Όλα όσα, χθες και σήμερα, διαδραματίζονται στη Συρία, με τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και τα εκατομμύρια εκτοπισμένους, τις καταστροφές στις υποδομές , τη φτώχεια και την εξαθλίωση, τους Άσαντ του χθες και τους Ισλαμιστές (τζιχαντιστές) του σήμερα, είναι το κόστος που πληρώνει ο συριακός λαός για τα πολιτικά εγκλήματα του παρελθόντος!Για το γεγονός ότι το εργατικό και λαϊκό κίνημα δεν μπόρεσε να χτίσει ένα μαζικό επαναστατικό κόμμα το οποίο θα αξιοποιούσε τις επαναστατικές ευκαιρίες που του παρουσιάστηκαν τόσο στο μακρινό παρελθόν όσο και πρόσφατα (στην Αραβική Άνοιξη του 2011) για να πάρει την εξουσία και να εγκαθιδρύσει ένα γνήσιο σοσιαλιστικό σύστημα (που καμία σχέση δεν θα είχε με την μονοκομματική δικτατορία της ΕΣΣΔ).
Αυτό είναι το έγκλημα για το οποίο ηθικός αυτουργός και δράστης, αυτός που εμπόδισε το εργατικό και λαϊκό κίνημα να πάρει την εξουσία, ο μεγάλος απών από την Αραβική Άνοιξη αλλά και από τις πρόσφατες δραματικές εξελίξεις, είναι ο Σταλινισμός, με εκτελεστικό του όργανο το Κομμουνιστικό Κόμμα Συρίας (ΚΚΣ)! Αυτό μας διδάσκει η ιστορία του, στην οποία και θα αναφερθούμε.
Η δημιουργία του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1924
Το Κομμουνιστικό Κόμμα ιδρύθηκε το 1924, σαν ενιαίο κομμουνιστικό κόμμα Λιβάνου-Συρίας. Τότε, Λίβανος και Συρία αποτελούσαν ενιαίο κράτος κάτω από γαλλική κυριαρχία, μέχρι το 1943 οπότε και σχηματίστηκαν δύο ανεξάρτητα κράτη, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα – η Συρία και ο Λίβανος. Μετά τον διαχωρισμό των δύο κρατών έχουμε δύο ξεχωριστά κομμουνιστικά κόμματα, Συρίας και Λιβάνου.
Ένας Λιβανέζος κομμουνιστής, ο Φουαντ αλ Σαμάλι, θα είναι αυτός που θα μετατρέψει τις ομάδες διανοουμένων που κινούνταν προς τον κομμουνισμό, σε κομμουνιστική οργάνωση με ρίζες στην εργατική τάξη και τα πληβειακά στρώματα. Είναι αυτός που οργανώνει το Συνδικάτο Καπνεργατών και μαζί με άλλα σωματεία οργανώνουν το 1925 την Ανώτατη Επιτροπή Συνδικάτων.
Η εξέγερση ενάντια στους Γάλλους αποικιοκράτες το 1925, θα βρει το νεαρό κόμμα αδύναμο να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο και να καθοδηγήσει την εξέγερση. Ωστόσο την υποστηρίζει και γι’ αυτό οι Γάλλοι ιμπεριαλιστές το θέτουν εκτός νόμου. Το 1926 ολόκληρη η ηγεσία του κόμματος θα συλληφθεί από τους Γάλλους. Θα ξαναρχίσουν τη δράση τους στην παρανομία το 1928 όταν θα αποφυλακιστούν, με το Σαμάλι να εκλέγεται γενικός γραμματέας.
Η οικονομική κρίση που απλώνεται μετά το κραχ του 1929 θα αγριέψει τους αγώνες. Την περίοδο 1930-33 στις τάξεις του κόμματος εντάσσονται πολλοί νέοι αγωνιστές. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς θα κληθούν στη Μόσχα για «μετεκπαίδευση». Η σταλινική αντεπανάσταση που είχε επικρατήσει στην ΕΣΣΔ ήθελε κόμματα φερέφωνα της πολιτικής της και ηγεσίες απόλυτα πιστές στις οδηγίες της Μόσχας.
Σταλινοποίηση
Το ξεκίνημα της σταλινοποίησης του ΚΚ Συρίας θα γίνει, όπως και στα ανά τον κόσμο ΚΚ, με βρόμικο τρόπο. Ένα από τα «νέα στελέχη», ο Χάλεντ Μπακντάς, υπό τις οδηγίες της Μόσχας, θα καθαιρέσει τον Σαμάλι, τον άνθρωπο που είχε χτίσει το κόμμα, με στημένες κατηγορίες… ότι συνεργάζεται με την αστυνομία (περίπτωση Πλουμπίδη στην Ελλάδα και όχι μόνο)! Ο Σαμάλι θα διαγραφεί από το κόμμα!
Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και τη συντριβή του ΚΚ Γερμανίας το 1933, ο Στάλιν και η Κομιντέρν (Κομμουνιστική Διεθνής) που στο μεταξύ είχε μετατραπεί σε φερέφωνό του, εγκαταλείπουν τη σεχταριστική πολιτική του «σοσιαλφασισμού» και υιοθετούν την πολιτική των Λαϊκών Μετώπων. Έχουμε έτσι τη Θεωρία των Σταδίων, με πρώτο σταθμό την «αστικοδημοκρατική» αλλαγή και την «αναγκαία» πλέον, σύμφωνα με τη νέα θεωρία, συμμαχία με την «εθνική» αστική τάξη!!!
Είναι ενδιαφέρον, ότι το ΚΚΕ επανεξετάζει με κριτικό μάτι πολλά από αυτά που συμβαίνανε εκείνη την εποχή στην Κομιντέρν και τη Σοβιετική Ένωση. Έτσι, όπως σωστά γράφει ο Ριζοσπάστης 2/12/23 και αναπαράγει η Κατιούσα, 10.12.2023:
«Η αποσύνδεση του εθνικού από το ταξικό, η πρόταξη αστικών (έστω και “δημοκρατικών-προοδευτικών) στόχων …και η αναζήτηση συμμαχιών σε αστικές δυνάμεις ( έστω και “δημοκρατικές” – ”προοδευτικές”) οδηγούσε αναπόφευκτα στη στοίχιση πίσω από τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις των αντιπάλων αστικών τάξεων κάθε εθνότητας».
Παρόν στο 7ο Συνέδριο της Κομιντέρν (9/8/1935), το οποίο νομιμοποίησε τη θεωρία του Λαϊκού Μετώπου, βρίσκουμε τον «σύντροφο» Μπακντάς ο οποίος τοποθετείται λέγοντας:
«…συμφωνούμε πλήρως με αυτό το πρόγραμμα και υποσχόμαστε να αγωνιστούμε με σταλινική θέληση για να υλοποιήσουμε και να δείξουμε στο λαό μας, στα δεκάδες εκατομμύρια Αράβων εργατών, το μόνο δρόμο για τη σωτηρία, το δρόμο της κινέζικης επανάστασης…
»Ο σύντροφος Στάλιν μιλώντας για την εμπειρία της κινέζικης επανάσταση, έχει καθορίσει το γενικό νόμο της ανάπτυξης της επανάστασης στις αποικίες. Έχει ορίσει ότι αυτή η επανάσταση θα περάσει από δύο προκαταρκτικές φάσεις: η πρώτη είναι η φάση του αγώνα για την οργάνωση ενάντια στον εξωτερικό εχθρό, τον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό και η δεύτερη, η φάση που βασίζεται στην αγροτική επανάσταση». (Οι υπογραμμίσεις δικές μας).
Η πραγματικότητα είναι πως η κινέζικη επανάσταση του 1925-7 είχε ήδη συντριβεί από τον Τσάγκ Κάι Σεκ, εκπρόσωπο της «εθνικής αστικής τάξης» της Κίνας, τον οποίο ο Στάλιν θεωρούσε πιστό σύμμαχο. Ο Στάλιν και μαζί του η ηγεσία της Κομιντέρν δεν είχαν βγάλει κανένα συμπέρασμα από την ήττα της κινεζικής επανάστασης (δείτε Λ. Τρότσκι, «Η Τρίτη Διεθνής μετά τον Λένιν»). Αντίθετα, ήθελαν η τραγική εμπειρία της Κίνας να αποτελέσει οδηγό για τους κομμουνιστές των αποικιών.
«Ο τελικός μας σκοπός είναι η νίκη του κομμουνισμού» λέει ο Μπακντάς παπαγαλίζοντας τη σταλινική επιχειρηματολογία. «Όμως για να φτάσουμε στην υψηλότερη φάση του άμεσου αγώνα για το σοσιαλισμό, πρέπει επιτυχώς να περάσουμε από άλλες φάσεις. Σήμερα, στις αραβικές χώρες, πρέπει να αναπτύξουμε την πρώτη φάση για την οποία έκανε λόγο ο σ. Στάλιν, τη φάση του αγώνα ενάντια στο διεθνή ιμπεριαλισμό ο οποίος είναι ο κύριος εχθρός, ο πιο δόλιος, ο πιο απεχθής εχθρός των αραβικών λαών» (οι υπογραμμίσεις δικές μας)
Για να ξεκαθαρίσει παρακάτω στην ομιλία του:
«Σε αυτή τη βάση, στη Συρία, για παράδειγμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα συμφωνίας ή συμμαχίας ανάμεσα στα διάφορα εθνικορεφορμιστικά μικροαστικά κόμματα και την Κούτλα Ουστάνια (Εθνικό Μπλόκ), το κόμμα της μεγαλοαστικής τάξης και των φιλελευθέρων μεγαλοκτηματιών...
»Ομοίως, έχουμε διαπράξει κάποια σοβαρά λάθη, τα οποία θα πρέπει να μας χρησιμεύσουν ως διδάγματα για το μέλλον. Κάποτε πιστεύαμε ότι η αστική τάξη έχει περάσει οριστικά στο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο και ότι έχει αποκαλυφθεί ποια πραγματικά είναι στις μάζες. Αυτό είναι σοβαρό λάθος». (οι υπογραμμίσεις δικές μας)
Και να καταλήξει:
«Η Συρία και όλες οι αραβικές χώρες έχουν μπροστά τους μια επανάσταση αστικοδημοκρατικού χαρακτήρα…»
Η άνοδος του Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία
Όπως έχουμε προαναφέρει, Συρία και Λίβανος βρίσκονταν κάτω από τον γαλλικό ιμπεριαλισμό. Οι κομμουνιστές διεξήγαν σκληρό αντιαποικιακό αγώνα ενάντια στους Γάλλους, όπως επίσης και οι εθνικιστές και άλλοι. Οι κομμουνιστές βρίσκονταν μπροστάρηδες σ’ αυτό τον αιματηρό αγώνα, πράγμα που επιβεβαιώνει και ο εθνικιστής με μαρξιστικές αναφορές, ιδρυτής το 1942 του Μπααθισμού, Μισέλ Αφλάκ, ο οποίος από το 1932 δούλεψε πολύ στενά με τους κομμουνιστές. Ο Αφλάκ, πολλά χρόνια αργότερα είπε σε μία συνέντευξη:
«Σε όλη εκείνη την περίοδο θαύμαζα τη σκληρότητα της πάλης των κομμουνιστών κατά των Γάλλων. Θαύμαζα το πόσο σκληροτράχηλοι ήταν οι νέοι του ΚΚ. Μετά το 1936 και την ανάληψη της εξουσίας στη Γαλλία από την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου του Λέον Μπλουμ, απογοητεύτηκα και ένιωσα προδομένος».
Γιατί ένιωσε προδομένος;
Οι κομμουνιστές του Λιβάνου και της Συρίας πίστευαν στην υποστήριξη του αγώνα τους από το ΚΚ Γαλλίας, το οποίο συμμετείχε στο Λαϊκό Μέτωπο με τους Σοσιαλιστές και στήριζε την κυβέρνηση του («σοσιαλιστή») Λ. Μπλουμ.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην ομιλία του στο 7ο Συνέδριο της ΚΔ (πριν την άνοδο του Λαϊκού Μετώπου στην κυβέρνηση της Γαλλίας) ο Μπακντάς,
«Επίσης συμφωνούμε πλήρως …αναφορικά με την βοήθεια που οι σύντροφοί μας στη μητροπολιτική Γαλλία πρέπει να δώσουν σε μας τους νέους κομμουνιστές των αποικιών.
»Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να τονίσω την υποστήριξη που εμείς οι Άραβες κομμουνιστές έχουμε λάβει από το μεγάλο αδελφό κόμμα της Γαλλίας. Χαιρετίζουμε και ευχαριστούμε τους συντρόφους μας και όλο το επαναστατικό γαλλικό προλεταριάτο, για την επαναστατική αλληλεγγύη που έχουν δείξει προς το αραβικό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα γενικά και προς το κομμουνιστικό κίνημα ιδιαίτερα.
»Ελπίζουμε ότι οι Γάλλοι σύντροφοι μας θα βελτιώσουν το έργο του τμήματος τους για τις αποικίες και ότι οι σύντροφοι μας στις άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των Γάλλων συντρόφων μας».
Αυτά λέγονταν το 1935… Οι αυταπάτες αποκαλύφθηκαν το 1936 με την άνοδο της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου στην εξουσία (με πρωθυπουργό τον Λεόν Μπλουμ) με την υποστήριξη του ΚΚ Γαλλίας.
Ο κόσμος στον Λίβανο και τη Συρία θεώρησε, σε πρώτη φάση, μεγάλη ευκαιρία ότι η Αριστερά βρισκόταν στην κυβέρνηση της Γαλλίας. Αλλά πολύ σύντομα θα απογοητευτεί οικτρά, καθώς το Λαϊκό Μέτωπο θα βάλει, πάνω απ’ όλα, τα συμφέροντα της γαλλικής άρχουσας τάξης και του γαλλικού ιμπεριαλισμού.
Η πρώτη Γαλλο-συριακή συνθήκη που υπογράφτηκε τον Σεπτέμβρη του 1936 ήταν μια κοροϊδία του Λαϊκού Μετώπου μιας και υποσχόταν τερματισμό της γαλλικής Εντολής αλλά… με τη Γαλλία να διατηρεί τον έλεγχο στα στρατιωτικά, οικονομικά και πολιτικά θέματα καθώς και στην εξωτερική πολιτική.
Η αστική τάξη στη Γαλλία όμως, δεν ανέχεται ούτε καν ψευτοπαραχωρήσεις στις αποικίες και κατηγορεί την κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου για «προδοσία». Οπότε το Λαϊκό Μέτωπο αρχίζει να αμφισβητεί κι αυτές τις αμφιλεγόμενες παραχωρήσεις που είχε κάνει.
Ξέσπασαν διαδηλώσεις από τις λαϊκές μάζες στη Συρία και τον Λίβανο που ζητούσαν αγανακτισμένες να αποχωρήσουν άμεσα τα γαλλικά στρατεύματα από τη χώρα!!
Το ΚΚ Γαλλίας όμως εγκλωβισμένο στη λογική της υπεράσπισης του Λαϊκού Μετώπου δεν κάνει απολύτως τίποτα για να υπερασπιστεί το εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στη Συρία.
Από την άλλη, η ηγεσία του ΚΚ Συρίας-Λιβάνου (ΚΚ Σ-Λ), στο πλαίσιο της Κομιντέρν, όφειλε να υπερασπίζεται την πολιτική της γαλλικής κυβέρνησης την οποία στήριζαν οι σύντροφοί τους και η Μόσχα και γι’ αυτό καλούν τον λαό να μην πιέζει για περισσότερες παραχωρήσεις!!
Η νόμιμη πλέον εφημερίδα του ΚΚΣ-Λ «Φωνή του Λαού», στο πρώτο τεύχος της, στο πρωτοσέλιδο της, καλεί τον λαό να υποστηρίξει το Λαϊκό Μέτωπο και την κυβέρνηση της Γαλλίας, γιατί η Γαλλία ήταν πλέον η «Δημοκρατική Γαλλία».
Με αυτά και μ’ αυτά από μπροστάρηδες οι Κομμουνιστές στον αντιαποικιακό αγώνα μετατράπηκαν σε φρένο με αποτέλεσμα τα εθνικιστικά κόμματα να πάρουν το πάνω χέρι την περίοδο του γαλλικού Λαϊκού Μετώπου.
Το 1939, όταν η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου έπεσε, το ΚΚ προσπάθησε να κερδίσει το χαμένο έδαφος πλειοδοτώντας σε αντιγαλλικό μένος – αλλά το ΚΚ είχε πλέον μπει στη παρανομία ενώ πολλά μέλη και στελέχη του είχαν αποχωρήσει απογοητευμένα.
Ανεξαρτησία
Το 1946 οι Γάλλοι αναγκάζονται να αποχωρήσουν από τη Συρία και τον Λίβανο. Η εργατική τάξη την περίοδο 1940-46 συνεχίζει να οργανώνεται στα ΚΚ Συρίας και Λιβάνου παρόλο που υπακούοντας στη γραμμή του Στάλιν είχαν επιβάλει αναστολή σε κάθε απεργία και αγώνα από τη στιγμή που οι σύμμαχοι της Σοβιετικής Ένωσης στον β’ παγκόσμιο πόλεμο είχαν καταλάβει την Συρία και τον Λίβανο. Το 1945 βρίσκει το ΚΚ Λιβάνου με 20.000 μέλη και αυτό της Συρίας με 15.000, από 10.000 που είχαν αθροιστικά τέσσερα χρόνια προηγουμένως.
Ωστόσο αξίζει να δούμε με ποιες απόψεις πορεύονται την εν λόγω περίοδο. Τα ΚΚ, που απλά ακολουθούν τις εντολές της Μόσχας, πέρα από τη γραμμή της «εθνικής ενότητας» που έχουν υιοθετήσει από το 7ο Συνέδριο της ΚΔ (το τελευταίο πριν την διαλύσει ο Στάλιν το 1943) αποδέχονται και το «ειρηνικό πέρασμα στον σοσιαλισμό» – στόχο βέβαια που τον έχουν παραπέμψει στις καλένδες όπως θα δούμε παρακάτω. Έτσι, απορρίπτουν τη μαρξιστική-λενινιστική θέση για τη συντριβή του αστικού κράτους!!
Ο Χάλεντ Μακντάς, ΓΓ του ΚΚ Συρίας, υπήρξε επί δεκαετίες μακράν ο σημαντικότερος σταλινικός ηγέτης στη Μέση Ανατολή. Το 1944 σε μια ομιλία του για τη γενική πολιτική των Αράβων κομμουνιστών δήλωνε:
«Είναι προφανές ότι το πρόβλημα της εθνικής απελευθέρωσης είναι πρόβλημα του έθνους σαν σύνολο (…) Η εθνική απελευθέρωση είναι προς το συμφέρον [και] των εθνικών γαιοκτημόνων, είναι προς το συμφέρον τόσο των μικρών όσο και των μεγάλων εμπόρων».
Έχοντας εγκαταλείψει κάθε ίχνος ταξικής ανάλυσης, αποκαλύπτει χωρίς ίχνος ντροπής ότι:
«Όποιος διαβάσει το Εθνικό Πρόγραμμά μας, το πρόγραμμα που υιοθετήθηκε από το συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Συρίας και Λιβάνου, θα διαπιστώσει ότι δεν αναφέρεται στο σοσιαλισμό. Δεν υπάρχει ούτε μία φράση ή αίτημα με σοσιαλιστικό χρώμα.»
Και παρακάτω καθησυχάζει τους γαιοκτήμονες:
«Δεν απαιτούμε…τη δήμευση των περιουσιών και των γαιών τους …Το μόνο που ζητάμε ως αντάλλαγμα… είναι ο οίκτος για τον φελάχο, να βγει από τη φτώχεια και τον αναλφαβητισμό….Αυτά είναι τα οικονομικά μας, ή αν μπορείτε να πείτε έτσι, τα κοινωνικά μας αιτήματα. Είναι δημοκρατικά και πολύ μετριοπαθή. (!!!)
»Το μόνο που απαιτούμε…είναι η εισαγωγή ορισμένων δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων για τις οποίες όλοι μιλούν και όλοι συμφωνούν ότι είναι απαραίτητες. Το αίτημα μας δεν είναι ούτε θα είναι και δεν περιλαμβάνεται στο πρόγραμμά μας, η δήμευση του εθνικού κεφαλαίου και των εργοστασίων…. Το μόνο που απαιτούμε είναι η βελτίωση της τύχης των εργατών…μιας δημοκρατικής εργατικής νομοθεσίας στη βάση της δικαιοσύνης και της εθνικής αλληλεγγύης.» (Από τη μπροσούρα “Λευτεριά στη Παλαιστίνη” εκδ. Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο υπογρ. δική μαςσελ. 140-42)
Αυτές οι απόψεις οδήγησαν το ΚΚ Συρίας στο να γίνει ουρά του κόμματος Μπάαθ του Χαφέζ αλ Άσαντ (πατέρα του πρόσφατα ανατραπέντος Μπασάρ αλ Άσσαντ). Το ΚΚΣ, το 1972 εντάχθηκε στο «Εθνικό Μέτωπο» και συμμετείχε στη διακυβέρνηση των Άσσαντ, με μοναδικό διάλειμμα την περίοδο 1981-86!
Ο τραγικός επίλογος
Ένα άλλο μεγάλο «λάθος» στην πορεία του ΚΚΣ ήταν η θέση που πήρε για την Παλαιστίνη. Από το 1947 ακολουθώντας πιστά τη γραμμή του Στάλιν, εγκαταλείπουν τη θέση για ενιαίο σοσιαλιστικό Παλαιστινιακό κράτος. Εγκαταλείπουν επίσης την καταγγελία, του Σιωνισμού σαν αποικιοκρατικού –θέση της Κομμουνιστικής Διεθνούς επί Λένιν– για να υιοθετήσουν την θέση του ΟΗΕ υπέρ της δημιουργίας του κράτους του Ισραήλ σε βάρος των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων. Όπως είναι γνωστό η θέση αυτή οδήγησε στη «Νάγκπα», το 1948, επιβραβεύοντας τον Σιωνισμό και ανοίγοντας το δρόμο για τον πρώτο Αραβοΐσραηλινό πόλεμο. Είναι δε γνωστό ότι τους Σιωνιστές την περίοδο αυτή τους προμήθευε όπλα η «Λαϊκή Δημοκρατία» της Τσεχοσλοβακίας, με την έγκριση του Στάλιν!
Το ΚΚΣ έχοντας εγκαταλείψει την σοσιαλιστική προοπτική, όχι μόνο για τη Συρία αλλά για όλη την περιοχή, σε μια εποχή (μετά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο) γεμάτη με επαναστάσεις στη Μέση Ανατολή και όλο τον αποικιακό κόσμο, απέτυχε να προσφέρει εναλλακτική διέξοδο στις εργατικές και λαϊκές μάζες. Ενσωματώθηκε σε ένα βάρβαρο καταπιεστικό καθεστώς το οποίο αργά ή γρήγορα ήταν καταδικασμένο να καταρρεύσει.
Στην Αραβική Άνοιξη του 2011, το ΚΚΣ ήταν ολοκληρωτικά απών, στηρίζοντας τον Άσαντ, για τον υποτιθέμενο αντιιμπεριαλιστικό του ρόλο (ενάντια στις ΗΠΑ και την ΕΕ).
Η χρεοκοπία της (σταλινικής) Αριστεράς στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, άφησε ανοικτό ένα τεράστιο κενό στο οποίο μπορέσανε οι δυνάμεις του Ισλαμικού Φονταμενταλισμού να διεισδύσουν, από τη δεκαετία του 1980 και μετά, και να αιματοκυλίσουν μια σειρά χώρες (Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Υεμένη, κλπ).
Το καθεστώς του Άσαντ, με την στήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, μπόρεσε να επιβιώσει για ένα διάστημα, σε αντίθεση με τα καθεστώτα του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ και του Καντάφι στη Λιβύη. Όχι όμως για πολύ. Στις 8 Δεκέμβρη 2024 το καθεστώς του κόμματος Μπααθ, υπό την ηγεσία του Άσαντ κατάρρευσε με πάταγο κάτω από την επίθεση των ισλαμιστών.
Ο Άσαντ απολαμβάνει τα πλούτη του στη Ρωσία. Όμως ο Συριακός λαός πλήρωσε με 580 χιλιάδες νεκρούς και 13 εκατομμύρια πρόσφυγες (περίπου ο μισός πληθυσμός) στο εξωτερικό και το εσωτερικό, με απερίγραπτη φτώχεια και καταστολή, τον εμφύλιο από το 2011 μέχρι σήμερα. Η πρόσφατη ανατροπή του Άσαντ από τους Ισλαμιστές δεν έχει τίποτα θετικό να προσφέρει στον συριακό λαό όπως αναλύουμε σε άλλα άρθρα μας.
Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να φέρει ούτε ειρήνη ούτε σταθερότητα, πολύ περισσότερο ευημερία, στον συριακό και τους άλλους λαούς της περιοχής (και, βέβαια, πάνω απ’ όλα στους Παλαιστίνιους). Μόνο η σύνδεση της πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό, για εθνική αυτοδιάθεση, δημοκρατία και ελευθερία, με την πάλη για το σοσιαλισμό μπορεί να δώσει ελπίδα και προοπτική στους λαούς της περιοχής.
