Ρεπορτάζ από το «Ξ»
Το Σάββατο 28 Ιουλίου, στα πλαίσια 25ου κάμπινγκ Antinazizone-YRE, πραγματοποιήθηκε συζήτηση με θέμα: «Ακροδεξιά, νεοναζί, προσφυγική κρίση σε Ελλάδα και Ευρώπη. Ποια η απάντηση του αντιφασιστικού κινήματος;». Τη συζήτηση άνοιξαν η Σόνια Γκρους (Sonja Grusch) από την Αυστρία και ο Τάκης Γιαννόπουλος εκ μέρους του Antinazi Zone.
Σόνια Γκρους
Η Σόνια Γκρους ξεκίνησε λέγοντας ότι οι πραγματικοί αριθμοί των προσφύγων, μπορεί να φαίνονται μεγάλοι, αλλά στην πραγματικότητα είναι μικροί αν συγκριθούν με τους πληθυσμούς των χωρών της Ευρώπης που καλούνται να τους διαχειριστούν. Σε περίπτωση που εφαρμοζόταν μια λύση συναινετικής κατανομής των προσφύγων στις ευρωπαϊκές χώρες, το προσφυγικό θα ήταν εύκολα διαχειρίσιμο. Λόγω των αντικρουόμενων συμφερόντων όμως κυριάρχησαν οι «εθνικές λύσεις», με την κάθε εθνική αστική τάξη να προσπαθεί να φορτώσει την κρίση στη διπλανή της χώρα.
Ταυτόχρονα βέβαια, σε όλες τις χώρες, οι κυβερνήσεις εκμεταλλεύτηκαν επικοινωνιακά την προσφυγική κρίση προκειμένου να περάσουν πολιτικές λιτότητας, ρίχνοντας το φταίξιμο στους «μεγάλους αριθμούς προσφύγων».
***
Το 2015 στην Αυστρία, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν είτε στις μεγάλες διαδηλώσεις υποστήριξης των προσφύγων, είτε σε δράσεις αλληλεγγύης. Σήμερα, τρία χρόνια μετά, το βασικό ακροδεξιό κόμμα της χώρας συμμετέχει στην κυβέρνηση. Μέλη ακροδεξιών νεολαιών προωθούνται σε κυβερνητικές θέσεις, σε μια σαφή προσπάθεια να αλλάξει η σύνθεση των ηγεσιών του στρατού, της αστυνομίας, κλπ.
Την ίδια ώρα, εφαρμόζονται πολιτικές περικοπών, λιτότητας και επίθεσης στα εργατικά δικαιώματα, όπως για παράδειγμα ο πρόσφατος νόμος που επιτρέπει την εργασία για 12 ώρες την ημέρα. Μια σειρά επιδόματα περικόπτονται, ανάμεσα στα οποία και το ανεργιακό, με στελέχη της κυβέρνησης να δηλώνουν ότι αν κάποιος δε χρειάζεται να πληρώνει νοίκι, μπορεί να ζήσει με 150 ευρώ το μήνα. Αυτό είναι αδύνατο στην Ελλάδα, πόσο μάλλον στην Αυστρία. Οι δολοφονίες γυναικών από τους πρώην συζύγους, ή συντρόφους τους έχουν σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ και την ίδια ώρα περικόπτεται η χρηματοδότηση δομών στήριξης των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι περικοπές ξεκινάνε πρώτα από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες και στη συνέχεια εφαρμόζονται και για όλους τους υπόλοιπους.
Πως φτάσαμε σε αυτή την αντίφαση, μετά το τεράστιο κύμα αλληλεγγύης του 2015; Στην πραγματικότητα, το χαλί για την άνοδο της ακροδεξιάς στρώθηκε από το υποτίθεται προοδευτικό κόμμα της Σοσιαλδημοκρατίας αλλά και τα συνδικάτα. Το γεγονός ότι δεν είχαν να προτείνουν καμία ουσιαστική λύση τόσο στα συνολικά προβλήματα των εργαζομένων, όσο και στο προσφυγικό, αλλά και η συνολική φθορά τους λόγω εφαρμογής και υποστήριξης νεοφιλελεύθερων πολιτικών, άνοιξαν το δρόμο για την ακροδεξιά και της επέτρεψαν να παρουσιαστεί ως «αντικαθεστωτική» δύναμη.
***
Μιλώντας για την προσφυγική κρίση, η Αριστερά δεν μπορεί να μείνει στα «ηθικά» επιχειρήματα. Πρέπει να μπορεί να δώσει συγκεκριμένες απαντήσεις για το πως θα λυθούν τα προβλήματα των προσφύγων αλλά και των ντόπιων. Πρέπει να προτάξει τις δημόσιες επενδύσεις στη στέγαση και την απαλλοτρίωση των αναξιοποίητων διαμερισμάτων, για να στεγαστούν όχι μόνο οι πρόσφυγες, αλλά και οι άστεγοι της χώρας. Πρέπει να προταχθεί το αίτημα των ανθρώπινων μισθών για όλους και της μείωσης του ωραριου μέσω του μοιράσματος της δουλειάς σε όλους. Αναπόφευκτα, όταν προτείνεις τέτοιες λύσεις, προκύπτει το ερώτημα «που θα βρεθούν τα λεφτά;».
Μια πρόταση η οποία γίνεται όλο και πιο δημοφιλής σε διάφορες χώρες, είναι η φορολόγηση των εκατομμυριούχων. Πρέπει να αποκαλυφθούν αλλά και να πληρώσουν οι πραγματικοί υπεύθυνοι για την προσφυγική κρίση: αυτοί που παράγουν και πουλάνε όπλα σε όλα τα πεδία μαχών σε ολόκληρο τον πλανήτη, αυτοί που καταστρέφουν τη φύση δημιουργώντας περιβαλλοντικούς πρόσφυγες, αυτοί που συναλλάσσονται με δικτατορικά καθεστώτα. Πρόκειται για μεγάλες επιχειρήσεις που βασίζουν τα κέρδη τους στην εκμετάλλευση και την καταστροφή. Πρέπει να ανοίξουν τα βιβλία αυτών των επιχειρήσεων και ο πλούτος τους να δημευθεί και να αξιοποιηθεί προς όφελος της κοινωνίας.
Για να γίνει όμως αυτό, απαιτείται ένα οργανωμένο σχέδιο δράσης, που να μην αρκείται σε διαδηλώσεις, αλλά να χτυπάει το σύστημα εκεί που πονάει. Να διοργανώνει απεργίες, δημοκρατικά σχεδιασμένες, με την ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων, των τοπικών κοινοτήτων, της νεολαίας, κλπ.
***
Σήμερα η ακροδεξιά νιώθει αυτοπεποίθηση λόγω της εκλογής τους στην Αυστρία, αλλά ταυτόχρονα είναι υποχρεωμένοι να κρατάνε αποστάσεις από τα τάγματα εφόδου και το πιο επιθετικό κομμάτι της βάσης τους. Από την άλλη υπάρχουν πολλές αντιφάσεις στην πολιτική κατάσταση. Την ίδια ώρα που στις δημοσκοπήσεις ένα ποσοστό γύρω στο 61% βλέπει θετικά την κυβέρνηση, πλειοψηφικά ποσοστά εμφανίζει και η διάθεση για απεργίες ενάντια στα μέτρα της. Αυτό που κρατάει την κυβέρνηση σχετικά σταθερή είναι η χρεοκοπία της σοσιαλδημοκρατίας και των συνδικάτων, που κυριολεκτικά παρακαλάνε την κυβέρνηση να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Την ίδια ώρα, αναπτύσσονται κινήσεις όπως οι «γιαγιάδες ενάντια στο φασισμό», ενώ στρώματα της νεολαίας, των γυναικών, της ΛΟΑΤ κοινότητας, ριζοσπαστικοποιούνται όλο και περισσότερο. Είναι χαρακτηριστικό, ότι την ημέρα της μεγάλης διαδήλωσης ενάντια στο 12ωρο στη Βιέννη, το pride του Λιντς, μιας από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές πόλεις, είχε πενταπλάσια συμμετοχή σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Στην Αυστρία και διεθνώς, το κίνημα κάθε άλλο παρά έχει τελειώσει. Χρέος μας είναι να το οργανώσουμε με τρόπο που θα του επιτρέψει να είναι νικηφόρο. Γιατί δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε.
Τάκης Γιαννόπουλος
Εκ μέρους του Antinazi zone, ο Τάκης Γιαννόπουλος ξεκίνησε λέγοντας ότι δεν πρέπει να συνηθίσουμε στις τραγωδίες, είτε πρόκειται για μεγάλες καταστροφές όπως οι πρόσφατες φωτιές, είτε για τους πνιγμένους πρόσφυγες και μετανάστες στη Μεσόγειο. Κάθε φορά που μια τέτοια τραγωδία μας συγκλονίζει, το σημαντικό είναι να βγάζουμε τα απαραίτητα συμπεράσματα για το τι πρέπει να κάνουμε προκειμένου να αποτρέψουμε την επόμενη.
Υπολογίζεται ότι το 2015, περίπου 5 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ελλάδα συμμετείχαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο τεράστιο κύμα αλληλεγγύης που αναπτύχτηκε απέναντι στους πρόσφυγες. Ένα χρόνο αργότερα, σε νησιά όπως η Χίος, η Λέσβος, η Σάμος, αυτό που επικρατούσε το αίσθημα ξενοφοβίας και ρατσισμού. Σε αυτό, εκτός από την προπαγάνδα των ΜΜΕ και των ακροδεξιών, έχουν φυσικά συμβάλει και οι άθλιες συνθήκες στις οποίες διαβιούν οι πρόσφυγες. Για παράδειγμα, η Μόρια, ένα κέντρο που φτιάχτηκε για να στεγάσει περίπου 1.500 ανθρώπους, σήμερα φιλοξενεί 6.000 και επικρατούν απαράδεκτες συνθήκες ζωής, με όλες τις συνέπειες που αυτό συνεπάγεται, τόσο για τους ίδιους τους πρόσφυγες, όσο και για την τοπική κοινωνία.
***
Στο σύνολο της χώρας όμως, πόσοι είναι πραγματικά οι πρόσφυγες και οι μετανάστες που έχουν απομείνει σήμερα; Παρά τα εξωφρενικά μεγέθη που ακούγονται από διάφορα ακροδεξιά μέσα ενημέρωσης, από το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα του 2015, στην Ελλάδα σήμερα έχουν απομείνει 55.000 πρόσφυγες. Ένας αριθμός απειροελάχιστος σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας και απόλυτα διαχειρίσιμος. Κάτι αντίστοιχο ισχύει στο σύνολο της Ευρώπης, μιας ηπείρου 370 εκατομμυρίων ανθρώπων, όπου ζουν σήμερα 2,5 εκατομμύρια πρόσφυγες. Το μεγάλο βάρος της προσφυγικής κρίσης, εξακολουθεί να βαραίνει χώρες όπως η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία.
Ακόμη όμως κι αν η κατάσταση ήταν πιο δύσκολη, τι σημαίνει πρακτικά το «να μη δεχτούμε πρόσφυγες»; Σημαίνει να τους καταδικάσεις σε θάνατο, είτε από πνιγμό στην προσπάθειά τους να φτάσουν, είτε στη χώρα προέλευσής τους αν επιστρέψουν. Αν αντί γι αυτό είχε οργανωθεί ένα σχέδιο μεταφοράς των προσφύγων από τις χώρες προέλευσής τους και παράλληλης ένταξής τους στην κοινωνία, όχι μόνο θα σώζονταν αμέτρητες ζωές, αλλά οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες δε θα βρίσκονταν αντιμέτωπες με ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ενώ τελικά θα επωφελούνταν από τη συμβολή των προσφύγων στην οικονομική και κοινωνική ζωή των χωρών εγκατάστασης τους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση όμως δεν έχει να επιδείξει ούτε το διεθνισμό, ούτε την αλληλεγγύη, ούτε και το σχεδιασμό που απαιτείται για να γίνει κάτι τέτοιο. Έτσι, απέναντι στην προσφυγική κρίση απαντάει με καταστολή, φράγματα, απελάσεις, πνιγμούς, ενώ με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η ακροδεξιά, καθώς υιοθετείται η πολιτική ατζέντα της.
***
Η προσπάθεια της ακροδεξιάς να παρουσιαστεί ως «αντισυστημική δύναμη» είναι βέβαια μια απάτη. Το παράδειγμα της Χρυσής Αυγής είναι χαρακτηριστικό: υποστηρίζει πλήρως τις μεγάλες επιχειρήσεις, είτε πρόκειται για την Eldorado Gold που καταστρέφει τη Βορειοανατολική Χαλκιδική, είτε για τους εφοπλιστές του Πειραιά, για χάρη των οποίων προσπάθησε να «καθαρίσει» τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη από την παρουσία της Αριστεράς και του συνδικαλισμού.
Η μόνη δύναμη που μπορεί να τους σταματήσει είναι η Αριστερά και το αντιφασιστικό κίνημα. Όταν λέμε να τους σταματήσει, εννοούμε να τους απομονώσει και να αποδυναμώσει την κοινωνική τους επιρροή. Η σημερινή Αριστερά όμως, και ιδιαίτερα η μαζική, δεν είναι σε θέση να το κάνει. Όταν για παράδειγμα, μετά τη δολοφονική επίθεση ενάντια στα μέλη του ΠΑΜΕ, το ΚΚΕ απάντησε με μια πορεία – λιτανεία, με την ηγεσία του να αρνείται να δώσει πραγματικές, μαχητικές απαντήσεις, το μήνυμα που πήρε η νεοναζιστική συμμορία, είναι πως μπορεί να κάνει ό, τι θέλει ανενόχλητη.
Η Αριστερά και το κίνημα, οφείλουν να δώσουν μαζικές, μαχητικές και κυρίως ενωτικές απαντήσεις στη δράση των νεοναζί. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει η αρρώστια των ξεχωριστών διαδηλώσεων που χαρακτηρίζει ένα τμήμα της Αριστεράς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι και φέτος, στην επέτειο της δολοφονίας του Π. Φύσσα, φαίνεται ότι θα γίνουν δύο διαφορετικές διαδηλώσεις με αποκλειστική ευθύνη του ΚΕΕΡΦΑ. Χρειαζόμαστε αποτελεσματικές μεθόδους στη μάχη ενάντια στο φασισμό, και σε επίπεδο πολιτικών απαντήσεων στην ακροδεξιά, αλλά και σε επίπεδο ενωτικών δράσεων στο δρόμο.
Συζήτηση
Μετά τις εισηγήσεις ακολούθησε συζήτηση με ερωτήσεις και παρεμβάσεις, όπου αναπτύχθηκε προβληματισμός για μια σειρά από ζητήματα, κυρίως στο πως απαντάμε ουσιαστικά στο κομμάτι της προσφυγικής κρίσης. Παρέμβαση έκανε επίσης ο Johannes von Simmons από τη Γερμανία, δίνοντας μια εικόνα για την άνοδο της «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (AfD) αλλά και των δράσεων του αντιφασιστικού κινήματος.
