Εισαγωγή
Το Νεπάλ είναι μια μικρή χώρα μεταξύ Ινδίας και Κίνας. Οι συνθήκες ζωής των 29,5 εκατ. κατοίκων της είναι εξαιρετικά δύσκολες αν σκεφθεί κανείς ότι: <br/>
• Η χώρα του Νεπάλ έρχεται 158η σε σύνολο 179 χωρών στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι ανήκει στην ομάδα των 20 φτωχότερων κρατών του πλανήτη. <br/>
• Το 80% του πληθυσμού δουλεύουν στο γεωργικό τομέα, ενώ το 1/3 των Νεπαλέζων ζουν με λιγότερο από 1$ τη μέρα. <br/>
• Ο κρατικός προϋπολογισμός είναι μόνο 1,2 δις.$, 30% απ’ τα οποία είναι οικονομική βοήθεια από τη Δύση1.
Κι ακόμα ότι, <br/>
• Το προσδοκώμενο όριο ζωής είναι τα 59 χρόνια. <br/>
• Το ποσοστό παιδικής θνησιμότητας φτάνει στο 7,1% (αγόρια 6,9% & κορίτσια 7,2%).<br/>
• Το ποσοστό αναλφάβητων το 54,8% (άνδρες 37,3% & γυναίκες 72,4%)2.
Στη χώρα το πιο δυνατό και λαοφιλές κόμμα της Αριστεράς είναι, σήμερα, το Κ.Κ. Νεπάλ – Μαοϊκό. Προήλθε από διασπάσεις άλλων Μαοϊκών κομμάτων στις αρχές της δεκαετίας του ’90.
Ας δούμε, όμως, πώς εξελίχθηκαν τα πράγματα στο Νεπάλ από το ’90 μέχρι και σήμερα.
Το 1989-90 ο λαός ξεσηκώνεται ενάντια στη μοναρχία που τον καταπιέζει για αιώνες, με την καθοδήγηση της Αριστεράς. Η εξέγερση αυτή είναι αιματηρή – έχει σαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους εκατοντάδες άνθρωποι. Σαν αποτέλεσμα όμως γίνονται κάποια βήματα προς τη δημοκρατία – ο βασιλιάς αναγκάζεται να αναγνωρίσει τα πολιτικά κόμματα, μαζί και τα κομμουνιστικά, και να υιοθετήσει νέο Σύνταγμα.
Το 1991 έχουμε τις πρώτες ελεύθερες εκλογές. Νικητής το κόμμα του Κογκρέσου (”δημοκρατικό” κόμμα της αστικής τάξης) με μικρή διαφορά από το Κομμουνιστικό Κόμμα Νεπάλ – Ενωμένο Μαρξιστικό Λενινιστικό (ΚΚΝ-Ενωμένο ΜΛ) που ανήκει στον ευρύτερο μαοϊκό χώρο. Τρίτο κόμμα το Κ. Κ. Νεπάλ – Κέντρο Ενότητας, (από διάσπαση αυτού του κόμματος θα προέλθει αργότερα το Κ. Κ. Νεπάλ – Μαοϊκό, που σήμερα κυβερνά τη χώρα).
Το 1993-94 ο λαός του Νεπάλ ξαναβγαίνει μαζικά στο δρόμο. Τεράστιες διαδηλώσεις, στις οποίες τα κόμματα της Αριστεράς παίζουν καταλυτικό ρόλο, υποχρεώνουν την κυβέρνηση του Κογκρέσου σε παραίτηση.
Αυτή τη φορά το Κ.Κ.Ν. – Ενωμένο ΜΛ κερδίζει τις εκλογές και σχηματίζει κυβέρνηση κοινοβουλευτικής μειοψηφίας. Από την άλλη, απαγορεύεται η συμμετοχή του Κ. Κ. Νεπάλ-Κέντρο Ενότητας στις εκλογές. Η πλειοψηφία των στελεχών του κόμματος ιδρύει το Κ. Κ. Νεπάλ-Μαοϊκό που προετοιμάζεται στην παρανομία για ένοπλο αγώνα.
Το 1995-96 το κόμμα του ”Κογκρέσου” και τα φιλομοναρχικά κόμματα ανατρέπουν την κυβέρνηση του Κ.Κ.Ν.–Ενωμένο ΜΛ. Βρισκόμαστε σε περίοδο πολιτικής αστάθειας με διάφορους κυβερνητικούς συνασπισμούς να διαδέχονται ο ένας τον άλλον. Τον Φλεβάρη του ’96 είναι η εποχή που οι Μαοϊκοί (ΚΚΝ-Μαοϊκό) περνούν στον ένοπλο αγώνα, τον «Λαϊκό Πόλεμο», όπως ονόμασαν το αντάρτικο τους. Το Κογκρέσο, το κόμμα της υποτιθέμενης ”δημοκρατικής” αστικής τάξης, αναλαμβάνει το ρόλο της κρατικής καταστολής, των μαζικών συλλήψεων, των βασανισμών και των συλλήψεων δημοσιογράφων.
Στα επόμενα χρόνια το Κ. Κ. Νεπάλ – Μαοϊκό επεκτείνει την επιρροή του σε μεγάλα τμήματα της χώρας. Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός ελέγχει όλο και περισσότερες επαρχίες. Σε πολλές πόλεις οργανώνονται γενικές απεργίες.
Οι ΗΠΑ και το Βέλγιο τροφοδοτούν το μοναρχικό στρατό με σύγχρονο οπλισμό για να αντιμετωπίσει τους αντάρτες. Η Ινδία στέλνει στρατό για να ενισχύσει κι αυτή με τη σειρά της τους μοναρχικούς. Χιλιάδες μέλη ή και απλοί οπαδοί του Κ.Κ.Ν. – Μαοϊκό φυλακίζονται και δολοφονούνται. 13.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στον πόλεμο από το 1996 μέχρι το 2006. Οι 10.000 από αυτούς σκοτώθηκαν μετά το 2001, όταν ο βασιλικός στρατός ξεκίνησε μια μεγάλη αντεπίθεση. Πολλά από τα θύματα του στρατού ήταν απλοί πολίτες, υποστηρικτές του Κ.Κ.Ν. – Μαοϊκό.
Το Φλεβάρη του 2005 ο βασιλιάς Γκιανέντρα καταργεί πραξικοπηματικά το κοινοβουλευτικό καθεστώς και αναλαμβάνει απευθείας την εξουσία. Οι συγκρούσεις κορυφώνονται και παρά την επιβολή δικτατορίας το ΚΚΝ-Μαοϊκοί φτάνει να ελέγχει τα 2/3 της χώρας.
Τον Απρίλη του επόμενου χρόνου (2006) ξεσπά μεγάλη αντιδικτατορική εξέγερση η οποία αναγκάζει το μοναρχικό καθεστώς σε υποχώρηση. Απελευθερώνονται χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι και οι Μαοϊκοί κηρύσσουν κατάπαυση του πυρός.
Το Νοέμβρη του 2007 όλα τα κόμματα, μαζί και το Κ. Κ. Νεπάλ-Μαοϊκό, συμφωνούν σε μια Επτακομματική Συμμαχία η οποία εγκαθιδρύει κυβέρνηση συνασπισμού. Ο βασιλιάς, μετά από 240 χρόνια, χάνει τις εξουσίες του, ενώ υιοθετείται μεταβατικό Σύνταγμα και κοινοβούλιο με τη συμμετοχή των Μαοϊκών. Προκηρύσσονται εκλογές για τον Απρίλη του 2008. Στις εκλογές αυτές το ΚΚΝ-Μαοϊκό αναδεικνύεται πρώτο κόμμα και καταλαμβάνει το 37% των εδρών της Συντακτικής Συνέλευσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι η νίκη του κόμματος είναι σαρωτική στις πιο καταπιεσμένες και φτωχές περιφέρειες της χώρας, όπως στο Ταμάνγκ όπου κέρδισαν τις 24 από τις 27 έδρες ή στο Ταρουβάν όπου κέρδισαν τις 20 από τις 22, ενώ από τις 24 γυναίκες που εκλέχτηκαν συνολικά, οι 20 είναι μαοϊκές. Το κόμμα του Κογκρέσου και το Κ.Κ.Νεπάλ (Ενωμένο Μ-Λ) παίρνουν μαζί τις μισές έδρες από το πρώτο κόμμα. Το Κ.Κ.Ν.-Ενωμένο ΜΛ (αδερφό κόμμα του Κ.Κ.Ε.) θα’ λεγε κανείς ότι «πλήρωσε» την αρνητική στάση που επέδειξε στον ένοπλο αγώνα σε όλη την προηγούμενη περίοδο. Στην πρώτη συνεδρίαση της η Συνέλευση επικυρώνει και επίσημα την κατάργηση της μοναρχίας και την ανακήρυξη του Νεπάλ σε Ομοσπονδιακή Λαοκρατική Δημοκρατία3.
Η νέα κυβέρνηση η οποία προέκυψε αποτελεί επανάληψη της κυβέρνησης συνεργασίας του προηγούμενου χρόνου, αποτελείται από τους μαοϊκούς, την υπόλοιπη αριστερά και τη λεγόμενη «προοδευτική» ή δημοκρατική» αστική τάξη. Επικεφαλής της κυβέρνησης είναι ο ηγέτης του κόμματος των μαοϊκών, Πούσπα Καμάλ Νταχάλ, γνωστός σαν «Πρατσάντα» (ο «Τρομερός»).
Όπως θα δούμε στη συνέχεια η συνεργασία των Μαοϊκών με την αστική τάξη της χώρας τους δεν αποτελεί κάτι τυχαίο ή συγκυριακό. Αποτελεί, αντίθετα, κεντρικό στοιχείο της ανάλυσής τους. Αποτελεί στοιχείο της θεωρητικής τους προσέγγισης. Απ’ αυτό προκύπτουν και οι πιο μεγάλες ανησυχίες, κατά τη δική μας γνώμη, για την πορεία των επαναστατικών εξελίξεων στο Νεπάλ.
Με όλα αυτά ασχολούμαστε αναλυτικά στην συνέχεια.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την μπροσούρα στα Πολιτικά Κείμενα ή πατώντας εδώ
