Πριν από λίγες ημέρες ακόμα ένας οπαδός έχασε την ζωή του μετά από επίθεση οπαδών αντίπαλης ομάδας, αυτή τη φορά στην Θεσσαλονίκη. Ο 28χρονος Βούλγαρος είχε έρθει στην Θεσσαλονίκη μαζί με μια παρέα φίλων του, οπαδών της Μπότεφ Πλόβντιβ που είναι αδελφοποιημένη με τον Άρη, για να παρακολουθήσει το τοπικό ποδοσφαιρικό ντέρμπι μεταξύ του Άρη και του ΠΑΟΚ. Την επόμενη μέρα βρέθηκαν για καφέ κοντά στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης όπου δέχτηκαν δολοφονική επίθεση από χούλιγκαν, με αποτέλεσμα ο ίδιος να χάσει την ζωή του από διερχόμενο αυτοκίνητο την ώρα που οι αντίπαλοι οπαδοί τον κυνηγούσαν και ακόμα δυο από την παρέα του να νοσηλεύονται στο Νοσοκομείο.
«Συμβαίνουν αυτά»…
Όλα τα παραπάνω αποτελούν στοιχεία από ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες αλλά κάπου εκεί, δυστυχώς για αρκετούς, «κλείνει η συζήτηση». Η παράνοια που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στο Ελληνικό ποδόσφαιρο και όχι μόνο, θέλει να πείσει την μεγαλύτερη μερίδα των φιλάθλων και των οπαδών ότι «απλά αυτά συμβαίνουν». Για κάποιους είναι αδιανόητο να φοράς μπλούζα του Άρη στην περιοχή της Τούμπας, του ΠΑΟΚ στον Πειραιά, του Ολυμπιακού στην παραλία της Θεσσαλονίκης κλπ. «Πήγαινες γυρεύοντας», αφού άφησες την ζεστασιά του καναπέ σου και αποφάσισες να κάνεις χιλιόμετρα για να δεις απλά την αγαπημένη σου ομάδα. «Τα ήθελαν και τα έπαθαν», αφού ήθελαν να πλακωθούν, «έδωσαν ραντεβού και σκοτώθηκαν, τι μας νοιάζει εμάς;», είναι μερικές από τις ατάκες που λέγονται συνήθως στο άκουσμα τέτοιων ειδήσεων.
Όσο όμως η συντριπτική πλειοψηφία των φιλάθλων δεν αντιμετωπίζει με ενεργητική δράση τέτοια περιστατικά, αυτά δεν πρόκειται να σταματήσουν ποτέ, απλώς θα αλλάζουν χαρακτηριστικά και ενίοτε φανέλα. Η «πολιτεία» και εν γένει οι θεσμοί έχουν αποδείξει ότι δεν θέλουν και δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοια περιστατικά. Εκτός από ευχολόγια και πομπώδεις δηλώσεις δεν έχουμε δει απολύτως τίποτα άλλο όλα τα τελευταία χρόνια. Άλλωστε δεν ήταν αυτό το μόνο περιστατικό που συνέβη τα τελευταία χρόνια μέσα και έξω από ελληνικά γήπεδα. Η δολοφονία του Μιχάλη Φιλόπουλου, που έχασε την ζωή του τον Μάρτιο του 2007 μετά από «ραντεβού για ξύλο» οπαδών του Ολυμπιακού και του Παναθηναϊκού στην Παιανία, η δολοφονία του Νάσου Κωνσταντίνου τον Απρίλιο του 2017 όταν μετά το τέλος του αγώνα του ΠΑΟΚ και επιστρέφοντας στο κέντρο της πόλης έπεσε σε ενέδρα οπαδών του Ηρακλή και στην προσπάθεια του να ξεφύγει έπεσε σε διερχόμενο όχημα χάνοντας την ζωή του και αρκετές ακόμα δολοφονικές επιθέσεις χούλιγκαν συμπληρώνουν ένα μακρύ κατάλογο.
Οι ευθύνες του κράτους
Η πολιτεία αν ήθελε θα έπρεπε πρώτα να συγκρουστεί με τα μεγάλα αφεντικά των ομάδων που θρέφουν αυτούς τους εν δυνάμει ιδιωτικούς στρατούς. Εδώ και δεκαετίες όμως αυτό που βλέπουμε στα γήπεδα είναι πιστολέρο προέδρους (Σαββίδης, Βαρδινογιάννης), πρόεδρους υπόδικους για στημένους αγώνες (Μαρινάκης), υπόδικους τοπικούς άρχοντες που είναι παράλληλα πρόεδροι ομάδων (Μπέος), ασυνόδευτα καράβια γεμάτα ναρκωτικά, διαιτητές που ξυλοκοπούνται στην μέση του δρόμου, άλλους που η περιουσία τους πέφτει θύμα μαφιόζικων βομβιστικών επιθέσεων. Όλα αυτά δείχνουν από τη μια τη σαπίλα του Ελληνικού ποδοσφαίρου και από την άλλη την αδυναμία της πολιτείας να αντιδράσει. Δεν είναι τυχαίο ότι καμία κυβέρνηση μέχρι τώρα δεν έχει ακουμπήσει σε κανένα επίπεδο τα μεγάλα αφεντικά των ομάδων, που συμβαίνει να είναι και τα μεγάλα αφεντικά του τόπου: οι μεγαλοεφοπλιστές, οι μεγαλοεργολάβοι και οι καναλάρχες.
Οι μόνοι που μπορούν να σταθούν σοβαρά απέναντι στη βία, στις δολοφονίες και στη σαπίλα του ελληνικού ποδοσφαίρου είναι οι οπαδοί.
Το οπαδικό κίνημα
Είναι αλήθεια ότι στην επικαιρότητα έρχονται πάντα τα περιστατικά βίας και χουλιγκανισμού μέσα κι έξω από τα γήπεδα. Είναι επίσης αλήθεια ότι στα γήπεδα διαμορφώνεται η κουλτούρα του χουλιγκανισμού, την οποία ενθαρρύνουν οι παράγοντες και η παρέμβασή τους στο άθλημα μέσα από χουλιγκάνικες συμπεριφορές, στημένα ματς, μαφιόζικες πρακτικές. Ωστόσο, η πλειοψηφία αυτών που πηγαίνει στα γήπεδα το κάνει γιατί απλά θέλει να δει μπάλα, να περάσει καλά, να διασκεδάσει. Και δεν είναι λίγες οι φορές που αυτός ο κόσμος, βλέποντας μπάλα αισθάνεται την ανάγκη να εκφραστεί και να έχει γνώμη για το παιχνίδι, για την εξέδρα, για τα εξωγηπεδικά ζητήματα, ακόμα και για κεντρικά κοινωνικά ζητήματα.
Τα τελευταία χρόνια για παράδειγμα γίνεται μια προσπάθεια συνεννόησης οπαδών διαφορετικών ομάδων για να αντιμετωπίσουν την απαγόρευση μετακινήσεων οπαδών που επέβαλε η προηγούμενη κυβέρνηση. Πριν δυο εβδομάδες οι οπαδοί του ΠΑΟΚ ευχαρίστησαν αυτούς του Πανιωνίου επειδή τους διευκόλυναν να σπάσουν την απαγόρευση και να παρευρεθούν στον αγώνα που έγινε στη Νέα Σμύρνη. Παλιότερα θυμόμαστε όλοι αντίστοιχα πανό να ανεβαίνουν σε διαφορετικά γήπεδα που κατήγγειλαν την αστυνομική βία και τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, έπαιρναν θέση για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, κατήγγειλαν τα μνημόνια. Επίσης διαφορετικές κινήσεις οπαδών για να διώξουν τη Χρυσή Αυγή από τα γήπεδα (οπαδοί Περιστερίου και ΑΕΚ). Όλες αυτές οι κινήσεις έδειξαν ότι υπάρχει το έδαφος και στην Ελλάδα να δημιουργηθεί ένα κίνημα οπαδών που να παίρνει θέση και να παρεμβαίνει.
Για να μπορέσει όμως να πάρει θέση για το χουλιγκανισμό θα πρέπει και αυτό να κάνει την υπέρβαση του. Είναι αυτό που πρέπει πρώτο να κινηθεί και να αποβάλει τέτοια στοιχεία και συμπεριφορές από τους κόλπους του. Είναι αυτό που πρέπει να σπάσει τους οργανικούς δεσμούς του με τις ΠΑΕ και τους προέδρους των ομάδων. Δεν μπορεί το οπαδικό κίνημα να εξυπηρετεί τα τεράστια οικονομικά και όχι μόνο συμφέροντα των προέδρων των ομάδων. Ακόμα θα πρέπει να στέκεται ενάντια σε μεθόδους συγκάλυψης που πολλές φορές επιχειρούν οι ΠΑΕ σε φαινόμενα οπαδικής βίας. Δεν μας κάνει πλέον καμία εντύπωση που ο δικηγόρος υπεράσπισης του ενός εκ των δυο οπαδών του ΠΑΟΚ για την δολοφονική επίθεση στον Βούλγαρο οπαδό είναι ο ίδιος που εκπροσώπησε τον πρόεδρο του ΠΑΟΚ στην υπόθεση της εισόδου του στον αγωνιστικό χώρο με το περίστροφο στην μέση σε έναν αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ.
Το οπαδικό κίνημα θα πρέπει, ενωμένο και χωρίς περιστροφές, να καταγγέλλει καθαρά και δημόσια τέτοιες πρακτικές. Είναι σημαντικό αυτό να γίνεται από τους οπαδούς των ομάδων των ατόμων που ήταν θύτες και όχι τα θύματα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση θα πρέπει όλοι οι σύνδεσμοι του ΠΑΟΚ να καταγγείλουν τέτοιες πρακτικές.
Δυστυχώς είμαστε μακριά ακόμα από τη δημιουργία ενός ενιαίου οπαδικού κινήματος που να μπορεί να δίνει ενιαίες μάχες για τα ζητήματα του γηπέδου. Για την απαγόρευση μετακινήσεων, για το «ιδιώνυμο» που καθιστά τον οπαδό «εγκληματία», στα μάτια της Δικαιοσύνης, για τα στημένα ματς και τις συμμορίες που εκμεταλλεύονται το παιχνίδι, για το χουλιγκανισμό που οδηγεί σε δολοφονίες οπαδών.
Θετικά παραδείγματα
Πολλοί από εμάς παρακολουθούμε με ενδιαφέρον κάποιες ομάδες στην υπόλοιπη Ευρώπη που δείχνουν να έχουν βρει έναν τρόπο παρέμβασης και δημόσιας τοποθέτησης: Στην Γερμανία πολλές ομάδες οπαδών παίρνουν καθαρή θέση σε πολιτικά ζητήματα όπως το προσφυγικό, ο ρατσισμός και η ομοφοβία. Στο Μόναχο, στο Ντόρτμουντ, στην Βρέμη και το Αμβούργο οι σκληροπυρηνικοί οπαδοί των ομάδων ανάρτησαν πανό με το σύνθημα «καλοδεχούμενοι οι πρόσφυγες» (refugees welcome). Στον αγώνα ανάμεσα στην Ντόρτμουντ και την Άιντραχτ Φρανκφούρτης σηκώθηκε ένα τεράστιο πανό στα χρώματα του ουράνιου τόξου που έγραφε «μαζί κατά της ομοφοβίας» ενώ τέλος οι οπαδοί της Μάιντς πρωτοστάτησαν ενάντια στην ομοφοβία με το σύνθημα «η αγάπη για το ποδόσφαιρο δεν έχει φύλο».
Πρόκειται για συγκεκριμένα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι γήπεδο δε σημαίνει αυτόματα και υιοθέτηση μιας κουλτούρας χουλιγκανισμού. Χρειάζεται και εδώ να βρούμε τρόπο να βοηθήσουμε τον κόσμο των γηπέδων που έχει τις ίδιες αγωνίες με εμάς να μπορέσει να εκφραστεί και να καταδικάσει το χουλιγκανισμό και τη σαπίλα που βρομίζει το αγαπημένο μας άθλημα. Για να μην θρηνήσουμε άλλα θύματα απλούς οπαδούς που έκαναν απλά αυτό που τους άρεσε.
