Ο Αλέξης, ο Αντρέας, το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ

Αν ο Αλέξης Τσίπρας στο πρόσφατο άρθρο του σχετικά με τον Α. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ στην εφημερίδα Documento 3-9-17 επιχειρούσε μια πραγματική και σε βάθος μελέτη του φαινομένου ΠΑΣΟΚ, της διαδρομής του, από πού ξεκίνησε και που κατάληξε, θα είχε αρκετά χρήσιμα συμπεράσματα να βγάλει για το σήμερα.

Όμως το συγκεκριμένο άρθρο του πρωθυπουργού μόνο στόχο έχει την παραμονή στην εξουσία μέσω της προσέγγισης «με το χώρο» του ΠΑΣΟΚ – τους νοσταλγούς του «παλιού καλού ΠΑΣΟΚ», την σημερινή ηγετική ομάδα του ΠΑΣΟΚ και τους ψηφοφόρους της εκκολαπτόμενης «νέας» Κεντροαριστεράς. Είναι η ίδια κοντόφθαλμη και οπορτουνιστική λογική με την οποία είχε επιχειρηθεί το άνοιγμα στην Καραμανλική δεξιά πριν λίγα χρόνια που οδήγησε στην τοποθέτηση του Παυλόπουλου στην προεδρία της Δημοκρατίας.

Η νέα γενιά ξέρει το ΠΑΣΟΚ σαν ένα κόμμα της διαφθοράς και του κατεστημένου. Έτσι αντιμετώπιζε κι ο Τσίπρας το ΠΑΣΟΚ… μέχρι πριν λίγο καιρό – εξάλλου ποιος δεν θυμάται το «Ολαντρέου» με το οποίο κατακεραύνωνε τον τότε πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ. Τώρα ο Τσίπρας θυμάται το «παλιό καλό» αριστερό ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου…

Ποια ήταν η πρώτη φορά Αριστερά;

Το άρθρο του Α. Τσίπρα επιχειρεί να εξηγήσει τα αίτια της ανόδου και της πτώσης του ΠΑΣΟΚ αναφέροντας ότι:

«Η Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη [σημ. «Ξ»: η ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ το 1974] δεν ήταν μόνο σωστή, δίκαιη και επαναστατική για την εποχή, αλλά και εφαρμόσιμη, εφικτή, καταλυτική…»

« …Και έβαλε για πρώτη φορά τα κυρίαρχα αιτήματα της κομμουνιστικής Αριστεράς, για κοινωνική δικαιοσύνη και σοσιαλισμό στο κέντρο της αντιπαράθεσης. Προσδίνοντας τους μάλιστα χαρακτήρα ρεαλιστικό στα μάτια μιας προοδευτικής πλειοψηφίας, που είχε κουραστεί να τα βλέπει γραμμένα σε τοίχους, πλάι σε τρύπες από σφαίρες και σε ματωμένες σημαίες….»

Αν αυτή είναι η αλήθεια όμως, τότε που πάει το σύνθημα «Πρώτη φορά Αριστερά» που ο Τσίπρας κι όλα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ διατυμπάνιζαν, για να δώσουν στην ελληνική κοινωνία το μήνυμα ότι αυτό που επιτελούσαν ήταν μια πρωτόγνωρη κοσμογονία…

Η πραγματικότητα είναι πως το ΠΑΣΟΚ ήταν η «πρώτη φορά Αριστερά» στην διακυβέρνηση μιας χώρας που είχε γνωρίσει για σχεδόν 4 δεκαετίες μετεμφυλιακά μόνο σκληρές δεξιές και συντηρητικές κυβερνήσεις.

Η πραγματικότητα επίσης είναι ότι το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ εκείνης της εποχής ήταν πολύ πιο αριστερό από το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ 4 δεκαετίες μετά! Μιλούσε για σοσιαλισμό, κοινωνικοποίηση, αυτοδιαχείριση, μαρξισμό, μιλούσε ενάντια στον ιμπεριαλισμό το ΝΑΤΟ και την ΕΟΚ (σημερινή ΕΕ). Το γιατί δεν τα έκανε το εξηγούμε στη συνέχεια.

Το πόσο αριστερό ήταν το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 70 φαίνεται κι από το γεγονός ότι τα μέλη της τότε ΚΝΕ κατηγορούσαν το ΠΑΣΟΚ και την Νεολαία του για… αριστερισμό. Το τότε ΠΑΣΟΚ είχε πολύ πιο μαζική λαϊκή βάση παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ σε οποιοδήποτε στάδιο της εξέλιξής του με 200.000 οργανωμένα μέλη, πλειοψηφία στα συνδικάτα, στους αγρότες, στα φοιτητικά και μαθητικά συμβούλια, στην Τοπική Αυτοδιοίκηση κοκ.[1] Αυτή η απήχηση αποτελούσε απόδειξη ότι οι σοσιαλιστικές ιδέες όχι μόνο δεν τρομάζουν τις μάζες αλλά αντίθετα τις κινητοποιούν δυναμικά και μαζικά.

Η διακήρυξη της 3^ης Σεπτέμβρη και το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ της εποχής ήταν μίλια πιο αριστερά από τα αντίστοιχα προγράμματα του τότε ΚΚΕ και ΚΚΕ Εσωτερικού, αργότερα του Συνασπισμού και πιο πρόσφατα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι βουλευτικές εκλογές του 1981 θεωρούνται, σε όλες τις μετέπειτα διαχρονικές δημοσκοπικές αναλύσεις, οι πιο σημαντικές στην πρόσφατη ιστορία της χώρας καθώς έφεραν για τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους πραγματικές αυξήσεις στο εισόδημά τους παράλληλα με μια σειρά σημαντικές θεσμικές αλλαγές στο συνδικαλιστικό κίνημα, στην Παιδεία, στο κράτος Πρόνοιας (ίδρυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας) κοκ.[2]

Το ΠΑΣΟΚ χρειάστηκε πάνω από μια δεκαετία για να διαγράψει τον κύκλο της ανόδου και της καθόδου του και από κόμμα της Αριστεράς να μετατραπεί σε δεκανίκι του συστήματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ το κατάφερε μέσα σε λίγους μήνες.

Το πρόβλημα είναι ο ρεφορμισμός

Αν τα μεγέθη είναι ανόμοια η πορεία είναι παρόμοια και η αιτία κοινή: Ο ρεφορμιστικός χαρακτήρας και των 2 σχηματισμών.

Η διαφωνία τους με τα βασικά επαναστατικά διδάγματα όλων των κλασικών του μαρξισμού, που στα λόγια τον υιοθετούσαν αλλά στην πράξη τον διαπόμπευσαν. Που όταν η κοινωνία τους έδωσε την δυνατότητα να εφαρμόσουν τα προεκλογικά τους προγράμματα οι ηγετικές ομάδες και του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ διάλεξαν τον δρόμο του συμβιβασμού και της διαχείρισης του συστήματος, της υποταγής στο κατεστημένο, του ξεπουλήματος και του εκφυλισμού. Αυτό και αν δεν το έχει ή δεν θέλει να το καταλάβει η σημερινή ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ.

Το θέμα είναι τι κάνουν όσοι μιλούν στο όνομα της Αριστεράς και των εργατικών συμφερόντων. Αν επιλέγουν τον δρόμο της σύγκρουσης και της ανατροπής του χρεοκοπημένου καπιταλιστικού συστήματος ή αν ψάχνουν γιατροσόφια και μεθόδους καλύτερης διαχείρισής του.

Οι ηγετικές ομάδες του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, σε αυτό, πραγματικά συμφωνούν. Πλέον αγωνίζονται να πείσουν για το ποιος αποτελεί τον καλύτερο στυλοβάτη του εγχώριου και διεθνούς κατεστημένου. Και αναδιατάσσονται μπροστά σε ένα δημοσκοπικό τοπίο όπου η επιλογή «κανένας» κατέχει τα πρωτεία, προκειμένου να αποκτήσουν καλύτερη θέση στην νομή της εξουσίας.

Το άρθρο του Α. Τσίπρα καταλήγει στα εξής:

«Σήμερα είναι πολλοί εκείνοι, που κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα – συνέχεια του ΠΑΣΟΚ. Διατρέχοντας την ιστορία αυτού του κόμματος, που σφράγισε την πορεία της μεταπολίτευσης, μπορεί κανείς βέβαια να διακρίνει διά γυμνού οφθαλμού τις διαφορές του με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, αν καθαρίσει κανείς όλη αυτή την καμπάνια από τη γνωστή λάσπη περί λαϊκισμού, δημαγωγίας, ψέματος, που δήθεν αποτελούν κοινό τόπο μεταξύ του «παλιού» ΠΑΣΟΚ και της νέας Αριστεράς, θα καταλάβει ότι πίσω της κρύβεται ο ίδιος μεγάλος φόβος. Ο φόβος του κατεστημένου, των επικυρίαρχων, της διαπλοκής και της επιτροπείας: Ο φόβος μην τυχόν και επανέλθουν στο προσκήνιο και στην επικαιρότητα των λαϊκών αγώνων τα μεγάλα και διαρκή αιτήματα της εθνικής ανεξαρτησίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας εκείνης, που θα επιτρέπει στον λαό πραγματικά να ασκεί εξουσία. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορείται σήμερα ως το κόμμα που έχει ξαναπιάσει το νήμα αυτών των στόχων, τότε η κατηγορία γίνεται δεκτή. Και με υπερηφάνεια.»

Μην ανησυχείς κύριε πρωθυπουργέ. Κανένας πλέον δεν σε κατηγορεί για οποιαδήποτε σχέση με οτιδήποτε ριζοσπαστικό ή απειλητικό για το κατεστημένο. Τον Ιούλιο του 2015 έδωσες τις εξετάσεις σου και πέρασες όσον αφορά την Μέρκελ, τον Σόιμπλε, τον Μακρόν, τον Ομπάμα και τον Τραμπ, τους επικεφαλής των πολυεθνικών και των τραπεζών. Κόπηκες στην συνείδηση των λαϊκών μαζών όπου καταγράφηκες σαν ένας ακόμα ψεύτης, ασυνεπής, ανεπαρκής και συμβιβασμένος πολιτικός. Και το κόμμα σου ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφεται πραγματικά σαν συνέχεια του ΠΑΣΟΚ του Σημίτη, του Γιωργάκη και των άλλων παιδιών, που εκλιπαρεί πλέον την Φώφη και το ΠΑΣΟΚ να δώσουν σε αυτόν και όχι στην ΝΔ την στήριξη που απαιτείται για να έχουν την εξουσία.

Σημειώσεις

1. http://www.publicissue.gr /28/metapolitefsi2007

2. http://www.publicissue.gr/1898/pasok-1981-2011

3. https://www.e-dromos.gr/h-politikh-klhronomia-ths-metapolitefshs/