Του Γιώργου Λυγουριώτη
Το εμπόριο ελεφαντόδοντου έχει γίνει θέμα συζήτησης αλλά και έντονης διαμάχης από τα μέσα του 20ού αιώνα εξαιτίας του ρόλου του στη σοβαρή μείωση των πληθυσμών των ελεφάντων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το 1975 ο ασιατικός ελέφαντας μπήκε στο Παράρτημα 1 (Appendix One) της Σύμβασης Διεθνούς Εμπορίου Ειδών σε Κίνδυνο (CITES) γεγονός που απαγορεύει το διεθνές εμπόριό του ανάμεσα σε κράτη που έχουν υπογράψει τη σύμβαση. Ο αφρικανικός ελέφαντας μπήκε με τη σειρά του στο Παράρτημα 1 τον Ιανουάριο του 1990. Στη συνέχεια σε κάποιες χώρες της Αφρικής οι ελέφαντες έχουν μεταφερθεί στο Παράρτημα 2 της CITES που σημαίνει πως οι διατάξεις ενάντια στην δολοφονία και την εμπορευματική χρήση ελεφάντων γίνονται λιγότερα αυστηρές. Με άλλα λόγια υπάρχει ελεγχόμενο νόμιμο και περιορισμένο, θεωρητικά, εμπόριο ελεφαντόδοντου.
Σήμερα ωστόσο ξανανοίγει το θέμα γιατί η μείωση του πληθυσμού των ελεφάντων είναι αισθητή.
Είναι γνωστό ότι αυτό που απειλεί την επιβίωση των ελεφάντων, είναι οι λαθροθήρες. Το κυνήγι και η σφαγή τους για ένα ελεφαντόδοντο μπορεί να προσφέρει χιλιάδες δολάρια. Ένα κιλό ελεφαντόδοντου κοστίζει έως και 2.000 δολάρια στη μαύρη αγορά, ενώ ένας χαυλιόδοντας ζυγίζει από 10 μέχρι και 60 κιλά. Επομένως, ένας νεκρός ελέφαντας μπορεί να αποφέρει μέχρι και 120.000 δολάρια στον λαθροθήρα.
Παρά το παγκόσμιο εμπάργκο στην ελεύθερη πώληση ελεφαντόδοντου που βρίσκεται σε ισχύ, σύμφωνα με υπολογισμούς περίπου 20.000 ελέφαντες σκοτώθηκαν από τους λαθροθήρες μόνο το 2014, ενώ η Τανζανία και η Μοζαμβίκη έχουν χάσει περισσότερο από 50% του πληθυσμού των ελεφάντων τους από το 2009 μέχρι το 2015 – μέσα δηλαδή σε 6 μόνο χρόνια.
Η συχνότητα των θανάτων είναι τέτοια, ώστε κάθε 15 λεπτά σκοτώνεται ένα ελέφαντας!
Ο Αφρικανικός Συνασπισμός για τους Ελέφαντες (AEC) μια ένωση στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από 29 αφρικανικές χώρες, προβλέπει ότι στα επόμενα 25 χρόνια θα υπάρξει μαζική εξαφάνιση των ελεφάντων ακριβώς γιατί δεν υπάρχει καμία πραγματική προστασία του είδους από τη λαθροθηρία.
Ακόμη χειρότερα, το 2017 λήγουν οι περιορισμοί στις πωλήσεις ελεφαντόδοντου στην παγκόσμια αγορά.
Ο κίνδυνος να αφανιστεί το είδος είναι πραγματικός. Και ο λόγος γι’ αυτό δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι κάποιοι, που ανήκουν βέβαια στα πλούσια στρώματα, θέλουν να διακοσμούν τις επαύλεις και τα γραφεία τους με πανάκριβα αντικείμενα από ελεφαντόδοντο…
Για όλους τους πιο πάνω λόγους εντείνονται οι φωνές σε διεθνές επίπεδο που απαιτούν να απαγορευθεί ολοκληρωτικά η εμπορία ελεφαντόδοντου. Η πρόταση αυτή όμως βρίσκει αντίθετη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας νόμιμου ελεφαντοστού στον κόσμο! Με έγγραφο που κυκλοφόρησε την 1η Ιούλη, αναφέρει την αντίθεσή της στην προτεινόμενη παγκόσμια απαγόρευση του εμπορίου ελεφαντοστού. Και ποια είναι η αντιπρόταση της; Θα ήταν καλύτερα, κατά τη γνώμη της ΕΕ, τα κράτη να διαχειρίζονται ξεχωριστά τους πληθυσμούς των ελεφάντων τους!!
Ταυτόχρονα δηλώνει αντίθετη στον χαρακτηρισμό του πληθυσμού ελεφάντων στην Μποτσουάνα, τη Ναμίμπια, τη Νότια Αφρική και τη Ζιμπάμπουε ως «απειλούμενους» με την αιτιολόγηση ότι ο αριθμός των ζώων σημείωσε μικρή άνοδο τα τελευταία χρόνια!
Πρόκειται για μια σκανδαλώδη στάση από τη μεριά της Ε.Ε.
Η άρνησή της για μια παγκόσμια απαγόρευση εμπορίου ελεφαντόδοντου τροφοδοτεί ένα παράλληλο παράνομο εμπόριο που οδηγεί σε αφανισμό ολόκληρους πληθυσμούς ελεφάντων.
Κατά τα άλλα κάποιοι επιμένουν να θεωρούν ότι στην ΕΕ κυριαρχούν «αρχές», «αξίες», «ευαισθησίες», «πολιτισμός» και άλλα τέτοια…
