Προκήρυξη του «Ξ»
Πέμπτη 21/2, 6.00 μ.μ. στα Προπύλαια
Συγκέντρωση Διαμαρτυρίας και Πορεία προς τη Βουλή
Το 2019 οι περιβαλλοντικές απειλές στην Ελλάδα θα αυξηθούν κατακόρυφα. Μετά την έναρξη ερευνητικών εξορύξεων για πετρέλαιο στην Ήπειρο θα ακολουθήσουν οι ερευνητικές εξορύξεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Αιτωλοακαρνανία, στην ΒΔ Πελοπόννησο, σε ολόκληρο το Ιόνιο και στις υποθαλάσσιες περιοχές Νότια και Νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Μέχρι στιγμής το 1/3 της ηπειρωτικής και θαλάσσιας επικράτειας της χώρας έχει εκχωρηθεί σε πολυεθνικές εταιρείες εξόρυξης υδρογονανθράκων (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) με συμβάσεις διάρκειας πολλών δεκαετιών[1].
Κυβέρνηση, ΜΜΕ και πολλοί Δήμαρχοι και Νομάρχες προβάλλουν την εικόνα ότι μέσα από τις εξορύξεις Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου η Ελλάδα μπορεί να πλουτίσει και η ελληνική κοινωνία να βγει από την κρίση. Χώρες όπως η Νορβηγία και η Σαουδική Αραβία είναι η μία όψη του νομίσματος των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών. Η άλλη όψη είναι χώρες όπως η Νιγηρία, η Λιβύη και η Ανγκόλα οι κάτοικοι των οποίων ζουν μέσα στην φτώχεια ή τα Εμιράτα στα οποία δεν υπάρχει ούτε ίχνος δημοκρατίας.
Οι συνέπειες των εξορύξεων
Ποιες θα είναι οι συνέπειες από ένα ατύχημα σε κάποια εγκατάσταση άντλησης πετρελαίου; Ένας σεισμός ή κάποιο κενό στα μέτρα ασφάλειας, μπορούν να προκαλέσουν ατυχήματα με καταστροφικές συνέπειες για τις ζωές μας, τις καλλιέργειες και την κτηνοτροφία, τον τουρισμό, τα άγρια ζώα και φυτά κλπ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ατύχημα που προκλήθηκε το 2010 στον Κόλπο του Μεξικού, όταν σημειώθηκε έκρηξη στην πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου της BP «Deepwater Horizon». Για την BP το ατύχημα ήταν μια συνηθισμένη σχετικά οικονομική ζημιά. Για τις τοπικές οικονομίες που βασιζόταν στον τουρισμό, την αλιεία κλπ, αλλά και για τα θαλάσσια ζώα, τα πουλιά, την χλωρίδα της περιοχής κλπ η καταστροφή ήταν ανυπολόγιστη.
Καταστροφές δεν έχουμε όμως μόνο στην περίπτωση ατυχημάτων. Ήδη από την φάση των ερευνητικών εξορύξεων υπάρχει ρύπανση του αέρα, αποψίλωση δασών, ρύπανση υδάτινων πόρων, διαρροές κ.α. Ας φανταστούμε όλα αυτά να συμβαίνουν για παράδειγμα στην Ήπειρο, κοντά στα Ζαγοροχώρια, δίπλα στα αμπέλια της Ζίτσας, μέσα σε παρθένα βουνά και προστατευόμενες περιοχές Natura.
Στην Αλβανία οι εξορύξεις πετρελαίου έχουν αρχίσει εδώ και καιρό. Οι κάτοικοι που ζουν κοντά στις πετρελαιοπηγές όχι μόνο δεν πλούτισαν αλλά ζουν σε πολύ χειρότερες συνθήκες σε σχέση με το παρελθόν. Ο πρώην Δήμαρχος Ζαγορίου που επισκέφτηκε το Φιέρι (μια από τις πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές) περιέγραφε πρόσφατα στο VICE:
«Είδαμε μια πρωτόγονη κατάσταση. Εξαιτίας των εξορύξεων, το έδαφος στην περιοχή έχει υποστεί καθιζήσεις, ενώ υπάρχει έντονη δυσοσμία και συνεχής ηχορύπανση που συναντήσαμε σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το σημείο των πρώτων γεωτρήσεων. Ακόμη, έχει σημειωθεί ραγδαία μείωση των καλλιεργήσιμων εδαφών και εντοπίζεται αυξημένη θνησιμότητα ακόμη και σε νεαρές ηλικίες. Ένας γιατρός μάς είπε ότι στην περιοχή υπάρχουν αυξημένα ποσοστά θανάτων από λευχαιμία. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου, επισκεφτήκαμε κάποια σπίτια, όπου μετά από μια σεισμική δόνηση το πετρέλαιο είχε βγει στις αυλές.»[2]
Εξορύξεις σε ενεργά σεισμικά ρήγματα
Οι εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει αποδειχθεί ότι συχνά προκαλούν σεισμούς [3]. Γι’ αυτό οι σεισμολόγοι είναι πολύ ανήσυχοι για τις εξορύξεις που σχεδιάζονται στην Ελλάδα και μάλιστα σε περιοχές που είναι έτσι κι αλλιώς πολύ ενεργές σεισμικά, όπως η Ήπειρος και το Ιόνιο.
Πριν από περίπου δύο χρόνια, ο Α. Τσελέντης, διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών, καθηγητής σεισμολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών δήλωνε:
«Εδώ και ένα χρόνο, στην περιοχή της Οκλαχόμα, που είναι μία περιοχή ασεισμική, αρχίζανε να βγάζουν σχιστολιθικό αέριο … και είχαμε 5.7 R! Σε πάρα πολλές περιοχές που έχουμε αντλήσεις πετρελαίου, έχουμε σεισμούς. Εδώ τώρα που πάνε να βάλουν στο Ιόνιο, στη γειτονιά μας … για φανταστείτε αυτή η γεώτρηση να πέσει κοντά σε ένα μικρό ρηγματάκι. Δεν λέω μεγάλο, μικρό. Και να δώσει τριάρι, πολύ πιθανό. Θα την κόψει σαν καρότο… Για σκεφτείτε τη μόλυνση που θα έχουμε στην περιοχή…»
Ποιος θα κερδίσει από τις εξορύξεις;
Σε κάποιες από τις περιοχές που σχεδιάζονται εξορύξεις, ακόμη και παρά τα μεγάλα περιβαλλοντικά ρίσκα, πολλοί κάτοικοι θεωρούν ότι οι υδρογονάνθρακες μπορεί να αποτελέσουν κάποιου είδους οικονομική «ανάσα» . Ποιος όμως θα κερδίσει πραγματικά; Η μερίδα του λέοντος των κερδών από την άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου, θα πάει στις πολυεθνικές που θα αναλάβουν τις εξορύξεις. Ένα άλλο, ελάχιστο στην πραγματικότητα, μέρος των κερδών, θα «μείνει στη χώρα», αλλά θα το διαχειριστούν οι ντόπιοι διεφθαρμένοι πολιτικοί του συστήματος και θα πάει στις τσέπες των γνωστών οικογενειών που λυμαίνονται την οικονομία του τόπου.
Στις περισσότερες μεγάλες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες του πλανήτη, όπως π.χ. το Ιράν, το Ιράκ, η Λιβύη, η Νιγηρία κλπ τα τεράστια πλούτη από το πετρέλαιο, κάθε άλλο παρά χρησιμοποιήθηκαν για να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων, ή για να λύσουν τα προβλήματα της οικονομίας. Αντίθετα, το μόνο που κέρδισαν οι κάτοικοι αυτών των χωρών, ήταν η τεράστια υποβάθμιση του περιβάλλοντος στο οποίο ζούνε, η καταστροφή των παραδοσιακών οικονομικών τους δραστηριοτήτων αλλά και η ακραία καταστολή κάθε φορά που επιχείρησαν να αντισταθούν στις πολυεθνικές ενέργειας.
Μια γεύση καταστολής έχουν αρχίσει ήδη να παίρνουν οι επιτροπές κατοίκων και οι αγωνιστές στην Ήπειρο που κινητοποιούνται ενάντια στις εξορύξεις. Τραμπουκισμοί, απειλές και έρευνες στα σπίτια πραγματοποιούνται ήδη από την ασφάλεια και από τους μπράβους των εταιρειών.
Αγώνας για τη διάσωση του πλανήτη
Τα ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο δεν έχουν μόνο τοπικές επιπτώσεις. Η εξόρυξη και η χρήση τους, είναι ο βασικός παράγοντας επιβάρυνσης της ατμόσφαιρας με τα «αέρια του θερμοκηπίου», που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή. Οι συνέπειες της αλλαγής του κλίματος (λιώσιμο των πάγων, άνοδος της στάθμης της θάλασσας, ακραία καιρικά φαινόμενα, ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών, κ.α.) απειλούν τη ζωή σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Πρόσφατα ο ΟΗΕ προειδοποίησε πως αν μέσα στα επόμενα 12 χρόνια δεν ληφθούν μέτρα για να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό, οι επόμενες γενιές δεν θα έχουν καμία πιθανότητα να αντιστρέψουν την παγκόσμια υπερθέρμανση και να σώσουν τη ζωή (τουλάχιστον όπως την ξέρουμε σήμερα) στον πλανήτη.
Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό οι Ελληνικές κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων υπογράφουν συμβόλαια άντλησης υδρογονανθράκων που ισοδυναμούν τελικά με συμβόλαια αργού θανάτου.
Μήπως δεν υπάρχουν εναλλακτικές; Αν κοιτάξουμε στη «γειτονιά» μας, θα δούμε ότι στο Μαρόκο λειτουργεί από το 2016 το μεγαλύτερο εργοστάσιο ηλιακής ενέργειας στον κόσμο, ενώ η χώρα έχει ως στόχο να παράγει το 42% των συνολικών της ενεργειακών αναγκών από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2020! Πιο μακριά, στην Ινδία, μια εταιρεία έχει αρχίσει να παράγει μια ανεμογεννήτρια μικρού μεγέθους, η οποία μπορεί να εγκατασταθεί στην οροφή ενός σπιτιού και να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες ενός μέσου νοικοκυριού, με κόστος γύρω στα 600 ευρώ! Πιο κοντά μας, στην Ευρώπη, η Γερμανία έχει αρχίσει να αντικαθιστά σταδιακά τα τρένα diesel με τρένα που θα κινούνται με υδρογόνο, του οποίου το μόνο απόβλητο είναι το νερό!
Εναλλακτικές στα ορυκτά καύσιμα υπάρχουν και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν άμεσα σε μαζική και παγκόσμια κλίμακα – πράγμα που θα έριχνε και τις τιμές τους. Το εμπόδιο για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου, του μόνου που θα μπορούσε να σώσει τον πλανήτη, είναι το πολιτικό σύστημα που κυριαρχεί. Ένα σύστημα που βάζει τα κέρδη πάνω από τη ζωή σε ολόκληρη τη γη. Ο αγώνας ενάντια στις εξορύξεις πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν είναι μόνο αγώνας ενάντια στην καταστροφή παρθένων δασών, θαλάσσιων οικοσυστημάτων και τοπικών οικονομιών. Είναι αγώνας για τη ζωή στον πλανήτη.
