Μια «πρωτοποριακή» ιδέα για τη διαχείριση απορριμμάτων παρουσιάστηκε στα τέλη Γενάρη από την εταιρεία Link Technologies και το τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ στη Θεσσαλονίκη. Στην εκδήλωση για την παρουσίαση της «έξυπνης» διαχείρισης απορριμμάτων, που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά το επόμενο διάστημα σε κάποιους δήμους της πόλης, συμμετείχε και ο αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σ. Φάμελλος, που μίλησε για τη σημασία του σχεδίου για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής στην περιοχή.
Τι περιλαμβάνει η «έξυπνη» διαχείριση
Ανάμεσα σε άλλα, το σχέδιο περιλαμβάνει την εισαγωγή της… τηλεματικής στα δρομολόγια των απορριμματοφόρων, μέτρηση του ποσοστού πληρότητας των κάδων από απόσταση, on line ζύγιση τους κλπ, ώστε να μειωθούν οι αποστάσεις που διανύουν τα απορριμματοφόρα και οι εκπομπές αερίων ρύπων που παράγουν για να κινηθούν. Η «έξυπνη» διαχείριση όμως περιλαμβάνει κάτι ακόμη: συνδέει τα τέλη που πληρώνουν στο δήμο τα νοικοκυριά με την ποσότητα των σκουπιδιών που πετάνε. Οι κάδοι θα συνδεθούν μέσω κωδικών με συγκεκριμένα σπίτια, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα μέτρησης της ποσότητας σκουπιδιών που παράγει το καθένα.
Ποιος πληρώνει;
Με μια πρώτη ματιά, θα μπορούσε να πει κανείς ότι το μέτρο είναι δίκαιο, αφού θα επιβαρύνει περισσότερο αυτούς που ρυπαίνουν. Θα μπορούσε επίσης να πει ότι μπορεί να φέρει αποτελέσματα, αποθαρρύνοντας την αλόγιστη απόρριψη σκουπιδιών. Η πραγματικότητα όμως είναι αρκετά διαφορετική.
Καταρχήν, το πόσα σκουπίδια παράγει κάθε νοικοκυριό, έχει να κάνει με το βιοτικό του επίπεδο (όσο λιγότερο καταναλώνουμε τόσο λιγότερα σκουπίδια παράγουμε). Είναι χαρακτηριστικό, ότι από τα πρώτα κι όλας χρόνια της οικονομικής κρίσης, ο όγκος των παραγόμενων σκουπιδιών στην Αττική μειώθηκε κατά 19% μέσα σε δύο χρόνια, από το 2010 μέχρι το 2012.
Το ερώτημα είναι πόσο έχουμε πραγματικά τη δυνατότητα να πετάμε λιγότερα σκουπίδια, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των προϊόντων που αγοράζουμε συνοδεύεται από ένα σκουπίδι (τη συσκευασία της) οπότε είναι πρακτικά αδύνατο να μειώσουμε τον όγκο των σκουπιδιών που πετάμε, ή τουλάχιστον, είναι δυνατό σε πολύ μικρό βαθμό. Εκτός αν η λύση που προτείνει η «έξυπνη» διαχείριση, είναι να γίνουμε όλοι, ακόμη φτωχότεροι…
Το σοβαρότερο όμως πρόβλημα στην παραπάνω λογική, είναι ότι μεταφέρει την ευθύνη της προστασίας του περιβάλλοντος από το κράτος σε όλους εμάς.
Ποιος φταίει;
Αν και είναι σημαντικό κάθε άνθρωπος να λειτουργεί καθημερινά έχοντας στο νου του το φυσικό περιβάλλον και την ανάγκη να το προστατέψουμε, η λογική «πληρώνω όσο πετάω» προσπαθεί να κουκουλώσει τις τεράστιες ευθύνες των κυβερνήσεων όλων των τελευταίων δεκαετιών πάνω στο θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών.
Κυβερνήσεων και τοπικών αρχών που έκαναν και συνεχίζουν να κάνουν τα στραβά μάτια στις αμέτρητες παράνομες χωματερές σε ολόκληρη τη χώρα και που επέλεξαν να μεταφέρουν τα σκουπίδια των μεγαλουπόλεων σε κάθε άλλο παρά ασφαλείς εγκαταστάσεις τύπου Φυλής, βάζοντας σε κίνδυνο τη ζωή και την υγεία των κατοίκων των πιο υποβαθμισμένων περιοχών.
Κυβερνήσεων και τοπικών αρχών, που αντί να αναζητήσουν περιβαλλοντικά φιλικές πρακτικές στο θέμα της διαχείρισης των σκουπιδιών, σήμερα προκρίνουν την καύση τους από βιομηχανικές μονάδες για την παραγωγή καρκινογόνας ενέργειας.
Κυβερνήσεων που χειροκροτούν τις «έξυπνες» ιδέες για τηλεματική στα απορριμματοφόρα και on line ζύγιση των κάδων, την ώρα που η ρύπανση σε περιοχές όπως ο η Δυτική Αττική, η Δυτική Θεσσαλονίκη και πολλές άλλες, προκαλούν στους κατοίκους σοβαρότατα προβλήματα υγείας.
Αντί να παρέχουν στα νοικοκυριά τα απαραίτητα μέσα, όπως π.χ. οικιακούς κομποστοποιητές, βοηθώντας τους πρακτικά να μειώσουν τον όγκο των οικιακών αποβλήτων, μας απειλούν με αυξημένα τέλη, αν «πετάμε πολλά σκουπίδια».
Αντί να οργανώσουν με σοβαρό τρόπο την ανακύκλωση, χαρίζουν τη διαχείρισή της σε ιδιώτες, σαν αυτούς που ευθύνονται για την καταστροφική πυρκαγιά σε ΚΔΑΥ* στον Ασπρόπυργο το καλοκαίρι του 2015.
Επί της ουσίας δηλαδή, αυτοί που ευθύνονται για την τριτοκοσμική κατάσταση στη διαχείριση των σκουπιδιών, πετάνε το μπαλάκι στην κοινωνία και ταυτόχρονα γαρνίρουν την «έξυπνη ιδέα» με λίγη τηλεματική και σύγχρονες τεχνολογίες για να πιστέψουμε ότι «εξελισσόμαστε». Κι όσο εμείς πληρώνουμε τις έξυπνες ιδέες τους, τόσο θα ξεχειλίζουν οι ΧΥΤΑ και θα δίνονται άδειες στις βιομηχανίες να καίνε σκουπίδια.
* Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών
