Επιμέλεια του άρθρου της Αθηνά Καρυάτη για την προσφυγή της Ν. Αφρικής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης εναντίον του Ισραήλ. Μπορείτε να βρείτε το πρωτότυπο άρθρο που δημοσιεύτηκε αρχικά στο Internationalist Standpoint στα αγγλικά, εδώ.
Ένα μεγάλο κομμάτι των ανθρώπων που συμμετέχουν στο κίνημα αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό έχει στρέψει τις ελπίδες του για τον τερματισμό των φρικαλεοτήτων στη Γάζα στο Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ) της Χάγης. Πρόσφατα, η Νότια Αφρική κατέθεσε αγωγή ζητώντας να διαταχθούν προκαταρκτικά μέτρα από το Δικαστήριο, παρά το γεγονός ότι η υπόθεση για να χαρακτηριστεί γενοκτονία η κατάσταση στην Γάζα χρειάζεται χρόνια για να ολοκληρωθεί.
Η υπόθεση στηρίζεται στα γεγονότα που μεταφέρουν οι δημοσιογράφοι από το εσωτερικό της Γάζας. Τα ίδια γεγονότα έχουν ωθήσει αμέτρητους ανθρώπους να αμφισβητήσουν τις κυβερνήσεις τους και να βγουν στους δρόμους υποστηρίζοντας τους Παλαιστίνιους. Η προσφυγή της Νότιας Αφρικής απομονώνει το Ισραήλ και τους δυτικούς συμμάχους του ακόμη περισσότερο στα μάτια της κοινής γνώμης παγκοσμίως.
Δεν πρέπει βέβαια να υπάρχουν αυταπάτες για καπιταλιστικούς θεσμούς όπως το Διεθνές Δικαστήριο, όμως ο συμβολισμός είναι πολύ ισχυρός: μια χώρα που ανέτρεψε το απαρτχάιντ με τη συμβολή ενός διεθνούς κινήματος, αναλαμβάνει σήμερα να τα βάλει ανοιχτά με το κράτος – απαρτχάιντ του Ισραήλ. Ωστόσο, το κίνημα δεν μπορεί να επαναπαυτεί, να σταματήσει να πιέζει και να κινητοποιείται.
Η προσφυγή
Η Νότια Αφρική κινήθηκε δικαστικά εναντίον του Ισραήλ, ισχυριζόμενη ότι το τελευταίο παραβίασε τις υποχρεώσεις του βάσει της Σύμβασης του 1948 για την πρόληψη και την τιμωρία του εγκλήματος της γενοκτονίας.
Σύμφωνα με το άρθρο ΙΙ της Σύμβασης,
«ως γενοκτονία νοείται οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις που διαπράττονται με σκοπό την ολική ή μερική καταστροφή μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας, ως τέτοιας: (α) Δολοφονία μελών της ομάδας (β) πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης σε μέλη της ομάδας (γ) σκόπιμη επιβολή στην ομάδα συνθηκών ζωής που υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν τη φυσική καταστροφή της εν όλω ή εν μέρει (δ) επιβολή μέτρων που αποσκοπούν στην αποτροπή γεννήσεων εντός της ομάδας (ε) βίαιη μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα».
Στα πρακτικά της προφορικής παρουσίασης (συνολικής έκτασης 85 σελίδων) οι δικαστές της Νότιας Αφρικής συγκέντρωσαν στοιχεία για τις πράξεις που εμπίπτουν στο άρθρο ΙΙ (α), (β), (γ) και (δ). Η προσφυγή περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα εξής στοιχεία:
- Περίπου 23.000 θάνατοι, οι μισοί από τους οποίους είναι θάνατοι παιδιών. 60.000 τραυματισμοί
- Πάνω από 1.800 οικογένειες Παλαιστινίων στη Γάζα είχαν απώλεια πολλών μελών της οικογένειάς τους
- Καταστροφή 355.000 σπιτιών Παλαιστινίων, με αποτέλεσμα τουλάχιστον μισό εκατομμύριο να μην έχουν σπίτι για να επιστρέψουν
- Εκτοπισμός περίπου του 85% των Παλαιστινίων στη Γάζα
- Αδιάκριτη στοχοποίηση σχολείων, νοσοκομείων, τζαμιών, εκκλησιών, ακόμη και των «ασφαλών διαδρομών» που έχει ορίσει ο ισραηλινός στρατός, καθιστώντας τη Γάζα μια ζώνη στην οποία δεν υπάρχει κανένα ασφαλές σημείο
- Καταστροφή των υποδομών και παρεμπόδιση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας
- Πλήρης καταστροφή των δομών υγειονομικής περίθαλψης
- Παρεμπόδιση της παράδοσης βοήθειας για να καλυφθούν οι ανάγκες για τις περίπου 180 γέννες που λαμβάνουν χώρα καθημερινά στη Γάζα, με το 15% να είναι πιθανό να παρουσιάσει επιπλοκές, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας
- Το 93% του πληθυσμού της Γάζας αντιμετωπίζει ακραία πείνα
- Οι ειδικοί προβλέπουν ότι περισσότεροι Παλαιστίνιοι στη Γάζα μπορεί να υποκύψουν στην πείνα και τις ασθένειες παρά στις αεροπορικές επιδρομές.
Γενοκτονική πρόθεση
Η πρώτη πτυχή της πρόθεσης βασίζεται στο γεγονός ότι το κράτος του Ισραήλ γνωρίζει και αρνείται να σταματήσει τις παραπάνω πράξεις, παρά την ευρεία διεθνή καταδίκη των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις πρώτες ημέρες της επίθεσης. Η πρόθεση αυτή γίνεται ιδιαίτερα εμφανής μέσα από δημόσιες ομιλίες πολιτικών ηγετών και στρατιωτικών αξιωματούχων.
Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου, απευθυνόμενος στις ισραηλινές δυνάμεις στις 28/10/2023, πριν από τη χερσαία εισβολή στη Γάζα, προέτρεψε τους στρατιώτες να «θυμούνται τι έχει κάνει ο Αμαλήκ». Η παραπάνω προτροπή παραπέμπει σε βιβλική εντολή προς τον Σαούλ για τη μαζική καταστροφή του λαού των Αμαληκιτών:
«Πήγαινε, λοιπόν, τώρα να χτυπήσεις τους Αμαληκίτες και να καταστρέψεις εντελώς καθετί που έχουν· μην τους λυπηθείς. Θα εξοντώσεις άντρες, γυναίκες, παιδιά και βρέφη, βόδια και πρόβατα, καμήλες και γαϊδούρια ». Σαμουήλ 15:3 (Βίβλος)
Ο αναπληρωτής πρόεδρος του ισραηλινού κοινοβουλίου ζήτησε την εξάλειψη της Λωρίδας της Γάζας «εκκαθαρίζοντας τις κοινότητες στις οποίες έχουν διεισδύσει οι τρομοκράτες».
Ο υπουργός Άμυνας Yoav Gallant, διακήρυξε ότι το Ισραήλ πρέπει να «…επιβάλλει πλήρη πολιορκία στη Γάζα», ότι «δεν θα υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, τρόφιμα, νερό, καύσιμα», «τα πάντα θα είναι κλειστά», επειδή το Ισραήλ «πολεμάει ανθρώπινα ζώα». «Η Γάζα δεν θα επιστρέψει σε αυτό που ήταν πριν. Θα εξαλείψουμε τα πάντα».
«Αυτοάμυνα», η βασική γραμμή του Ισραήλ
Το κύριο επιχείρημα του Ισραήλ παρέμεινε το περίφημο δικαίωμα στην «αυτοάμυνα» και ένα σημαντικό κομμάτι της υπεράσπισής στηρίζεται στην κατηγορία εναντίον της Χαμάς, ότι χρησιμοποιεί τους Παλαιστίνιους ως «ανθρώπινες ασπίδες». Ωστόσο, δεν έχει δοθεί καμία εξήγηση από το Ισραήλ ή τους συμμάχους του, ως προς το γιατί ένα κράτος με μια από τις πιο ικανές στρατιωτικές μηχανές παγκοσμίως δεν μπορεί να προστατευτεί επαρκώς από μια τρομοκρατική ομάδα που φέρεται να αποτελείται από μόλις 30.000 μαχητές. Ο εκτοπισμός δύο εκατομμυρίων ανθρώπων, η δολοφονία 25.000 αμάχων, δεν έχουν καταφέρει να εξαλείψουν την απειλή.
Ένα άλλο σημείο προπαγάνδας που κυριαρχεί στα δυτικά μέσα ενημέρωσης είναι ότι ο εβραϊκός λαός υπέστη γενοκτονία από το ναζιστικό καθεστώς. Αυτό είναι φυσικά αλήθεια και δεν πρέπει να υπάρξει καμία προσπάθεια μείωσης της σημασίας του. Αλλά μια γενοκτονία δεν νομιμοποιεί μια άλλη.
Θα καταλήξει σε απόφαση το ΔΔ;
Το ΔΔ ιδρύθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με πρωτοβουλία του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, με στόχο την επίλυση διαφορών μεταξύ εθνών-κρατών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και την παροχή συμβουλευτικών γνωμοδοτήσεων για διεθνή νομικά ζητήματα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ενώ το ΔΔ μπορεί να διατάξει προσωρινά μέτρα, δεν έχει την εξουσία να τα επιβάλει. Η τελική απόφαση του ΔΔ θα έχει ιστορική σημασία, αλλά το αποτέλεσμά της προσφυγής παραμένει αβέβαιο. Το δικαστήριο θα μπορούσε να αρνηθεί να διατάξει οτιδήποτε, να ορίσει διαφορετικά μέτρα από αυτά που ζητάει η Ν. Αφρική, ή ακόμη και να δηλώσει ότι είναι αναρμόδιο να κρίνει την υπόθεση. Αυτού του είδους οι καπιταλιστικοί θεσμοί, αν και προσπαθούν να παρουσιάζονται ως «αμερόληπτοι», στην πραγματικότητα συνήθως παίρνουν αποφάσεις που ταιριάζουν στις απαιτήσεις των μεγάλων διεθνών καπιταλιστικών δυνάμεων.
Η υπόθεση αυτή βέβαια συνδέεται και με τη γενική γεωπολιτική αντιπαράθεση. Η Κίνα αμφισβητεί ανοιχτά την κυριαρχία των ΗΠΑ και η Νότια Αφρική συμμετέχει στο μπλοκ των BRICS υπό την ηγεσία της Κίνας. Από την άλλη πλευρά, η Γερμανία υποστηρίζει ανοιχτά το Ισραήλ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπλίνκεν απέρριψε την υπόθεση ως αβάσιμη. Τα παραπάνω αποτελούν τμήμα των συνολικών διεθνών ανταγωνισμών και της γεωπολιτικής δυναμικής που αναπτύσσεται.
Το αντιπολεμικό κίνημα πρέπει να αναπτυχθεί
Η προσφυγή της Νότιας Αφρικής στηρίχθηκε πάνω σε ένα σημαντικό αντιπολεμικό κίνημα που αναπτύσσεται διεθνώς, με χιλιάδες ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους από την αρχή της επίθεσης στη Γάζα. Το ισραηλινό καθεστώς και οι δυτικοί σύμμαχοί του φαίνεται να χάνουν έδαφος στα μάτια της κοινής γνώμης παγκόσμια. Οι κυβερνήσεις στη Δύση αντιμετωπίζουν έλλειψη νομιμοποίησης και υποστήριξης από τους λαούς τους.
Μια σειρά από δράσεις του κινήματος ήταν πολύ σημαντικές, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι εργαζόμενοι στα λιμάνια της Βαρκελώνης και του Βελγίου αρνήθηκαν να διευκολύνουν την κίνηση πλοίων που σχετίζονται με τον πόλεμο. Τεράστια σημασία έχει επίσης το γεγονός ότι στο κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη συμμετέχουν εβραϊκές κοινότητες σε όλο τον κόσμο, αλλά και εντός του Ισραήλ, αμφισβητώντας την επί χρόνια ριζωμένη προπαγάνδα και τον εθνικισμό.
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε την ακριβή έκβαση της υπόθεσης του Διεθνούς Δικαστηρίου. Αλλά αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι αυτή η υπόθεση δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να σταματήσει την εθνοκάθαρση που λαμβάνει χώρα στη Γάζα σήμερα.
Η μόνη δύναμη που μπορεί να το κάνει αυτό είναι η συλλογική δύναμη του αντιπολεμικού κινήματος. Όχι μόνο με μαζικές διαδηλώσεις αλλά και -κυρίως- με απεργίες διεθνώς, που να εμποδίζουν τη στρατιωτική βοήθεια προς τον ισραηλινό στρατό.
