Οι τοπικές κοινότητες της Μίλας (Milas) και του Γιαταγάν (Yatağan), στην επαρχία Μούγλα (Muğla) της Τουρκίας, ζουν εδώ και τέσσερις δεκαετίες αντιμέτωπες με τις καταστροφικές επιπτώσεις των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και των λιγνιτωρυχείων Γενίκοϊ, Κεμέρκοϊ και Γιαταγάν (Yeniköy, Kemerköy και Yatağan).
Τώρα, η τελευταία ανέγγιχτη περιοχή, το δάσος Άκμπελεν (Akbelen), απειλείται από την επέκταση του λιγνιτωρυχείου ανοιχτού τύπου Γενίκοϊ – Ικίζκοϊ (Yeniköy-İkizköy).
Το λιγνιτωρυχείο εκτείνεται σε μια απόσταση 15 χιλιομέτρων και έφτασε σταδιακά δίπλα στο Ικίζκοϊ, το χωριό που συνορεύει με το δάσος Άκμπελεν, πριν από λίγα χρόνια. Τα τελευταία 2 χρόνια, οι κάτοικοι του χωριού, μαζί με τους κατοίκους γειτονικών χωριών, έχουν ξεκινήσει έναν αγώνα για να σταματήσουν την επέκταση του ορυχείου και για να σωθεί το δάσος και το χωριό τους.
Καταστροφικές επιπτώσεις
Οι τρεις σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής της Μούγλα που λειτουργούν με καύση άνθρακα/λιγνίτη στις περιοχές Γενίκοϊ, Κεμέρκοϊ και Γιαταγάν απελευθέρωσαν στην ατμόσφαιρα 360 εκατομμύρια τόνους CO₂ (διοξειδίου του άνθρακα) μεταξύ 1982 και 2017 και αναμένεται να εκπέμψουν επιπλέον 328 εκατομμύρια τόνους CO₂ εάν συνεχίσουν να λειτουργούν για μια περίοδο 25 ακόμα ετών, έως το 2043.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση που προκλήθηκε από αυτή τη δραστηριότητα εκτιμάται ότι ήταν υπεύθυνη για 45.000 πρόωρους θανάτους από το 1982, όταν άρχισε να λειτουργεί η πρώτη μονάδα εργοστασίου στο Γιαταγάν, μέχρι το τέλος του 2017. Εάν αυτοί οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση λιγνίτη παραμείνουν σε λειτουργία για τα επόμενα 25 χρόνια, αναμένεται να προκαλέσουν 5.300 επιπλέον πρόωρους θανάτους – ακόμη και αν γίνουν σύμφωνα με τα περιβαλλοντικά πρότυπα της ΕΕ.
12 χωριά καταστράφηκαν λόγω της επέκτασης του λιγνιτωρυχείου τα τελευταία 40 χρόνια και χιλιάδες άνθρωποι εκτοπίστηκαν και έχασαν τη γη που καλλιεργούσαν.
Σύμφωνα με μελέτη της Ερευνητικής Ένωσης Αγροτικού Περιβάλλοντος και Δασοκομίας του 2018, η υπαίθρια εξόρυξη λιγνίτη στη Μούγλα ευθύνεται για την καταστροφή περισσότερων από 50 χιλιάδων στρεμμάτων γης μαζί με όλα τα στοιχεία του οικοσυστήματός της. Το 50% αυτής της γης ήταν δασική γη και το υπόλοιπο αποτελούνταν κυρίως από ελαιώνες και χωράφια.
Σήμερα, το ορυχείο έχει φτάσει στην «πόρτα» του Ικίζκοϊ και οι κάτοικοι δηλώνουν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να πάνε πουθενά!
Η τουρκική κυβέρνηση κύρωσε την συμφωνία του Παρισιού το 2021, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες και φωτιές οι οποίες έπληξαν την ίδια ακριβώς περιοχή που τώρα απειλεί το λιγνιτωρυχείο. Η Τουρκία ήταν μια από τις 105 χώρες που υπέγραψαν την διακήρυξη για να σταματήσει η αποψίλωση των δασών στην συνάντηση COP26 τον προηγούμενο Νοέμβρη στη Γλασκώβη.
Παρόλα αυτά, το 2014 ιδιωτικοποίησε τους ηλεκτροπαραγωγούς σταθμούς και τα ορυχεία της Μούγλα και το 2020 το Υπουργείο Γεωργίας και Δασών έδωσε άδεια επέκτασης του λιγνιτωρυχείου στο δάσος του Άκμπελεν. Έτσι, επεκτείνεται η διάρκεια της ζωής του για 25 ακόμη χρονιά χωρίς καν να κάνει Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και φυσικά χωρίς να ερωτηθούν οι κάτοικοι των γύρω χωριών.
Το δάσος Άκμπελεν, το οποίο εκτείνεται σε 740 στρέμματα, είναι ένα αρχέγονο δάσος κόκκινης πεύκης που κρατά τη σκόνη του ορυχείου μακριά από το χωριό Ικίζκοϊ, παρέχει καθαρό αέρα, νερό και τροφή στους κατοίκους και την πανίδα της περιοχής. Είναι ένας σημαντικός βιότοπος αναπαραγωγής, αναζήτησης τροφής και φωλιάς για μια μεγάλη ποικιλία ειδών πτηνών, πολλά από τα οποία είναι αυστηρά προστατευόμενα.
Ο αγώνας των κατοίκων
Οι κάτοικοι του Ικίζκοϊ παλεύουν εδώ και δύο χρόνια ενάντια στην επέκταση του λιγνιτωρυχείου και την διάσωση του δάσους Άκμπελεν. Έχουν κατασκηνώσει στο δάσος και δηλώνουν ότι δεν θα αφήσουν κανέναν να το καταστρέψει. Μέσα στα δύο αυτά χρόνια, η ιδιοκτήτρια εταιρεία προσπάθησε πολλές φορές να τους απομακρύνει, τόσο την κατάληψη μέσα στο δάσος, όσο και τους ίδιους τους κατοίκους του χωριού Ικίζκοϊ. Πριν ένα χρόνο, άφησε ολόκληρο το χωριό για μέρες χωρίς νερό, καθώς αυτή ελέγχει τις πηγές υδροδότησης της περιοχής! Φυσικά το κράτος είναι με το μέρος της εταιρεία και έχει προσπαθήσει αρκετές φορές να καταπνίξει το κίνημα, αλλά δεν τα έχει καταφέρει.
Την Παρασκευή 25 Μαρτίου, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα των «Fridays for Future» για δράσεις ενάντια στην κλιματική αλλαγή οι οργανώσεις που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία Μας Σκάβουν τον Λάκκο / Kazma Birak σε Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία, στάθηκαν δίπλα στους κατοίκους του Ikizkoy. Στάλθηκαν ψηφίσματα αλληλεγγύης από κινήματα και οργανώσεις, συγκεντρώθηκαν υπογραφές, ενώ έγιναν εκδηλώσεις αλληλεγγύης στο Ντενιζλί (Denizli), την Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη στην Τουρκία.
Ικίζκοϊ 
Ντενιζλί 
Κωνσταντινούπολη 
Σμύρνη 
Σμύρνη
Τα κινήματα, οι οργανώσεις και τα άτομα που παλεύουν για την προστασία του περιβάλλοντος, ενάντια στην χρήση λιγνίτη/άνθρακα και γενικά στη χρήση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας οφείλουν να στηρίξουν τον αγώνα των κατοίκων του Ικίζκοϊ.
Ο αγώνας για να δώσουμε ένα τέλος στην κλιματική αλλαγή και στην καταστροφή του πλανήτη μας, πρέπει να είναι συντονισμένος σε διεθνές επίπεδο, καθώς η περιβαλλοντική κρίση δεν γνωρίζει σύνορα.
Η συλλογή υπογραφών συνεχίζεται εδώ:
