Συνέντευξη του δημάρχου της Μαριναλέντα, Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο στο σ. Μάριο Κωνσταντινίδη
Η Μαριναλέντα, μια κοινότητα 2700 κατοίκων στην Ανδαλουσία, μοιάζει με όαση στην καπιταλιστική έρημο. Την δεκαετία του 80 οι κάτοικοι της πρωταγωνίστησαν σε μια απεργία πείνας 700 ατόμων ενάντια στην πείνα για 13 μέρες. Σήμερα η πλειοψηφία των κατοίκων δουλεύουν στον αγροτικό συνεταιρισμό του El Humoso ή το δήμο. Παίρνουν όλοι τον ίδιο μισθό και πληρώνουν 15 ευρώ νοίκι.
Πραγματικότητα ή ουτοπία; Με αυτούς τους προβληματισμούς ταξίδεψα στην Μαριναλέντα πριν από λίγες μέρες. Η γλώσσα στάθηκε εμπόδιο για την επικοινωνία μου με τους κατοίκους. Όμως τα πρόσωπα τους δείχνανε χαρούμενα. Δείχνανε ότι δουλεύουν για τους εαυτούς τους και όχι για κάποιο αφεντικό. Μια εργαζόμενη μου επισήμανε ότι αν προσπαθήσω να βρω την τελειότητα στο χωριό θα δυσκολευτώ πολύ. “Για να προσεγγίσει κανείς την τελειότητα χρειάζεται διαρκή επανάσταση… Υπάρχουν πράγματα που έχουμε καταφέρει να αλλάξουν τελείως και άλλα που θα εξελιχθούν σιγά-σιγά…” Με αυτά τα λόγια στο μυαλό πήγα να βρω τον δήμαρχο του χωριού, Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο, στο γραφείο του.
Θέλω αρχικά να μου περιγράψετε πως η Μαριναλέντα καταφέρνει να έχει για 33 συνεχόμενα χρόνια στην εξουσία ένα αριστερό δήμαρχο σαν και εσάς. Πως ξεκίνησαν όλα;
Αρχικά οργανωθήκαμε συνδικαλιστικά στα τέλη της δεκαετίας του 70 και πολύ σύντομα παρουσιαστήκαμε στη πολιτική σκηνή μέσω του κόμματος των Ανδαλουσιανών αριστερών CUT. Αντιληφθήκαμε ότι η εξουσία δεν χρησίμευε για να βοηθά τον κόσμο. Δημιουργήσαμε δηλαδή ένα είδος εξουσίας ενάντια στην εξουσία. Καταλάβαμε ότι έπρεπε να δώσουμε φωνή σε αυτούς που δεν είχαν φωνή ή μάλλον καλύτερα σε αυτούς που δεν ακουγόταν η φωνή τους. Για να γίνει η δύναμη των εργατών ισχυρή, έπρεπε να υπάρξει συμμετοχή από τον κόσμο. Έτσι μετατρέψαμε τη συνέλευση ως το μοναδικό αποφασιστικο όργανο. Στη συνέλευση αποφασίζονται όλα, αν οι φόροι ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν, ποιοι θα είναι στη λίστα για τα σπίτια κ.ο.κ. Υπάρχει επίσης μια κάρτα την οποία μοιράζουμε από δρόμο σε δρόμο και σε αυτήν τη κάρτα οι κάτοικοι γράφουν τι έργα και αλλαγές θα ήθελαν να γίνουν στη γειτονιά τους..
Πώς καταφέρνετε παρόλα αυτά να παίρνετε όλοι τον ίδιο μισθό, υπάρχουν δουλειές για όλους τους κατοίκους του χωριού;
Κανένας πολίτης δεν γίνεται βάρος για το δήμο, καθένας ζει από την δική του δουλειά. Η ισότητα όμως στην πολιτική δεν έχει αξία αν δεν υπάρχει στην οικονομία, έπρεπε λοιπόν να χτυπήσουμε την ανεργία και ο μόνος τρόπος ήταν να αποκτήσουμε δική μας γη. Δημεύσαμε λοιπόν 2000 εκτάρια από τον τοπικό δούκα. Πετύχαμε τα χρήματα του εργάτη να επιστρέφουν σ’ αυτον. ‘Ολος ο κόσμος παίρνει τον ίδιο μισθό στον συνεταιρισμό, 47 ευρώ για 6,5 ώρες δουλειά για έξι μέρες την εβδομάδα.
Αν προσπαθούσατε να εντάξετε πολιτικά κάπου τους εαυτούς σας, που θα λέγατε ότι ανήκετε; Είστε μαρξιστές, αναρχικοί, σοσιαλιστές;
Το μυαλό και η αριστερή μου φιλοσοφία με έκανε να αντιληφθώ ότι λείπει ένα οικονομικό μοντέλο όπου τα κέρδη και το χρήμα δεν θα είναι ο Θεός που θα γονατίζουμε μπροστά του. Εμείς πιστεύουμε ότι η γη δεν ανήκει σε κανέναν, ανήκει σε αυτούς που την δουλεύουν όπως επίσης πιστεύουμε ότι η κατοικία πρέπει να είναι δικαίωμα όλων και για αυτό ο δήμος χτίζει μαζί με τους κατοίκους σπίτια τα οποία ανήκουν στο δήμο και νοικιάζονται από τους κατοίκους με 15 ευρώ το μήνα. Πιστεύουμε ότι η συμμετοχή του κόσμου στα κοινά είναι υποχρέωση όλων μας. Γνωρίζουμε την αναρχική σκέψη του Μπακούνιν, των πρώτων πραγματικών σοσιαλιστών, του Μάρξ, αυτό όμως που ζούμε σήμερα εδώ είναι μια αναγκαία κατάσταση που γέννησε η σύγχρονη πραγματικότητα.
Ξέρετε πολύς κόσμος μπορεί να αναρωτηθεί που βρίσκει όλα αυτά τα λεφτά ο δήμος και μπορεί να παρέχει τέτοιες ανέσεις στους κατοίκους του;
Εμείς κάνουμε διαρκώς συνελεύσεις και αποφασίζουμε από κοινού που θα αξιοποιηθούν τα λεφτά του δήμου. Όταν ο δήμος δεν έχει λεφτά αποφασίζουμε να τα διεκδικήσουμε από την τοπική διοίκηση της Ανδαλουσίας ή από την κεντρική διοίκηση. Η μία πηγή χρηματοδότησης είναι από τις κεντρικές διοικήσεις της χώρας και η άλλη είναι ο συνεταιρισμός που τα κέρδη του τα χρησιμοποιούμε προς όφελος όλων μας. Ο καπιταλισμός δεν επιτρέπει την διαφορά και εμείς αυτό που θέλουμε είναι ένα άλλο σύστημα και όχι τον καπιταλισμό.
Οι περισσότεροι κάτοικοι ζούνε από τον αγροτικό συνεταιρισμό; Τους μήνες που δεν καλλιεργείτε δεν υπάρχει ανεργία; Γιατί αν δεν υπάρχει και με τέτοιες συνθήκες εργασίας ίσως και εγώ να σκεφτόμουν να έρθω να ζήσω και να εργαστώ εδώ. Θα είχα εξασφαλισμένη δουλειά;
Πρακτικά δεν έχουμε ανεργία, εποχιακά ίσως αλλά όχι σε βαθμό που να μας ανησυχεί. Τώρα βέβαια με την κρίση σημειώνεται ανεργία γιατί πολύς κόσμος γυρνάει πίσω στο χωριό για να βρει δουλειά. Για να το αντιμετωπίσουμε πρόκειται να φτιάξουμε 250 νέες κατοικίες για τους ανθρώπους που έρχονται και να φτιάξουμε παλιές εγκαταστάσεις προκειμένου να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να μειώσουμε την ανεργία των ανθρώπων που επέστρεψαν. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε και άλλες θέσεις εργασίας στον συνεταιρισμό και να αξιοποιήσουμε και άλλους ανθρώπους στον κάμπο. Φυσικά και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα αν κάποιος θέλει έρθει να δουλέψει εδώ. Ωστόσο έχουν προτεραιότητα οι άνθρωποι που προέρχονται από την Μαριναλέντα. Εμείς καταφέραμε προς το παρόν να πάρουμε αυτά που μας ανήκουν. Αυτό θα πρότεινα να κάνει ο κόσμος και στην υπόλοιπη Ισπανία και στις άλλες χώρες.
Πως κρίνετε την πολιτική κατάσταση στην Ισπανία ; Πως θα αξιολογούσατε το έργο της υπάρχουσας κυβέρνησης;
Εμείς πιστεύουμε ακριβώς το αντίθετο από την κυβέρνηση. Πρώτα από όλα πρέπει να κάνουμε δημόσιες επενδύσεις. Η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν είναι ικανή σε καμία περίπτωση να αλλάξει την κρίση. Αυτό που κάνουμε εμείς και θα έπρεπε να κάνει και η κυβέρνηση θα ήταν να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και όχι αυτό που κάνει ο Θαπατέρο που περικόπτει τις δημόσιες δαπάνες και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων. Πιστεύω ότι οι ιδέες του σοσιαλιστικού κόμματος είναι ένα βήμα πριν από τον καπιταλισμό. Υπάρχει μια παροιμία στην Ανδαλουσία που λέει «πες μου τι κάνεις με το χρήμα σου και θα σου πω ποιος είσαι» και αυτό που κάνει ο Θαπατέρο είναι να στηρίζει τις τράπεζες που είναι υπεύθυνες για την παγκόσμια κρίση.
Η Μαριναλέντα είναι επίσης γνωστή για την εβδομάδα της ειρήνης αλλά και τις κόκκινες Κυριακές. Τι ακριβώς κάνετε αυτές τις μέρες;
Εμείς τις Κόκκινες Κυριακές τις λέμε ημέρες εθελοντικής εργασίας. Τις λέμε κόκκινες όταν δουλεύουμε στη πόλη και πράσινες όταν δουλεύουμε στον κάμπο. Πριν από μία τέτοια μέρα θα περάσουμε με ένα μεγάφωνο από τους δρόμους για να την αναγγείλουμε και μαζεύονται εθελοντές. Λέμε «τι θέλετε να κάνουμε», να καθαρίσουμε τους δρόμους, να φροντίσουμε τους κήπους, να βάψουμε τα κτήρια, να βοηθήσουμε κάποιον να χτίσει το σπίτι. Είναι ένας τρόπος να διατηρήσουμε ζωντανή την κοινότητα με ανθρώπους που συμμετέχουν και δείχνουν την αλληλεγγύη τους πρακτικά και όχι θεωρητικά. Σεβόμαστε την πίστη την θρησκευτική αλλά δεν την υιοθετούμε, όταν ξεκινάει η μεγάλη βδομάδα, ζούμε μια εναλλακτική βδομάδα με χορούς, τραγούδια και συναυλίες.
Στην Μαριναλέντα πέρα από παπά δεν υπάρχει και αστυνομία. Πόσο ασφαλείς μπορούν να νιώθουν οι κάτοικοι με κάτι τέτοιο;
Πρώτον, δόξα τω Θεώ δεν υπάρχει παπάς και δεύτερον, θεωρούμε ότι είναι τέλειο ότι δεν υπάρχει αστυνομία. Δεν χρειαζόμαστε προστασία, αν στο κόσμο υπήρχε ισότητα δεν θα χρειαζόταν τόσος στρατός και αστυνομία..
Γάμοι δεν γίνονται στην εκκλησία ; Κι αν θέλεις να εξομολογηθείς τι γίνεται;
Έρχεται ένας ιερέας από ένα άλλο χωριό για να κάνει την λειτουργία. Αν τώρα πρέπει να εξομολογηθείς μπορείς να το κάνεις και στον διπλανό σου. Κάνουμε πολλούς γάμους στην Μαριναλέντα… Οι περισσότεροι γίνονται στο δημαρχείο, δεν χρειαζόμαστε παπά για αυτό.
Τι γνωρίζετε για την Ελλάδα… Προφανώς έχετε μάθει για τους αγώνες που δίνουν οι εργαζόμενοι. Τι μήνυμα θα τους στέλνατε;
Μου φαίνεται φανταστικό αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα με τις διαδηλώσεις. Δεν γίνεται για άλλη μια φορά την κρίση των πλουσίων να την πληρώνουν οι φτωχοί. Κόβουνε τους μισθούς από τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους. Αυτό που γίνεται είναι μια ληστεία, μια βίαιη επίθεση. Η οικονομική μπουρζουαζία έχει δημιουργήσει την κρίση και στο τέλος την πληρώνουν οι υπόλοιποι. Οι κυβερνήσεις όλων των χωρών γονατίζουν μπροστά στο βωμό της αγοράς. Βάζουν τα χέρια τους στο δημόσιο χρήμα για να σώσουν την αγορά, ενώ θα έπρεπε να υπερασπιστούν τους εργάτες. Εμάς μας φαίνεται ωραίο που υπάρχει αντίδραση σε όλα αυτά. Υπάρχει ένα ρητό στην Ανδαλουσία που λέει «για να σταματήσει η λύσσα πρέπει να σκοτώσεις το σκύλο…». Έτσι, για να γλυτώσουμε από την πείνα, την ανεργία και τον πόλεμο πρέπει να σκοτώσεις τον καπιταλισμό. Πρέπει να πολεμήσουμε σε όλη την Ευρώπη τον καπιταλισμό, τα συνδικάτα είναι πουλημένα στην κυβέρνηση και για αυτό δεν κάνουν γενικές απεργίες, Μακάρι η Ευρώπη να ξυπνήσει με αυτή την κρίση γιατί δυστυχώς την κρίση την πληρώνουν κυρίως οι εργάτες.
