Δ. ΤΣΙΡΚΑΣ: Το ΚΚΕ και το ευρώ

Του Δημήτρη Τσίρκα. Αναδημοσίευση από το ThePressProject

Το επιχείρημα του ΚΚΕ για να μην υποστηρίξει την έξοδο απ΄ το ευρώ ως αίτημα είναι πως μία τέτοια εξέλιξη, χωρίς ρήξη με τον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό, χωρίς απαλλοτρίωση των μονοπωλίων και σοσιαλιστικό σχεδιασμό της οικονομίας, θα ήταν σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων.

Θα οδηγούσε σε μεγάλη υποτίμηση, πληθωρισμό, ύφεση κλπ που θα έβλαπταν πρωτίστως τους εργαζόμενους. Το επιχείρημα είναι φαινομενικά σωστό αλλά επί της ουσίας ανόητο και το μόνο που αποδεικνύει είναι η συντηρητική πολιτική του ΚΚΕ, καλυμμένη κάτω από πληθωρική αριστερίστικη ρητορική. Με την ίδια ακριβώς λογική, το ίδιο βλαπτική μέσα στον καπιταλισμό είναι για τα εργατικά συμφέροντα και η πάλη για να μη μειωθούν οι μισθοί, για το σταμάτημα των απολύσεων, για την υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους. Αφού βάζει εμπόδια στην αύξηση της κερδοφορίας του κεφαλαίου κάτι που σε δομικές κρίσεις σαν και αυτή που διέρχεται ο ελληνικός καπιταλισμός, είναι το μόνο που μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ανάκαμψη, αύξηση της απασχόλησης και των μισθών. Η πάλη για τέτοια αιτήματα στον καπιταλισμό, εν μέσω κρίσης είναι καταδικασμένη ν’ αποτύχει ή και να παρατείνει την κρίση μαζί με το μαρτύριο των εργαζομένων και των ανέργων.

Όμως ένα κομμουνιστικό κόμμα δεν υπερασπίζεται αιτήματα όπως η αύξηση των μισθών ή η διάσωση του κοινωνικού κράτους ως αυτοσκοπούς, πόσο μάλλον εν μέσω οικονομικού κραχ που γνωρίζει πολύ καλά ότι δεν μπορούν να ικανοποιηθούν. Τα υπερασπίζεται αφενός μεν γιατί είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για την τάξη στην οποία αναφέρεται, αφετέρου διότι τα χρησιμοποιεί ως βατήρα για να προωθήσει τη στρατηγική του, αυτή της σύγκρουσης με τον καπιταλισμό συνολικά, και της διεκδίκησης μίας άλλης κοινωνίας. Τέτοια μερικά αιτήματα απαντάνε σε άμεσες ανάγκες των εργαζομένων, συμβαδίζουν με την έως τώρα συνείδηση τους, τους οργανώνουν και τους κινητοποιούν. Μέσα απ’ αυτή την κινητοποίηση ανακαλύπτουν και συγκροτούν περαιτέρω τη συλλογική τους δύναμη. Έτσι προχωράει η συνείδηση τους και γίνονται πιο ευεπίφοροι στις σοσιαλιστικές ιδέες. Τα άμεσα οικονομικά αιτήματα λοιπόν είναι αναπόσπαστο κομμάτι μίας επαναστατικής στρατηγικής, αρκεί να μην εξαντλούνται σε μία στενή συνδικαλιστική τακτική που δεν βλέπει τίποτα πέρα απ’ αυτά. Χωρίς αυτά όμως, οποιαδήποτε κομμουνιστική στρατηγική είναι καταδικασμένη να παραμείνει στο επίπεδο της αφηρημένης προπαγάνδας που κηρύττει σε επίδοξους προσήλυτους τον λόγο του Κυρίου ή της… ιστορικής αναγκαιότητας.

Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για την περίπτωση του ευρώ το οποίο έγινε το κύριο σημαίνον στο οποίο συμπυκνώνονται τα τελευταία χρόνια οι ανταγωνιστικές ταξικές στρατηγικές για τη διαχείριση της κρίσης. Η αστική τάξη το έχει ανάγει στο βασικό της επίδικο και οι ιδεολογικοί της μηχανισμοί νομιμοποιούν τις πολιτικές λιτότητας ως απαραίτητες για την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Παράλληλα έχουν πείσει μεγάλο μέρος των λαϊκών στρωμάτων πως μία έξοδος θα ήταν καταστροφική γι’ αυτά. Έτσι, διαχέοντας τον φόβο, προκαταλαμβάνουν πολλές απ’ τις αντιδράσεις στις αντιλαϊκές πολιτικές, διευκολύνοντας την εφαρμογή τους. Σε αυτή τη μάχη χρησιμοποιούν αποτελεσματικά και τις τράπεζες που ελέγχει η ΕΚΤ. Μία αριστερή στρατηγική λοιπόν που αποσκοπεί στα σοβαρά ν’ αντιμετωπίσει την πολιτική του αντιπάλου δεν μπορεί να αγνοήσει το ευρώ ως κρίσιμο κόμβο οργάνωσης της αστικής ηγεμονίας στη δεδομένη συγκυρία. Δεν μπορεί να σφυρίζει αδιάφορα και να λέει πως το ζήτημα δεν είναι το νόμισμα αλλά ο καπιταλισμός.

Η έξοδος απ’ το ευρώ από μόνη της είναι ταυτόχρονα πολλά πράγματα και τίποτα. Μία κεϋνσιανή ουτοπία που ευαγγελίζεται καλύτερες μέρες για τον ελληνικό καπιταλισμό μέσω της υποτίμησης του εθνικού νομίσματος, ή ένα μεταβατικό αίτημα, μεταξύ άλλων, που στοχεύει στη διάρρηξη της αστικής ηγεμονίας πάνω στις υποτελείς τάξεις, την απελευθέρωση της συλλογικής τους δράσης με στόχο ευρύτερες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές. Φυσικά ένα κομμουνιστικό κόμμα δεν μπορεί να εξαντλεί την πολιτική του στην έξοδο απ’ το ευρώ, οφείλει να την συμπληρώνει με μία σειρά προϋποθέσεις. Αλλά δεν μπορεί ν’ αγνοεί την κεντρικότητα της στη δεδομένη συγκυρία, όπως ανακάλυψε και ο ΣΥΡΙΖΑ με πολύ πόνο. Αν το νόμισμα δεν έχει καμία σημασία τότε το ίδιο το ΚΚΕ λειτούργησε εντελώς οπορτουνιστικά και ρεφορμιστικά όταν αρνήθηκε τη συνθήκη του Μάαστριχτ ή την είσοδο της χώρας στην ΕΟΚ – ΕΕ. Με τη σημερινή του λογική θα έπρεπε ν’ απέχει απ’ αυτές τις ενδοαστικές διαμάχες και να κηρύττει αποκλειστικά την ανατροπή του καπιταλισμού.