Η αθωωτική απόφαση του Δικαστηρίου για τους παίχτες εθνικής ομάδας ράγκμπι που κατηγορούνταν ότι βίασαν μία 19χρονη κοπέλα στη Β. Ιρλανδία, προκάλεσε την οργή σε χιλιάδες γυναίκες και άντρες σε όλη τη χώρα. Δεν είναι μόνο η έκβαση της δίκης που προκάλεσε την οργή, αλλά και η ίδια η διαδικασία, η οποία ήταν εξαιρετικά κακοποιητική για το θύμα.
Ο βιασμός
Πριν δύο χρόνια, η 19χρονη κοπέλα βρέθηκε σε ένα πάρτι στο σπίτι του Πάντι Τζάκσον, ενός από τους κατηγορούμενους, όπου όπως κατήγγειλε βιάστηκε από τον ίδιο τον Τζάκσον και τον Στιούαρντ Όλντινγκ. Ο βιασμός της προκάλεσε εσωτερικό σκίσιμο στον κόλπο και αιμορραγία, ενώ η ίδια όπως εξομολογήθηκε στις φίλες της μέσω μηνυμάτων, αρχικά αποφάσισε να μην το καταγγείλει γιατί θεωρούσε δεδομένο πως κανείς δε θα την πιστέψει, ότι δεν έχει ελπίδες να βρεθεί απέναντι σε «διασημότητες» και να δικαιωθεί. Ο τρόπος που αντιμετωπίζονται τα θύματα βιασμού εξάλλου, αποτελεί πολύ συχνά αντικίνητρο στο να μιλήσουν και να το καταγγείλουν.
Οι φίλες της την πίεσαν να απευθυνθεί στην αστυνομία και να εξεταστεί ώστε να έχει αποδεικτικά στοιχεία για όσα της συνέβησαν. Όπως είπε αργότερα η ίδια:
«Όσο περισσότερο το σκεφτόμουν (καταλάβαινα ότι) ο βιασμός είναι ένα παιχνίδι εξουσίας και ελέγχου. Βασίζονται στη σιωπή σου. Ο μόνος τρόπος για να επανακτήσεις την εξουσία είναι να κάνεις κάτι για αυτό. Μπορεί να αποτρέψω να συμβεί σε κάποια άλλη. Θα μπορούσε εύκολα να είναι κάποια φίλη μου. Θα μπορούσε να είναι η αδερφή μου. Ήταν η καλύτερη απόφαση που πήρα ποτέ».
Η δίκη
Κατά τη διάρκεια της δίκης, η κοπέλα ήρθε αντιμέτωπη με κάθε πτυχή της «κουλτούρας του βιασμού». Εκτοξεύτηκαν εναντίον της αισχρές κατηγορίες, σύμφωνα με τις οποίες δε βιάστηκε, το σεξ ήταν συναινετικό και κατήγγειλε το βιασμό γιατί μετάνιωσε και φοβήθηκε ότι υπήρχαν φωτογραφίες που θα δημοσιεύονταν και θα την εξέθεταν.
Τα ρούχα της περνούσαν χέρι-χέρι σε όλους τους ενόρκους για να αποφασίσουν αν είναι πειστήρια ότι όντως βιάστηκε ή αν λέρωσε μόνη της τα ρούχα της με αίμα, οι συνήγοροι των κατηγορούμενων την κατηγόρησαν πως νωρίτερα το ίδιο βράδυ είχε επιδιώξει να γνωρίσει τους κατηγορούμενους επειδή ήταν διάσημοι, ενώ όταν η κοπέλα κατέθεσε στο Δικαστήριο πως είχε φιληθεί με τον Τζάκσον συναινετικά, κάποια ώρα πριν από το βιασμό της, ρωτήθηκε από την υπεράσπιση
«Αφού δε σου άρεσε, γιατί τον φιλούσες στο υπνοδωμάτιό του;»
Σύμφωνα μάλιστα με την οργάνωση Women’s Aid (Βοήθεια για τις γυναίκες) κατά τηδιάρκεια της δίκης, υπήρξαν γυναίκες που επικοινώνησαν μαζί τους και δήλωσαν πως θα αποσύρουν τις καταγγελίες τους για αντίστοιχες υποθέσεις, επειδή δεν αντέχουν να βιώσουν όσα βίωσε η 19χρονη στα έδρανα του Δικαστηρίου.
Η κουλτούρα του βιασμού
Η απόφαση του Δικαστηρίου για την αθωότητα των κατηγορούμενων προκάλεσε αρχικά σοκ, το οποίο γρήγορα μετατράπηκε σε οργή. Μία οργή συσσωρευμένη εδώ και δεκαετίες, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των βιασμών καταλήγουν στο ίδιο σημείο: τον «δεύτερο βιασμό» του θύματος κατά τη διάρκεια της δίκης και την αθώωση των βιαστών. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι ο βιασμός περιγράφεται σαν το μόνο έγκλημα στο οποίο το θύμα πρέπει να αποδείξει την «αθωότητά» του, το μόνο έγκλημα κατά το οποίο αν δε φωνάξεις και δεν τραυματιστείς σοβαρά, δε γίνεται πιστευτό ότι δεν ήθελες να σου συμβεί.
Το να γνώριζες τον θύτη, να τον ακολούθησες οικειοθελώς στο σπίτι του, πόσο μάλλον το να ανταποκρίθηκες στο φλερτ του ή να τον φίλησες, για ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας, αλλά και των Δικαστικών Αρχών, σημαίνει πως αυτόματα συναίνεσες σε ερωτική πράξη και στις ορέξεις του θύτη σου. Δεν έχεις δικαίωμα να πεις όχι, ακόμα και αν πεις όχι, κατά βάθος το θες, το προκάλεσες και οφείλεις να ζήσεις με τις συνέπειες.
Η αντίδραση του γυναικείου κινήματος
Μπορεί λοιπόν για τα Δικαστήρια και για ένα μέρος της κοινωνίας η αθωωτική απόφαση να δικαιώνει τους θύτες, η συγκεκριμένη δίκη όμως, πραγματοποιήθηκε σε μία περίοδο που το γυναικείο κίνημα αναπτύσσεται σε μία σειρά από χώρες, ανάμεσά στις οποίες και η Ιρλανδία. Στη Νότια Ιρλανδία το κίνημα δίνει τη μάχη για την κατάργηση του άρθρου 8 του Συντάγματος που απαγορεύει τις εκτρώσεις. Η μάχη αυτή αγκαλιάζει πλατιά στρώματα γυναικών και νεολαίας, ενώ έχει ανοίξει συνολικά τα ζητήματα του σεξισμού και της αυτοδιάθεσης των σωμάτων και των ζωών των γυναικών.
Έτσι, ήδη κατά τη διάρκεια της δίκης δημιουργήθηκε το #Ibelieveher (εγώ την πιστεύω) ένα hashtag στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που δηλώνει στήριξή στην 19χρονη κοπέλα και καταγγέλλει τη διαδικασία της δίκης.
Και ενώ υπήρξαν (δικαιολογημένα) θύματα βιασμού που φοβήθηκαν να προχωρήσουν σε καταγγελία, το μαζικό κίνημα δε φοβήθηκε ούτε απογοητεύτηκε. Εξοργίστηκε και βγήκε στους δρόμους! Μόλις μία μέρα μετά το τέλος της δίκης, στις 29 Μαρτίου, τόσο στη Β. Ιρλανδία όπου συνέβη το περιστατικό, όσο και στη Ν. Ιρλανδία, χιλιάδες γυναίκες βγήκαν στους δρόμους, κρατώντας πικέτες που γράφανε «Εγώ την πιστεύω» και «Στέκομαι στο πλευρό της».
Έτσι, το γυναικείο κίνημα στην Ιρλανδία, κατάφερε να κάνει πράξη το αίτημα να μη μένει «καμία μόνη της» απέναντι στην κουλτούρα του βιασμού και τις σεξιστικές αντιλήψεις. Κατάφερε να στείλει το μήνυμα ότι όποια και αν είναι η έκβαση μίας δίκης, εμείς πιστεύουμε τα θύματα βιασμού και το μαζικό κίνημα θα παλεύει για κάθε περίπτωση βίας κατά των γυναικών.
Στον αντίποδα των Αρχών και των Δικαστηρίων, που αποτελούν τροχοπέδη και αποθαρρύνουν τις γυναίκες από το να μιλήσουν για τη βία που υφίστανται, βρίσκεται ένα γυναικείο κίνημα που οργανώνεται και μαζικοποιείται, ένα κίνημα αποφασισμένο να δώσει κάθε μικρή και μεγάλη μάχη ενάντια στον σεξισμό.
ROSA- Σοσιαλιστικό Φεμινιστικό Κίνημα
Κεντρικό ρόλο στο κάλεσμα της κινητοποίησης έπαιξε το Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΣΚ) Ιρλανδίας (αδελφή οργάνωση του «Ξ»). Ο διοργανωτές του αυθόρμητου καλέσματος στα social media, νιώθοντας πιέσεις, ζήτησαν από τη βουλευτή του ΣΚ Ρουθ Κόπινγκερ, που είναι γνωστή για το δυναμισμό και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, να μπει η ίδια μπροστά και να οργανώσει την κινητοποίηση.
Η Ρουθ φυσικά δέχτηκε, αφού το ζήτημα του σεξισμού και της βίας κατά των γυναικών αποτελεί θέμα διαρκών εκστρατειών και συγκρούσεων με το κατεστημένο για τις συναγωνίστριες/ες στην Ιρλανδία. Με πρωτοβουλία του ΣΚ εξάλλου, έχει δημιουργηθεί το σχήμα ROSA, που μάχεται για τα γυναικεία δικαιώματα, υπέρ της κατάργησης του άρθρου 8 και για το χτίσιμο του γυναικείου κινήματος.
Δείτε το βίντεο της καμπάνιας ROSA για την κατάργηση του άρθρου 8 του συντάγματος
#Ibelieveher
#metoo
