Της Ηλέκτρας Κλείτσα
Πάνω από δύο μήνες έχουν περάσει από την έκρηξη στις εγκαταστάσεις άντλησης πετρελαίου «Deepwater Horizon» της BP στον κόλπο του Μεξικού. Η πετρελαιοκηλίδα συνεχίζει να εξαπλώνεται και η ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή επεκτείνεται καθημερινά. Από την έκρηξη σκοτώθηκαν 11 εργαζόμενοι. Στη λίστα των θυμάτων όμως προστίθενται άνθρωποι όπως ο Άλεν Κρουζ, που τα τελευταία χρόνια ζούσε νοικιάζοντας ένα μικρό ψαράδικο σε τουρίστες. Ο Α. Κρουζ αυτοκτόνησε, βλέποντας τη ζωή και την περιοχή του να καταστρέφονται.
Οι κάτοικοι των παραλίων όλων των χωρών του κόλπου του Μεξικού που ζούσαν από την αλιεία και τον τουρισμό, μπορούν πλέον να αναζητήσουν δουλειά μόνο στα συνεργεία καθαρισμού της κηλίδας. Ταυτόχρονα, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τους επόμενους μήνες και χρόνια αναμένεται σοβαρή αύξηση ασθενειών, όπως καρδιοπάθειες, αναπνευστικά προβλήματα, καρκίνοι αλλά και κατάθλιψη.
Τα ψέματα της BP…
Όταν πριν από ένα χρόνο η BP ζητούσε την άδεια να προχωρήσει στην υποθαλάσσια άντληση πετρελαίου, διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει ο παραμικρός κίνδυνος για σοβαρό ατύχημα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαρροή…
Όταν λίγες εβδομάδες πριν την έκρηξη, ο μηχανικός στις εγκαταστάσεις της Deepwater Horizon Τάιρον Μπέντον (χειριστής υποθαλάσσιων ρομπότ) προειδοποιούσε για βλάβη και διαρροή πετρελαίου και ζητούσε να σταματήσουν οι εργασίες για να διορθωθεί, η εταιρία τον αγνόησε, γιατί η λειτουργία των εγκαταστάσεων αυτών κόστιζε 500.000 δολάρια την ημέρα. Κι όμως, η BP είχε κέρδη 5,65 δις δολάρια μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2010…
Όταν η εξέδρα της Deepwater Horizon εξερράγη και δύο μέρες αργότερα βυθίστηκε, η BP διαβεβαίωνε ότι δεν υπάρχει διαρροή…
Και όταν τελικά η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, παρουσίασε στοιχεία που δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα: Αρχικά μιλούσε για διαρροή 1.000 βαρελιών την ημέρα, στη συνέχεια «διόρθωσε» το νούμερο ανεβάζοντας το στα 5.000, αργότερα το «ξαναδιόρθωσε» κάνοντας λόγο για 20.000, ενώ οι σημερινές εκτιμήσεις μιλούν για 40.000 – 100.000 βαρέλια την ημέρα (6,5 – 15,8 εκατομμύρια λίτρα την ημέρα).
…και η υποκρισία της κυβέρνησης Ομπάμα
Στις αρχές Απριλίου η «περιβαλλοντικά ευαίσθητη» κυβέρνηση Ομπάμα επέτρεψε τις υποθαλάσσιες αντλήσεις πετρελαίου, οι οποίες είχαν απαγορευτεί τις τελευταίες δυο δεκαετίες στις ΗΠΑ για λόγους επικινδυνότητας – μόνη εξαίρεση αποτελούσε ο κόλπος του Μεξικού!
Η τεράστια οικολογική καταστροφή που προκάλεσε η έκρηξη στην Deepwater Horizon θα έπρεπε να οδηγήσει σε πλήρη και μόνιμη απαγόρευση των υποθαλάσσιων αντλήσεων πετρελαίου. Ωστόσο ο Ομπάμα λίγες μέρες μετά την έκρηξη απαγόρευσε αυτού του είδους τις αντλήσεις μόλις για 6 μήνες. Η συνέχεια είναι ακόμα πιο εξοργιστική… Κάτω από την πίεση των πετρελαϊκών εταιριών ο Ομπάμα, στις 22 Ιουνίου (την ημέρα που η μετοχή BP έφτασε στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 13 χρόνων), ήρε ακόμα και αυτή την 6μηνη απαγόρευση!
Σήμερα, εν μέσω μιας από τις μεγαλύτερες οικολογικές τραγωδίες του πλανήτη, οι υπόλοιπες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στον κόλπο του Μεξικού συνεχίζουν να κάνουν business as usual… Όσο για την ΒP, πρόσφατα άρχισε και αυτή να διαθέτει στην αγορά πετρέλαιο από τον κόλπο του Μεξικού. Πρόκειται για το πετρέλαιο που διαρρέει από τις εγκαταστάσεις της Deepwater Horizon. Να μην πάει χαμένο…
Εγκληματικές «εκπτώσεις» στην ασφάλεια
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αμέσως μετά τη διαπίστωση του μηχανικού Τάιρον Μπέντον για διαρροή πετρελαίου και βλάβη στο μηχανισμό ασφαλείας του υποθαλάσσιου πηγαδιού, η άντληση θα έπρεπε να σταματήσει έτσι ώστε να αποκατασταθούν οι βλάβες. Κι’ όμως, η BP συνέχισε να αντλεί πετρέλαιο, καθώς η προσωρινή παύση της παραγωγής θα είχε επιπτώσεις στα κέρδη της!
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον αμερικανικό τύπο, η ΒP δεν διέθετε το σύστημα ασφαλείας «acoustic shutoff», με τον οποίο ένα υποθαλάσσιο πηγάδι μπορεί να σφραγιστεί από μακριά μέσω υπερήχων. Παρόλο που αυτό το σύστημα δεν θα είχε αποτρέψει την αρχική έκρηξη, θα μπορούσε να σταματήσει την διαρροή πετρελαίου που ακολούθησε. Το κόστος αυτού του συστήματος ανέρχεται μόλις σε 500.000 δολάρια, δηλαδή το ποσό που η BP ξόδευε για τη λειτουργία της Deepwater Horizon για μία μόνο μέρα! Σε μια σειρά χώρες, όπως η Νορβηγία και η Βραζιλία, το σύστημα αυτό αποτελεί προϋπόθεση για να αδειοδοτηθεί μια υποθαλάσσια γεώτρηση πετρελαίου. Προφανώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν θεώρησε κάτι τέτοιο απαραίτητο…
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι εγκληματικές περικοπές στα μέτρα ασφαλείας οδηγούν σε απώλεια ανθρώπινων ζωών και σε τεράστιες περιβαλλοντικές καταστροφές.
Στον κόλπο του Μεξικού, μόνο από το 2006 μέχρι το 2009, οι εργασίες άντλησης πετρελαίου συνοδεύτηκαν από 632 καταγεγραμμένες εκρήξεις, πυρκαγιές και άλλα ατυχήματα, στα οποία 30 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 1.296 τραυματίστηκαν.
Όσο για την ίδια τη ΒP…
… τo 1991 κέρδισε τον τίτλο του μεγαλύτερου ρυπαντή των ΗΠΑ,
… την περίοδο 1997-1998 ήταν υπεύθυνη για 104 πετρελαιοκηλίδες,
… το 2005 μια έκρηξη στα διυλιστήρια της στο Τέξας, προκάλεσε το θάνατο 15 ανθρώπων και τον τραυματισμό 180,
… το 2006 διέρρευσαν από τις εγκαταστάσεις της στην Αλάσκα περισσότερα από 1 εκατομμύρια λίτρα πετρελαίου.
Και αυτά είναι μόνο μερικά από τα εκατοντάδες καταγεγραμμένα ατυχήματα.
Ποτέ ξανά!
Προφανώς δεν μπορεί κανείς να περιμένει από εταιρίες όπως η BP, να «διδαχτούν» από το «λάθος» τους και να αρχίσουν από δω και στο εξής να επιδεικνύουν μεγαλύτερη ευαισθησία για το περιβάλλον και την ανθρώπινη ζωή. Γι’ αυτούς, όπως και για τις κυβερνήσεις που υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους, πάνω από όλες αυτές τις «λεπτομέρειες» βρίσκεται η αύξηση των κερδών τους – με οποιοδήποτε κόστος.
Ο μόνος τρόπος να αποφευχθούν αντίστοιχες καταστροφές στο μέλλον είναι:
– Να απαγορευτεί η ιδιοκτησία και η διαχείριση των πηγών και των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας στις ιδιωτικές εταιρίες. Οι πηγές και οι εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας πρέπει να είναι δημόσιες, και η διοίκησή τους να βρίσκεται στα χέρια εκπροσώπων της κοινωνίας και των εργαζομένων, κάτω από συνθήκες απόλυτου δημοκρατικού ελέγχου και διαφάνειας, κι όχι στα χέρια των… γνωστών «κρατικών γραφειοκρατών».
– Πρέπει να τερματιστεί άμεσα η εξάρτηση της παγκόσμιας οικονομίας από το πετρέλαιο. Να γίνουν μαζικές επενδύσεις στην έρευνα και στην εφαρμογή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και σε άλλες φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, όπως η τεχνολογία των κελιών καυσίμου με υδρογόνο. Οι εργαζόμενοι στον τομέα της ενέργειας να μετεκπαιδευτούν έτσι ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται στις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Η περιβαλλοντική καταστροφή
Η έκταση που καταλαμβάνει η πετρελαιοκηλίδα αυξάνεται καθημερινά. Μέχρι τις 6 Ιουνίου είχε εξαπλωθεί σε ακτίνα 320 χιλιομέτρων, επηρεάζοντας τέσσερις πολιτείες των ΗΠΑ. Ο περιορισμός της είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, αφού η πορεία της αλλάζει ανάλογα με τα καιρικά φαινόμενα.
Η καταστροφή που προκαλεί η πετρελαιοκηλίδα στο οικοσύστημα του κόλπου δεν μπορεί ακόμα να εκτιμηθεί πλήρως. Χαρακτηριστικά όμως του μεγέθους της είναι τα εξής:
– Το πετρέλαιο των υποθαλάσσιων γεωτρήσεων περιλαμβάνει μεθάνιο σε ποσοστό 40%, με αποτέλεσμα να απελευθερώνονται στη θάλασσα τεράστιες ποσότητες του αερίου, δημιουργώντας τεράστιες περιοχές στις οποίες δεν μπορεί να επιβιώσει καμία μορφή ζωής.
– Ανυπολόγιστος αριθμός ψαριών, θαλάσσιων θηλαστικών και πτηνών πεθαίνει καθημερινά στα τοξικά νερά του κόλπου. Ανάμεσά τους βρίσκονται πολλά σπάνια και προστατευόμενα είδη. Επιπλέον, σε λίγες εβδομάδες αναμένεται να καταφθάσουν στον κόλπο του Μεξικού εκατομμύρια αποδημητικά πουλιά για να κάνουν μια εξαιρετικά επικίνδυνη στάση στο φθινοπωρινό τους ταξίδι.
– Οι καφέ πελεκάνοι του κόλπου του Μεξικού, που μόλις έξι μήνες πριν είχαν βγει από την αμερικανική λίστα με τα είδη υπό εξαφάνιση, σήμερα καλύπτονται από το πετρέλαιο, ενώ οι φωλιές, τα αυγά και οι νεοσσοί τους πνίγονται κυριολεκτικά στο πετρέλαιο
– Εκατοντάδες θαλάσσιες χελώνες έχουν είτε πεθάνει εξαιτίας της μόλυνσης, είτε καεί ζωντανές
– Η πετρελαιοκηλίδα επηρεάζει την αναπαραγωγή και επιβίωση των κοραλλιογενών υφάλων του κόλπου του Μεξικού.
Η αμερικανική κυβέρνηση είναι εξίσου υπεύθυνη με τη ΒP για την ανυπολόγιστη καταστροφή στον κόλπο του Μεξικού. Επέτρεπε και συνεχίζει να επιτρέπει την υποθαλάσσια άντληση πετρελαίου. Άφηνε και συνεχίζει να αφήνει ανεξέλεγκτες τις πετρελαϊκές εταιρίες. Όσο για την απορρύπανση του κόλπου, αντί να κινητοποιήσει τον τεράστιο μηχανισμό που διαθέτει (και να στείλει μετά το λογαριασμό στη BP), αφήνει τα πάντα στα χέρια της εταιρίας που προκάλεσε την καταστροφή.
