Άρθρο της Σύνταξης από το νέο τεύχος του «Ξ», 487, 14 – 28 Φλεβάρη
Η 8η Μάρτη, παγκόσμια μέρα της γυναίκας, πλησιάζει, και σε όλο τον κόσμο γίνονται προετοιμασίες για τις κινητοποιήσεις που θα οργανωθούν.
Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται μια νέα ριζοσπαστικοποίηση των γυναικών σε παγκόσμια κλίμακα, με δεκάδες αγώνες που έχουν βγάλει εκατομμύρια γυναίκες στους δρόμους.
Από τις κινητοποιήσεις στην Πολωνία και την Αργεντινή για το δικαίωμα στην έκτρωση, μέχρι τις γυναίκες του Ιράν που παλεύουν ενάντια στην καταπίεση της «μαντήλας».
Από το κίνημα «καμία λιγότερη» που ξέσπασε το 2015 στην Λ. Αμερική ενάντια στις δολοφονίες γυναικών μέχρι την νίκη στο δημοψήφισμα στην Ιρλανδία πέρσι για τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων.
Από τις κινητοποιήσεις ενάντια στο νομοσχέδιο στην Τουρκία που αθώωνε τους βιαστές ανήλικων κοριτσιών αν παντρευόταν το θύμα, μέχρι τις τεράστιες γυναικείες διαδηλώσεις ενάντια στον Τράμπ στις ΗΠΑ το 2017 – τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις από την δεκαετία του 1960 και την εποχή του κινήματος ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ.
Από την φεμινιστική απεργία των 5 εκατομμυρίων στις 8 Μάρτη του’ 18 στην Ισπανία, μέχρι τις απεργίες στα McDonald’s και την Google ενάντια στην σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας.
Και από την «ανθρώπινη αλυσίδα» 620χλμ που δημιούργησαν γυναίκες στην Ινδία μέχρι την πρόσφατη νίκη του απεργιακού αγώνα των εργατριών στο Δήμο της Γλασκώβης στη Σκωτία για ίσες αμοιβές ανδρών και γυναικών.
***
Οι παραπάνω αγώνες έχουν ένα κοινό: την συνειδητοποίηση ότι στην «νέα εποχή» της προόδου και της ανάπτυξης που μας παρουσιάζουν, οι γυναίκες εξακολουθούν να καταπιέζονται λόγω του φύλου τους. Και ταυτόχρονα την συνειδητοποίηση ότι ο μόνος τρόπος για να κερδηθούν τα γυναικεία δικαιώματα είναι μέσω της μαζικής, μαχητικής δράσης.
Μπορεί σε κάθε χώρα τα προβλήματα να είναι διαφορετικά. Στις χώρες της Αφρικής και της Ασίας, η γυναικεία καταπίεση είναι φυσικά πολύ πιο σκληρή, με τις γυναίκες να αντιμετωπίζονται συνήθως ως κτήμα πρώτα του πατέρα και έπειτα του άντρα τους, χωρίς κανενός είδους δικαιώματα, ενώ ανάλογα με τη χώρα έχουν να αντιμετωπίσουν πρακτικές όπως ο ακρωτηριασμός των γεννητικών τους οργάνων ή επιθέσεις με βιτριόλι. Αλλά και στον «δυτικό κόσμο» οι γυναίκες είναι θύματα βιασμών, σεξουαλικής παρενόχλησης, ενδοοικογενειακής βίας και διακρίσεων.
Στις ΗΠΑ, το ένα τρίτο των γυναικών που χάνουν τη ζωή τους, σκοτώνονται από το σύζυγο, τον σύντροφο ή τον πρώην τους, ενώ στη Βρετανία δύο γυναίκες χάνουν κάθε εβδομάδα τη ζωή τους από το χέρι του πρώην ή νυν συντρόφου τους.
Στην ΕΕ κάθε χρόνο 3.500 γυναίκες πεθαίνουν λόγω ενδοοικογενειακής βίας και 62 εκατομμύρια γυναίκες, δηλαδή 1 στις 3 γυναίκες ηλικίας 15 και άνω, έχει υπάρξει θύμα σωματικής ή και σεξουαλικής βίας.
Στην Ελλάδα, διαπράττονται 5.000 βιασμοί τον χρόνο. Μόνο 150-200 πιστοποιούνται και ακολουθούν το νομικό δρόμο, ενώ ακόμα λιγότεροι είναι οι δράστες που τελικά καταδικάζονται!
Η βία κατά των γυναικών, η αμφισβήτηση του δικαιώματος να ελέγχουμε οι ίδιες τα σώματα μας, η αγανάκτηση για τον φόβο που συχνά είναι καθημερινό στοιχείο της ζωής μιας γυναίκας, είναι μερικοί από τους βασικούς λόγους για το ξέσπασμα των μαζικών γυναικείων κινημάτων.
***
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα στοιχεία για την ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι συγκλονιστικά:
- Ο συνολικός πλούτος που «χάνεται» σε παγκόσμιο επίπεδο αν υπολογίσουμε την ανισότητα στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών κατά τη διάρκεια μιας ζωής αγγίζει τα 160 τρις (!) δολάρια με βάση στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας!
- Με τον σημερινό ρυθμό μείωσης των ανισοτήτων, θα χρειαστούν 202 χρόνια (!) για να εξισωθούν οι αμοιβές ανδρών και γυναικών (σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ)
- Στην Ελλάδα, οι γυναίκες αμείβονται κατά μέσο όρο 12,5% χαμηλότερα από τους άντρες!
- Όλα αυτά χωρίς να υπολογίσουμε τις δουλειές του σπιτιού οι οποίες δεν αμείβονται. Στις ΗΠΑ όπου έγινε αυτός ο υπολογισμός (εργασία + οικιακή εργασία) έδειξε ότι μια γυναίκα εργάζεται 98 ώρες τη βδομάδα!
Οι γυναίκες κάνουν ως επί το πλείστον τις πιο κακοπληρωμένες δουλειές, πληρώνονται συχνά λιγότερο από τους άντρες συναδέλφους τους για ίση εργασία, είναι πιο εύκολα θύματα της ανεργίας, αναγκάζονται να δουλέψουν part-time λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, και καταλαμβάνουν ελάχιστες θέσεις στα υψηλά κλιμάκια.
Αυτή είναι λοιπόν η ισότητα που υποτίθεται έχει κατακτηθεί;
***
Στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί μαζικό γυναικείο κίνημα όπως σε άλλες χώρες. Ωστόσο γίνονται κάποια σημαντικά προχωρήματα. Υπάρχει αυξανόμενη ριζοσπαστικοποίηση ανάμεσα στις νέες γυναίκες και όσον αφορά τα ζητήματα της γυναικείας καταπίεσης και χειραφέτησης αλλά και όσον αφορά κινήματα όπως το αντιφασιστικό, το περιβαλλοντικό και τον αγώνα για μια άλλη κοινωνία συνολικά.
Kάτω από την πίεση του κλίματος ότι «κάτι πρέπει να γίνει» για τα δικαιώματα των γυναικών και τα παραδείγματα των κινημάτων άλλων χωρών η ΑΔΕΔΥ κάλεσε φέτος 3ωρη στάση εργασίας για την παγκόσμια μέρα της γυναίκας στις 8 Μάρτη. Είναι η πρώτη φορά που καλείται απεργιακή κινητοποίηση στην Ελλάδα για θέματα ισότητας, και παρότι μια 3ωρη στάση είναι εξαιρετικά ανεπαρκής απέναντι στο μέγεθος του προβλήματος, είναι μια πρώτή σημαντική παρακαταθήκη.
Την ίδια στιγμή πρέπει να πούμε ότι η συνδικαλιστική γραφειοκρατία στη χώρα μας, μας έχει συνηθίσει να καλεί κινητοποιήσεις «τουφεκιές στον αέρα», χωρίς να τις συνοδεύει με αιχμηρές διεκδικήσεις, χωρίς να προσπαθεί να κινητοποιεί πραγματικά τις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους για να συμμετέχουν και να τις οργανώσει στη βάση της κοινωνίας, χωρίς να τις εντάσσει σε ένα συνολικό πρόγραμμα δράσης που να μπορεί να οδηγήσει σε νίκες.
Το καθήκον για την οργάνωση των κινητοποιήσεων της 8ης Μάρτη πέφτει για άλλη μια φορά στις πλάτες της βάσης της κοινωνίας, στις αγωνίστριες και τους αγωνιστές, στις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους, στα μαχητικά σωματεία, στις φεμινιστικές κινήσεις και τις οργανώσεις της επαναστατικής Αριστεράς.
Φυσικά ο αγώνας ενάντια στη βία, τους βιασμούς, το σεξισμό, τα ίσα δικαιώματα δεν δίνεται μια φορά το χρόνο. Είναι μια μάχη που πρέπει να δίνεται καθημερινά. Η μάχη αυτή για να είναι αποτελεσματική, πρέπει να είναι ταυτόχρονα κομμάτι του αγώνα ενάντια στο σύστημα που γεννά τη βία και την καταπίεση των γυναικών. Θα πρέπει να είναι αγώνας ενάντια στον καπιταλισμό –ένα σύστημα που βασίζεται στην ανισότητα, στην εκμετάλλευση και τους ανταγωνισμούς– για το χτίσιμο μια κοινωνίας με πραγματική ισότητα, δικαιοσύνη και αλληλεγγύη!
