Άρθρο της Σύνταξης από το νέο τεύχος του «Ξ», 481, 18 Οκτώβρη – 1 Νοέμβρη, που κυκλοφορεί
Είναι αμφίβολο αν σε διεθνές επίπεδο εδώ και πολλές δεκαετίες έχει υπάρξει μεγαλύτερη αστάθεια στην πολιτική σκηνή, με γενικευμένη κρίση στα παραδοσιακά κόμματα της άρχουσας τάξης και με περισσότερους αλλοπρόσαλλους, αντιδραστικούς, τυχοδιώκτες, ακροδεξιούς να βρίσκονται στις κυβερνήσεις. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως ζούμε στην εποχή που έχει ανέλθει στην κυβερνητική εξουσία ότι πιο σάπιο υπάρχει στο χώρο της πολιτικής και των κομμάτων. Κι αυτό πια είναι διεθνής τάση κι όχι κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις χωρών.
Μια διεθνής τάση
Η Ακροδεξιά είναι σε άνοδο παντού. Δεν μιλάμε πια μόνο για χώρες όπως την Πολωνία και την Ουγγαρία οι οποίες βγήκαν από το «κομμουνιστικό» καθεστώς και σαν αποτέλεσμα υπάρχει μαζική αντίδραση στην έννοια της «Αριστεράς» (αυτό από μόνο του λέει πολλά για το τι καθεστώτα ήταν αυτά που ονομάζονταν «κομμουνιστικά»). Ούτε για χώρες όπως την Αυστρία, την Ιταλία και τη Γαλλία όπου η Ακροδεξιά είχε παραδοσιακά ισχυρές βάσεις. Πρόσφατα είδαμε την επιτυχία του ακροδεξιού AfD στη Γερμανία και των «Σουηδών Δημοκρατών» στη Σουηδία – χώρες που παραδοσιακά ήταν σταθερές, «ανοικτές» και «δημοκρατικές». Μερικά χρόνια πιο πριν, στις Φιλιππίνες η εξουσία πέρασε σε ένα χυδαίο τραμπούκο, τον Ντουτέρτε, ο οποίος ανάμεσα σε άλλα έχει δώσει το ελεύθερο στους αστυνομικούς απλά να πυροβολούν και να σκοτώνουν όλους όσους θεωρούν εγκληματικά στοιχεία. Τελευταίο παράδειγμα, η νίκη στον πρώτο γύρο (ο β’ γύρος θα γίνει στις 28/10) του Μπολσονάρο στη Βραζιλία, υποστηριχτή της βραζιλιανής χούντας (1964-85) χυδαίου ρατσιστή και σεξιστή.
Βέβαια, στην κορυφή της λίστας των «σάπιων» πολιτικών δεν είναι άλλος από τον σεξιστή και ρατσιστή πρόεδρο της ισχυρότερης χώρας του πλανήτη, τον Ντόναλντ Τραμπ. Πράγμα το οποίο ενθαρρύνει τους υπόλοιπους ομοϊδεάτες του να ξεπερνούν κάθε όριο, εφαρμόζοντας πολιτικές όχι απλά εθνικιστικές αλλά απάνθρωπες και αδίστακτες. Ο Τραμπ διαχωρίζει μικρά παιδιά μεταναστών από τους γονείς τους, ο Ιταλός υπ. Εξωτερικών, Σαλβίνι, θέλει να αφήνονται οι πρόσφυγες να πνιγούν στη θάλασσα, ενώ ο Ούγγρος πρωθυπουργός Ορμπάν θέλει όχι μόνο τον διωγμό όλων των προσφύγων, αλλά και να βάζει φυλακή τους άστεγους γιατί του «βρωμίζουν τις πόλεις»!
Τι αντανακλά
Αυτές οι εξελίξεις αντανακλούν την κρίση και τη σήψη του καπιταλιστικού συστήματος.
10 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το 2008, όταν η κρίση που ξέσπασε στην Αμερικάνικη οικονομία έγινε διεθνής με την κατάρρευση του τραπεζικού κολοσσού Lehman Brothers τον Σεπτέμβρη του 2008. Από τότε εκατοντάδες εκατομμύρια εργαζόμενοι έγιναν περισσότερο φτωχοί αλλά την ίδια περίοδο οι υπερπλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι. Είναι χαρακτηριστική η έρευνα που πραγματοποίησε η Κεντρική Τράπεζα της Μινεάπολης, στις ΗΠΑ, η οποία αναφέρει ότι:
«…οι πιο φτωχοί Αμερικανοί είναι πολύ χειρότερα απ’ ότι το 2007. Στην πραγματικότητα είναι στην ίδια θέση με το 1971!
Το πιο πλούσιο 10% έχει δει το εισόδημα και τον πλούτο του να αυξάνεται μετά την κρίση, λόγω της ανόδου των χρηματιστηρίων.
Στον αντίποδα το πιο φτωχό 50% του πληθυσμού έχει περίπου τον μισό πλούτο από ότι είχε το 2007».
Όταν αυτά συμβαίνουν στην Αμερική μπορεί κανείς να φανταστεί τι γίνεται στον υπόλοιπο πλανήτη. Στην Ελλάδα έχουμε πολύ συγκεκριμένη εμπειρία από την Τρόικα και τα Μνημόνια.
Κατάρρευση παραδοσιακών κομμάτων
Η ανεργία και η φτώχεια που γέννησε η κρίση προκάλεσαν οργή και αγανάκτηση μέσα στα εργατικά και λαϊκά στρώματα. Τα κόμματα και οι πολιτικοί που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για τις πολιτικές της λιτότητας πλήρωσαν το τίμημα που τους αξίζει: τα κόμματα που ήταν οι στυλοβάτες του συστήματος παραδοσιακά, τα σοσιαλδημοκρατικά (τύπου ΠΑΣΟΚ) και τα συντηρητικά-δεξιά (τύπου ΝΔ) καταρρέουν σε πολλές χώρες.
Γιατί όμως μέσα από την κατάρρευση των παραδοσιακών σχηματισμών οι ψηφοφόροι στρέφονται προς την Ακροδεξιά; Η απάντηση είναι γιατί δεν υπάρχει πειστικός λόγος και ουσιαστικές απαντήσεις στα προβλήματα από την Αριστερά!
«Νέοι» αριστεροί σχηματισμοί – στη μέση του δρόμου
Η πραγματικότητα είναι ότι προτού εμφανιστεί το νέο ρεύμα προς την Ακροδεξιά είχαμε τη δημιουργία πολλών νέων αριστερών σχηματισμών (στις προηγούμενες 2-3 δεκαετίες) μόνο που όλοι αυτοί οι σχηματισμοί «έμειναν στη μέση του δρόμου», δηλαδή, είτε συμβιβάστηκαν είτε διαλύθηκαν.
Μόνο τα παραδείγματα της νότιας Ευρώπης είναι αρκετά για να ξεκαθαρίσουν την εικόνα: στην Ελλάδα ο ΣΥΡΙΖΑ εκτινάχθηκε από το 3-4% στο 36%, έγινε κυβέρνηση, αλλά μετά εγκατέλειψε όλες τις δεσμεύσεις του· στην Πορτογαλία το «Μπλόκο της Αριστεράς» ενισχύθηκε κοινοβουλευτικά για να γίνει… συνεταίρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος (πορτογαλικό ΠΑΣΟΚ) στην κυβέρνηση· στην Ισπανία δημιουργήθηκε μέσα από τα κινήματα ενάντια στα εκεί Μνημόνια το «Ποδέμος» («Μπορούμε») το οποίο δηλώνει υποστήριξη… στις πολιτικές του Τσίπρα· στην Ιταλία, η «Κομμουνιστική Επανίδρυση» αποτελούσε το πιο ισχυρό ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα στην Ευρώπη, ικανό να κινητοποιήσει μέχρι και ένα εκατομμύριο κόσμο, για να καταλήξει σε κυβέρνηση μαζί με τους εκεί σοσιαλδημοκράτες («Δημοκρατικό Κόμμα») και να διαλυθεί ολοκληρωτικά.
Η στροφή στην Ακροδεξιά και στον κάθε αντιδραστικό-ρατσιστή-σεξιστή υπάρχει γιατί δεν υπάρχει από τη μεριά της Αριστεράς πειστική πρόταση, ούτε στο επίπεδο της οικονομικής κρίσης, ούτε στο επίπεδο της προσφυγικής κρίσης.
Κινήματα
Η Ακροδεξιά, με τη λαϊκίστικη μορφή που έχει σήμερα, δεν είναι το ίδιο πράμα με το φασισμό.
Ο τελευταίος συντρίβει όλα τα κοινωνικά κινήματα και τις οργανώσεις των εργατικών και λαϊκών στρωμάτων, με τα τάγματα εφόδου που τον χαρακτηρίζουν. Ο ακροδεξιός λαϊκισμός μπορεί, αντίθετα, και ανάλογα με τις συνθήκες, να ωθήσει το κίνημα στο να συσπειρωθεί, να αντισταθεί και ριζοσπαστικοποιηθεί.
Σαν αποτέλεσμα, στις ΗΠΑ βλέπουμε την άνοδο του Τραμπ να βγάζει εκατομμύρια στους δρόμους, στη Γερμανία έχουμε μαζικές κινητοποιήσεις (τις τελευταίες βδομάδες, 65.000 στο Κέμνιτζ, και 240.000 στο Βερολίνο) και στη Βραζιλία η προοπτική της νίκης του Μπολσονάρο έχει πυροδοτήσει το κίνημα «Όχι Αυτόν» που στις 29 Σεπτέμβρη «κατέβασε» 1.000.000 κόσμο σε διαδηλώσεις σε όλη την επικράτεια.
Πάλη για μια άλλη Αριστερά
Ο αγώνας ενάντια στην Ακροδεξιά στο δρόμο, είναι κρίσιμης σημασίας για να περιορίσει την άνοδο και την επιθετικότητα των ακροδεξιών και των νεοφασιστών. Όμως δεν φτάνει από μόνος του. Για να αναχαιτιστεί η ανοδική τους πορεία πρέπει να εξαλειφθούν οι αιτίες που δημιουργούν το φαινόμενο: η φτώχεια, η απελπισία, οι πόλεμοι, η προσφυγιά. Αυτά όμως είναι σύμφυτα με τον καπιταλισμό όπως είναι και ο ρατσισμός και ο σεξισμός – καπιταλισμός χωρίς αυτά, δεν υπάρχει.
Γι’ αυτό στόχος της Αριστεράς πρέπει να είναι η συστημική ανατροπή – η πάλη για μια εναλλακτική κοινωνία, σοσιαλιστική, με την πραγματική έννοια του όρου κι όχι όπως τον εξευτέλισαν κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ το ΚΚΕ και πιο πρόσφατα ο ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτή η Αριστερά δεν υπάρχει, πρέπει να τη χτίσουμε. Το «Ξεκίνημα» και η CWI, η Επιτροπή για μια Διεθνή οργάνωση των Εργαζομένων στην οποία συμμετέχει το «Ξ», παίζουν ενεργό ρόλο σ’ αυτή την προσπάθεια σε περίπου 50 χώρες και στις 5 ηπείρους. Οι καιροί δεν αφήνουν περιθώρια για εφησυχασμό. Οι μαζικές κινητοποιήσεις ενάντια στην Ακροδεξιά αλλά και η οργάνωση για το χτίσιμο μιας νέας, μαζικής-επαναστατικής-δημοκρατικής-διεθνιστικής Αριστεράς, σήμερα και όχι αύριο, είναι ο μόνος δρόμος για ένα καλύτερο κόσμο.
