Μιλήσαμε με τον σύντροφο Σάσα Στάνιτσιτς (Sascha Stanicic) γραμματέα της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής (SAV), αδερφής οργάνωσης του Ξεκινήματος στη Γερμανία, για τις εκλογές στη Βαυαρία και την επίδραση στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας.
- Ερ: Σάσα, το Σαββατοκύριακο 13-14 Οκτώβρη χαρακτηρίστηκε ιστορικό από πολλά ΜΜΕ στη Γερμανία λόγω της τεράστιας αντιρατσιστικής διαδήλωσης στο Βερολίνο και του αποτελέσματος των εκλογών στη Βαυαρία. Ποια είναι η άποψη σου;
Απ: Στη Γερμανία τις προηγούμενες μέρες όντως είχαμε δύο πολιτικούς σεισμούς. Ο ένας αφορούσε τα 240.000 άτομα που κατέβηκαν στην ιστορική αντιρατιστική/αντιφασιστική διαδήλωση στο Βερολίνο. Ήταν από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις στην ιστορία της χώρας, και έδειξε με τον πιo ξεκάθαρο τρόπο ότι ταυτόχρονα με την άνοδο της Ακροδεξιάς υπάρχει ενεργοποίηση των προοδευτικών πολιτών που μπαίνουν στη μάχη κατά του ρατσισμού. Ο δεύτερος σεισμός ήταν τα αποτελέσματα των εκλογών στη Βαυαρία. Είχαμε την συντριβή των δύο βασικών κομμάτων του κατεστημένου, των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) τα οποία έχασαν από 10% το κάθε ένα. Το CSU πήρε 32%, το χειρότερο αποτέλεσμα του από το 1954, πέφτοντας στο μισό της δύναμης του από τις εκλογές του 2003. Το SPD πήρε 9,7% από 20,6% που πήρε στις τελευταίες εκλογές του 2013. Ο πολιτικός αυτός σεισμός δεν αφορά μόνο τη Βαυαρία, αλλά και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Μέρκελ, καθώς τα δύο αυτά κόμματα που τσαλακώθηκαν στις εκλογές είναι και τα κόμματα που συγκροτούν την κυβέρνηση του «Μεγάλου Συνασπισμού». Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση κρέμμεται τώρα από μια κλωστή.
- Ερ: Ποιες ήταν οι τάσεις που επικράτησαν στην κάλπη; Με ποιό κριτήριο ψήφισαν οι ψηφοφόροι σε αυτές τις εκλογές;
Απ: Πιστεύω ότι το κεντρικό μήνυμα που ήθελαν να δώσουν πολλοί ψηφοφόροι ήταν ένα μήνυμα καταδίκης της πολιτικής των κομμάτων του κατεστημένου, και αποδοκιμασίας της τοπικής αλλά και της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Αυτό αφορά κυρίως τα αποτελέσματα για το CSU και το SPD. Είναι φανερό ότι σε όλη την Ευρώπη υπάρχει μια τάση τιμωρίας των κυβερνήσεων που εφαρμόζουν νεοφιλελεύθερες πολιτικές σε όποια εκλογική αναμέτρηση γίνεται. Ταυτόχρονα όμως, υπάρχουν και αντίρροπες δυνάμεις που εκφράστηκαν μέσω των εκλογών. Σίγουρα ένας σημαντικός παράγοντας ήταν το προσφυγικό. Από το 2015 που άρχισαν να καταφτάνουν τα προσφυγικά κύματα, το CSU υιοθέτησε μια πολύ σκληρή αντιμεταναστευτική ρητορική. Πέραν του γνωστού νόμου που διέταζε να κρεμαστούν έξω από όλα τα δημόσια κτίρια χριστιανικοί σταυροί(!) ο πρόεδρος του CSU και υπουργός εσωτερικών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης Horst Seehofer ξεκίνησε κόντρα με την Μέρκελ με αφορμή την πολιτική για το προσφυγικό που κόντεψε να ρίξει την κυβέρνηση. Όλα αυτά έγιναν στα πλαίσια της πολιτικής του CSU να κάνει πιο σκληρή την ρητορική του για να μην χάσει ψήφους προς το ακροδεξιό AfD. Με αυτό τον τρόπο όμως το CSU αποξένωσε τους πιο μετριοπαθείς ψηφοφόρους του και δεν κατάφερε να κρατήσει τους πιο ακραίους, που προτίμησαν την πιο ξεκάθαρη ακροδεξιά στάση του AfD. Σε αυτό το ρεύμα κινήθηκαν και οι «Ελεύθεροι Ψηφοφόροι», που πάτησαν πάνω στην αντιμεταναστευτική ρητορική ζητώντας αύξηση της δύναμης του στρατού και της αστυνομίας, πιο αυστηρούς ελέγχους στα σύνορα, περισσότερες απελάσεις, μείωση των οικογενειακών επανενώσεων, κτλ. Το AfD βέβαια μπήκε στην τοπική βουλή με το 10% που πήρε, το οποίο είναι ένα μεγάλο και ανησυχητικό ποσοστό, παρόλα αυτά κινήθηκε κάτω των προσδοκιών που είχαν καλλιεργηθεί για ένα αποτέλεσμα πάνω από 15% και κάτω από το 12,6% που είχε πάρει στις τελευταίες εθνικές εκλογές (το 2017). Από την άλλη, η μεγάλη άνοδος των Πρασίνων, που βγήκαν 2ο κόμμα με 17,5%, σηματοδοτεί μια ένδειξη, ότι τα θέματα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής παίζουν πια καθοριστικό ρόλο στην συνείδηση μεγάλων στρωμάτων. Παρόλο που οι Πράσινοι συμμετέχουν σε αρκετές κυβερνήσεις σε ομόσπονδα κρατίδια και εφαρμόζουν πολιτικές λιτότητας, η ψήφος σε αυτούς είχε τον χαρακτήρα διαμαρτυρίας για την καταστροφή του περιβάλλοντος και την απραξία των κυβερνήσεων, αλλά και χαρακτήρα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες μια και το κόμμα αυτό έχει πάρει διαφορετική θέση από τους σχηματισμούς της δεξιάς. Για το σοσιαλδημοκρατικό SPD η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη μια και το πολύ χαμηλό ποσοστό που πήρε ερμηνεύτηκε ως αποδοκιμασία της συγκυβέρνησης με τη Μέρκελ σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Χαρακτηριστικά έχει αρχίσει μια συζήτηση στο SPD για την πιθανότητα αποχώρησης από τον «Μεγάλο Συνασπισμό» προκειμένου το κόμμα να επιβιώσει.
- Ερ: Ποιος ήταν ο ρόλος της Αριστεράς στις εκλογές αλλά και γενικότερα την περίοδο που ανοίγεται στη Γερμανία;
Απ: Το Die Linke («Η Αριστερά») πήρε ένα ποσοστό 3% και δεν κατάφερε να ξεπεράσει το όριο του 5% ώστε να μπει στην τοπική βουλή. Αυτό κατά τη γνώμη μου οφείλεται στα αντιφατικά μηνύματα που στέλνει η ηγεσία του κόμματος προς τα έξω. Η πρόσφατη κίνηση της γραμματέως του Die Linke, Sahra Wagenknecht, να δημιουργήσει την (ιντερνετική προς το παρόν) κίνηση με το όνομα Aufstehen (που σημαίνει «Σηκωνόμαστε») και που προσπαθεί να αντιγράψει το μοντέλο των Ποδέμος στην Ισπανία και του Μελανσόν στη Γαλλία, έχει προκαλέσει διαμάχες μέσα στο κόμμα. Η κίνηση αυτή είναι πολιτικά πιο δεξιά από το πολιτικό πρόγραμμα του Die Linke, ενώ φαίνεται ότι ο στόχος της είναι να προσελκύσει τμήματα της ηγεσίας του SPD και των Πρασίνων στην προοπτική μιας συγκυβέρνησης. Την ίδια ώρα, η συμμετοχή του Die Linke σε τοπικές κυβερνήσεις, κυρίως στην Ανατολική Γερμανία, όπου εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας, το κάνουν να φαίνεται σαν τμήμα του κατεστημένου. Από την άλλη, σε πολλές περιοχές οι τοπικές οργανώσεις του Die Linke συμμετέχουν σε κινήματα, και έχουν προσελκύσει νέους εργαζόμενους που εντάσσονται στις γραμμές τους (πχ νοσηλευτές με βάση τους τελευταίους αγώνες που έχουν κάνει). Το κρίσιμο ζήτημα για την αριστερή βάση του Die Linke είναι αν το κόμμα θα συνδεθεί με τα κινήματα που αναπτύσσονται στη βάση της κοινωνίας και θα προτείνει ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα αντικαπιταλιστικής προοπτικής ή θα ακολουθήσει το δρόμο της συνεργασίας με το SPD. Ειδικά το αντιφασιστικό κίνημα δίνει μεγάλες μάχες αυτή την περίοδο. Πέραν της ιστορικής διαδήλωσης στο Βερολίνο το προηγούμενο Σάββατο, έχουμε δει τεράστιες διαδηλώσεις κάθε φορά που το AfD αναγγέλλει δημόσια συγκεντρώσεις. Χαρακτηριστικά να σας αναφέρω την διαδήλωση των 70.000 στις 27 Μαΐου στο Βερολίνο κόντρα στην πανεθνική κινητοποίηση του AfD που μάζεψε μόλις 5.000, την αντιφασιστική συναυλία των 65.000 στο Κέμνιτς μετά τα γεγονότα εκεί, την διαδήλωση των 50.000 στο Μόναχο στις 23 Ιούλη με σύνθημα «ενάντια στην υποκίνηση του μίσους», και πάρα πολλές άλλες, που έγιναν σε όλες σχεδόν τις μεγάλες γερμανικές πόλεις. Η πόλωση που διατρέχει την γερμανική κοινωνία πιστεύω ότι θα οξυνθεί την επόμενη περίοδο καθώς τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα δεν βρίσκουν λύση. Σε αυτό το τοπίο η Αριστερά πρέπει να παρέμβει δυναμικά, προκειμένου να ανακόψει την άνοδο της ακροδεξιάς και να δώσει προοπτική στα κινήματα και στους αγώνες.
