πριν το 1937, τα οποία περιλάμβαναν μεγάλες εκτάσεις εδαφών της Πολωνίας, της Τσεχίας και άλλων γειτονικών χωρών.
Η οργάνωση γίνεται όλο και πιο ορατή από το 2010, με ορισμένα μέλη της να επιδεικνύουν βίαιη δράση από το 2013. Η BfV (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για την Προστασία του Συντάγματος) υπολόγισε το 2018 ότι από το 2015 έως τα μέσα του 2017 διαπράχθηκαν πάνω από 10.500 ποινικά αδικήματα από τους «Πολίτες του Ράιχ».
Το 2017, μετά από σχετική ερώτηση του Focus, η BfV (επιφορτισμένη ανάμεσα σε άλλα με την παρακολούθηση εξτρεμιστικών οργανώσεων) απάντησε πως ο αριθμός των μελών του κινήματος έφτανε τα 15.600 τον Ιανουάριο του 2016, είχε δηλαδή αύξηση άνω του 50% μέσα σε έναν χρόνο. Οι περισσότεροι από τους εξτρεμιστές βρίσκονταν στη Βαυαρία, όπου εκτιμάται πως ανέρχονται στους 3.500. Ακολουθούν η Βάδη – Βυρτεμβέργη με 2.500 και μετά η Βόρεια Ρηνανία – Βεστφαλία με 2.200. Χαμηλότερα στη λίστα βρίσκονται η Κάτω Σαξονία και 1.400 και η Σαξονία με 1.300.
Η πρώτη φορά που καταγράφηκε βίαιη ενέργεια (φόνος αστυνομικού στο πλαίσιο κατ’ οίκον έρευνας) από μέλος των Reichsbürger ήταν το 2017, ενώ τα περιστατικά άρχισαν να πληθαίνουν μετά το 2020, οπότε και παρατηρήθηκε διείσδυση του « κινήματος» σε διαδηλώσεις κατά των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία.
Ωστόσο, η εμφάνιση ακροδεξιών πυρήνων στον ένοπλο βραχίονα του κράτους δεν είναι πρόσφατη υπόθεση. Η τότε υπουργός Άμυνας Άνεγκρετ Κραμπ-Καρεμπάουερ διέλυσε το 2020 ολόκληρη μονάδα των ειδικών δυνάμεων λόγω της χρήσης από μέρους τους ναζιστικών συμβόλων. Σάλο δε προκάλεσε η αποκάλυψη, με αφορμή τη δολοφονική δράση της νεοναζιστικής οργάνωσης NSU, ότι οι μυστικές υπηρεσίες είχαν διεισδύσει στον «χώρο» αλλά… αδρανούσαν για να προστατεύσουν τους πληροφοριοδότες τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των μυστικών υπηρεσιών, αλλά και ακαδημαϊκές έρευνες, η «σκηνή» αυτή περιλαμβάνει περίπου 21.000 άτομα, εκ των οποίων 500 φέρουν άδεια οπλοφορίας.
Σύμφωνα με Γερμανούς βουλευτές, η οργάνωση ήθελε να δημιουργήσει 286 μονάδες που θα βοηθούσαν στο πραξικόπημα συλλαμβάνοντας και εκτελώντας τους εχθρούς. Προετοιμασία ήδη είχε γίνει στην Σαξωνία, την Θουριγγία και την Βάδη-Βυρτεμβέργη. Ακόμα, «στις μέχρι τώρα έρευνες βρέθηκαν πάνω από 400.000 ευρώ σε μετρητά και χρυσά και ασημένια νομίσματα, αλλά και ράβδοι χρυσού αξίας έξι εκατομμυρίων ευρώ, ενώ ο στενός κύκλος των συνωμοτών διέθετε και δορυφορικά τηλέφωνα για τις ασφαλείς επικοινωνίες τους».
