Η κυβέρνηση απέσυρε προσωρινά την τροπολογία η οποία περιορίζει δραστικά το δικαίωμα στην απεργία με την δικαιολογία ότι θα προχωρήσει σε «νομοτεχνικές βελτιώσεις».
Σύμφωνα με δημοσιεύματα που εμφανίστηκαν στον Τύπο, ο πραγματικός λόγος για τον οποίο η τροπολογία αποσύρθηκε λίγο πριν από την ψήφισή της ήταν γιατί ολόκληρο σχεδόν το υπουργικό συμβούλιο και αρκετοί βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκονταν στην Κέρκυρα για το περιφερειακό αναπτυξιακό συνέδριο. Αυτό σήμαινε πως η τροπολογία θα περνούσε μόνο λόγω της υπερψήφισή της …από την ΝΔ! Τι διαφορά θα είχε αυτό για τους εργαζόμενους; Καμία. Για ένα κόμμα όμως όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει την αυταπάτη πως, παρά την πολιτική που ασκεί, αν ακολουθήσει την «σωστή επικοινωνιακή τακτική» θα «σωθεί», τέτοιες λεπτομέρειες έχουν τεράστια σημασία!
Η απόσυρση της τροπολογίας είναι εντελώς προσωρινή. Αναμένεται να κατατεθεί εκ νέου το αργότερο μέχρι τις 12 Γενάρη[1] και μάλιστα χωρίς να αλλάζει τίποτα από την ουσία της [2]
Τι προβλέπει η τροπολογία για τις απεργίες
Η τροπολογία[3] για τις απεργίες προβλέπει πως τα πρωτοβάθμια επιχειρησιακά σωματεία δεν θα μπορούν να πάρουν απόφαση για απεργία αν στη συνέλευση δεν συμμετέχει τουλάχιστον το 1/2 των οικονομικά ταχτοποιημένων μελών του σωματείου, ενώ μέχρι σήμερα αποφάσεις για απεργία μπορούσαν να ληφθούν με συμμετοχή του 1/3 των οικονομικά ταχτοποιημένων μελών (συνδικαλιστικός νόμος 1265/82).
Επιπλέον η τροπολογία καταργεί την δυνατότητα να λαμβάνονται αποφάσεις για απεργία από το 1/5 των οικονομικά ταχτοποιημένων μελών εάν σε δυο διαδοχικές συνελεύσεις (για το ίδιο θέμα) δεν υπάρχει απαρτία του 1/3 των οικονομικά ταχτοποιημένων μελών.
Από την τροπολογία εξαιρούνται τα πρωτοβάθμια σωματεία περιφερειακής ή πανελλαδικής εμβέλειας (όπως τα σωματεία των εργαζομένων σε σούπερ-μάρκετ, σε τράπεζες, σε εταιρίες τηλεφωνίας και ίντερνετ κλπ). Αυτό όμως δεν αποτελεί κανενός είδους «παρηγοριά»… Από τη στιγμή που άρχισε το «κούρεμα» του συνδικαλιστικού νόμου 1264/82, είναι θέμα χρόνου να θιγούν και τα υπόλοιπα σωματεία (και όχι μόνο πρώτου βαθμού) καθώς και πολλές ακόμα κατακτήσεις του οργανωμένου εργατικού κινήματος.
Υπερασπιζόμενος την τροπολογία ο Γ. Κατρούγκαλος, Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών, δήλωσε:
«Είναι δυνατόν να πετύχει μια απεργία αν τα ¾, όχι των εργαζομένων επαναλαμβάνω, ούτε γενικά των μελών του σωματείου, αλλά των ενεργών μελών του να μην συμφωνούν με τη διεξαγωγή της; Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι δεν αποτελεί περιορισμό τέτοιο που να θίγει τον πυρήνα του δικαιώματος στην απεργία» [4]
Στην μεγάλη πλειοψηφία των σωματείων, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων δεν συμμετέχει ενεργά στη «ζωή» των σωματείων (συνελεύσεις, διαδηλώσεις κλπ). Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι τα μέλη αυτά δεν συμφωνούν και δεν συμμετέχουν στις απεργιακές κινητοποιήσεις όταν καλούνται. Αν πάρουμε για παράδειγμα τα σωματεία των αστικών συγκοινωνιών της Αθήνας, στις συνελεύσεις συμμετέχει περίπου 1/3 – 1/5 των εργαζομένων. Στις απεργίες όμως, η συμμετοχή είναι καθολική. Παρόμοια είναι η εικόνα και για μεγάλο μέρος του υπόλοιπου δημόσιου τομέα, με την συμμετοχή στις απεργίες να ξεπερνά κατά πολύ την συμμετοχή των εργαζομένων στις συνελεύσεις και στις διαδηλώσεις. Την περίοδο δε του 2011-2013 όταν δινόταν οι μεγάλες μάχες ενάντια στα μνημόνια η συμμετοχή στις απεργίες χτυπούσε ταβάνι (βλ. π.χ. απεργία ΟΛΜΕ με συμμετοχή 90% το 2013). Το γιατί οι απεργίες με τόσο μαζική συμμετοχή δεν νίκησαν είναι μια άλλη «ιστορία», με την οποία έχουμε καταπιαστεί σε προηγούμενα άρθρα. Το ίδιο φαινόμενο ωστόσο βλέπουμε και σε μια σημαντική μερίδα του ιδιωτικού τομέα, όπου, όταν καλούνται απεργίες, ο αριθμός των εργαζομένων που απεργεί συχνά ξεπερνά (και μάλιστα κατά πολύ) τον αριθμό των εγγεγραμμένων μελών του σωματείου (βλ. π.χ. απεργίες στις τηλεπικοινωνίες).
Κυβέρνηση και τρόικα προσπαθούν να χτυπήσουν το (κατ’ αυτούς) «κακό» στη ρίζα του: Την δυνατότητα να ληφθεί η απόφαση για απεργία – η οποία στη συνέχεια μπορεί να αποχτήσει δυναμική και να κινητοποιήσει μεγαλύτερα τμήματα εργαζομένων από τους «συνήθεις υπόπτους».
Κάνοντας τη νύχτα, μέρα
Μια σειρά στελέχη της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθώντας να κάνουν τη νύχτα μέρα ισχυρίζονται πως η τροπολογία για τις απεργίες αποτελεί μια ευκαιρία να «αναζωογονηθεί» το συνδικαλιστικό κίνημα και να συμμετέχουν περισσότεροι εργαζόμενοι στις συνελεύσεις των σωματείων τους[5].
Τίποτα δεν είναι πιο μακριά από την αλήθεια, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ο κόσμος νιώθει απογοητευμένος και ηττημένος. Η συγκεκριμένη τροπολογία, στις σημερινές συνθήκες, το μόνο που θα καταφέρει είναι να δώσει ένα επιπλέον άλλοθι στη συνδικαλιστική γραφειοκρατία για να μην καλεί απεργιακές κινητοποιήσεις. «Εμείς θέλουμε, οι εργαζόμενοι δεν έρχονται στις συνελεύσεις» θα λένε οι συνδικαλιστές των κομμάτων εξουσίας και θα κρύβονται πίσω από το γράμμα του νέου νόμου.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί η τραγελαφική αντίφαση: Σύμφωνα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση (η οποία καθορίζει τις τύχες όλων μας!) με τις ψήφους μόλις του 20% των εγγεγραμμένων στους εκλογικού καταλόγους. Για να προχωρήσει όμως ένα σωματείο σε απεργία, η «δημοκρατία» απαιτεί απαρτία 50%+1.
Γιατί τώρα;
Παρότι τα χτυπήματα που έχει δεχτεί το εργατικό κίνημα τα τελευταία 7 χρόνια είναι πολύ βαριά, δεν ήταν αρκετά δυνατά ώστε να σπάσουν τη ραχοκοκαλιά του. Αυτό το γνωρίζουν πολύ καλά τόσο η κυβέρνηση όσο και η τρόικα. Και γνωρίζουν επίσης πολύ καλά πως η σημερινή φάση της «κοιλιάς» του κινήματος είναι προσωρινή και πως αργά ή γρήγορα οι εργαζόμενοι θα βρουν τις δυνάμεις και τον τρόπο να ξανασηκωθούν για να παλέψουν ενάντια στον εργασιακό μεσαίωνα που έχει επιβληθεί. Γι’ αυτή την φάση του κινήματος προετοιμάζονται και περνάνε, σήμερα που μπορούν, νόμους που θα βάλουν όσο το δυνατόν περισσότερα εμπόδια, στα μεγάλα κινήματα (και θα είναι μεγάλα) του μέλλοντος.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι πρέπει να περιμένουμε «τα κινήματα του μέλλοντος» για να αντιδράσουμε… Ο αγώνας ενάντια στην τροπολογία πρέπει να δοθεί με τον καλύτερο τρόπο που μπορεί να δοθεί σήμερα. Αντίστοιχα πρέπει να συνεχίσει και ο αγώνας για την αλλαγή των συσχετισμών στα σωματεία και το συνδικαλιστικό κίνημα.
Η απομάκρυνση των γραφειοκρατών συνδικαλιστών της ΠΑΣΚΕ, της ΔΑΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ από τα ΔΣ των μεγάλων πρωτοβάθμιων σωματείων και των υπόλοιπων συνδικαλιστικών βαθμίδων είναι ζωτικής σημασίας για το κίνημα. Γιατί αυτό που δεν καταφέρνουν οι νόμοι, οι δικαστές και οι κατασταλτικοί μηχανισμοί όταν το κίνημα φουσκώνει το καταφέρνουν οι μαχαιριές και οι προδοσίες «από τα μέσα». Και αυτή είναι λίγο – πολύ η ιστορία του γιατί οι εξαιρετικά μαζικοί αγώνες του 2010-2013 δεν κατάφεραν να νικήσουν.
