Του Θανάση Μαρίνη
μέλους του ΔΣ του Συλλόγου Υπαλλήλων Εθνικής Τράπεζας
Οι εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα σηματοδοτούν μια από τις σημαντικότερες αλλαγές στην ελληνική κοινωνία και αξίζουν προσεκτική μελέτη. Οι τράπεζες αποτελούν το σημαντικότερο βραχίονα άσκησης οικονομικής πολιτικής και όποιος τις ελέγχει καθορίζει σε μεγάλο βαθμό αυτό που γίνεται στις επιχειρήσεις και την οικονομία.
Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να δούμε την περίφημη συζήτηση σχετικά με τη βίαιη αναδιάρθρωση των ελληνικών τραπεζών, η οποία εντάθηκε μετά το «ξήλωμα» του Μ. Σάλλα από την προεδρία της Τράπεζας Πειραιώς, αλλά και την «εκπαραθύρωση» των εκπροσώπων του Δημοσίου και των παραγωγικών φορέων από την Εθνική Τράπεζα. Οι δανειστές, μέσω του SSM (Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συστήματος) απαιτούν την πλήρη παράδοση των τραπεζών και των «κόκκινων δανείων» στα χέρια κερδοσκοπικών ομίλων.
Οι νέοι ιδιοκτήτες
Πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο; Η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση που υλοποιήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, έγινε με όρους μαζικών απωλειών για την ελληνική κοινωνία.
Οι τιμές των μετοχών κατέρρευσαν, τα ασφαλιστικά ταμεία και το δημόσιο αποκλείστηκαν από τις Διοικήσεις και έτσι άνοιξε ο δρόμος σε επιθετικά κεφάλαια να αρπάξουν τα τραπεζικά ιδρύματα «αντί πινακίου φακής».
Και όλα αυτά, ενώ ο ελληνικός λαός έχει ματώσει για να στηρίξει τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος μέσα από τις αλλεπάλληλες ανακεφαλαιοποιήσεις.
Τα hedge funds, που έχουν καταφτάσει, «φημίζονται» για τον ακραία κερδοσκοπικό τους χαρακτήρα. Από αυτά ξεχωρίζουν το καναδικό Fairfax που ελέγχει πλέον την Eurobank και ο αμερικάνος Πόλσον που έχει ισχυρή παρουσία σε Πειραιώς και Άλφα.
Μάλιστα, ο Πόλσον, που θεωρείται ο ισχυρότερος παίχτης αυτή τη στιγμή, παλαιότερα είχε ποντάρει στη χρεοκοπία της Ελλάδας και τώρα δηλώνει θαυμαστής του Τσίπρα. Στην Εθνική πλειοψηφεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το οποίο αν και διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα δεν υπάγεται στον έλεγχο του δημοσίου και τα μέλη του είναι απαλλαγμένα από κάθε ευθύνη και έλεγχο!
Τα κόκκινα δάνεια
Η μάχη για τον έλεγχο των τραπεζών δεν αφορά τα τραπεζικά κέρδη με την παραδοσιακή έννοια, καθώς βρισκόμαστε σε μια συγκυρία που δεν θα πέσει άφθονο νέο χρήμα. Αυτό που τους απασχολεί είναι η κερδοσκοπία πάνω στα κόκκινα δάνεια και, μέσω αυτών, ο έλεγχος της οικονομικής δραστηριότητας.
Σήμερα περίπου τα μισά δάνεια είναι κόκκινα και αυτό αφορά όλων των ειδών τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΤτΕ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αγγίζουν το ύψος-ρεκόρ των 108,6 δισ. €.
Σε βασικούς κλάδους, όπως η βιομηχανία και οι κατασκευές ξεπερνούν το 50%, ενώ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις βρίσκονται στο 67%, στα στεγαστικά 42% και στα καταναλωτικά 55% [1].
Εδώ να προσθέσουμε και τον υπερχρεωμένο αγροτικό κόσμο, οποίος μέσα από το μέγα σκάνδαλο του ξεπουλήματος της Αγροτικής Τράπεζας, είδε τα δάνεια του να περνάνε στα χέρια της Τράπεζας Πειραιώς.
Προς μια νέα «φούσκα»
Ο πρόσφατος νόμος για τη νομιμοποίηση της λειτουργίας «εταιρειών αγοράς και διαχείρισης απαιτήσεων» επιτρέπει τη δημιουργία ενός παράλληλου σκιώδους τραπεζικού συστήματος.
Ανοίγει, έτσι, νέο πεδίο κερδοσκοπίας για τους τραπεζίτες, τα hedge funds και τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Οι τραπεζίτες με αυτό τον τρόπο θα μπορούν να αναδιαρθρώσουν καθυστερημένες οφειλές, «εξυπηρετώντας» φιλικά διακείμενους επιχειρηματίες, μέσω διαγραφών δανείων χωρίς έλεγχο και λογοδοσία. Οι μεγαλοεπιχειρηματίες επίσης θα μπορούν να αρπάξουν φθηνά, περιουσιακά στοιχεία άλλων εταιρειών. Ο απλός πολίτης που έχει δάνειο με εξασφάλιση το σπίτι του, απλά θα βιώσει μια πιο επιθετική πολιτική απαξίωσης της περιουσίας του.
Η στάση της κυβέρνησης
Άκρως αποκαλυπτική ήταν η συνάντηση ΟΤΟΕ-Δραγασάκη.[2]
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αποκάλυψε εντελώς κυνικά ότι η κυβέρνηση έχει παραδώσει τις τράπεζες στους δανειστές και δεν ασκεί πλέον κανέναν έλεγχο.
Τα δισ. € που έχει διαθέσει η ελληνική κοινωνία για τη διάσωση των τραπεζών απλώς «εξανεμίστηκαν» προς χάριν των νέων οικονομικών αποικιοκρατών.
Η ανεπάρκεια των συνδικαλιστικών ηγεσιών
Οι ηγεσίες σε ΟΤΟΕ (Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελλάδας) και ΣΥΕΤΕ (Σύλλογος Υπαλλήλων Εθνικής Τράπεζας) πέρα από μια γενικόλογη κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης (καμία αναφορά, εννοείται, στον ρόλο τη ΕΕ) δεν μπαίνουν στο δια ταύτα.
Ποια πρέπει να είναι η θέση του εργατικού κινήματος σχετικά με την ιδιοκτησία, το ρόλο και τη λειτουργία των Τραπεζών; Η διεκδίκηση μέτρων υπέρ των εργαζομένων και της κοινωνίας μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ευθεία σύγκρουση με την Ευρωζώνη και την Ε.Ε. Πρέπει να πάμε για ρήξη ή να υποταχθούμε;
Σε αυτά τα ερωτήματα αρνούνται να απαντήσουν, αποκαλύπτοντας έτσι την πολιτική και συνδικαλιστική τους ένδεια. Η επί χρόνια λογική συνεργασίας με το κεφάλαιο, η πάση θυσία παραμονή στο Ευρώ, ότι και αν αυτό συνεπάγεται για τους εργαζόμενους, η ένταξη τους στο νεοφιλελεύθερο και εντελώς αντεργατικό «μένουμε Ευρώπη», το σαμποτάρισμα κάθε μεγάλου αγώνα και πολλά άλλα αποδεικνύουν πόσο ξεκομμένοι από τη βάση της κοινωνίας είναι και πόσο αναγκαία είναι η ανατροπή και η υπέρβασή τους.
Οι μαχητικές δυνάμεις
Οι μαχητικές δυνάμεις μέσα στο κίνημα πρέπει από τη μία να εξηγήσουν ότι ο μνημονιακός δρόμος στον οποίο βαδίζει η κυβέρνηση και αποδέχονται οι συνδικαλιστικές ηγεσίες οδηγεί τις τράπεζες και συνολικά την οικονομία στα χέρια των δανειστών και των funds.
Η εξέλιξη αυτή δεν δίνει καμία απολύτως προοπτική ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας με όρους βελτίωσης της ζωής των εκατομμυρίων εργαζομένων και ανέργων. Ακριβώς το αντίθετο.
Από την άλλη, οφείλουν να υιοθετήσουν και να «ζυμώσουν» στη βάση των εργαζομένων τη μόνη θέση που μπορεί να δώσει κατεύθυνση νίκης και ανατροπής του κατεστημένου και της δικτατορίας της αγοράς. Αυτή δεν είναι άλλη, από την εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, αλλά και μιας σειράς νευραλγικών επιχειρήσεων για την οικονομία, κάτω από πλήρη εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, συνθήκες διαφάνειας και λογοδοσίας, χωρίς αποζημίωση των ιδιωτών-μεγαλομετόχων. Και εξήγηση ότι αυτή η θέση αποτελεί αιτία σύγκρουσης και ρήξης με το κατεστημένο της Ε.Ε., αναγκαίο βήμα αν θέλουμε να απαλλαγούμε από την «αιώνια» λιτότητα και εξαθλίωση.
Σημειώσεις
[1] http://www.euro2day.gr/news/economy/article/1435304/meiosh-kata-41-dis-sta-kokkina-daneia-os-to-2019.html
[2] http://www.otoe.gr/Current.mvc/ItemDetails/1365
Σχετικά άρθρα:
- Μαζί τους θα τα πάρουν – 01/09/2016
https://xekinima.org/mazi-tous-tha-ta-paroun/
- Ανακεφαλαιοποίηση Τραπεζών – ένα οικονομικό και κοινωνικό έγκλημα – 27/12/2015
https://xekinima.org/anakefalaiopoiisi-trapezon-ena-oikonomiko-kai-koin/
- Τα «κόκκινα» δάνεια στα χέρια κερδοσκοπικών funds – 17/12/2015
https://xekinima.org/ta-kokkina-daneia-sta-xeria-kerdoskopikon-funds/
- 22 δις από τις τσέπες μας δώρο στους τραπεζίτες! – 17/01/2014
https://xekinima.org/22-dis-apo-tis-tsepes-mas-doro-stoys-trapezites/
