Η αυτοπειθαρχία που επέδειξε η ελληνική κοινωνία και οι σκληρές προσπάθειες των εργαζομένων στην υγεία είχαν δώσει μια τεράστια ευκαιρία στην Κυβέρνηση, να μπορέσει να ελέγξει την εξάπλωση της πανδημίας στη χώρα. Από τους ελάχιστους όμως θανάτους και κρούσματα τον Μάιο φτάσαμε σήμερα σε μια κατάσταση που επί της ουσίας βρίσκεται εκτός ελέγχου. Ιδιαίτερα, η Θεσσαλονίκη εδώ και μήνες βρίσκεται να κατέχει τη θλιβερή πρωτιά. Το ανεξέλεγκτο άνοιγμα του τουρισμού, η απουσία ενός στοιχειώδους σχεδιασμού για μαζικά δωρεάν τεστ στον πληθυσμό και ιχνηλάτησης των κρουσμάτων, η τραγική κατάσταση στον ΟΑΣΘ, η ατμοσφαιρική ρύπανση με την συνεπακόλουθη επιβάρυνση της δημόσιας υγείας, οι συνεχείς υποχωρήσεις μπροστά στις ανορθολογικές αιτιάσεις της ηγεσίας της εκκλησίας, η απουσία ελέγχων στις μεγάλες επιχειρήσεις και φυσικά η χρόνια απαξίωση του ΕΣΥ αποτελούν τις αιτίες αυτού του εγκλήματος. Οι ευθύνες της κυβέρνησης είναι εξόφθαλμες. Όλο αυτό το διάστημα οι εργαζόμενες και οι εργαζόμενοι στην υγεία παλεύουν σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Παρακάτω διαβάστε συνέντευξη που έδωσε στο «Ξ» η Κατερίνα Μαρίνη, ειδικευόμενη γιατρός στο νοσοκομείο Γ. Γεννηματάς.
- Τον περασμένο Μάρτη η κυβέρνηση είχε καλέσει τους πολίτες να βγουν στα μπαλκόνια και να χειροκροτήσουν τους υγειονομικούς για τη μάχη που δίνουν. Τα σωματεία των εργαζομένων στο χώρο της υγείας ως υλική στήριξη της προσπάθειας αυτής είχαν ζητήσει μια σειρά από μέτρα ενίσχυσης της δημόσιας υγείας. Πραγματοποίησε κάτι από αυτά η κυβέρνηση;
Οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες στα νοσοκομεία και τα σωματεία τους ζήτησαν τα αυτονόητα, ζήτησαν όλα όσα θα έπρεπε να διαθέτει ένα σύστημα υγείας, ώστε να δικαιολογείται ο όρος «σύστημα». Ζητήσαμε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, ενίσχυση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, κάλυψη των αναγκών με προσλήψεις νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού και φυσικά εκπαίδευση του προσωπικού. Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα από αυτά ούτε στο πρώτο λοκ ντάουν, ούτε στο μεσοδιάστημα «ύφεσης», ούτε στο δεύτερο κύμα που διανύουμε μέχρι σήμερα. Ίσως πίστεψαν ότι η ένδυση και η εκπαίδευση του προσωπικού θα καλύπτονταν από τα λόγια αγάπης και συμπαράστασης της Μαρέβας Μητσοτάκη.
Δείγμα της παντελούς απουσίας τόσο της κυβέρνησης όσο και των διοικήσεων των νοσοκομείων είναι ένα από τα πολλά περιστατικά που έζησα στο χώρο εργασίας μου: έλειπαν και συνεχίζουν να λείπουν (αν και έπειτα από 10 σχεδόν μήνες πανδημίας πριν από κάποιες μέρες παραγγέλθηκαν) συσκευές παλμικής οξυμετρίας και ηλεκτροκαρδιογράφοι! Δύο παλμικά οξύμετρα και δύο ηλεκτροκαρδιογράφοι κάλυπταν τα επείγοντα περιστατικά COVID τα οποία ήταν πάνω από εκατό σε πολλές εφημερίες. Και φυσικά η κατάσταση είναι παρόμοια και στις κλινικές COVID του νοσοκομείου.
- Από το πρώτο λοκ ντάουν μέχρι σήμερα ποιο σχέδιο δράσης αναπτύχθηκε από το Υπουργείο Υγείας και τις διοικήσεις των νοσοκομείων; Σας δόθηκαν οδηγίες; Υπήρξε εκπαίδευση του προσωπικού;
Όταν συνέβη το πρώτο λοκ ντάουν, τόσο η κοινωνία όσο και οι υγειονομικοί θα έλεγα ότι πιάστηκαν στον «ύπνο». Όλοι ήμασταν μουδιασμένοι και σοκαρισμένοι και σε συνδυασμό με την ήδη εξαιρετικά άσχημη κατάσταση του συστήματος δημόσιας υγείας λόγω των μνημονιακών περικοπών όλα τα προηγούμενα χρόνια, δεχτήκαμε τα μέτρα και αποδεχτήκαμε την απειρία μας στην αντιμετώπιση ενός τόσο ισχυρού υγειονομικού εχθρού.
Στο μεσοδιάστημα από το πρώτο μέχρι το δεύτερο κύμα, ζητούσαμε με κάθε τρόπο να προετοιμαστούν τόσο το προσωπικό όσο και τα νοσοκομεία για τη σχεδόν βέβαιη επαναφορά του ιού. Κάποιοι και κάποιες έλεγαν χαρακτηριστικά ότι το πρώτο κύμα πρέπει να λειτουργήσει ως παράδειγμα ώστε να κατανοήσουμε τις ελλείψεις και τις αδυναμίες μας και να οχυρωθούμε κατάλληλα. Ζητήσαμε να ενημερωθούμε διεξοδικώς για τα κρούσματα και τις θεραπείες που χρησιμοποιήθηκαν στο πρώτο κύμα, ώστε να αποκτήσουμε γνώση και δύναμη για τη δεύτερη επίθεση. Φυσικά δε συνέβη τίποτα από όσα ζητήσαμε. Το καλοκαίρι πέρασε με την κυβέρνηση να ανοίγει τον τουρισμό χωρίς κανέναν απολύτως σχεδιασμό και έφτασε η στιγμή που άρχισαν να αυξάνονται επικίνδυνα τα κρούσματα. Πέρασαν λοιπόν κάποιοι εξαιρετικά κρίσιμοι και χρήσιμοι μήνες οι οποίοι θα ήταν αρκετοί ώστε να είμαστε έτοιμοι για το δεύτερο κύμα, αλλά όπως φάνηκε η κυβέρνηση χρειαζόταν… διακοπές και αποφάσισε να μην ασχοληθεί.
Στα νοσοκομεία; Σαν να μη συνέβη ποτέ το πρώτο κύμα! Ξανά από την αρχή. Ξανά ελλείψεις σε υλικά, ξανά ελλείψεις σε προσωπικό και το υπάρχον χωρίς καμία απολύτως εκπαίδευση, νοσοκομεία όπως το αφροδισίων που είχαμε ζητήσει να ανοίξει να παραμένουν ερμητικά κλειστά. Κρεβάτια ΜΕΘ να γεμίζουν, να ανοίγουν λίγα παραπάνω κάθε μέρα χωρίς κανέναν σχεδιασμό και οι γιατροί να μη γνωρίζουν ούτε τι θα αντιμετωπίσουν στο χώρο εργασίας τους, ούτε τι «όπλα» θα τους δοθούν για τον σκοπό αυτό. Γίναμε μάρτυρες ενός εντελώς αποτυχημένου δεύτερου λοκ ντάουν.
Προκειμένου να προστατεύσουμε τόσο τους εαυτούς μας όσο και τους ασθενείς, ασχοληθήκαμε ο καθένας μας προσωπικά με το να μελετήσουμε τις οδηγίες του ΕΟΔΥ, με το να βρούμε κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση περιστατικών COVID τόσο σε επείγουσα βάση, όσο και νοσηλευόμενων. Στο «και πέντε» μας ζητούσαν οι διοικήσεις να «συνδράμουμε» και να «βοηθήσουμε» το νοσοκομείο στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Χωρίς εκπαίδευση, χωρίς να γνωρίζουμε τις αρμοδιότητές μας, χωρίς να υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός. Όλο αυτό δημιουργεί τεράστιο άγχος και ανασφάλεια στους υγειονομικούς, οι οποίοι προσπαθούν με όλες τους τις δυνάμεις να κλείσουν τρύπες που οι μνημονιακές κυβερνήσεις δημιούργησαν.
Καθημερινά μαθαίναμε ότι κλείνουν κλινικές προκειμένου τα κρεβάτια να χρησιμοποιηθούν για ασθενείς COVID, κλινικές συγχωνεύθηκαν, τα τακτικά χειρουργεία και τα τακτικά ραντεβού έχουν παγώσει και πραγματοποιούνται μόνο τα εξαιρετικά επείγοντα. Σε ένα απόγευμα Νοσοκομεία της πόλης μάθαιναν ότι πρέπει να μετατραπούν σε νοσοκομεία και ΜΕΘ COVID, με όλη την έλλειψη οργάνωσης και σχεδιασμού που αυτό συνεπάγεται. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι στο Νοσοκομείο που εργάζομαι αναγκαστήκαμε να «μετακομίσουμε» μόνοι μας, κουβαλώντας υπολογιστές, μηχανήματα, γραφεία από τη μία άκρη του Νοσοκομείου στην άλλη, διότι μας ανακοινώθηκε «μέχρι μεθαύριο να έχετε μετακομίσει, η κλινική σας μετατρέπεται σε COVID». Αυτά φυσικά ωθούν τους ασθενείς, προκειμένου να αντιμετωπίσουν όλες τις άλλες ασθένειες, στα ιδιωτικά κέντρα, τα οποία προφανώς και εκμεταλλεύονται την κατάσταση.
Επίσης την τελευταία στιγμή έγινε ένα είδος επίταξης των ιδιωτικών κλινικών -που έμοιαζε περισσότερο με ενοικίαση- χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα και με μεγάλο κόστος. Προχώρησαν και σε μετακινήσεις ιατρών από νοσοκομείο σε νοσοκομείο αλλά και σε προσλήψεις πολύ λιγότερες σε σχέση με την έκταση του προβλήματος, καλώντας ουσιαστικά ανεκπαίδευτους συναδέλφους και συναδέλφισσες να ριχθούν στη μάχη της καταπολέμησης της πανδημίας.
- Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης; Βελτιώθηκε σε σχέση με τον Μάρτιο; Υπάρχει επαρκής εξοπλισμός, μέσα αυτοπροστασίας, προσωπικό, κλίνες; Οι συναδέλφισσες και οι συνάδελφοι σου πως είναι στην υγεία τους και ψυχολογικά;
Η βελτίωση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μόνο ως ελάχιστη. Αυτά τα ημίμετρα και τα μπαλώματα άλλωστε δε θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε κάτι περισσότερο. Σε μία από αυτές τις γενικές εφημερίες κόλλησα και εγώ. Ξεκίνησε η εφημερία ζητώντας κατάλληλη ένδυση και μάσκα, τα οποία δε μας δόθηκαν ποτέ. Να σημειώσω ότι αυτό συνέβη ένα μήνα πριν-όχι στην αρχή της πανδημίας. Η βάρδια κύλησε με ανεπαρκή και πρόχειρα μέσα προστασίας και ενδεικτικά εκτός από εμένα θετικοί διαγνώστηκαν άλλοι 3 γιατροί και κάποιοι νοσηλευτές, οι οποίοι ήμασταν όλοι στην ίδια εφημερία. Τυχαίο; Έκτοτε ως δια μαγείας βρέθηκαν οι κατάλληλες στολές.
Όλη αυτή η παντελής απουσία σχεδιασμού και ελέγχου από τις διοικήσεις οδήγησε στο να νοσούν οι περισσότεροι ειδικευόμενοι του Νοσοκομείου που εργάζομαι ταυτόχρονα, ενώ 2 κλινικές αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία τους λόγω της έλλειψης ιατρών να τις στελεχώσουν!
Άλλοι εργαζόμενοι των οποίων η συμβολή είναι τεράστια και οι οποίοι πλήττονται είναι ο κλάδος της καθαριότητας και οι τραπεζοκόμοι. Εργάζονται χωρίς να έχουν λάβει απολύτως καμία εκπαίδευση και χωρίς μέτρα ατομικής προστασίας.
Εκτός λοιπόν από το γεγονός ότι ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός συναδέλφων έχουν νοσήσει, εξίσου νοσεί και η ψυχολογία των εργαζόμενων στα νοσοκομεία. Παρατηρούνται φαινόμενα burnout στους συναδέλφους πρώτης γραμμής, οι οποίοι καλούνται να «σώσουν» μια κατάσταση που η κυβέρνηση αρνήθηκε να βελτιώσει όταν είχε το χρόνο. Η ανασφάλεια οδηγεί σε άγχος, το οποίο άγχος επιδεινώνεται από το γεγονός ότι πολλές φορές βλέπουμε ασθενείς νέους χωρίς υποκείμενα νοσήματα να καταλήγουν χωρίς να μπορούμε να κάνουμε απολύτως τίποτα.
- Ποια πιστεύεις ότι θα έπρεπε να είναι τα εντελώς άμεσα μέτρα για να προστατευτεί η υγεία του πληθυσμού; Ποιες πολιτικές πρέπει να ακολουθηθούν για να μην υπάρξει 3ο κύμα και να στηριχθεί το ΕΣΥ;
- Κάτι πολύ βασικό είναι να γίνονται μαζικά και δωρεάν τεστ. Τεστ για όλους και όλες, τεστ παντού, σε χώρους εργασίας με συνωστισμό όπως π.χ. στα εργοστάσια. Τεστ με τέτοιο σχεδιασμό ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα της κατανομής των κρουσμάτων σε όλη τη χώρα. Να ληφθούν μέτρα ώστε οι εργαζόμενοι να μη συνωστίζονται στο μοναδικό μέσο μαζικής μεταφοράς που διαθέτει η συμπρωτεύουσα κατά τ’ άλλα, στον ΟΑΣΘ.
- Επιβάλλεται να ενισχυθεί η εντελώς υποστελεχωμένη και υποβαθμισμένη πρωτοβάθμια περίθαλψη για εγκαιρότερη διάγνωση, αλλά και καλύτερη παρακολούθηση των θετικών στον κορονοϊό συμπολιτών μας. Οι τηλεφωνικές οδηγίες από τον ΕΟΔΥ δεν είναι ικανές να διαχειριστούν αποτελεσματικά τον πληθυσμό που νοσεί και ανησυχεί. Αυτό θα βοηθήσει στο να αποσυμφορηθούν τα τριτοβάθμια κέντρα τα οποία πολλές φορές γίνονται τα ίδια κέντρα υπερμετάδοσης της νόσου.
- Χρειάζεται να δημιουργηθούν σωστοί επιδημιολογικοί χάρτες στους οποίους όλοι και ιδιαίτερα οι υγειονομικοί θα έχουν πρόσβαση, ώστε να επιτευχθεί πληρέστερη επιδημιολογική επιτήρηση. Το «ραντεβού των 18:00» και η ανακοίνωση μερικών αριθμών είναι ικανά να δώσουν μια εικόνα στους πολίτες και πιθανόν να τρομοκρατήσουν πολλούς από αυτούς, αλλά οι υγειονομικοί χρειάζονται πολλά περισσότερα ώστε να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα.
- Να ανοίξουν άμεσα τα κλειστά νοσοκομεία (Λοιμωδών, Αφροδισίων, Παναγία, πρώην 424), να επιταχτούν, χωρίς αποζημίωση στους μεγαλομετόχους οι ιδιωτικές δομές υγείας και να γίνει ένταξη των εργαζομένων στο σύστημα υγείας με όρους ΕΣΥ.
- Να αναφέρουμε ότι όσον αφορά στο επερχόμενο εμβόλιο, εκτός από μια λίστα που μας δόθηκε ώστε να υπογράψουμε εάν επιθυμούμε να το κάνουμε, δεν έχει υπάρξει καμία απολύτως ενημέρωση. Το αρμόδιο Υπουργείο δεν έχει κάνει καμία κίνηση ώστε να ενημερώσει με επισημότητα και υπευθυνότητα πολίτες και προσωπικό για το μηχανισμό δράσης του, για ανεπιθύμητες παρενέργειες κλπ. Ο κάθε συνάδελφος μελετά τις πηγές που θεωρεί αξιόπιστες και τον τελευταίο καιρό επικρατεί διχογνωμία ανάμεσα στους υγειονομικούς. Η απουσία της κυβέρνησης και εδώ οδηγεί στην άνθηση των θεωριών συνωμοσίας για ακόμη μια φορά, τις οποίες εμείς οι γιατροί καλούμαστε να αντικρούσουμε, χωρίς να μας έχει δοθεί ουσιαστική ενημέρωση.
Κλείνοντας, δε διαφωνώ ότι σε περιπτώσεις όπως η πανδημία που βιώνουμε η ατομική ευθύνη και προστασία κατέχουν εξέχοντα ρόλο στην επιτυχή αντιμετώπισή της, αλλά πώς μπορεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη να δίνει τόση βαρύτητα στην ευθύνη των πολιτών, της νεολαίας κλπ ενώ ο μεγαλύτερος ανεύθυνος απ’ όλους είναι οι ίδιοι και οι μπλε διοικήσεις τους;
Διαρκώς οι οδηγίες «καραντίνας» για τους νοσούντες συναδέλφους και συναδέλφισσες αλλάζουν. Αναρωτιέμαι για ποια προσωπική ευθύνη μιλάμε και ποια μέτρα για τη διαφύλαξη από τη διασπορά όταν επίσημα επιστρέφεις στο χώρο εργασίας σου αν είσαι χωρίς συμπτώματα τρεις ημέρες κι ας είσαι ακόμα θετικός, την ίδια στιγμή που δίνονται πρόστιμα σε πολίτες γιατί κυκλοφορούν χωρίς να στείλουν μήνυμα ή γιατί η μάσκα δεν καλύπτει τη μύτη. Πρόκειται προφανώς για αποφάσεις που πάρθηκαν λόγω των τραγικών ελλείψεων σε προσωπικό.
Όπως και να χει, ο πανικός και η τρομοκρατία δεν είναι και ποτέ δεν ήταν καλός σύμμαχος σε δύσκολες καταστάσεις που καλούμαστε όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τη σοβαρότητα της κατάστασης, τους πραγματικούς ανεύθυνους και με αισιοδοξία και κουράγιο να αναζητήσουμε και τελικά να βρούμε το φως στο μακρύ τούνελ που τόσους μήνες διασχίζουμε.
- Κατερίνα ευχαριστούμε πολύ για την συνέντευξη! Καλό κουράγιο και καλούς αγώνες!
