Ναι, καλά διαβάσατε…
Η έρευνα έγινε στην Αμερική, αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι κάθε εργαζόμενη μητέρα θα μπορέσει να ταυτιστεί με τα αποτελέσματα. 2000 μητέρες με παιδιά ηλικίας 5-12 ετών συμμετείχαν στην έρευνα που κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: οι εργαζόμενες μητέρες, αν συμπεριλάβουμε και τις δουλειές του σπιτιού και την φροντίδα των παιδιών, δουλεύουν 98 ώρες την εβδομάδα!
14 από τις 24 ώρες!
Επειδή η σημασία αυτού του αριθμού ίσως δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή, ας σκεφτούμε ότι μία εβδομάδα έχει συνολικά 168 ώρες! Ή, με άλλα λόγια, μία εργαζόμενη μητέρα εργάζεται τις 14 από τις 24 ώρες της ημέρας.
Επίσης, σύμφωνα με την ίδια έρευνα οι εργαζόμενες μητέρες αφιερώνουν κάθε μέρα για τις ίδιες (προσωπικός χρόνος) μόλις 1 ώρα και 7 λεπτά! Με αυτά τα δεδομένα, οι εργαζόμενες μητέρες τείνουν να αισθάνονται ότι η ζωή τους είναι μια ατελείωτη σειρά «καθηκόντων» στα οποία χρειάζεται συνεχώς να ανταποκριθούν.
Η ζωή πίσω από τα νούμερα
Η έρευνα αυτή βέβαια δεν μας λέει κάτι που δεν ξέραμε, ρίχνει όμως λίγο παραπάνω φως στους καθημερινούς πολλαπλούς ρόλους που πρέπει να ικανοποιεί μία γυναίκα που εργάζεται και έχει παιδιά σήμερα:
- να είναι αποτελεσματική και παραγωγική στην εργασία της (αλλιώς θα αμφισβητείται η παραγωγικότητά της λόγω των υποχρεώσεων με τα παιδιά)
- να είναι καλή μητέρα και να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες των παιδιών (αλλιώς «δεν θα είναι αρκετά καλή μάνα», δεν θα βάζει σωστά τις προτεραιότητες της, κλπ)
- να είναι καλή νοικοκυρά (αφού οι δουλειές του σπιτιού είναι γυναικεία υπόθεση, και στη μεγάλη πλειοψηφία οι σύζυγοι απλά «βοηθάνε» ή δεν κάνουν τίποτα)
- και φυσικά καλή σύζυγος (αν δεν αφιερώνεις χρόνο στον σύζυγό σου, θα βρει άλλη, θα σε παρατήσει κλπ).
Έχουμε λοιπόν έναν άνθρωπο που τρέχει σαν τρελός για να είναι «εντάξει» με όλα τα καθήκοντα και να εκπληρώσει τα κοινωνικά πρότυπα, που καταφέρνει να αφιερώσει μόλις μία ώρα την ημέρα για τον εαυτό του (!!!) και που στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο κόπος και οι θυσίες του δεν αναγνωρίζονται ούτε ηθικά (αφού είναι καθήκον της να τα βγάλει πέρα με όλα αυτά), ούτε βέβαια οικονομικά (αμοιβή για τις δουλειές του σπιτιού; πού ακούστηκε;).
Η απλήρωτη εργασία
Και όμως, οι δουλειές του σπιτιού και η φροντίδα των παιδιών αποτελούν απλήρωτη εργασία! Μάλιστα, σύμφωνα με έρευνα που έγινε για το θέμα στις ΗΠΑ, αν υπολογίζαμε στο ΑΕΠ την απλήρωτη εργασία από τις δουλειές του σπιτιού, αυτό θα ανέβαζε το ΑΕΠ 26%! Δηλαδή, η αξία της «παραγωγής» που γίνεται εντός του σπιτιού και δεν καταγράφεται πουθενά αποτελεί το 1/4 της συνολικής παραγωγής της οικονομίας!
Οι γυναίκες έχουν στην πλάτες τους το μεγαλύτερο μέρος αυτού του βάρους, που το σηκώνουν είτε αδυνατώντας να εργαστούν ώστε να κάνουν όλες τις δουλειές του νοικοκυριού, είτε μειώνοντας τις ώρες εργασίας τους, είτε τρέχοντας σαν τρελές- στερούμενες του προσωπικού τους χρόνου.
Η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των εργασιών θα έπρεπε να αναλαμβάνεται από το κράτος (όπως ήδη σε ένα μικρό βαθμό γίνεται σε πιο ανεπτυγμένες οικονομίες της Β. Ευρώπης ή γινόταν στις χώρες του ανατολικού μπλοκ). Θα έπρεπε να υπάρχουν επαρκείς βρεφονηπιακοί σταθμοί, βοηθητικές δομές (όπως δημοτικά πλυντήρια, ποιοτικά και φτηνά κοινωνικά μαγειρεία, κα), βοήθεια στο σπίτι για όσους γονείς τη χρειάζονται, αμειβόμενη άδεια μεγάλης διάρκειας για έναν από τους δύο γονείς, κτλ. Ταυτόχρονα, οι γυναίκες (μητέρες ή όχι) που ασχολούνται με οικιακά θα πρέπει να έχουν κοινωνική ασφάλιση και σύνταξη, και να μην θεωρούνται «άνεργες».
98 λόγοι να αντισταθούμε
Πέραν όμως των δομών για τη στήριξη της εργαζόμενης μητέρες, χρειάζεται και μάχη για ίση κατανομή των εργασιών μεταξύ αντρών και γυναικών στο σπίτι.
Άντρες και γυναίκες εργαζόμενοι/ες, έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι/ες με μία σειρά δύσκολα καθήκοντα: μισθοί που δεν φτάνουν μέχρι το τέλος του μήνα, άγχος να μην απολυθούν, εξαντλητικά ωράρια κλπ. Το να σπάσουμε το στερεότυπο ότι οι δουλειές του σπιτιού είναι «γυναικεία υπόθεση», έχει πολύ μεγάλη σημασία για τον μισό πληθυσμό του πλανήτη –τις γυναίκες. Για να μπορέσει να σπάσει όμως αυτό το στερεότυπο (όπως και κάθε σεξιστική αντίληψη και ανισότητα), πρέπει να αγωνιστούν από κοινού τόσο οι ίδιες οι γυναίκες όσο και οι άντρες, σύντροφοι, σύζυγοι, φίλοι τους που κατανοούν την ανισότητα που διαπράττεται εδώ και αιώνες.
Την ίδια ώρα όμως, ακόμα πιο σημαντικό από το να μοιραστούμε τα βάρη εξίσου τα δύο φύλα, είναι το να αγωνιστούμε για μία κοινωνία όπου θα μοιραζόμαστε τον ελεύθερο χρόνο μας, απαλλαγμένοι/ες από αυτά τα βάρη. Μία κοινωνία που δεν θα κινείται βάσει κέρδους, αλλά αναγκών των εργαζομένων, έτσι ώστε οι δουλειές του σπιτιού -που θα μοιραζόμαστε- να είναι λιγότερες και ο δημιουργικός χρόνος που θα αφιερώνουμε στα παιδιά μας, τους/ις συντρόφους μας, την κοινωνική μας ζωή, τους εαυτούς μας να… ξεπερνάει τις 98 ώρες την εβδομάδα.
Για να μην είμαστε μια ζωή σαν τη Μαίρη Παναγιωταρά
