Το σκηνικό: Το Presidents Club Charity Dinner, ένα περίφημο, ετήσιο επίσημο δειπνό με «φιλανθρωπικό» χαρακτήρα, στο Λονδίνο.
Τα πρόσωπα: Απ’ τη μία οι -κατ’ αποκλειστικότητα!- 360 άνδρες καλεσμένοι του γκαλά, επιχειρηματίες, πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες. Άνδρες με άλλα λόγια οι οποίοι ανήκουν στην ανώτερη οικονομική και κοινωνική τάξη. Απ’ την άλλη οι 130 γυναίκες οι οποίες εργάζονται ως hostesses («οικοδέσποινες») καθ’ όλη τη διάρκεια της βραδιάς.
Η πλοκή: Μέχρις ότου συγκεντρωθούν τα χρήματα για το φιλανθρωπικό σκοπό -εν προκειμένω συγκεντρώθηκαν περισσότερα από 2 εκατομμύρια λίρες, τα οποία θα δοθούν σε ιδρύματα για άπορα παιδιά- οι νεαρές γυναίκες οφείλουν να σερβίρουν ποτά στους περευρισκόμενους, κυρίως όμως να κυκλοφορούν από τραπέζι σε τραπέζι ως «ευχάριστες παρουσίες» και ως τέτοιες να ανέχονται και να δέχονται κάθε λέξη, χειρονομία, άγγιγμα, άρπαγμα από την πλευρά των ανδρών.
Η ανατροπή στην πλοκή: Δύο θαρραλέες δημοσιογράφοι των Financial Times υποδύονται τις hostesses, προκείμενου να κάνουν ρεπορτάζ σχετικά με το τι πραγματικά συμβαίνει σ’ αυτού του τύπου τις «φιλανθρωπικές» βραδιές. Τα όσα εξιστορούν είναι ενδεικτικά της ηθικής των διοργανωτών και των συμμετεχόντων – με άλλα λόγια, όσα κατέγραψαν, συμπυκνώνουν την ηθική του καπιταλισμού και των εκπροσώπων του.
Νόμιμο, ηθικό, φιλανθρωπικό
Οι εργαζόμενες κλήθηκαν να υπογράψουν πεντασέλιδες ατομικές συμβάσεις εργασίας με την εταιρεία που αναλαμβάνει τη διοργάνωση του δείπνου, ελάχιστη ώρα πριν την έναρξή του, χωρίς επομένως να έχουν το χρόνο να διαβάσουν έστω τι ακριβώς προβλέπουν οι συμβάσεις αυτές. Επιπλέον, δεν τους χορηγήθηκε αντίγραφο. Την αοριστία όμως των συμβάσεων, ήρθαν να καλύψουν οι πολύ συγκεκριμένες οδηγίες σχετικά με την εμφάνιση και τη συμπεριφορά τους: μίνι μαύρα φορέματα, ασορτί εσώρουχα, ολοκληρωμένο μακιγιάζ, ψηλοτάκουνα παπούτσια και γενικώς ό,τι νοείται ως «σέξι» για το κυρίαρχο ανδρικό βλέμμα.
Η μάνατζερ της εταιρείας τονίζει ότι οι εργαζόμενες πρέπει να ανεχτούν σχεδόν τα πάντα: κάθε παραβιαστική συμπεριφορά από την πλευρά των ανδρών οφείλει να γίνεται δεκτή με χαμόγελο και εγκαρτέριση. Τα κινητά τηλέφωνα των εργαζομένων παραμένουν κλειδωμένα σ’ ένα ντουλαπάκι, απαγορεύεται να επικοινωνήσουν με συντρόφους, φιλικά ή συγγενικά τους πρόσωπα, ενώ μόνο αν τα πράγματα γίνουν πραγματικά επικίνδυνα(;) μπορούν οι εργαζόμενες να απευθυνθούν στους επί κεφαλής της εταιρείας. Ακόμα πάντως κι αν νιώσουν ότι ασφυκτιούν και αναζητήσουν καταφύγιο στις γυναικείες τουάλετες, οι κάμερες και οι άνθρωποι της εταιρείας, θα είναι εκεί για να τις εξαναγκάσουν να βγουν και να συνεχίσουν να «διασκεδάζουν» με τους φιλάνθρωπους κυρίους.
Επιβολή δύναμης… για καλό σκοπό;
Οι δημοσιογράφοι καταγράφουν τα αγγίγματα, τ’ αρπάγματα, τα χουφτώματα που πληθαίνουν όσο περνάει η ώρα. Αντίστοιχα, καταγράφουν τις αντιδράσεις των εργαζομένων, οι περισσότερες εκ των οποίων λένε ότι φοβούνται και ότι δε θα ήθελαν να ξαναβρεθούν ποτέ σε κάποια παρόμοια διοργάνωση. Πράγματι, ο μόνος λόγος για τον οποίο θα άξιζε να διοργανωθεί κάτι τέτοιο ξανά, θα ήταν σα σεμινάριο για το τι σημαίνει σεξουαλικοποιημένη βία και τι σημαίνει πλήρης απουσία εργασιακών δικαιωμάτων. Η επιβολή της δύναμης και η άσκηση βίας από την πλευρά εκείνου που είναι σε θέση ισχύος, η απουσία συναίνεσης και επιθυμίας, ο φόβος και η ανάγκη από την άλλη πλευρά των εργαζομένων είναι οι βασικές παράμετροι μιας κατάστασης τόσο νοσηρής, που μόνο ως φιλανθρωπική δε θα έπρεπε να νοείται.
Εξίσου σημαντικό όμως είναι να υπενθυμίζουμε πως μέσα από τη διοργάνωση τέτοιων event, ο καπιταλισμός επιστρέφει ένα ελάχιστο μόλις μέρος από εκείνα που καθημερινά απομυζά από γυναίκες και άντρες εργαζόμενες/ους. Μπορεί τα ποσά αυτά που συγκεντρώνονται μέσα σε λίγες ώρες «για καλό σκοπό», να μοιάζουν υπέρογκα για ένα μέσο άνθρωπο, δεν είναι όμως τίποτα μπροστά σε όσα αυτοί οι «φιλάνθρωποι» μεγιστάνες συγκεντρώνουν μέσα από την καθημερινή απλήρωτη, κακοπληρωμένη, ανασφάλιστη εργασία όλων μας. Δεν είναι τίποτα μπροστά στα ποσά που βγάζουν φτερά προς τους περίφημους φορολογικούς παραδείσους, αντί να επιστρέφουν στα δημόσια ταμεία για να καλύπτουν τις ανάγκες σε υγεία, παιδεία, υποδομές κλπ.
Η φιλανθρωπία ως πρόσχημα
Ως γυναίκες, αλλά και ως άντρες εργαζόμενες/οι δε θέλουμε να εξαρτώμαστε από καμία φιλανθρωπία – ξέρουμε ότι ο μόνος τρόπος να ζήσουμε πραγματικά καλύτερα, έρχεται μέσα από κοινούς αγώνες, οι οποίοι δε θα αφορούν μόνο τους μισθούς και τους όρους εργασίας μας, αλλά και το δικαίωμά των γυναικών εργαζομένων να δουλεύουν μέσα σε περιβάλλοντα στα οποία η έμφυλη ταυτότητά τους δε θα συνεπάγεται κινδύνους και διακρίσεις!
