Του Σεμπέι Μαμέτλουε
αναπληρωτή προέδρου του Εργατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος (WASP) Νότιας Αφρικής
Μόλις μία εβδομάδα μετά τη νίκη της πεντάμηνης απεργίας πάνω από 70.000 εργατών στα ορυχεία πλατίνας[1] η απεργία 220.000 μεταλλεργατών, μελών του NUMSA (Εθνικoύ Συνδικάτου Μεταλλεργατών Νότιας Αφρικής) που ξεκίνησε την 1η Ιούλη, αποτελεί μέρος του συνεχιζόμενου ξεσηκωμού των εργαζομένων ενάντια στους μισθούς πείνας που επικρατούν στη χώρα.
Οι μεταλλεργάτες διεκδικούν αύξηση 15% σε όλες τις επιχειρήσεις του κλάδου. Στις διαδηλώσεις που οργάνωσε το NUMSA σε μια σειρά πόλεων της Νότιας Αφρικής την 1η Ιούλη συμμετείχαν πάνω από εκατό χιλιάδες άνθρωποι, δείχνοντας ότι είναι αποφασισμένοι να παλέψουν μέχρι τη νίκη.
Οι μισθοί πείνας, όχι μόνο στον κλάδο των μεταλλεργατών, αλλά και σε ολόκληρο τον ιδιωτικό τομέα, είναι ενδεικτικοί των συνθηκών νεοαποικιακής σκλαβιάς τις οποίες βιώνουν οι μαύροι εργάτες, που εξακολουθούν να είναι η βασική πηγή πλούτου του νοτιοαφρικανικού καπιταλισμού. Παράλληλα, η ενοικίαση εργαζομένων, είναι μια κυρίαρχη πρακτική στη λειτουργία του, με βασικό στόχο να κρατηθούν οι μισθοί σε χαμηλά επίπεδα.
Τα ψέματα των αφεντικών ότι δήθεν «δε βγαίνουν» και έτσι είναι υποχρεωμένοι να κρατάνε τους μισθούς χαμηλούς δεν πείθουν κανένα. Στον τομέα του μετάλλου, όπως και στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα, έχουν τα τελευταία χρόνια αποκομίσει τεράστια κέρδη στις πλάτες των εργαζομένων που εξακολουθούν να αμείβονται με μισθούς πείνας.
Για παράδειγμα, το 2010, τα κέρδη στον κατασκευαστικό τομέα ανήλθαν σε 332 δισ. ραντ (περίπου 23 δισ. ευρώ) ενώ στον τομέα των μεταλλευτικών εταιρειών χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ArcellorMittal, που αύξησε τα έσοδά της κατά περίπου 6 δις ευρώ και τα κέρδη της κατά 23% μέσα στο 2013.
Σε σύγκριση με τους εργάτες των ίδιων εταιρειών σε άλλες χώρες, οι Νοτιοαφρικανοί αμείβονται κυριολεκτικά με μισθούς πείνας. Σε πολλές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι των ίδιων εταιρειών στην Ευρώπη παίρνουν δεκαπλάσιο μισθό από ότι στη Νότια Αφρική.
Η «απεργία» των αφεντικών
Σε μια έξαρση επιθετικότητας και αλαζονείας, οι εργοδότες στον τομέα των κατασκευών, μέσω της ένωσής τους («Ομοσπονδία Εταιρειών Μετάλλου και Κατασκευών Νότιας Αφρικής» – SEISFSA) ανακοίνωσαν λοκ άουτ, δηλαδή ανταπεργία των εργοδοτών και κλείσιμο των επιχειρήσεων ενάντια στους εργάτες, τόσο σ’ αυτούς που απεργούν, όσο και σε αυτούς που δεν απεργούν, κάτι που ουσιαστικά ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου.
Αυτή η αντίδραση δεν αντιπροσωπεύει απλά τις παλιές σχέσεις ανάμεσα στους εργοδότες και τους μαύρους εργάτες της εποχής της αποικιοκρατίας, αλλά σηματοδοτεί την ένταση της ταξικής πάλης μετά τη σφαγή της Μαρικάνα το 2012.
Η εμπιστοσύνη που έχουν αποκτήσει οι εργαζόμενοι στη δύναμη του οργανωμένου αγώνα τους, έχει προκαλέσει την οργή των εργοδοτών που πέρα από το λοκ άουτ εκφράζεται και μέσω των εκπροσώπων τους στα μέσα ενημέρωσης. Τόσο η νικηφόρα απεργία των εργατών στα ορυχεία πλατίνας, όσο και η τωρινή απεργία των μεταλλεργατών, έχει προκαλέσει σε τέτοιο βαθμό την επιθετικότητα των αφεντικών, που προσπαθούν (σε συνεργασία πάντα με την κυβέρνηση και την αστυνομία) να τη σπάσουν χρησιμοποιώντας άγρια καταστολή.
Η στάση της εργοδοσίας στο χώρο του μετάλλου, που από την αρχή των κινητοποιήσεων έχει δείξει ότι προσπαθεί να πάρει «το αίμα της πίσω» για λογαριασμό ολόκληρης της άρχουσας τάξης, ειδικά μετά τη μεγάλη νίκη των εργατών στα ορυχεία πλατίνας, δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη.
Γενική απεργία
Τόσο το NUMSA, όσο και η εργατική τάξη σαν σύνολο πρέπει να απαντήσουν με αντίστοιχη αποφασιστικότητα. Οι αγώνες των μεταλλωρύχων έχουν ήδη αναδείξει το αίτημα για κοινούς συντονισμένους αγώνες των εργαζομένων σε πανεθνικό επίπεδο για τη θέσπιση ενός ανθρώπινου κατώτατου μισθού για όλους.
Ένα ενδεχόμενο κάλεσμα για γενική απεργία με αυτό το κεντρικό αίτημα θα μπορούσε να συνεπάρει τους εργαζόμενους σε ολόκληρη τη χώρα, με πολύ σημαντικά αποτελέσματα. Το WASP στηρίζει μαχητικά την προοπτική της γενικής απεργίας, την ώρα που βρίσκεται δίπλα στους απεργούς μεταλλεργάτες, στηρίζοντας τα αιτήματά τους για αυξήσεις στους μισθούς κατά 15% και άμεσο σταμάτημα της πρακτικής της ενοικίασης εργαζομένων. Ταυτόχρονα διεκδικεί αξιοπρεπείς δουλειές για όλους, με κατώτατο μισθό τα 12.500 Ραντ (860 ευρώ) και εθνικοποίηση της βιομηχανίας κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση.
Και βέβαια, την ίδια ώρα το WASP παλεύει για τη δημιουργία ενός μαζικού εργατικού κόμματος, που θα αγκαλιάσει μαζικά τις ανάγκες και τις διεκδικήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας και θα καταφέρει να τους οδηγήσει σε νέες νίκες.
__________
[1] Νότια Αφρική: νίκη των απεργών στα ορυχεία πλατίνας, www.xekinima.org, 29/6/14
