Μπορεί ο κοροναϊός να αποτελέσει το έναυσμα για το ξέσπασμα μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης; Όλο και περισσότερο οι διεθνείς οικονομικοί αναλυτές απαντούν θετικά στο ερώτημα και τοποθετούν αυτό τον κίνδυνο δίπλα και στο ίδιο μέγεθος με όλες τις αντιφάσεις του συστήματος που απειλούν τη σταθερότητά του: τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ – Κίνας, την τεράστια κρίση χρέους, τη γεωπολιτική αστάθεια που επικρατεί κυρίως στη Μέση Ανατολή.
***
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κάνει σε όλους τους τόνους γνωστό ότι δεν προτίθεται να κηρύξει «πανδημία», ωστόσο πολλοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι το σημείο αυτό έχει ήδη ξεπεραστεί.
Για την ώρα, ο παγκόσμιος καπιταλισμός βλέπει τα χρηματιστήρια να καταρρέουν με τρισεκατομμύρια δολάρια να «εξαφανίζονται» από τις αγορές τις τελευταίες μέρες. Τις αεροπορικές εταιρείες να έχουν απώλειες ύψους 30 δις δολάρια και την τουριστική βιομηχανία, που αποτελεί σημαντικό παράγοντα του παγκόσμιου ΑΕΠ, να δείχνει σαφή σημάδια υποχώρησης. Για «Μαύρο Κύκνο» της παγκόσμιας οικονομίας μιλάει ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody’s. Η αναφορά αυτή συσχετίζει την επερχόμενη κρίση με την κατάρρευση των αγορών του 2008 που οι αστοί αναλυτές δεν κατάφεραν να προβλέψουν. «Μαύρος Κύκνος» χαρακτηρίζεται ένα γεγονός πολύ σπάνιο, σημαντικό και δύσκολο να προβλεφθεί.
Ο Economist κατατάσσει τον κοροναϊό στους 5 μεγαλύτερους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομική και πολιτική σκηνή το 2020. Οι άλλοι 4 είναι η σύγκρουση ΗΠΑ – Ιράν, ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας, το παγκόσμιο χρέος και οι κινητοποιήσεις στο Χονγκ Κονγκ.
***
Όλα αυτά βέβαια αποτελούν κομμάτια του παζλ. Ο πρόεδρος της Κίνας Σι Ζινπίνγκ υποστήριξε ότι πρόκειται για τη χειρότερη κρίση δημόσιας υγείας στη χώρα από το 1949. 3.000 εργαζόμενοι στα νοσοκομεία της Κίνας έχουν μολυνθεί από τον ιό και οι ελλείψεις βασικού εξοπλισμού παραμένουν μεγάλες. Δεκάδες εκατομμύρια εξακολουθούν να βρίσκονται εγκλωβισμένοι στα διαμερίσματά τους σε καθεστώς καραντίνας εδώ και πάνω από ένα μήνα, αντιμετωπίζοντας τη σύλληψη αν βγουν χωρίς άδεια.
Η Κίνα αποτελεί εδώ και τρεις δεκαετίες την ατμομηχανή της ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας και αυτό που βιώνει εδώ και ένα μήνα, από το ξέσπασμα του ιού στην πλήρη του διάσταση, είναι μια τεράστιας κλίμακας διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας.
Για να πάρει κανείς μια εικόνα του μεγέθους της πτώσης της βιομηχανικής παραγωγής και των μετακινήσεων, δορυφόροι κατέγραψαν κάθετη μείωση των αέριων ρύπων στις περιοχές που έχουν «παγώσει» λόγω της απαγόρευσης κυκλοφορίας
***
Με αυτή την έννοια οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ για μείωση της ανάπτυξης της κινέζικης οικονομίας κατά 0,8%, στο 4,9%, εκτός του ότι είναι από μόνες τους σημαντικές, μια και μιλάμε για τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης εδώ και δεκαετίες, μάλλον μπορούν να χαρακτηρισθούν και αισιόδοξες. Ήδη κάποιοι Κινέζοι οικονομολόγοι αναγνωρίζουν ότι η ανάπτυξη της κινέζικης οικονομίας μπορεί να είναι μηδενική για το πρώτο τρίμηνο του 2020, ή ακόμα και αρνητική.
Το ίδιο «αισιόδοξες» φαίνονται να είναι οι προβλέψεις του ΟΟΣΑ για την παγκόσμια οικονομία, οι οποίες είναι αναθεωρημένες προς τα κάτω κατά 0,4%, στο 2.4%. Ήδη ο πανικός στα αστικά επιτελεία της Δύσης έχει χτυπήσει κόκκινο μια και πλέον ο κοροναϊός έχει φτάσει στο σημείο που εξαπλώνεται με γρηγορότερους ρυθμούς εκτός Κίνας από ότι εντός.
Τα πρώτα δύο «θύματα» είναι από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου: η Ιταλία και η Νότια Κορέα. Ειδικά για το θέμα της Ιταλίας, οι φόβοι είναι μεγαλύτεροι. Αφενός γιατί η εκδήλωση του ιού βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας που αποτελεί και βιομηχανικό κέντρο της. Αφετέρου γιατί η Ιταλία μπορεί να συμπαρασύρει στην οικονομική αβεβαιότητα ολόκληρη την ΕΕ.
Τα μεγάλα οικονομικά επιτελεία περιμένουν εδώ και καιρό το ξέσπασμα μιας νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, δεν αποκλείεται το έναυσμα της να έρθει τελικά από το ξέσπασμα του κοροναϊού και από τις συνέπειες του. Το σίγουρο πάντως είναι πως όταν η κρίση χτυπήσει, όπως και τα σοβαρά ξεσπάσματα επιδημιών, θα πλήξει πρώτα και κύρια τους εργαζόμενους και τα φτωχά στρώματα του πλανήτη.
