Μετά το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι φαίνεται να βρίσκεται χωρίς ουσιαστική αντιπολίτευση από καμία πλευρά. Από τη μια μεριά, έχουν φανεί πλήρως τα όρια του προέδρου της τοπικής κυβέρνησης της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζδεμόν, ο οποίος σύρθηκε κάτω από την πίεση των καταλανικών μαζών στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, ενώ μετά την εφαρμογή του άρθρου 155 διέφυγε στο Βέλγιο. Από την άλλη, ο Ραχόι κατάφερε να εκμεταλλευτεί τα όρια, τα ελλείμματα και τα λάθη της Ισπανικής Αριστεράς, η οποία βρέθηκε να υποστηρίζει θέσεις που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα της καταλανικής κοινωνίας, ούτε μπορούν να σταθούν απέναντι σε μια σοβαρή αριστερή κριτική από μαρξιστική σκοπιά.
ΚΚ Ισπανίας – όπως ΚΚΕ
Το ΚΚ Ισπανίας ακολούθησε μια στάση παρόμοια με αυτή του ΚΚΕ στην Ελλάδα.
Δήλωνε σε όλους τους τόνους ότι το δίλημμα «ανεξαρτησία ή όχι» είναι ψευτοδίλημμα που αποπροσανατολίζει τις λαϊκές μάζες και ότι η ανεξαρτησία της Καταλονίας θα σημάνει μόνο περισσότερο νεοφιλελευθερισμό και φτώχεια για τους Καταλανούς εργαζομένους.
Μάλιστα, ένας από τους ιστορικούς ηγέτες του ΚΚΙ και παλιό ηγετικό στέλεχος των αριστερών συνδικάτων CCOO, ο Paco Frutos, βρέθηκε να μιλάει σε μία από τις τελευταίες διαδηλώσεις που οργανώθηκαν για την προάσπιση της ενότητας της Ισπανίας, παρά το γεγονός ότι την καλούσε μια ακροδεξιά οργάνωση και τη στήριζαν το Λαϊκό Κόμμα, οι Ciudadanos και πολυάριθμες άλλες ακροδεξιές οργανώσεις! Σα να μην έφτανε αυτό, χρησιμοποίησε το βήμα για να επιτεθεί στην Ένωση Σπουδαστών και Μαθητών για την απεργία που διοργάνωσε στις 25 και 26 Οκτωβρίου, λέγοντας ότι στην ουσία απεργούν για να υποστηρίξουν το νεοφιλελεύθερο Πουτζδεμόν και τις πολιτικές επιλογές του, αντί για τα δικαιώματα των εργαζομένων!
Τις θέσεις του Frutos, αγκάλιασαν βέβαια όλα τα ΜΜΕ της άρχουσας τάξης, θέλοντας να δώσουν ένα πιο «φιλεργατικό» πρόσωπο στην εκστρατεία ενάντια στην ανεξαρτησία της Καταλονίας!
Ο Γκαρσόν που δε μαθαίνει από το παρελθόν
Ίσως όμως ο πιο φανατικός πολέμιος του δημοψηφίσματος είναι ο Αλμπέρτο Γκαρσόν, επικεφαλής της «Ενωμένης Αριστεράς», ο οποίος σε όλους τους τόνους δηλώνει την αντίθεση του στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας.
Προχώρησε μάλιστα σε δηλώσεις στις οποίες, επικαλούμενος μια σειρά αριστερούς φιλοσόφους, προσπάθησε να εξηγήσει ότι η υποστήριξη της ανεξαρτησίας της Καταλονίας είναι… αντιμαρξιστική!
Οι θέσεις αυτές του Γκαρσόν δεν έχουν καμία σχέση με το Μαρξισμό, έχουν όμως σχέση με τα όσα έκανε ο Σαντιάγκο Καρίγιο, ο ιστορικός ηγέτης του ΚΚΙ και βασικός θεωρητικός του «Ευρωκομμουνισμού» και από τους αρχιτέκτονες του Συντάγματος του 1978. Επί Καρίγιο το ΚΚΙ αντιτάχθηκε σθεναρά στο δικαίωμα των Καταλανών, των Βάσκων και των Γαλικιανών στην αυτοδιάθεση, με αποτέλεσμα βέβαια να εξαφανιστεί εκλογικά σε αυτές τις περιοχές.
Σήμερα είναι προφανές ότι ο Γκαρσόν δεν έχει πάρει τα αναγκαία μαθήματα από τον Καρίγιο…
Ποδέμος – θέσεις εκτός πραγματικότητας, ανοικτή εσωτερική σύγκρουση
Όσο για τους Ποδέμος, η δεξιά πτέρυγα του κόμματος, υπό τον Ινίγο Ερεχόν, δεν έχει πάρει ανοιχτά θέση, σε όλη τη διάρκεια των γεγονότων στην Καταλονία. Η πιο λογική υπόθεση που μπορεί να γίνει γύρω από αυτή τη «μυστήρια» σιωπή, είναι ότι νιώθουν πως αν μιλήσουν, θα χάσουν ακόμη μεγαλύτερο έδαφος στο εσωτερικό του κόμματος, επομένως προτιμούν να σιωπήσουν.
Από την άλλη, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ο οποίος εκφράζει την κεντρική γραμμή των Ποδέμος, τηρεί μια στάση ίσων αποστάσεων.
Θεωρεί ότι το δημοψήφισμα είναι παράνομο και ότι τόσο η ενεργοποίηση του άρθρου 155 του ισπανικού Συντάγματος, όσο και η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, είναι το αποτέλεσμα της… έλλειψης διαλόγου ανάμεσα στις δύο πλευρές!!
Το ακόμα πιο «ακατανόητο» όμως, είναι το γεγονός ότι οι Ποδέμος και ειδικότερα ο Ιγκλέσιας, έχουν δηλώσει σε όλους τους τόνους ότι θα υποστήριζαν και θα δέχονταν τα αποτελέσματα ενός δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, μόνο… αν ήταν νόμιμο και δεσμευτικό! Μάλιστα η γραμμή των Ποδέμος προκρίνει την άσκηση πολιτικής πίεσης για τη διεξαγωγή ενός τέτοιου δημοψηφίσματος, αφού αυτό επιθυμεί, σύμφωνα με σφυγμομετρήσεις, το μεγαλύτερο μέρος των Ισπανών.
Όμως όπως φάνηκε ξεκάθαρα από τις εξελίξεις των προηγούμενων βδομάδων αυτό δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γίνει αποδεκτό από την ισπανική άρχουσα τάξη η οποία, επίσης, έχει δώσει σαφή δείγματα ότι κανένα διάλογο και καμία διαπραγμάτευση δεν πρόκειται να δεχθεί για το θέμα αυτό.
Και οι δύο γραμμές των Anticapitalistas
Η στάση της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς που λειτουργεί σαν αριστερή αντιπολίτευση στο εσωτερικό των Ποδέμος και έχει υποτίθεται μια φιλο-Τροτσκιστική απόχρωση, είναι επίσης εντελώς αντιφατική. Τις ημέρες μετά το δημοψήφισμα, το καταλανικό τμήμα των Anticapitalistas, το οποίο παίζει ηγετικό ρόλο στο Podem (το Ποδέμος στην Καταλονία) εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία αναγνώριζε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ως δεσμευτικό.
Η ηγεσία του Ποδέμος δεν έχασε χρόνο και δια στόματος Ιγκλέσιας, ζήτησε την παραίτηση όσων στελεχών του κόμματος υποστήριξαν το «Ναι» στο δημοψήφισμα!
Ταυτόχρονα όμως ένα μεγάλο μέρος της ηγεσίας των Anticapitalistas, που αποτελείται από στελέχη της οργάνωσης στην υπόλοιπη Ισπανία, έχει διαχωρίσει τη θέση του από τους Καταλανούς Anticapitalistas και εκφράζει θέσεις παρόμοιες με αυτές του Ιγκλέσιας!
Σύμφωνα με τον Ιγκλέσιας, η ανακοίνωση των Καταλανών Anticapitalistas είναι ενάντια στην κομματική γραμμή και με βάση αυτό,
«οι Anticapitalistas και η ηγεσία του Podem βρίσκονται, πολιτικά, μακριά από το Podemos».
Δεν είναι υπερβολή λοιπόν να πούμε ότι όχι μόνο το Ποδέμος αλλά και η Αντικαπιταλιστική Αριστερά στο εσωτερικό του βρίσκονται σε κρίση.
Ποια θα έπρεπε να είναι η θέση της επαναστατικής Αριστεράς;
Ο Πουτζδεμόν δεν είναι παρά ο εκφραστής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που εφαρμόζει και η Μαδρίτη – αυτό είναι δεδομένο. Επίσης είναι γεγονός ότι ο Πουτζδεμόν σύρθηκε προς την υποστήριξη της ανεξαρτησίας, από ένα μεγάλο κίνημα οργανωμένο από τα κάτω.
Όμως, η θέση υπέρ του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση, δε σημαίνει υποστήριξη του Πουτζδεμόν και των πολιτικών του.
Η υποστήριξη του δικαιώματος των Καταλανών, όπως και κάθε εθνότητας στο να αποφασίζουν οι ίδιοι για το μέλλον τους, αφορά την κοινωνία και το μαζικό κίνημα κι όχι τον οποιοδήποτε μπορεί να βρεθεί συγκυριακά επικεφαλής.
Από τις αρχές του περασμένου αιώνα, ο Λένιν, στα γραπτά του για το εθνικό ζήτημα, υπερασπιζόταν το δικαίωμα των λαών να αποφασίζουν μόνοι τους για την τύχη τους – το «Δικαίωμα στην Αυτοδιάθεση».
Αυτό το έκανε, όχι μόνο γιατί αναγνώριζε ότι το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση είναι ένα από τα βασικά δικαιώματα ενός λαού, αλλά και από την άλλη πλευρά, γιατί γνώριζε ότι η ύπαρξη ενός εθνικού προβλήματος αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη της ταξικής, σοσιαλιστικής συνείδησης των εργαζομένων. Αντιλαμβανόταν ότι η αναγνώριση του δικαιώματος στην αυτοδιάθεση ενός λαού είναι ο καλύτερος τρόπος για να αρθεί αυτό το εμπόδιο.
Και οι Μπολσεβίκοι, με την έναρξη της Οκτωβριανής επανάστασης, έδωσαν την ελευθερία στους λαούς που αποτελούσαν προηγουμένως την αχανή τσαρική αυτοκρατορία, να αποφασίσουν αν ήθελαν να παραμείνουν στη Σοβιετική Ένωση ή να αποσχιστούν, με αποτέλεσμα να κρατήσουν τη συντριπτική πλειοψηφία των λαών αυτών με το μέρος τους. Με παρόμοιο σκεπτικό σήμερα η επαναστατική αριστερά θα έπρεπε να παλέψει όχι μόνο ενάντια στο άρθρο 155, αλλά και υπέρ μιας σοσιαλιστικής, ανεξάρτητης και δημοκρατικής Καταλονίας.
