Γράφει η Ελένη Μήτσου
Ο αγώνας των εργαζομένων στις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας βρίσκεται σε κρίσιμη φάση. Καθοριστικό ρόλο για την πορεία του θα παίξουν οι εξελίξεις στην ΕΘΕΛ (μπλε λεωφορεία), η οποία αποτελεί μακράν τον μεγαλύτερο συγκοινωνιακό φορέα του κλάδου απασχολώντας γύρω στους 6000 εργαζόμενους.
Οι διαθέσεις των εργαζομένων στην ΕΘΕΛ είναι ξεκάθαρες. Θέλουν να συνεχίσουν τον αγώνα…
…παρά την ψήφιση του νέου νόμου1 στη Βουλή – και αυτό είναι πολύ σημαντικό: Είναι σπάνιο να περνά ένα νομοσχέδιο και οι εργαζόμενοι να επιμένουν στη συνέχιση των κινητοποιήσεών τους – ιδιαίτερα όταν βρίσκονται ήδη σε τρεις μήνες απεργιακών κινητοποιήσεων!
… παρά τα διαρκή εμπόδια και σαμποτάζ από την πλευρά της διοίκησης και της ΠΑΣΚΕ – η οποία, μέχρι την ώρα που γράφεται το άρθρο, βρίσκεται στην ηγεσία του σωματείου.
Ηγεσία ΠΑΣΚΕ – Δούρειος
Ίππος στην ΕΘΕΛ
Στις 19/2 η ΠΑΣΚΕ προσπάθησε να στήσει μαζί με τη διοίκηση απεργοσπαστικό μηχανισμό. Η διοίκηση ανακαλούσε τα ρεπό των εργαζομένων και τους καλούσε σε εργασία τις ώρες που είχαν οριστεί οι στάσεις εργασίας. Η κίνηση αυτή καταγγέλθηκε την ίδια κι’ όλας μέρα από την παράταξη «Ανεξάρτητη Παρέμβαση» οι εργαζόμενοι αντέδρασαν έγκαιρα και μαζικά κι έτσι η απεργοσπασία κατέρρευσε. Στη συνέχεια, η ΠΑΣΚΕ πέρασε στο «σχέδιο β’», το οποίο προέβλεπε παράλυση του σωματείου με στόχο οι εργαζόμενοι να μην μπορούν να πάρουν απόφαση για τη συνέχιση των κινητοποιήσεων.
Στις 22/2 «ξήλωσε» από τη θέση του γραμματέα της παράταξης τον Ν. Κουλουμπαρίτση, ο οποίος στη συνέχεια παραιτήθηκε και από πρόεδρος του Συνδικάτου επικαλούμενος λόγους «ευθιξίας»2. Τις επόμενες 10 μέρες το ακέφαλο προεδρείο του ΔΣ (που ελεγχόταν από την ΠΑΣΚΕ) αρνήθηκε να εφαρμόσει την απόφαση που πάρθηκε στη γενική συνέλευση στις 16/2 και καλούσε σε κοινή συγκέντρωση όλων των ΜΜΜ για να συντονίσουν τη συνέχιση του αγώνα, ενώ στη συνέχεια «κρύφτηκε» αρνούμενο να καλέσει είτε συνεδρίαση του ΔΣ, είτε γενική συνέλευση των εργαζομένων.
Οι εργαζόμενοι όμως συνέχισαν να αντιστέκονται. Στις 28/2 οι παρατάξεις «Ανεξάρτητη Παρέμβαση», «ΕΑΣ», «Ανεξάρτητοι της ΕΘΕΛ», «Σύνδεσμος Οδηγών» καθώς και πολλοί εργαζόμενοι, παρέκαμψαν το προεδρείο του ΔΣ, πραγματοποίησαν γενική συνέλευση (στην οποία αναγκάστηκαν να συμμετέχουν και η ΔΑΚΕ/ΝΔ και η ΔΑΣ/ΚΚΕ) και αποφάσισαν ομόφωνα συνέχιση των κινητοποιήσεων.
Αυτή η γενική συνέλευση ήταν ένα γερό χαστούκι για την ηγεσία της ΠΑΣΚΕ, η οποία βλέποντας ότι οι εργαζόμενοι είναι έτοιμοι να παρακάμψουν τους επίσημους θεσμούς προκειμένου να συνεχίσουν τον αγώνα, επαναδραστηριοποίησε το ΔΣ, καλώντας σε συνεδρίαση την 1/3. Πριν από αυτό όμως, φρόντισε να ακυρώσει με επίσημο δελτίο τύπου την απόφαση της γενικής συνέλευσης, «ενημερώνοντας» τα ΜΜΕ ότι δεν υφίστανται στάσεις εργασίας.
Στο ΔΣ που συγκλήθηκε την 1/3, η ηγεσία της ΠΑΣΚΕ έθεσε ζήτημα αντικατάστασης προέδρου, αλλά αρνήθηκε να προχωρήσει σε συνολική ανασύνθεση προεδρείου (αντιπροσωπευτικού–αναλογικού) όπως ζητούσαν οι υπόλοιπες παρατάξεις. Την ίδια ταχτική ακολούθησε και στην επόμενη συνεδρίαση του ΔΣ στις 3/3. Η ανασύνθεση του προεδρείου είναι αναπόφευκτη, ωστόσο η ΠΑΣΚΕ επεδίωκε να κερδίσει χρόνο με στόχο μέσα σ’ αυτό το διάστημα: να μην γίνει καμιά απεργιακή κινητοποίηση του κλάδου και να καλλιεργηθεί στους εργαζόμενους ένα κλίμα απογοήτευσης και ηττοπάθειας.
Την αναστολή των κινητοποιήσεων η ΠΑΣΚΕ προσπάθησε να την επιβάλλει και με έναν ακόμα τρόπο: Μεθοδεύοντας ένα δημοψήφισμα στους χώρους εργασίας, με το ερώτημα «συνέχιση ή όχι των απεργιακών κινητοποιήσεων». Δεν χρειάζεται βέβαια να αναφέρουμε τι απάντηση έδινε η ΠΑΣΚΕ στο ερώτημα αυτό.
Όταν οι ηγεσίες «δεν θέλουν», οι εργαζόμενοι… τις ξεπερνούν
Αργά η γρήγορα η ΠΑΣΚΕ θα χάσει τον έλεγχο του προεδρείου στο ΔΣ του σωματείου. Θα αποτελέσει όμως, ένα νέο προεδρείο (αντιπροσωπευτικό πιθανά) εγγύηση για τη συνέχιση του αγώνα και πολύ περισσότερο για την νίκη του κλάδου; Η πλειοψηφία των μελών του ΔΣ και πέρα από την ΠΑΣΚΕ (ΔΑΚΕ, ΔΑΣ, «Σύνδεσμος Οδηγών») έχουν αποδείξει πολλές φορές μέχρι σήμερα ότι οι προτάσεις που κάνουν δεν έχουν ως γνώμονα το πραγματικό συμφέρον των εργαζομένων, αλλά συμφέροντα κομματικά, μικροπαραταξιακά κοκ.
Ο μόνος τρόπος να εξασφαλίσουν οι εργαζόμενοι ότι ο αγώνας θα συνεχιστεί είναι να δημιουργήσουν επιτροπές αγώνα οι οποίες θα πλαισιώνουν και θα ελέγχουν το ΔΣ ή και θα το αντικαταστήσουν πλήρως αν χρειαστεί.
Επιτροπές αγώνα…
…που θα εκλεγούν από τις γενικές συνελεύσεις, θα λογοδοτούν θα ελέγχονται και θα αντικαθίστανται από αυτές αν χρειάζεται. Έτσι θα εκφράζουν την πλειοψηφία και τις πραγματικές διαθέσεις των εργαζομένων.
…που θα καλούν και θα οργανώνουν οι ίδιες γενικές συνελεύσεις και θα αναλαμβάνουν στη συνέχεια να εφαρμόσουν τις αποφάσεις αυτών των συνελεύσεων.
…που θα οργανώνουν την περιφρούρηση των κινητοποιήσεων, την επαφή με άλλους εργατικούς χώρους κοκ.
Υπάρχουν εκατοντάδες παραδείγματα αγώνων που οργανώθηκαν «από τα κάτω» παρά τη θέληση των επίσημων ηγεσιών και νίκησαν. Και τα πιο πρόσφατα παραδείγματα προέρχονται από χώρες όπως η Αίγυπτος και η Τυνησία όπου τα επίσημα συνδικάτα έκαναν ότι μπορούσαν για να φρενάρουν την επανάσταση των λαϊκών στρωμάτων.
Μέσα από τις επιτροπές αγώνα και τις γενικές τους συνελεύσεις οι εργαζόμενοι μπορούν να αποφασίσουν:
συνέχιση του αγώνα με στόχο την ανατροπή του νέου νόμου για τις συγκοινωνίες.
συντονισμό με άλλους χώρους που βρίσκονται ή θα μπουν σύντομα σε κινητοποιήσεις. Κανένας κλάδος δεν μπορεί να δώσει τη μάχη ενάντια στην κυβέρνηση, την ΕΕ και το ΔΝΤ, μόνος του. Την προηγούμενη περίοδο υπήρξε ένας στοιχειώδης συντονισμός με τους εργαζόμενους στην Υγεία και την Παιδεία. Αυτό όμως είχε προκύψει τυχαία. Χρειάζεται να επιδιωχθεί συνειδητά και στη βάση σχεδίου.
συντονισμό πρώτα και κύρια με όλες τις ΔΕΚΟ, σαν πρώτο μεγάλο βήμα, καθώς όλες δέχονται ή θα δεχτούν εξοντωτική επίθεση.
Οι εργαζόμενοι στις συγκοινωνίες δίνουν μια μάχη την οποία παρακολουθεί όλο το εργατικό κίνημα και στηρίζει πολλές από τις ελπίδες του σ’ αυτήν. Μια «μικρή» απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί το εξής: Παρότι έχουν περάσει 3 μήνες κινητοποιήσεων με τεράστια ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού, και παρά τον οχετό λάσπης που έχει ρίξει η κυβέρνηση εναντίον των εργαζομένων στις συγκοινωνίες, το 60% της κοινωνίας (σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της VPRC) στηρίζει και συμπαραστέκεται στον αγώνα των εργαζόμενων στα ΜΜΜ.
Ποιο είναι το πρόβλημα με το δημοψήφισμα;
Κατ’ αρχήν υπάρχει ένα πρόβλημα ουσίας. Το δημοψήφισμα δεν έχει καμία σχέση με τις παραδόσεις του εργατικού κινήματος – σε όλες τις διαδικασίες του εργατικού κινήματος η γενική συνέλευση είναι το ανώτατο όργανο. Και καθόλου τυχαία. Σ’ ένα δημοψήφισμα ο εργαζόμενος θ’ ακούσει πολλά στο δρόμο για την κάλπη: ψεύτικες υποσχέσεις για βόλεμα, απειλές, εκβιαστικά διλήμματα, κοκ. Και εκεί, ο καθένας είναι μόνος του και είναι δύσκολο να αντισταθεί. Αντιθέτως, στη γενική συνέλευση τα «παπαγαλάκια» και τα υποχείρια της εργοδοσίας και της κυβέρνησης έχουν περιορισμένο πεδίο δράσης – οι εργαζόμενοι που θέλουν να παλέψουν μπορούν να στηριχτούν στην αλληλεγγύη των συναδέλφων τους.
Καθόλου τυχαία επίσης, το άτομο που πρώτο έδειξε το δρόμο για την κατάργηση της γενικής συνέλευσης σαν το αποφασιστικό όργανο για απεργία και την αντικατέστησε από δημοψήφισμα ήταν η Θάτσερ στη Βρετανία – η πιο μισητή κυβέρνηση που πέρασε απ’ την Ευρώπη από το β’ παγκόσμιο πόλεμο και μετά.
Τέλος υπάρχει και σοβαρό ζήτημα διαδικασίας. Οι διαδικασίες που ακολουθεί η ΠΑΣΚΕ για δημοψήφισμα είναι αντιακαταστατικές. Σύμφωνα με το καταστατικό του σωματείου, ψηφοφορία με κάλπη στους χώρους εργασίας μπορεί να γίνει μόνο με απόφαση γενικής συνέλευσης – στην προκειμένη το δημοψήφισμα δεν είχε καν την έγκριση των υπόλοιπων παρατάξεων του ΔΣ.
Η ΠΑΣΚΕ, έτσι, δεν σταματά πουθενά: κατάργηση δημοκρατικών διαδικασιών, παραλυσία προεδρείου και ΔΣ σωματείου, κατάργηση καταστατικού, παρανομία καθαρή και κραυγαλέα! Γιατί; Για να υπηρετήσει τα αφεντικά της στην κυβέρνηση, και να σπάσει την απεργία των αγωνιστών εργαζομένων της ΕΘΕΛ.3
______________
1. για το νέο νόμο βλ. https://xekinima.org/arthra/view/article/neos-nomos-tafoplaka-gia-tis-astikes-sygkoinonies-ti/
2. για το ρόλο του Ν. Κουλουμπαρίτση στην ΕΘΕΛ βλ. https://xekinima.org/arthra/view/article/ethel-gia-mia-akomi-fora-o-agonas-na-perasei-sta-xeria/
3. περισσότερα για το δημοψήφισμα στην ΕΘΕΛ βλ. https://xekinima.org/arthra/view/article/paske-ethel-sta-bimata-tis-thatser
