H έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) που βγήκε στη δημοσιότητα, επιβεβαιώνει ότι η ευρωπαϊκή υπηρεσία συνόρων FRONTEX γνώριζε και συγκάλυπτε τις παράνομες επαναπροωθήσεις (pushbacks) προσφύγων στα ελληνικά σύνορα.
Πρόκειται για μια εξονυχιστική έρευνα η οποία είχε εκδοθεί από τον περασμένο Μάρτη και παρέμεινε καταχωνιασμένη στα συρτάρια του Διοικητικού Συμβουλίου της FRONTEX μέχρι πρόσφατα. Είναι, επίσης, αυτές οι καταγγελίες που οδήγησαν στην παραίτηση του πρώην επικεφαλής της FRONTEX, Φ. Λετζέρι.
Η συγκάλυψη των επαναπροωθήσεων
Στην έκθεση αναφέρεται ότι υπήρχαν περιστατικά παράνομων επαναπροωθήσεων από τις ελληνικές αρχές, αλλά η FRONTEX έκανε κυριολεκτικά τα στραβά μάτια. Ταυτόχρονα αποκαλύπτεται πως οι Έλληνες συνοριοφύλακες εγκαταλείπουν μεσοπέλαγα τους πρόσφυγες που βρίσκονται σε φουσκωτές βάρκες προκειμένου να μην φτάσουν ποτέ στη χώρα και να αιτηθούν άσυλο.
Συγκεκριμένα η έκθεση της OLAF αναφέρει ότι η FRONTEX :
- Απέκρυπτε συστηματικά παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
- Διέκοψε τον εναέριο έλεγχο προκειμένου να μην καταγράφονται οι παραβιάσεις αυτές
- Συγχρηματοδότησε κάποιες ελληνικές μονάδες που πραγματοποίησαν επαναπροωθήσεις
- Έδωσε ψευδείς πληροφορίες στους φορείς που είναι υπεύθυνοι για την εποπτεία του οργανισμού
Ταυτόχρονα αποκαλύπτεται πως κάθε φορά που ένα στέλεχος της FRONTEX επεδίωκε να αναφέρει με επίσημο τρόπο περιστατικά παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι ελληνικές αρχές έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους προκειμένου αυτά να μην καταγράφονται. Στην έκθεση γίνεται σαφής αναφορά στις διαρκείς πιέσεις αλλά και απειλές που ασκούσε η ελληνική πλευρά προς αξιωματικούς της FRONTEX ώστε να μην καταγράφονται τα περιστατικά.
Καταρρέει το αφήγημα του Μηταράκη
Η έκθεση αυτή βγήκε την ίδια ώρα που τόσο ο υπουργός Μετανάστευσης, Ν. Μηταράκης, όσο και η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνολικά, από τη μια δήλωναν ότι οι αναφορές περί παράνομων επαναπροωθήσεων προσφύγων ήταν απλά fake news και από την άλλη προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι η σκληρή αντιμεταναστευτική πολιτική που εφαρμόζουν είναι αποτελεσματική.
Ο ίδιος ο Μηταράκης σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, ανέφερε ότι:
«(αυτή η πολιτική) έχει ελαχιστοποιήσει, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, σχεδόν στο μηδέν τις απώλειες ανθρώπινων ζωών στο Αιγαίο».
Πρόκειται για ωμά ψέματα και αυτό το επιβεβαιώνει όχι μόνο η έρευνα που αποκαλύπτει τις πιο σκληρές μεθόδους που ακολούθησε η κυβέρνηση για να αποκόψει τις προσφυγικές ροές στην χώρα, αλλά και τα ίδια τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, η αναλογία των προσφύγων που χάνουν τη ζωή τους στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της Ελλάδας σε σχέση με τις αφίξεις έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά μόνο:
- Το 2015 υπήρχε ένας νεκρός πρόσφυγας ανά 1.072 αφίξεις.
- Το 2017 υπήρχε ένας νεκρός ανά 504 αφίξεις.
- Το 2020 ένας νεκρός ανά 190 αφίξεις.
- Το 2021 ένας νεκρός ανά 175 αφίξεις.
- Για το πρώτο 6μηνο του 2022, έχουμε έναν νεκρό ανά 149 αφίξεις.
Με άλλα λόγια η κατάσταση χειροτερεύει! Οι αριθμοί από μόνοι τους δείχνουν όχι μόνο ότι καταρρέει το αφήγημα του Μηταράκη περί «σχεδόν μηδενικών απωλειών ανθρώπινων ζωών», αλλά πως η κυβέρνησή του είναι μία από τους βασικούς υπεύθυνους που το Αιγαίο και η Μεσόγειος έχουν μετατραπεί σε υγρούς τάφους.
Τα πρόσφατα ναυάγια σε Λέσβο και Κύθηρα που συνολικά κόστισαν τη ζωή σε 35 πρόσφυγες, επαληθεύουν την παραπάνω τραγική στατιστική και τον εγκληματικό χαρακτήρα των πολιτικών που εφαρμόζει τα τελευταία 3 χρόνια η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Το δρομολόγιο του θανάτου
Πίσω από την στάση της κυβέρνησης, που τελευταία προσπαθεί να παρουσιαστεί σαν ευαίσθητη στα θέματα των προσφύγων, προκύπτουν δυο συμπεράσματα.
Από τη μια πλευρά οι θαλάσσιες διασώσεις έχουν αυξηθεί τον τελευταίο καιρό, όχι γιατί ξαφνικά ευαισθητοποιήθηκαν για τις ζωές των προσφύγων, αλλά γιατί αναγκάζονται, στην ουσία, να το κάνουν κάτω από την πίεση που έχει δημιουργηθεί και από τη στιγμή που ο εντοπισμός των προσφύγων γίνεται στα θαλάσσια ύδατα της χώρας.
Από την άλλη, η αύξηση των ναυαγίων και των νεκρών είναι αποτέλεσμα και των συστηματικών επαναπροωθήσεων. Η πρακτική των επαναπροωθήσεων έχει αναγκάσει τους διακινητές αφενός να κάνουν τα δρομολόγια εν μέσω θαλασσοταραχής προκειμένου να μειώσουν τις πιθανότητες να γίνουν ορατοί και αφετέρου να κάνουν πιο μεγάλα δρομολόγια με τελικό προορισμό την Ιταλία, τα οποία είναι πολύ πιο δύσκολα και περισσότερο θανατηφόρα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι έχει σημειωθεί αύξηση αφίξεων στα Κύθηρα – το τελευταίο διάστημα η διαδρομή έχει γίνει πιο «δημοφιλής», σε μια προσπάθεια των προσφύγων και των διακινητών να αποφύγουν τις επαναπροωθήσεις.
Ακόμα όμως και στην περίπτωση των διασώσεων αυτών, εντοπίζεται η «ανεπάρκεια» του Λιμενικού σώματος. Το γεγονός ότι στο ναυάγιο των Κυθήρων επί 3 μέρες επέπλεαν πτώματα προσφύγων σε συνδυασμό με την έλλειψη φουσκωτών και υλικοτεχνικού εξοπλισμού, βαραίνει την κυβέρνηση Μητσοτάκη και κανέναν άλλο. Και αυτό βέβαια έχει να κάνει με την έμφαση που έχει δώσει η κυβέρνηση στις επαναπροωθήσεις, εκπαιδεύοντας αποκλειστικά το Λιμενικό Σώμα για τέτοιες επεμβάσεις, υποβαθμίζοντας παράλληλα την εκπαίδευση του ίδιου σώματος στο να διασώσει πρόσφυγες που θαλασσοπνίγονται.
Εγκλήματα κατά των προσφύγων και από τις δυο πλευρές
Την ίδια στιγμή που διαδραματίζονται όλα τα παραπάνω, οι εικόνες με τους 92 γυμνούς πρόσφυγες που εντοπίστηκαν στις Φέρες Έβρου, με τις τουρκικές αρχές να τους μεταφέρουν στην ανατολική όχθη του ποταμού προκειμένου να διασχίσουν τον Έβρο και να περάσουν σε ελληνικό έδαφος, αναδεικνύουν πως τα εγκλήματα κατά των προσφύγων βαραίνουν ασφαλώς και την τουρκική κυβέρνηση.
Στην ουσία πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία όπου οι βίαιες πρακτικές κατά των προσφύγων της μιας πλευράς ωθούν στην εφαρμογή αντιπροσφυγικών πολιτικών της άλλης, και αντίστροφα. Και οι δυο πλευρές μαζί τροφοδοτούν τον εθνικισμό και την ξενοφοβία αφήνοντας χώρο στις δυνάμεις της Ακροδεξιάς να χύνουν το ρατσιστικό τους δηλητήριο.
Να συνεχίσουμε τον αγώνα
Κάτω από αυτές τις συνθήκες και με τα νέα δεδομένα που έχουν αποκαλυφθεί, οι εργαζόμενοι, η νεολαία, το αντιρατσιστικό κίνημα και οι δυνάμεις της ανατρεπτικής Αριστεράς σε Ελλάδα, Τουρκία αλλά και σε όλη την Ευρώπη μαζί με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, οφείλουν να δώσουν τη μάχη προκειμένου να σταματήσουμε να θρηνούμε νεκρούς πρόσφυγες στην Μεσόγειο.
Χρειάζεται να παλέψουμε για:
- Να σταματήσουν οριστικά οι επαναπροωθήσεις.
- Την επαναφορά των διασωστικών ομάδων του Λιμενικού, ενισχύοντάς τις τόσο σε επίπεδο εκπαίδευσης, όσο και σε υλικοτεχνικό εξοπλισμό.
- Tην κατάργηση της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, με βάση την οποία η Τουρκία κρατά τους πρόσφυγες έναντι πληρωμών από την ΕΕ, κάτω από εντελώς απάνθρωπες συνθήκες.
- Την διασφάλιση των διεθνώς κατοχυρωμένων δικαιωμάτων των προσφύγων, που σημαίνει ασφαλή διέλευση καθώς και το δικαίωμα τους να καταθέτουν αιτήματα ασύλου στα σύνορα των χωρών της ΕΕ.
- Την αναλογική κατανομή των προσφύγων στις χώρες της ΕΕ με βάση τον πληθυσμό και το ΑΕΠ της κάθε χώρας.
