Στις 13 Γενάρη το Τριμελές Εφετείο Λέσβου αποφάσισε ομόφωνα την απόσυρση των κατηγοριών πλημμεληματικού χαρακτήρα για την υπόθεση που έγινε γνωστή ως «υπόθεση Σάρα Μαρντίνι». Η Σάρα Μαρντίνι, Σύρια πρόσφυγας η ίδια και στη συνέχεια διασώστρια, έγινε ευρέως γνωστή μέσα από την ταινία«The Swimmers» στο Netflix που καταγράφει την ιστορία της . Συνολικά, 24 άνθρωποι, Έλληνες και ξένοι βρέθηκαν κατηγορούμενοι για κατασκοπεία, πλαστογραφία και παράνομη ακρόαση ραδιοσυχνοτήτων, στην ουσία επειδή προσέφεραν ανθρωπιστική βοήθεια σε πρόσφυγες στη Λέσβο, κατηγορίες που αποσύρθηκαν στις αρχές της χρονιάς. Την ίδια ώρα, οι 24 διασώστες εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο να κατηγορηθούν και να δικαστούν για κακουργήματα όπως λαθραία διακίνηση ανθρώπων, συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση και ξέπλυμα χρήματος. Αυτές οι κατηγορίες μπορούν να οδηγήσουν σε ποινές φυλάκισης έως και 25 ετών. Αν και δεν έχουν απαγγελθεί ακόμα κατηγορίες, το ενδεχόμενο να αντιμετωπίσουν στο μέλλον κάποια δίκη, παραμένει ανοιχτό.
Το «Ξ» μίλησε με τον Νάσο Καρακίτσο, επικεφαλής της ανθρωπιστικής οργάνωσης ERCI (Emergency Response Centre International) και έναν από τους 24 κατηγορούμενους εθελοντές διασώστες.
- Νάσο, μετά από την απόσυρση των πλημμεληματικών κατηγοριών, τι απομένει ακόμα εις βάρος των 24; Έχεις κάποια εκτίμηση γιατί «σέρνεται» η υπόθεση;
Μετά το τέλος της δίκης που αφορούσε τα πλημμελήματα (μετά από 5 χρόνια), αναμένουμε τον ορισμό της δίκης για τα κακουργήματα. Προς πληροφόρησή σας η ανάκριση έκλεισε μετά 5 χρόνια (χωρίς να έχει γίνει το παραμικρό ως προς την εξέλιξη της όλο αυτό το διάστημα) και ύστερα από πιέσεις των δικηγόρων μας, η δικογραφία διαβιβάστηκε στο συμβούλιο Εφετών, όπου και θα αποφανθεί, άγνωστο το πότε, αν και εφόσον θα στείλει την υπόθεση στο ακροατήριο (δηλαδή σε δίκη) ή λόγω έλλειψης στοιχείων θα απαλλάξει και θα αρχειοθετήσει την υπόθεση. Οι κατηγορίες που μας προσάπτουν είναι βαρύτατες και επισύρουν ποινές εκατοντάδων χρόνων κάθειρξης. Κατασκοπία, μυστικά του κράτους, εγκληματική οργάνωση, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και διευκόλυνση εισόδου είναι μονάχα κάποιες από τις κατηγορίες που μας βαραίνουν και απειλούν ουσιαστικά το μέλλον μας και τις ζωές μας.
Είναι πασιφανές πως η έλλειψη στοιχείων, η προχειρότητα και η βιασύνη των αρχών να «στοιχειοθετήσουν» κάτι ανύπαρκτο έχει οδηγήσει σε τέλμα και έχει προκαλέσει αμηχανία στους διώκτες μας. Από την άλλη βολεύει η παρούσα κατάσταση, έστω και χωρίς να υπάρχει δίκη ή καταδίκη, καθώς ο φόβος πλανάται και αποτελεί τροχοπέδη σε όσες και όσους επιθυμούν να προσφέρουν και να βοηθήσουν ανθρώπους σε ανάγκη
- Ποιους θα εξυπηρετούσε και γιατί μια πιθανή καταδίκη δική σου καθώς και των υπολοίπων 23 εθελοντών διασωστών προσφύγων;
Η στοχοποίηση και η ποινικοποίηση της αλληλεγγύης είναι ένα πολύ ισχυρό όπλο των εκάστοτε κυβερνήσεων και η επιθυμία τους είναι η συντήρηση του φόβου μέσα από δίκες παρωδίες, όπως της δικής μας. Σίγουρα μία καταδίκη μας θα επηρέαζε αρνητικά και θα γέμιζε με φόβο και ανησυχία όσους επιθυμούν να βοηθούν συνανθρώπους τους. Σίγουρα θα ήταν μία νίκη της ακροδεξιάς ρητορικής του μίσους και της μισαλλοδοξίας με αποτελέσματα οδυνηρά, γυρίζοντας την Ελλάδα και την Ευρώπη πολλά χρόνια πίσω.
- Θέλεις να μας πεις τι συμβαίνει σήμερα με τις διασώσεις προσφύγων στο Αιγαίο, συγκριτικά με την περίοδο που αποφάσισες να γίνεις ο ίδιος εθελοντής διασώστης προσφύγων, πίσω στο 2016;
Προσωπικά έχω εμπειρίες πολύ διαφορετικές από αυτές που ακούω και βλέπω να γίνονται σήμερα στο Αιγαίο. Είδα χιλιάδες ανθρώπους από όλον τον κόσμο να έρχονται για να βοηθήσουν και να προσφέρουν ότι μπορούν. Ήταν κάτι το πρωτόγνωρο και τόσο δυνατό που έδινε ελπίδα και σε γέμιζε σαν άνθρωπο. Είδα τις τότε Αρχές να συνεργάζονται με στόχο τη διάσωση ανθρώπων, και πραγματικά να προσπαθούν. Με όλα τα στραβά τους, τα κενά τους, τις ελλείψεις τους -και την πολλές φορές κωλυσιεργία τους- να συνεργάζονται με τις εθελοντικές ομάδες και οργανώσεις με κοινό σκοπό και στόχο, την διάσωση ανθρώπων που βρίσκονταν σε κίνδυνο. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις επιζητούσαν την βοήθεια και την εμπειρία των εθελοντών διασωστών.
Δυστυχώς σήμερα τα πράγματα είναι τόσο διαφορετικά και θλιβερά. Τα όσα ακούω και βλέπω μου προκαλούν βαθύτατη θλίψη και οργή. Στην καλύτερη περίπτωση, οι Αρχές σε ρόλο παρατηρητή όταν άνθρωποι πνίγονται στη θάλασσα. Οι επαναπροωθήσεις είναι πλέον πάγια τακτική και οδηγούν απεγνωσμένους ανθρώπους σε ακόμη πιο επικίνδυνες και με ρίσκο προσπάθειες να φτάσουν στην Ελλάδα και την Ευρώπη, με αποτέλεσμα να θρηνούμε χιλιάδες ανθρώπινες ζωές μέχρις σήμερα. Άνθρωποι να πνίγονται στα νερά του Αιγαίου, του Έβρου και της Μεσογείου είναι κάτι το οποίο δεν το χωράει ο νους μου. Δυστυχώς.
- Μπορεί κατά τη γνώμη σου να αλλάξει αυτή η κατάσταση και πως;
Όπως είναι ευρέως γνωστό, η πολιτική που ακολουθεί η Ελλάδα, αλλά και η Ε.Ε. είναι η πολιτική των παράνομων επαναπροωθήσεων, η καταπάτηση θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων καθώς επίσης η άρνηση -και σε πολλές περιπτώσεις- παρεμπόδιση της αλληλεγγύης και βοήθειας σε ανθρώπους που χρήζουν. Δυστυχώς οι εν λόγω πολιτικές και οι εφαρμογές τους έχουν άμεσο αντίκτυπο στις ζωές των ανθρώπων που αναζητούν άσυλο και μία καλύτερη ζωή. Αδιαφορώντας για τις ανθρώπινες ζωές, η εφαρμογή των πολιτικών αυτών αποσκοπούν στην αποτροπή, μέσω του φόβου, αναζήτησης ασύλου σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Όπως είναι φυσικό όποιος θέλει να βοηθήσει και να συνδράμει βρίσκεται απέναντι στις κυβερνήσεις οι οποίες ακολουθώντας το ίδιο μοτίβο, προωθούν και συντηρούν τον φόβο, ποινικοποιώντας την αλληλεγγύη, εφευρίσκοντας και νομοθετώντας με προφανή σκοπό την αποτροπή και παρεμπόδιση της.
Κατά τη γνώμη μου και δυστυχώς μέσα από την προσωπική μου εμπειρία, δεν είμαι τόσο αισιόδοξος ότι θα αλλάξει κάτι προς το καλύτερο, τουλάχιστον στο κοντινό μέλλον. Η Ευρώπη φαίνεται να αδιαφορεί και ουσιαστικά να κάνει τη δουλειά της, στρέφοντας το βλέμμα της και σφυρίζοντας αδιάφορα μπροστά στα εγκλήματα που συντελούν οι εκάστοτε κυβερνήσεις (παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επαναπροωθήσεις κ.α.).
