30.000 στην Joao Pessoa. Από 50.000 σε Μπελέμ και Μπρασίλια. 70.000 στο Σαλβαδόρ. 100.000 στο Ρίο ντε Τζανείρο. 250.000 στο Μπέλο Οριζόντε. Πάνω από 250.000 στο Σαο Πάουλο. Και πολλοί άλλοι σε 200 πόλεις τις Βραζιλίας.
Αυτοί είναι οι αριθμοί των φοιτητών και καθηγητών που συμμετείχαν στις 16 Μαΐου στα συλλαλητήρια ενάντια στις περικοπές που σχεδιάζει η κυβέρνηση Μπολσονάρου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Πρόκειται για τις πιο μεγάλες διαδηλώσεις που έχουν οργανωθεί μετά από την ορκωμοσία του Μπολσονάρου στον προεδρικό θώκο της Βραζιλίας.
***
Ο βασικός λόγος είναι το νέο νομοσχέδιο για την παιδεία που θέλει να περάσει η κυβέρνηση, στο οποίο προβλέπονται μέτρα αυστηρής λιτότητας όσον αφορά τους προϋπολογισμούς των Βραζιλιάνικων Πανεπιστημίων. Παραδοσιακά, οι προϋπολογισμοί των Βραζιλιάνικων Πανεπιστημίων χωρίζονται σε δύο μέρη. Στα πάγια έξοδα των πανεπιστημίων, και στα έκτακτα έξοδα. Στα πάγια έξοδα, τα οποία δεν αλλάζουν, είναι οι μισθοί των καθηγητών, των διοικητικών υπαλλήλων και των ερευνητών που εργάζονται σε αυτά. Οι περικοπές αφορούν τα έκτακτα έξοδα, τα οποία περιλαμβάνουν έξοδα απαραίτητα για την λειτουργία των πανεπιστημίων, όπως και την διαβίωση των φοιτητών. Στα έξοδα αυτά περιλαμβάνονται τα έξοδα στέγασης άπορων φοιτητών, καθώς και η πληρωμή των λογαριασμών ύδρευσης και ηλεκτροδότησης για τα κτίρια των πανεπιστημίων. Οι περικοπές αυτές, φτάνουν στο 30%, δηλαδή περίπου το 1,5 δις δολάρια.
Οι καθηγητές έχουν και έναν λόγο ακόμα για να διαδηλώνουν. Φοβούνται, πως αν περάσουν αυτά τα μέτρα λιτότητας, τότε η κυβέρνηση Μπολσονάρου θα προχωρήσει στο επόμενο βήμα, το οποίο πιθανολογείται πως θα είναι η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα πανεπιστήμια. Όλα αυτά προσθέτουν στον ήδη υπάρχοντα αναβρασμό που επικρατεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, μετά τις πρώτες προσπάθειες της κυβέρνησης Μπολσονάρου να επιβληθεί στα Πανεπιστήμια, πότε με την είσοδο στρατιωτικών σε αίθουσες διδασκαλίας «για να ελέγξουν εάν οι καθηγητές διδάσκουν το μάθημά τους ή κάνουν μαρξιστική κατήχηση» (!), πότε διά της απαίτησης, διά στόματος του Υπουργού Παιδείας, οι φοιτητές να λένε συνθήματα της προεκλογικής εκστρατείας του Μπολσονάρου πριν την έναρξη των μαθημάτων (!!), και, τελευταία με την διασπορά ψευδών ειδήσεων σε σχέση με την κυριαρχία της «πολιτισμικής Αριστεράς» και «τεμπέληδων φοιτητών που το μόνο που κάνουν είναι να κάνουν πάρτι» (!!!) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
***
Αυτή η οργή απέναντι στις πολιτικές Μπολσονάρου δεν περιορίζεται μόνο στα πανεπιστήμια. Από την αρχή της θητείας του, ο Μπολσονάρου χάνει διαρκώς πόντους στις δημοσκοπήσεις. Έχει ήδη εφαρμόσει περικοπές ύψους 500 εκατομμυρίων δολαρίων. Παρά το γεγονός ότι είχε υποσχεθεί ότι θα μειωνόταν η ανεργία, τα ποσοστά της συνεχίζουν να αυξάνονται. Η βία και η εγκληματικότητα στην Βραζιλία επίσης αυξάνονται, παρά τις υποσχέσεις του Μπολσονάρου για πάταξή τους. Επιπλέον η εμπλοκή ατόμων του περιβάλλοντος του Μπολσονάρου στην δολοφονία της ακτιβίστριας Μαριέλε Φράνκο, μάλλον δίνει μια ακόμη πιο αρνητική εικόνα για τον ίδιο.
Η απάντηση του Μπολσονάρου για τις αντιδράσεις αυτές, είναι να προσπαθεί να θολώσει τα νερά. Δήλωσε ότι το ποσό που θα εξοικονομηθεί από τις περικοπές στα πανεπιστήμια θα δοθεί σε δημοτικά σχολεία, νηπιαγωγεία και τεχνικά λύκεια. Προσπαθεί με αυτό τον τρόπο να στρέψει το ένα κομμάτι τις εκπαίδευσης ενάντια στο άλλο.
Το πήγε όμως ακόμα ένα βήμα παραπέρα στις προκλήσεις του. Μερικές μέρες μετά τις διαδηλώσεις δήλωσε για τους φοιτητές που βγήκαν στους δρόμους: «Είναι χρήσιμοι ηλίθιοι, είναι κρετίνοι. Τους χρησιμοποιεί σαν πρόβατα μια μικρή μειοψηφία καθηγητών για να πετύχουν τους σκοπούς τους». Όπως μπορεί να φανταστεί κανείς αυτό εξόργισε τους φοιτητές που ήδη ετοιμάζουν νέες κινητοποιήσεις.
***
Η επίθεση του Μπολσονάρου στην εκπαίδευση ήταν αναμενόμενη. Κατά την προεκλογική του εκστρατεία είχε δηλώσει «Ένας από τους στόχους μας για να απομακρύνουμε τη Βραζιλία από τις τελευταίες θέσεις των ακαδημαϊκών κατατάξεων θα είναι να πολεμήσουμε τα μαρξιστικά σκουπίδια που διαδίδονται στα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα», και «Θα μπω στο υπουργείο Παιδείας με ένα φλογοβόλο για να διώξω τον Πάουλο Φρέιρε».
Ο Πάουλο Φρέιρε ήταν δάσκαλος και διανοούμενος, συγγραφέας του έργου «Η αγωγή του καταπιεζόμενου», που άσκησε τεράστια επιρροή στο εκπαιδευτικό σύστημα της Βραζιλίας, ανοίγοντας την συζήτηση για το πως η εκπαίδευση μπορεί να παίξει ρόλο στην απελευθέρωση των καταπιεσμένων στρωμάτων της κοινωνίας. Φυσικά, ο Μπολσονάρου ως εχθρός των φτωχών, ακούει κάτι τέτοια και βγάζει σπυριά.
***
Η τεράστια απεργία στην εκπαίδευση ήταν στην ουσία και μια προετοιμασία για την 24ωρη γενική απεργία που οργανώνεται για τις 14 Ιούνη, ενάντια συνολικά στην κυβέρνηση Μπολσονάρου και ειδικά στην μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό που προσπαθεί να περάσει.
Η κοινωνία της Βραζιλίας φαίνεται ότι είναι διατεθειμένη να δώσει τη μάχη ενάντια στον ακροδεξιό Μπολσονάρου. Έχει την αλληλεγγύη μας!
