Του Ρολάνδου Παύλου
«Οχι στο θάνατο, ναι στη ζωή», «Οχι στο σύννεφο, ναι στον ήλιο», «Οχι στον καρκίνο». Με αυτά τα συνθήματα 2.500 κάτοικοι του Μαντουδίου και της γύρω περιοχής, αλλά και κάτοικοι που ήρθαν από το Αλιβέρι, ενώθηκαν για να διαδηλώσουν την αντίθεση τους στην προοπτική κατασκευής ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας λιθάνθρακα μόλις 2 χιλιόμετρα από την κατοικημένη περιοχή του Μαντουδίου.
Παρόμοια, 15.000 κάτοικοι διαδήλωσαν στην Καβάλα και χιλιάδες άλλοι απέκλεισαν τη γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου, ενάντια στα σχέδια για λιθανθρακικές μονάδες στην περιοχή τους.
Στο Μαντούδι, όταν οι κάτοικοι αντιλήφθηκαν τα σχέδια που προωθούσε η κυβέρνηση για κατασκευή του σταθμού από την ιδιωτική εταιρία ΤΕΡΝΑ δημιούργησαν το Σύλλογο «Πολιτισμός και Περιβάλλον για το Δήμο Κηρέως», αναλάβανε εκστρατεία ενημέρωσης στην περιοχή, οργάνωσαν εκδηλώσεις, διαγωνισμό αφίσας και γραμματόσημου και προχώρησαν σε ενστάσεις ενάντια στην απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και διαβήματα σε κόμματα, πολιτικούς, στη βουλή, ακόμα και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εξηγώντας τις καταστροφικές συνέπειες που θα έχει το εγχείρημα.
Τεράστια ρύπανση
Σύμφωνα με τον Σύλλογο, η μονάδα θα απελευθερώνει κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα 2,4 εκ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα (διπλάσια ποσότητα από ότι θα εξέπεμπε αντίστοιχη μονάδα φυσικού αερίου), 2.170 τόνους οξείδια του αζώτου, 2.610 τόνους διοξείδιο του θείου (με συνέπεια, καταστροφική όξινη βροχή), 556 τόνους αιρούμενα σωματίδια, 1.5 εκ. τόνους υγρά απόβλητα (κυρίως νερό για ψύξη που θα πέφτει στη θάλασσα με θερμοκρασία 50 – 60oC). Πέρα από αυτά θα εκπέμπει 67 διαφορετικές καρκινογόνες και τοξικές ουσίες (όπως υδράργυρος, αρσενικό, βηρύλλιο, χρώμιο, μαγγάνιο, νικέλιο), που είναι υπεύθυνες για σοβαρά καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα και εγκεφαλικές βλάβες σε έμβρυα και βρέφη που θηλάζουν.
Επίσης, θα εκπέμπονται 2 τόνοι ουράνιο και 6 τόνοι θόριο, καθιστώντας τη μονάδα (σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Ενεργείας των ΗΠΑ) 100 φορές πιο ραδιενεργή από εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας της ίδιας ισχύος.
Η μονάδα θα χρειαστεί επίσης 3.000 στρέμματα για εναπόθεση 200.000 τόνων τέφρας κάθε χρόνο.
Οι συνέπειες για την ευρύτερη περιοχή είναι όπως καταλαβαίνει εύκολα κανείς βαρύτατες. Η γεωργία, η κτηνοτροφία, ο τουρισμός και πάνω από όλα η υγεία των κατοίκων και η ισορροπία του περιβάλλοντος δεν θα ’ναι ποτέ ξανά τα ίδια.
Επιστροφή στο λιθάνθρακα
Η μονάδα που σχεδιάζεται στο Μαντούδι δεν είναι βέβαια η μόνη του είδους. Οι αιτήσεις για αδειοδότηση σταθμών λιθάνθρακα άρχισαν να υποβάλλονται στη ΡΑΕ από τις αρχές του 2007.
Η Endesa Ελλάς (Μυτιληναίος) ήδη πήρεθετική γνωμοδότηση για μονάδα 600 MW στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας.
Η ιταλική Edison έχει υποβάλει αίτηση για μονάδα 600 MW στον Αστακό της Αιτωλοακαρνανίας.
Ακολούθησε η ΔΕΗ με δύο αιτήσεις που εκκρεμούν για μονάδες στο Αλιβέρι Ευβοίας (700-800 MW) σε συνεργασία με τη ΑΓΕΤ Ηρακλής και στη Λάρυμνα σε συνεργασία με τη ΛΑΡΚΟ, ενώ σε συνεργασία με τη γερμανική RWE σχεδιάζει δύο ακόμα, με πιθανότερες τοποθεσίες τον Αλμυρό και τη Νέα Καρβάλη Καβάλας, συνολικής ισχύος 1600 MW.
Ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Π. Αθανασόπουλος, προσπαθεί να είναι καθησυχαστικός. Οι νέες μονάδες, λέει, «θα ενσωματώνουν την πλέον σύγχρονη περιβαλλοντική τεχνολογία, με δυνατότητες δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα». Πρόκειται για συνειδητή παραπλάνηση. Γιατί αυτή η τεχνολογία, εκτός από το τεράστιο κόστος της, δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί πουθενά, καθώς οι έρευνες ακόμα συνεχίζονται!!! Επιπλέον, η δημιουργία ταμιευτήρων CO2 είναι επισφαλής εξαιτίας της υψηλής σεισμικότητας της Ελλάδας.
Τέλος, οι μονάδες λιθάνθρακα κατασκευάζονται με βάση τα ακριβή χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου λιθάνθρακα, π.χ. της Κίνας. Αν η εταιρία αποφασίσει να αλλάξει προμηθευτή, η ρύπανση του περιβάλλοντος πολλαπλασιάζεται.
Γιατί, λοιπόν η κυβέρνηση, η διοίκηση της ΔΕΗ και οι μεγαλοκαρχαρίες ιδιώτες στρέφονται σε μια καύσιμη ύλη βγαλμένη από τις σελίδες μυθιστορημάτων του Καρόλου Ντίκενς;
Η απάντηση βρίσκεται στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας στη χώρα.
Απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας
Η λειτουργία μιας μονοπωλιακής κρατικής ΔΕΗ εξυπηρέτησε για δεκαετίες τους Έλληνες βιομηχάνους που αγόραζαν με προνομιακά χαμηλά τιμολόγια ρεύμα, αυξάνοντας έτσι τα κέρδη τους. Παράλληλα, η κρατική ΔΕΗ δημιούργησε την υποδομή του συστήματος μεταφοράς του ρεύματος που τώρα έρχονται να εκμεταλλευτούν χωρίς επιβάρυνση οι μεγαλοκαρχαρίες του ιδιωτικού τομέα.
Από τα τέλη της δεκαετίας του 90, άρχισε ωστόσο μια προσπάθεια συρρίκνωσης της ΔΕΗ και ανοίγματος του πεδίου της παραγωγής ενέργειας στους μεγαλοεπιχειρηματίες. Με απανωτές νομοθετικές ρυθμίσεις, το 1999, το 2003 και το 2005, οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ «εναρμόνισαν» το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας με την ΕΕ. Εξισώσανε, δηλαδή, τη ΔΕΗ με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις όσο αφορά την ηλεκτροπαραγωγή, αφήνοντας όμως στη ΔΕΗ το κόστος της μεταφοράς της ενέργειας.
Η ενίσχυση των ιδιωτών ανταγωνιστών της ΔΕΗ ΑΕ κορυφώθηκε την τελευταία διετία με τη σύναψη Συμβάσεων μεταξύ κράτους και ιδιωτών επενδυτών που διασφαλίζουν τους ιδιωτικούς ομίλους για 12 χρόνια (!!!), ενώ η χονδρική τιμή (Οριακή Τιμή Συστήματος) αγοράς από τη ΔΕΗ του ρεύματος που παράγουν οι ιδιώτες αυξήθηκε κατά 73% στο πρώτο 7μηνο του 2006.
Ταυτόχρονα, η ΔΕΗ μπήκε από τις αρχές της δεκαετίας του 90 σε τροχιά ιδιωτικοποίησης και συρρίκνωσης, με περικοπή στις επενδύσεις ηλεκτροπαραγωγής και δικτύων και μείωσης του προσωπικού. Σε σχέση με το 1993, η μείωση του αριθμού των εργαζομένων στη ΔΕΗ ξεπερνά το 28%, ενώ ο Πρόεδρος της ΔΕΗ ΑΕ δηλώνει ότι 7.000 σημερινοί υπάλληλοι αποτελούν πλεονάζον προσωπικό.
Παράλληλα, η κυβέρνηση στο διάστημα Μαρτίου 2004 μέχρι Απρίλη 2007 μοίρασε στους ιδιώτες ανταγωνιστές της ΔΕΗ επιδοτήσεις ύψους 442,2 εκ. €.
Η σκανδαλώδης πριμοδότηση των ιδιωτών δεν έχει τέλος. Το παράδειγμα της Αλουμίνιον της Ελλάδος (πρώην ΠΕΣΙΝΕ) είναι χαρακτηριστικό. Σύμφωνα με πρόσφατη δικαστική απόφαση, παρατάθηκε η αποικιοκρατική σύμβαση του 1960 σύμφωνα με την οποία η εταιρία αγοράζει ρεύμα από τη ΔΕΗ σε τιμή 45-50 €/MWh, ενώ η ΡΑΕ της επέτρεψε να παράγει ρεύμα σε δική της μονάδα (ισχύος 330 MW) που η ΔΕΗ θα αγοράζει στην Οριακή Τιμή Συστήματος (70-80 €/ΜWh). Αυτό σημαίνει πως η ΔΕΗ θα ζημιώνει κάθε χρόνο 80-90 εκατ. €!
Όμως, ακόμα περισσότερα λεφτά πληρώνει η ΔΕΗ σε διάφορους μεσάζοντες που εισάγουν ηλεκτρική ενέργεια από το εξωτερικό και τη μεταπουλούν στη ΔΕΗ σε τιμή μέχρι και 200€/MW.
Με όλα αυτά, είναι φυσικό να δείχνουν «επενδυτικό ενδιαφέρον» οι ντόπιοι και Ευρωπαίοι μεγαλοεπιχειρηματίες. Η ΤΕΡΝΑ, για παράδειγμα, παρουσίασε το 2007 αύξηση κερδών 93% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ενώ το 1/3 του κεφαλαίου της προέρχεται από κρατική επιδότηση, το 1/3 από μακροχρόνιο τραπεζικό δανεισμό και μεγάλο μέρος του υπολοίπου από ποντάρισμα των τζογαδόρων του χρηματιστηρίου τον περασμένο Νοέμβρη.
Επομένως, η πρεμούρα των ντόπιων επιχειρηματιών για τις επενδύσεις στην ηλεκτροπαραγωγή και η εισβολή των ξένων κολοσσών οφείλεται στις εγγυήσεις της κυβέρνησης για μεγάλα κέρδη.
Στον αντίποδα, η ΔΕΗ βρίσκεται όλο και πιο χρεωμένη. Ο πρόεδρος της εξήγησε ότι γι’ αυτό φταίει η αύξηση των τιμών των καυσίμων και ζήτησε από την κυβέρνηση αύξηση των τιμολογίων κατά 21,7%, αλλά η κυβέρνηση έδωσε …μόνο (!) 18%.
Κυβέρνηση και βιομήχανοι αδιαφορούν για τη ρύπανση
«Η Ελλάδα θα είναι συνεπέστατη στις υποχρεώσεις της, που απορρέουν από το πρωτόκολλο του Κιότο και τις δεσμευτικές αποφάσεις της ΕΕ», δήλωσε στις 14/3/08 ο Κ. Καραμανλής επιστρέφοντας από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, που συζήτησε και τις κλιματικές αλλαγές.
Στο ίδιο μήκος κύματος ο πρόεδρος της ΔΕΗ και όλοι οι επιχειρηματίες στο χώρο της ηλεκτροπαραγωγής προσπαθούν να πείσουν για την αγάπη τους για το περιβάλλον.
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;
Στις αρχές Μάρτη η αρμόδια για τις κλιματικές αλλαγές επιτροπή του ΟΗΕ διαπίστωνε ότι η Ελλάδα δεν συμμορφώνεται προς τις υποχρεώσεις της, δεν διαθέτει αξιόπιστο σύστημα παρακολούθησης των εκπομπών και καταγραφής των ρύπων, έχει τα πιο ενεργοβόρα και ρυπογόνα κτίρια στην Ευρώπη και ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καλύπτουν μόλις το 3,3% του ενεργειακού μας δυναμικού. Γι’ αυτούς τους λόγους, είναι αυτή τη στιγμή η μοναδική χώρα από τις 141 που έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο του Κιότο που παραπέμφθηκε από την Επιτροπή Συμμόρφωσης του ΟΗΕ. Η οριστική απόφαση της Επιτροπής του ΟΗΕ θα ληφθεί στις 16-17 Απριλίου κι αν η Ελλάδα δεν παρουσιάσει άμεσα τεκμηριωμένες θέσεις προσαρμογής θα βρεθεί εκτός συστήματος του Πρωτοκόλλου του Κιότο!
Έτσι, στην πραγματικότητα, οι εκπομπές ρύπων της χώρας προβλέπεται να αυξηθούν αντί να μειωθούν τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εθνικού Αστεροσκοπείου και του YΠEXΩΔE το 2010 οι συνολικές εθνικές εκπομπές ρύπων θα έχουν αυξηθεί κατά 39,2%, ενώ το 2020 το ποσοστό αυτό θα φτάσει 57,6% σε σχέση με το 1990. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι προβλεπόμενες αυξήσεις είναι 47,6% και 67,8% για τα έτη 2010 και 2020 αντίστοιχα, σε σχέση με το 1990.
Και βέβαια, οι ελληνικές εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής ευθύνονται για το 52,8% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη χώρα και αυξήθηκαν κατά 33% στο διάστημα 1990-2004.
Με τη λειτουργία των πέντε σχεδιαζόμενων μονάδων λιθάνθρακα, το διάστημα 2013 – 2020, θα απελευθερωθούν 26 εκατομμύρια τόνοι ρύπων. Το ετήσιο κόστος για τη χώρα μας, για την εξαγορά των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 θα ξεπεράσει το 1 δισ. €!
Συμφέρει ο λιθάνθρακας;
Ο πρόεδρος της ΔΕΗ υποστηρίζει την χρήση λιθάνθρακα, επιχειρηματολογώντας ότι για τα επόμενα 25 χρόνια, ο λιθάνθρακας θα έχει τις χαμηλότερες τιμές απ’ όλες τις πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένου του κόστους εξαγοράς των ρύπων.
Πως το γνωρίζει όμως αυτό, όταν η τιμή του λιθάνθρακα υπόκειται σε μεγάλες διακυμάνσεις; Όταν σοβαροί αναλυτές αδυνατούν να κάνουν προβλέψεις, καθώς η τιμή επηρεάζεται από πολιτικές συγκυρίες, αλλά και από …την κακοκαιρία, που πρόσφατα εμπόδισε τις εξαγωγές από την Κίνα και το Βιετνάμ. Στους τελευταίους 12 μήνες, η τιμή του λιθάνθρακα έχει υπερδιπλασιαστεί (από 60 € όταν άρχισαν να υποβάλλονται οι αιτήσεις των ιδιωτών για άδειες σταθμών λιθάνθρακα τώρα έφτασε τις 134 € ο τόνος). Αυτοί οι ρυθμοί αύξησης είναι ψηλότεροι κι από αυτούς της τιμής του πετρελαίου!
Αλλά και η τιμή εξαγοράς εκπομπών CO2, που σήμερα βρίσκεται στα 25€ τον τόνο, προβλέπεται να εκτιναχθεί στα 39€ τον τόνο μετά το 2013. Επιπρόσθετα, η Ε.Ε. προτίθεται να επιβάλει επιπλέον φόρο διοξειδίου του άνθρακα για κάθε τόνο αερίου που παράγεται στην ηλεκτροπαραγωγή.
Το δε κόστος κατασκευής των λιθανθρακικών μονάδων είναι υπερδιπλάσιο (1.300€/kW) σε σχέση με αυτό μιας αντίστοιχης μονάδας του φυσικού αερίου (600 €/kW).
Ιδιαίτερα οι μονάδες που θα προσπαθήσουν να εφαρμόσουν τεχνολογία «καθαρού άνθρακα» θα δαπανούν το 30% της παραγωγής ρεύματος για τις ανάγκες του ίδιου του σταθμού, ενώ η σύγχρονη αντιρρυπαντική τεχνολογία είναι πανάκριβη.
Δεν είναι τυχαίο επομένως που όχι μόνο η RWE, αλλά και ολόκληρες χώρες εγκαταλείπουν τον λιθάνθρακα ως ασύμφορο. Η Γερμανία θα κλείσει όλα τα ανθρακωρυχεία ως το 2018 και η Βρετανία τους ανθρακικούς σταθμούς ως το 2016.
Τέλος, στα ψυχρά οικονομικά μεγέθη θα πρέπει να προστεθεί το κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Στην Κίνα, που διαθέτει στην αγορά το 45% του λιθάνθρακα και από την οποία κυρίως θα προμηθεύονται απ’ ότι φαίνεται την πρώτη τους ύλη οι ελληνικές μονάδες, μόνο πέρσι σκοτώθηκαν στις στοές των ορυχείων 3.786 εργάτες.
Πώς θα καλυφτούν οι ενεργειακές ανάγκες;
Ο πρόεδρος της ΔΕΗ στηρίζει την επιχειρηματολογία του υπέρ των νέων μονάδων στην πρόβλεψη αύξησης της ζήτησης ενέργειας στην Ελλάδα από 62,5 TWh το 2007 σε 80 ΤWh το 2020, στο οποίο προσθέτει άλλα 8 ΤWh για …εξαγωγή! Για να καλύψουμε αυτή τη ζήτηση ενέργειας, θα πρέπει, λέει, να έχουμε συνολική εγκατεστημένη ισχύ ηλεκτροπαραγωγής 18.500 MW το 2020 σε σχέση με την τωρινή 12.500 MW.
Αυτή η πρόβλεψη σημαίνει εγκατάλειψη του στόχου εξοικονόμησης ενέργειας που ανέλαβε η χώρα στην ΕΕ. Από την άλλη, αν εγκαταλείψει ο πρόεδρος της ΔΕΗ τις φιλοδοξίες για εξαγωγές σημαίνει πως χρειάζονται 2.000 MW λιγότερα. Με άλλα λόγια, περισσότερες από τις μισές από τις σχεδιαζόμενες μονάδες λιθάνθρακα δεν θα χρειαζόταν να εγκατασταθούν.
Στην πραγματικότητα, η εγκατάσταση νέων μονάδων δεν στηρίζεται σε κάποιο “εθνικό” στρατηγικό σχέδιο. Το μόνο κριτήριο είναι το μέγιστο ευκαιριακό κέρδος των βιομηχάνων ενέργειας.
Αν, για παράδειγμα, πιστεύαμε τον εθνικό στόχο για αύξηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) κατά 2.000 MW μέχρι το 2010, αυτό θα σήμαινε πως δεν χρειάζεται ούτε μια νέα μονάδα λιθάνθρακα!
Όμως, το ελληνικό κράτος δεν έκανε απολύτως τίποτα για να προωθήσει αυτό το στόχο. Την ίδια στιγμή που παγκόσμια, η συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή βρίσκεται περίπου στο 15%, στην Ελλάδα το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται στο 3,3%!
Την ίδια ώρα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας κρατάει σε εκκρεμότητα αιτήσεις για παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ συνολικής ισχύος 3.600 MW.
Φυσικά, η στροφή των βιομηχάνων προς τις ΑΠΕ περιλαμβάνει σκανδαλώδεις παραχωρήσεις από το κράτος (μεγάλες επιδοτήσεις, εμπόριο αδειών κλπ), σχεδιασμό αιολικών πάρκων σε δασικές εκτάσεις ή κοντά σε οικισμούς (τα μεγάλα αιολικά πάρκα δημιουργούν ηλεκτρομαγνητικό πεδίο ανάλογο των κεραιών κινητής τηλεφωνίας). Ωστόσο, αν εγκατασταθούν με τις κατάλληλες προφυλάξεις και προδιαγραφές οι ΑΠΕ παραμένουν η πιο ασφαλής μορφή ενέργειας.
Ο αγώνας ενάντια στις σχεδιαζόμενες μονάδες λιθάνθρακα είναι αγώνας για πιο ασφαλή ενέργεια.
Οι επιτροπές κατοίκων που έχουν δημιουργηθεί, αλλά και ολόκληρο το κίνημα θα πρέπει να υιοθετήσουν ένα πρόγραμμα μετάβασης σε μια ηλεκτροπαραγωγή χωρίς πετρέλαιο, λιγνίτη ή λιθάνθρακα.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα σήμαινε:
– Κατάργηση όλων των σχεδίων για μονάδες λιθάνθρακα
– Διακοπή όλων των κρατικών επιδοτήσεων και χαριστικών συμβάσεων προς τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς
– Μαζικές επενδύσεις της ΔΕΗ σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
– Άμεση αντικατάσταση των μονάδων πετρελαίου, λιθάνθρακα και λιγνίτη με ΑΠΕ, κι όπου αυτό δεν είναι άμεσα δυνατό με φυσικό αέριο
– Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, ιδιαίτερα στη βαριά βιομηχανία, με βαριές ποινές στους παραβάτες
– Βαριές ποινές και κλείσιμο των ρυπογόνων βιομηχανιών
– Φτηνό οικιακό ρεύμα και σημαντική επιδότηση οικιακών συστημάτων εναλλακτικής ενέργειας
– Σχεδιασμός κτιρίων και μεταφορικών μέσων με περιβαλλοντικά και ενεργειακά κριτήρια
– Κάλυψη των χαμένων θέσεων της ΔΕΗ με μόνιμο προσωπικό, έλεγχος της διοίκησης από τους ίδιους τους εργαζόμενους και σχεδιασμός της ενεργειακής πολιτικής με συμμετοχή εκπροσώπων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και συνδικαλιστικών φορέων
Συντονισμός του αγώνα
Οι κάτοικοι των περιοχών που απειλούνται με τον εφιάλτη του λιθάνθρακα έχουν ήδη αποδείξει πως βρίσκονται σε αγωνιστική ετοιμότητα για να υπερασπιστούν την υγεία τους. Ήδη, οι τοπικές επιτροπές έχουν δημιουργήσει ένα πανελλαδικό συντονιστικό όργανο, τους «Πολίτες ενάντια στο Λιθάνθρακα» και δείχνουν μεγάλη ευρηματικότητα στις μορφές αγώνα.
Αυτό που χρειάζεται να γίνει τώρα, όμως, είναι να δημιουργηθεί με βάση το πιο πάνω πρόγραμμα κοινό μέτωπο πρώτα με τους εργαζόμενους της ΔΕΗ, που έδειξαν τις διαθέσεις τους αναστέλλοντας τα σχέδια συνεργασίας της ΔΕΗ με την RWE, και μετά με ολόκληρο το μαζικό κίνημα – εργατικό, λαϊκό, νεολαιίστικο – οργανώνοντας εκστρατείες στις μεγάλες πόλεις, αποκλεισμούς κεντρικών δρόμων, υπουργείων, της βουλής κλπ. Η εκστρατεία αυτή θα πρέπει να απλωθεί στο εξωτερικό, καθώς η εμπειρία, για παράδειγμα, των ακτιβιστών του Ένσντορφ μπορεί να αποδειχτεί πολύτιμη, ενώ η πανευρωπαϊκή καταγγελία της ελληνικής κυβέρνησης και των ελλήνων βιομηχάνων ενέργειας θα παίξει σημαντικό ρόλο.
Δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού
Στην περιοχή Μαντουδίου, οι εργασίες ανακαίνισης των εγκαταστάσεων της ΒΙΟΜΑΓΝ συνεχίζονται αδιάκοπα. Το μόνο που μπορεί να τους σταματήσει είναι ο δικός μας αγώνας! Όπως λέει ο Σύλλογος Πολιτισμός και Περιβάλλον για το Δήμο Κηρέως:"…Επειδή δεν υπάρχουν από μηχανής θεοί για να μας σώσουν ή εξασφαλισμένα κινηματογραφικά χάπι εντς. Μόνοι μας θα δώσουμε τη λύση και θα ρυθμίσουμε το μέλλον που θέλουμε. Σας καλούμε να σχηματίσουμε ένα κοινό μέτωπο κατά του λιθάνθρακα! Ο εφιάλτης να ξυπνάμε ιδρωμένοι το πρωί σε ένα τοπίο στη αιθαλομίχλη με φόντο καμινάδες και λόφους τέφρας, δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ!"
___________________________
Η θέση του ΚΚΕ
Ο επικεφαλής του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Μάκης Παπαδόπουλος, σε ημερίδα του ΚΚΕ για την ενέργεια (6/2/08):
«Διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις μας προτείνουν να πούμε “όχι” στα ορυκτά καύσιμα, “όχι” στο λιγνίτη και να στηριχτούμε κυρίως στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), επικαλούμενες την προστασία του περιβάλλοντος. Η συγκεκριμένη πρόταση δεν απαντά στις επιπτώσεις που θα έχει η εφαρμογή της στο κόστος ηλεκτροπαραγωγής και στην επιβάρυνση της λαϊκής κατανάλωσης, στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, στην αξιοπιστία του συστήματος τις ώρες αιχμής (τις ώρες υψηλού φορτίου), όταν τα αιολικά πάρκα δε θα είναι διαθέσιμα για λειτουργία.»
«…Είναι γνωστές οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και κυρίως στη δημόσια υγεία, [σ.σ. από την καύση λιθάνθρακα]… Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να αποκλειστεί η συμμετοχή του λιθάνθρακα στο συνολικό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της χώρας».
«…Ο ΣΥΝ […] επαναλαμβάνει την αποπροσανατολιστική αποκήρυξη των ορυκτών καυσίμων που προαναφέραμε.»
Αυτό ουσιαστικά είναι έλλειψη θέσης! Και είναι «αποπροσανατολιστική» για το κίνημα. Η Αριστερά οφείλει να «επικαλεστεί την προστασία του περιβάλλοντος»! Κατ’ ακρίβεια, είναι η μόνη που μπορεί να το κάνει με συνέπεια, στη βάση ενός μεταβατικού προγράμματος, που σταδιακά να καταργεί τα ορυκτά καύσιμα, και ιδιαίτερα το πετρέλαιο, το λιγνίτη και το λιθάνθρακα, χωρίς επιβάρυνση των φτωχών στρωμάτων.
Με αυτή την ανάλυση, δεν είναι τυχαίο που το ΚΚΕ ακόμα και σ’ αυτό το ζήτημα οργάνωσε χωριστή συγκέντρωση στην Καβάλα!
_________________________
Σκανδαλώδης συμφωνία ΔΕΗ – RWE
Η ΔΕΗ τον περασμένο Νοέμβριο, μπροστά στο μπαράζ αδειών που ενέκρινε η ΡΑΕ σε ιδιώτες για μονάδες λιθάνθρακα, βιάστηκε να κλείσει κρυφά συμφωνία με τη γερμανική εταιρία RWE, έναν από τους μεγαλύτερους κολοσσούς στο χώρο της παραγωγής ενέργειας στην Ευρώπη. Η συμφωνία, που παράνομα παρέκαμπτε οποιεσδήποτε διαδικασίες διαγωνισμού, προέβλεπε δημιουργία εταιρίας στην οποία η RWE θα είχε το 51%, θα μετέφερε τον εξοπλισμό για δύο εγκαταστάσεις συνολικής ισχύος 1600 ΜW στην Ελλάδα και θα αναλάμβανε μέχρι το 2010 να παραδώσει τις μονάδες.
Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβηκε ήταν ότι η RWE σχεδίαζε την εγκατάσταση αυτών των δύο μονάδων στο Ένσντορφ, μια κωμόπολη 3.500 κατοίκων στα νότια της Γερμανίας. Προσέκρουσε όμως στη δυναμική απάντηση των κατοίκων, που οργανώθηκαν, ξεκίνησαν εκστρατεία ενημέρωσης και, στηριγμένοι στην τοπική νομοθεσία περί αλλαγής χρήσης της γης, κατάφεραν να επιβάλουν δημοψήφισμα της ευρύτερης περιοχής (7.000 κάτοικοι) το οποίο καταψήφισε με 70% την εγκατάσταση των μονάδων.
Η RWE αρκετές μέρες πριν το δημοψήφισμα, και προβλέποντας το αποτέλεσμα, ήδη είχε συμφωνήσει κρυφά με τη ΔΕΗ να της πουλήσει τον εξοπλισμό των μονάδων, με μια συμφωνία που η διοίκηση της ΔΕΗ χαρακτήρισε «μοναδική ευκαιρία»!
Οι συνδικαλιστές της ΔΕΗ, που πληροφορήθηκαν για τα σχέδια της διοίκησης μέσα από τον τύπο, μετά από δυναμικές παρεμβάσεις τους, εμπόδισαν τη διοίκηση να συνεδριάσει για να εγκρίνει το σχετικό «μνημόνιο συνεργασίας» με την RWE, με αποτέλεσμα τώρα ο πρόεδρος Π. Αθανασόπουλος να συζητά την συλλογή των υπογραφών από το ΔΣ …στο διάδρομο (!), χωρίς συνεδρίαση.
«Αυτά τα χάπενινγκ πρέπει να τελειώνουν. Βλάπτουν τη ΔΕΗ και τη χώρα. Η νομιμότητα δεν μπορεί να είναι διαρκώς υπό διαπραγμάτευση», έγραψε η περιβαλλοντικά «ευαίσθητη» Καθημερινή (28/2/08). Ο Πρετεντέρης στο «Βήμα» παρομοίως σχολίασε πως «κανείς δεν έχει το δικαίωμα να καταλύει με τέτοιες μεθόδους τη διοίκηση».
Ακόμα και η Κοινοτική Επίτροπος, Νέλυ Κρουζ, παρέμβηκε διαμαρτυρόμενη πως «διαστρεβλώνονται οι κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού» και πως «η αγορά ενέργειας πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως».
Κατά τραγική ειρωνεία, στις 1/3/08, η RWE ανακοίνωσε επίσημα, ότι διακόπτει όλα τα νέα προγράμματα κατασκευής λιθανθρακικών σταθμών, ύψους 2,2 δισ. ευρώ τα οποία σχεδίαζε, καθώς οι επενδύσεις αυτές στις παρούσες συνθήκες δεν προσφέρουν κερδοφορία (ιδίως μετά το Ένσντορφ!).
Την αμέσως επόμενη μέρα, όμως, ο Χανς Πέτερ Σίφερ υπεύθυνος της RWE για τον σχεδιασμό μονάδων, μιλώντας στον Στ. Γεωργακόπουλου, δημοσιογράφο της Ντόιτσε Βέλλε, αναφερόμενος στη μεταφορά των μονάδων στην Ελλάδα, δήλωνε «Μεσοπρόθεσμα για τα επόμενα 100 με 150 χρόνια ο λιθάνθρακας θα είναι μια αποδοτική, προσιτή και προπαντός φιλική προς το περιβάλλον πηγή ενέργειας. Για το λόγο αυτό κρίνουμε την κατασκευή καινούργιων ηλεκτροπαραγωγών μονάδων λιθάνθρακα νέας τεχνολογίας ως απαραίτητη»!!!
__________________________
Είπαν
«Η δυσπιστία της τοπικής κοινωνίας ενδεχομένως να είναι και έλλειμμα γνώσης και ενδεχομένως να έρχεται από πολύ παλιά, από τις συμπεριφορές ανάλογης εταιρείας»
Κ. Μαρκόπουλος, βουλευτής Ευβοίας (ΝΔ), στις 29/2/08 στη Βουλή για τις αντιδράσεις των κατοίκων Μαντουδίου ενάντια στο λιθάνθρακα
«…χωρίς φωνές και εντυπωσιασμούς αλλά με την υπεύθυνη, σκληρή και μεθοδική προσπάθεια της νέας δημοτικής αρχής, ένα πρόβλημα που ταλαιπώρησε για 6 χρόνια εκατοντάδες ανέργους και ολόκληρη την περιοχή μας, επιτέλους λύθηκε…»
Πρόδρομος Ενωτιάδης, δήμαρχος Κηρέως (Μαντούδι), 10/7/07, ευχαριστώντας την εταιρία ΤΕΡΝΑ που ανέλαβε να καταβάλει τα 3 εκ. € που χρωστούσε η ΒΙΟΜΑΓΝ στους 400 πρώην φύλακες και εργαζομένους της εταιρίας που έκλεισε
«Η κυβέρνηση, που αδιαφορεί για το Μαντούδι, αντί να διευκολύνει την αναβίωση της ΒΙΟΜΑΓΝ, δημιουργεί αναστολές στην ΤΕΡΝΑ, με αποτέλεσμα να καθυστερήσουν οι εξελίξεις επί επτά μήνες»
Δ. Πιπεργιάς, βουλευτής ΠΑΣΟΚ, 11/7/07 δημαρχείο Μαντουδίου, στην τελετή παράδοσης των επιταγών της ΤΕΡΝΑ στους απολυμένους της ΒΙΟΜΑΓΝ
«Ανασταίνεται το Μαντούδι»
Τίτλος άρθρου στο ΒΗΜΑ, 17 και 22/7/07 (ο αρθρογράφος της Ελευθεροτυπίας, Γ. Βότσης, σημειώνει ότι ο εκδότης του ΒΗΜΑτος είναι μεγαλομέτοχος του ομίλου ΓΕΚ, στον οποίο ανήκει η ΤΕΡΝΑ)
«Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι ρύπος, αλλά αέριο του θερμοκηπίου και πίνεται με την πορτοκαλάδα τη μπύρα και την κόκα-κόλα»
Π. Αθανασόπουλος, πρόεδρος ΔΕΗ, 26/2/08
