Η πυρκαγιά που ξέσπασε το βράδυ της Τρίτης 8 Σεπτέμβρη στο Κέντρο Καταγραφής και Υποδοχής προσφύγων και μεταναστών (ΚΥΤ) στη Μόρια της Μυτιλήνης, ανέδειξε για άλλη μια φορά τις απάνθρωπες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες μέσα στους καταυλισμούς, αλλά και την αποτυχημένη πολιτική της κυβέρνησης σε σχέση με τη διαχείριση των προσφυγικών κυμάτων.
Οι πρώτες εικόνες από την πυρκαγιά στο ΚΥΤ της Μόριας δημιούργησαν αυτόματα τα αισθήματα της θλίψης και της οργής. Το αποτέλεσμα της πυρκαγιάς είναι να μείνουν 12.500 πρόσφυγες στο δρόμο, με τους περισσότερους να κινούνται αρχικά στην κατεύθυνση είτε των κοντινότερων οικισμών, είτε προς το βουνό για να σωθούν από τις φλόγες. Την ίδια στιγμή αστυνομικές δυνάμεις δημιούργησαν φραγμούς προκειμένου οι πρόσφυγες να μην προσεγγίσουν οποιοδήποτε οικισμό.
***
Η κυβέρνηση κατηγορεί ευθέως τους πρόσφυγες για τον εμπρησμό, συνδέοντας τον με την ανακοίνωση 35 κρουσμάτων κορονοϊού στη Μόρια και μιλώντας για επεισόδια τα οποία προκλήθηκαν επειδή κάποιοι από τους ασθενείς αρνήθηκαν να μπουν σε καραντίνα μαζί με τις οικογένειές τους σε αποθήκες λίγο έξω από το ΚΥΤ. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που εντοπίζονται κρούσματα κορονοϊού στη Μόρια, ούτε η πρώτη φορά που πρόσφυγες αναγκάζονται να μπουν σε απομόνωση.
Ακόμη όμως κι αν το παραπάνω σενάριο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αρκεί να αναλογιστεί κανείς τα εξής: σε ολόκληρο τον κόσμο, η πανδημία του κορονοϊού συνοδεύεται από σημαντικό άγχος, έως και πανικό σε πλατιά στρώματα των ασθενών και των οικογενειών τους. Μπορεί επομένως να φανταστεί κανείς τι σημαίνει να νοσεί κάποιος στη Μόρια, με τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης που ασφαλώς πολλαπλασιάζουν τους κινδύνους.
Οι συνθήκες κράτησης στα κέντρα «υποδοχής», τα έχουν μετατρέψει σε κολαστήρια. Όταν στοιβάζεις χιλιάδες ανθρώπους σε παραπήγματα και μάλιστα χωρίς προοπτική για βελτίωση της κατάστασης, στην πραγματικότητα δημιουργείς ένα εκρηκτικό μείγμα, που αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει είτε σε σοβαρό ατύχημα, είτε σε έκρηξη οργής και αγανάκτησης.
Την ίδια ώρα δεν εξετάζεται καν το σενάριο γύρω από το ενδεχόμενο ο εμπρησμός να είναι έργο ακροδεξιών ομάδων. Δε θα ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που ακροδεξιοί και νεοναζί επιχειρούν να βάλουν φωτιά, ή να επιτεθούν και να προκαλέσουν καταστροφές σε προσφυγικούς καταυλισμούς.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα ήταν ο εμπρησμός που οδήγησε στην καταστροφή αποθήκης δομής αλληλεγγύης στη Χίο τον περασμένο Μάρτη. Τον Νοέμβρη του 2016, ομάδες νεοναζί επιτέθηκαν στον προσφυγικό καταυλισμό στη Σούδα της Χίου καταστρέφοντας και καίγοντας περίπου 100 σκηνές, στέλνοντας παράλληλα πολλούς πρόσφυγες στο νοσοκομείο.
Μέχρι στιγμής, κανένα σενάριο για τα αίτια της πυρκαγιάς δεν έχει επιβεβαιωθεί. Ανεξάρτητα όμως από το τι πραγματικά έχει συμβεί, ένα πράγμα πρέπει να θεωρείται δεδομένο: με τις ανύπαρκτες συνθήκες υγιεινής και με τους 12.500 περίπου πρόσφυγες να είναι στοιβαγμένοι σε εγκαταστάσεις χωρητικότητας 3.000 ατόμων εν μέσω πανδημίας, η Μόρια ήταν ένα «ατύχημα που ήταν θέμα χρόνου να συμβεί».
***
Σύμφωνα με δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου, Στέλιου Πέτσα, η Λέσβος κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ενώ την ίδια ώρα η κυβέρνηση ενημέρωσε ότι μέχρι το βράδυ της Τετάρτης 9 Σεπτέμβρη θα είχε λυθεί το θέμα της στέγασης των 12.500 προσφύγων που διέμεναν στο ΚΥΤ.
Πρόκειται βέβαια για την ίδια κυβέρνηση που από την έναρξη της πανδημίας δεν είχε λάβει κανένα ουσιαστικό μέτρο ούτε για την αποφυγή της εξάπλωσης του κορονοϊού μέσα στα προσφυγικά camps, ούτε βέβαια και για τη βελτίωση των απάνθρωπων συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων. Πρόκειται για την προέκταση της αποτυχημένης πολιτικής της κυβέρνησης στη συνολική διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος, η οποία τελικά, το μόνο που καταφέρνει είναι να ενισχύει την ρατσιστική και ξενοφοβική ρητορική.
Δεν μπορούμε να έχουμε καμία εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, ούτε για το που θα μεταφέρει τους άστεγους πρόσφυγες (το «σχέδιο» για μεταφορά τους σε πλοία και σκηνές είναι τραγικά ανεπαρκές, με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να κοιμούνται σε χωράφια και δρόμους) αλλά ούτε και κάτω από ποιες συνθήκες θα καλεστούν να ζήσουν το επόμενο διάστημα.
Έστω και κατόπιν εορτής, έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες οι εργαζόμενοι, η νεολαία, τα κινήματα, οι δυνάμεις της Αριστεράς, πρέπει να απαιτήσουμε:
- Τη μετεγκατάσταση των προσφύγων σε ξενοδοχεία και τουριστικές μονάδες που παρέμειναν κλειστά λόγω της πανδημίας, αλλά και σε δημόσια κτίρια προκειμένου να αποφευχθούν οι συνθήκες συγχρωτισμού.
- Ένα σχεδιασμένο αναλογικό καταμερισμό σε όλους τους νομούς της χώρας για να αποσυμφορηθούν τα νησιά προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία τόσο των προσφύγων όσο και των ντόπιων.
- Να εξεταστούν άμεσα τα αιτήματα ασύλου και να δοθεί άσυλο και ταξιδιωτικά έγγραφά στους πρόσφυγες, προκειμένου να συνεχίσουν το ταξίδι τους σε άλλες χώρες της ΕΕ ή όπου αλλού επιθυμούν.
- Να συνεχίσουμε τον αγώνα ώστε να υπάρξει μια σωστή πολιτική υποδοχής, εγκατάστασης και εκπαίδευσης όλων των προσφύγων από τους πολέμους και τις καταστροφές, από το σύνολο των χωρών της ΕΕ. Να παλέψουμε για την ανατροπή των πολιτικών της Ευρώπης Φρούριο που εφαρμόζουν όλες οι κυβερνήσεις της ΕΕ υποχωρώντας στις πιέσεις της Ακροδεξιάς και των ρατσιστών.
