Η Σουηδία αρκετά συχνά αναφέρεται ως χώρα-μοντέλο ενός καπιταλιστικού συστήματος με κοινωνικό πρόσωπο. Η κρίση της πανδημίας του κορονοϊού αποκάλυψε την ανεπάρκεια του συστήματος Υγείας και του κοινωνικού κράτους, κάτι που διαψεύδει όσους αναφέρονται στη χώρα ως «μοντέλο», ενώ η διαχείριση της κατάστασης είναι εντελώς αποτυχημένη, μετρώντας χιλιάδες θανάτους. Διαβάστε στη συνέχεια διασκευή άρθρου του σ. Jonas Brännberg, από το «Rättvisepartiet Socialisterna» (Σοσιαλιστικό Κόμμα Δικαιοσύνης, τμήμα της ISA και αδερφή οργάνωση του «Ξ» στη Σουηδία).
Πάνω από τρεις μήνες έχουν περάσει από όταν ο κορονοϊός έφτασε στη Σουηδία και ο αριθμός των θανάτων είναι πολύ μεγάλος σε σχέση με τις γειτονικές χώρες αλλά και παγκόσμια, καθώς είναι η χώρα με το 5ο μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων αναλογικά με τον πληθυσμό. Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα πλησιάζουν τις 50.000 και οι νεκροί, κατά βάση ηλικιωμένοι, πλησιάζουν τις 5.000. Την ίδια ώρα που η στρατηγική της κυβέρνησης έχει εμφανώς αποτύχει, ο εθνικισμός αυξάνεται και η δεξιά αντιπολίτευση προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την κατάσταση προς όφελός της. Στην πραγματικότητα όμως, για να πετύχουμε τον αποτελεσματικό έλεγχο της μετάδοσης της ασθένειας, χρειαζόμαστε κάτι εντελώς διαφορετικό: ένα μαζικό κίνημα διεκδίκησης από τα κάτω.
Ποια είναι η κατάσταση στη Σουηδία;
Η στρατηγική της Σουηδίας απέναντι στον κορονοϊό (σ.σ.: μια εκδοχή της «ανοσίας της αγέλης» που επιχείρησε να επιβάλει και ο Τζόνσον στη Βρετανία) έχει ξεκάθαρα αποτύχει. Οι μισοί από αυτούς που πέθαναν από τον ιό ζούσαν σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων, ενώ το 90% ήταν πάνω από 70 ετών.
Πριν ξεσπάσει ο ιός η Σουηδία είχε ήδη τη χαμηλότερη αναλογία νοσοκομειακών κρεβατιών – πληθυσμού σε όλη την Ευρώπη και τη δεύτερη χαμηλότερη σε κρεβάτια ΜΕΘ σε σχέση με τον πληθυσμό! (Στην τελευταία θέση βρίσκεται η Πορτογαλία ενώ 3η απ’ το τέλος η Ελλάδα.)
Τα φαρμακεία, άλλοτε δημόσιες δομές, έχουν ιδιωτικοποιηθεί, ενώ όλες οι δαπάνες σε φάρμακα και μέσα προστασίας έχουν περικοπεί προκειμένου να εξοικονομηθούν χρήματα. Τα νοσοκομεία κατάφεραν οριακά να μην καταρρεύσουν αλλά η κατάσταση θυμίζει πόλεμο: οι προγραμματισμένες χειρουργικές επεμβάσεις ακυρώθηκαν ενώ οι συνθήκες εργασίας του υγειονομικού προσωπικού έχουν γίνει αφόρητες.
Υπάρχουν ενδείξεις πως οι ηλικιωμένοι αποκλείονται από τις ΜΕΘ, χωρίς να υπάρχει επίσημη απόφαση για κάτι τέτοιο. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τα πολύ μικρότερα ποσοστά ηλικιωμένων που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ σε σχέση με τις γειτονικές χώρες.
Στις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων αρχικά επικράτησε χάος. Πολλοί από αυτούς που μολύνθηκαν από τον ιό δε μπήκαν σε καραντίνα αλλά έμειναν κοντά στους υπόλοιπους, ενώ μέλη του προσωπικού αναγκάστηκαν να συνεχίσουν να εργάζονται αφότου είχαν αρρωστήσει. Άλλοι υποχρεώθηκαν να φροντίζουν τους ασθενείς χωρίς προστατευτικό εξοπλισμό, ενώ πολλοί από τους εργαζόμενους είναι ωρομίσθιοι και δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να μείνουν στο σπίτι. Την ίδια ώρα, οι αναρρωτικές άδειες –όσων κατάφεραν να τις πάρουν– ενίσχυσαν την εντατικοποίηση για τους υπόλοιπους.
Τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης είναι καταστροφικά. Σε κάποιες μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων έχουν πεθάνει πάνω από τους μισούς. Οι ιδιωτικοποιημένες δομές έκαναν διαγνώσεις από απόσταση και δεν πρόσφεραν την απαιτούμενη φροντίδα σε ανθρώπους που θα μπορούσαν να έχουν σωθεί.
Το γεγονός ότι απ’ όλες τις Σουηδικές πόλεις η Στοκχόλμη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη χειρότερη κατάσταση δεν έχει να κάνει μόνο με το γεγονός ότι είναι η μεγαλύτερη πόλη, αλλά και με το ότι οι υπηρεσίες φροντίδας ηλικιωμένων που βρίσκονται στα όρια της, έχουν ιδιωτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό.
Μια αποτυχημένη στρατηγική
Το γεγονός ότι η Σουηδία έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει τον κορονοϊό έχει δύο βασικές πτυχές. Η πρώτη έχει να κάνει με τις πολιτικές υποβάθμισης και ιδιωτικοποίησης των μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων. Η δεύτερη σχετίζεται με τη «στρατηγική» της Αρχής Δημόσιας Υγείας (FHM) και της κυβέρνησης. Αρχικά η FHM εκτιμούσε ότι η επιδημία δε θα έφτανε ποτέ από την Κίνα στη Σουηδία. Αργότερα, στις 2 του Μάρτη ανακοίνωσαν ότι στο χειρότερο σενάριο θα μολυνόταν από τον ιό το 1 – 1,5% του πληθυσμού. Υποτίμησαν τη μετάδοση του στην υπόλοιπη Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Ιταλία, όπου πολλοί Σουηδοί ταξίδεψαν για διακοπές το προηγούμενο διάστημα. Αν έστω οι αρχές είχαν ζητήσει από τους ταξιδιώτες να περιοριστούν για δύο εβδομάδες μετά την επιστροφή τους από την Ιταλία, ένα μεγάλο μέρος της καταστροφής θα είχε αποφευχθεί.
Ακόμη και μέχρι σήμερα ισχυρίζονται ότι η ασυμπτωματική μετάδοση είναι πολύ περιορισμένη, παρά το γεγονός ότι στις ΗΠΑ για παράδειγμα, οι υγειονομικές αρχές εκτιμούν πως το 35% όσων μολύνονται με τον ιό δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, ενώ το 50 – 100% αυτών, μπορεί να τον μεταδώσει. Ένα τρανταχτό παράδειγμα της υποτίμησης της κατάστασης είναι πως οι αρχές δεν ενθαρρύνουν καν τη χρήση μάσκας!
Οι θάνατοι βαραίνουν την κυβέρνηση
Από την έναρξη της κρίσης, η κυβέρνηση κρύβεται πίσω από τη λεγόμενη «γνώση των ειδικών». Η Υπουργός Υγείας, Λένα Χάλενγκρεν, έλεγε το Φλεβάρη ότι η Σουηδία ήταν πλήρως προετοιμασμένη για μια ενδεχόμενη κρίση, αλλά όταν η πραγματικότητα τη διέψευσε, άρχισε να κατηγορεί τους Δήμους και τις υπόλοιπες τοπικές αρχές.
Στην πραγματικότητα είναι όλοι τμήμα του ίδιου συστήματος που έχει εδώ και δεκαετίες δημιουργήσει την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σήμερα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένα μαζικό κίνημα που θα διεκδικήσει την αναβάθμιση και την επανεθνικοποίηση του συστήματος Υγείας, των φαρμακείων. των φαρμακευτικών εταιρειών και όλων των δομών φροντίδας, με τη λειτουργία τους να ελέγχεται από τους εργαζόμενους και την κοινωνία, στη βάση των πραγματικών της αναγκών και όχι των ιδιωτικών κερδών και της πολιτικής των περικοπών.
