Νατάσσα Αργυράκη
Βαγγέλης Κολτσίδης
Πώς γίνεται να πραγματοποιείς μία διαδρομή Αθήνα – Έβρος σε 18 ώρες με στάσεις, καθυστερήσεις και κομμάτι της διαδρομής με λεωφορείο λόγω προβλήματος στις γραμμές; Και ποιος τελικά φταίει γι’ αυτή την κατάσταση;
Ζούμε σε μια εποχή στην οποία κάθε τι ιδιωτικό θεωρείται (σύμφωνα με την κυρίαρχη προπαγάνδα) αυτομάτως και καλό, ακόμη και όταν μιλάμε για τομείς παροχής κοινωνικών υπηρεσιών όπως το σιδηροδρομικό δίκτυο και το σύστημα υγείας. Όλες οι κυβερνήσεις των μνημονίων και τα ΜΜΕ φυσικά προσπαθούν να μας πείσουν γι’ αυτό, αποκρύπτοντας την πραγματικότητα. Αυτό ακριβώς συνέβη και με την θυγατρική του ΟΣΕ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Έτσι ακούσαμε για «καλοπληρωμένους εργαζομένους» ενώ όλη η υπόλοιπη Ελλάδα δέχεται περικοπές μισθών, για «ζημιογόνα επιχείρηση» και για ελλείψεις στις υπηρεσίες.
Συνειδητή πολιτική απαξίωσης
Η προσπάθεια απαξίωσης του ομίλου του ΟΣΕ ξεκίνησε πριν από 15-20 χρόνια με μείωση δρομολογίων και προσωπικού εργαζομένων, ελάχιστη συμβολή του κράτους στην χρηματοδότηση για συντήρηση δικτύου, βαγονιών αλλά και στον κατασκευαστικό τομέα του οργανισμού.
Αποτέλεσμα αυτού ένα δημόσιος οργανισμός να αναγκάζεται να καταφύγει στον δανεισμό από ιδιωτικές τράπεζες, με σκανδαλωδώς υψηλά επιτόκια και με τα αναμενόμενα αποτελέσματα διόγκωσης του χρέους του.
Συνειδητή ληστεία
Στην χώρα μας τα τρένα επιδοτούνταν από το κράτος με 50 εκατ. ευρώ όταν η αντίστοιχη επιχορήγηση στην Δανία είναι 600 εκατ. ευρώ και στην Αυστρία 1 δισ. €. Εντατικοποιήθηκε η εργασία του προσωπικού που παρέμεινε (μειώθηκε κατά 55% το προσωπικό και κατά 45% οι αποδοχές του) με δουλειά νυχτερινή, αργίες και υποχρεωτικές υπερωρίες.
Ενδεικτικές είναι και οι διαφορές στις τιμές των συνεργείων επισκευής και βλαβών μεταξύ ιδιώτη (π.χ Siemens) και του προσωπικού των εργαζομένων του ΟΣΕ. Οι τιμές των ιδιωτών είναι ακριβότερες από 25 μέχρι και 150 φορές περισσότερο σε σχέση με το κόστος επισκευής από τους τεχνίτες του ίδιου του οργανισμού.[1]
Κόστος επισκευής
- Συμπλέκτης γραναζιών στον οδοντωτό: Δημόσιο 2.500 € – Ιδιώτης 280.000 €.
- Μετατροπή θυρών για επιβάτες: Δημόσιο 10.000 € – Ιδιώτης 1.500.000 €.
- Επισκευή μετασχηματιστή: Δημόσιο 141 € – Ιδιώτης 18.000 €.
Τσάμπα στην Ferovialia
Σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη όταν το κράτος αποτυγχάνει έρχεται κάποιος ιδιώτης για να βάλει τάξη.
Αυτό τον ρόλο ανέλαβε η Ιταλική Ferovialia αγοράζοντας, σχεδόν τσάμπα, έναντι 45 εκατ. ευρώ, την ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο πλαίσιο των τελευταίων αποκρατικοποιήσεων μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, παρόλο που ήδη από το 2012 ο οργανισμός είχε αρχίσει να παρουσιάζει κέρδη.
Όμως, όπως έχει δείξει και η εμπειρία σε όσες χώρες επιχειρήθηκε ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Βρετανία) όχι μόνο δεν μπήκε τάξη αλλά κυριολεκτικά τα τρένα εκτροχιάστηκαν. Αυξήθηκαν οι τιμές των εισιτηρίων, τα ατυχήματα, οι καθυστερήσεις και η ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού.[2],[3]
Το πιο ακραίο βέβαια στοιχείο, το οποίο κρύβει κάθε ιδιωτικοποίηση στο χώρο των μεταφορών (αεροδρόμια, ΟΑΣΘ, ναυτικές συγκοινωνίες κλπ) είναι πως το κράτος όχι μόνο συνεχίζει να χρηματοδοτεί τις εκάστοτε επιχειρήσεις αλλά αυξάνει και τη χρηματοδότησή τους! Με τον τρόπο αυτό συντηρείται ο νόμος των αγορών όπου τα κέρδη ιδιωτικοποιούνται και οι ζημιές κοινωνικοποιούνται.
Ποιον να κατηγορήσουμε για την ταλαιπωρία?
Περιστατικό του ταξιδιού. Μετά από ώρες ταλαιπωρίας και στάσεων τη νύφη καλέστηκαν να πληρώσουν οι εργαζόμενοι της ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Ένας από τους εργαζόμενους που έκοβε τα εισιτήρια δέχτηκε πληθώρα επιθετικών παραπόνων και μάλιστα σε μια στιγμή ένας επιβάτης απαίτησε να του απαντήσει στις ερωτήσεις του γιατί «αυτός τον πληρώνει!».
Όλα αυτά φυσικά βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην άγνοια της κατάστασης.
Επίσης, εξαιτίας της γραφειοκρατικοποίησης των συνδικάτων, δεν υπήρξε σε καμία φάση κάποιο συγκεκριμένο και σοβαρό σχέδιο αγώνα και αντίστασης, με αποτέλεσμα η κοινή γνώμη να μείνει απαθής στις απεργίες που κάποια στιγμή οργανώθηκαν από τους εργαζόμενους ενάντια στην ιδιωτικοποίηση.
Απεργίες που συνεχίζονται και από τις επόμενες βδομάδες σαν διαμαρτυρία για τις συνθήκες που επικρατούν στον ελληνικό σιδηρόδρομο μισό χρόνο μετά την ιδιωτικοποίηση του αλλά και προς αποφυγή αποκρατικοποίησης ολόκληρου του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδας.
Ο δημόσιος χαρακτήρας κάθε επιχείρησης αποτελεί από μόνος του λύση?
Ο ισχυρισμός ότι κάθε τι δημόσιο είναι και καλύτερο, είναι ανεπαρκής αν στέκεται μόνο εκεί. Πόσο μάλλον αν δεν υπάρχει κοινωνικός έλεγχος και διαχείριση, έλεγχος από τους ίδιους τους εργαζόμενους και την κοινωνία. Ανακλητότητα και εναλλαγή στις διοικητικές θέσεις οι οποίες θα πρέπει να καθορίζονται από τους ίδιους τους εργαζόμενους και δημοκρατικά εκλεγμένα συμβούλια. Χωρίς επιπλέον προνόμια, μισθούς και διακρίσεις αποτέλεσμα των οποίων είναι το βόλεμα και το ξεπούλημα των κοινών συμφερόντων των συναδέλφων τους αλλά και των λαϊκών στρωμάτων που εξυπηρετούνται σαν επιβάτες.
Ακόμα και χωρίς τα πιο πάνω όμως, συγκρίνοντας τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις με τις δημόσιες η ζυγαριά γέρνει ξεκάθαρα προς τις δημόσιες. Χαρακτηριστικό πως το 90% των σιδηροδρόμων στην Ευρώπη είναι δημόσιου χαρακτήρα.[4]
Ο λόγος είναι απλός: το αποκλειστικό μέλημα κάθε ιδιώτη είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αυξήσει τα κέρδη του, αδιαφορώντας για τους εργαζόμενους, την κοινωνία, το περιβάλλον. Όσο περισσότερα τα κέρδη του τόσο μεγαλύτερη η εκμετάλλευση των εργαζομένων του και η φοροδιαφυγή του μέσω «νόμιμων» υπεράκτιων εταιριών, οπότε και ζημιά για τα ταμεία του κράτους.
Στον αντίποδα, το κύριο μέλημα κάθε δημόσιου οργανισμού πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών, η διατήρηση της εύρυθμης λειτουργίας του και η προς όφελος της κοινωνίας αξιοποίηση των εσόδων του.
Αυτό συχνά σκοντάφτει στην διαφθορά, το ρουσφέτι και τη λαμογιά, που κυριαρχεί σε μεγάλο μέρος του δημοσίου. Συνθήκες τις οποίες δημιουργούν, βέβαια, οι μηχανισμοί των κομμάτων της άρχουσας τάξης, και που χρησιμοποιούν στη συνέχεια σαν άλλοθι για τις ιδιωτικοποιήσεις!
Γι’ αυτό και η πάλη μας για να περάσουν αυτές οι επιχειρήσεις στην κοινωνία δεν πρέπει να έχει καμία σχέση με υπεράσπιση του δημόσιου τομέα όπως είναι σήμερα, στον καπιταλισμό. Αλλά να συνοδεύεται με το αίτημα για τη δημοκρατική λειτουργία των οργανισμών του δημοσίου, σε συνθήκες εργατικού και κοινωνικού ελέγχου και διαχείρισης.
Σημειώσεις:
¹ http://info-war.gr/ose-ektrochiaste-tis-idiotikopiisi/
² http://info-war.gr/%CE%BC%CF%85%CE%B8-%CE%BF%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%B2%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%BF-%CE%B8%CE%B1-%CF%83%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9-%CF%84/
³ http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=378570
⁴ http://www.kathimerini.gr/36660/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/sidhrodromoi-h-kyriarxia-twn-kratikwn-epixeirhsewn-sthn-eyrwph-kai-h-trainose
Σχετική αρθογραφία
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26516&subid=2&pubid=114067142
http://www.efsyn.gr/arthro/trenitalia-gia-epivates-tetartis-katigorias
Σχετικά άρθρα
