Δημοσιεύουμε διασκευή άρθρου του Τζον Χερντ από την οργάνωση «Επαναστατικός Σοσιαλισμός» (Socialismo Revolucionario – τμήμα της ISA στο ισπανικό κράτος).
Η ξεκάθαρη νίκη του δεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP) στις περιφερειακές εκλογές της Μαδρίτης που διεξήχθησαν την Τρίτη 4 Μάη αποτελεί ένα σαφές πλήγμα για τους εργαζόμενους, τη νεολαία και όλους όσους υπέφεραν τον τελευταίο χρόνο από την πανδημία COVID19. Ειδικά οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας, οι οποίοι προσπάθησαν με αυτοθυσία να αντισταθμίσουν την άθλια και ενίοτε εγκληματική διαχείριση της κρίσης από την περιφερειακή κυβέρνηση του PP, με επικεφαλής την Ισαβέλ Ντίας Αγιούσο, είναι λογικό να νιώθουν απογοήτευση. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα για τις ευθύνες της κυβέρνησης της Μαδρίτης, αρκεί να αναφέρουμε ότι στην αρχή της κρίσης τον Μάρτιο του 2020 οι ηλικιωμένοι στα ιδιωτικοποιημένα γηροκομεία αφέθηκαν κυριολεκτικά να πεθάνουν.
Η συμμετοχή σε αυτές τις εκλογές ήταν αυξημένη κατά 11% σε σχέση με το 2019, στο 75,9%, ποσοστό που είναι υψηλό για περιφερειακές εκλογές. Αυτό ήταν αντανάκλαση της πολωμένης ατμόσφαιρας της προεκλογικής εκστρατείας, μια από τις κορυφαίες στιγμές της οποίας ήταν οι σφαίρες και οι απειλές για την ζωή τους που έλαβαν ταχυδρομικά στελέχη της Αριστεράς, μεταξύ των οποίων και ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, ο ηγέτης της Unidas Podemos (συνεργασία της Ενωμένης Αριστεράς και των Ποδέμος), ο οποίος παραιτήθηκε από αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης για να ηγηθεί της εκστρατείας του κόμματος.
Αυτές οι εκλογές είχαν ξεκάθαρους νικητές και ηττημένους. Το PP αύξησε τον αριθμό των εδρών του κατά 35 και κέρδισε περίπου 864.000 επιπλέον ψήφους. Το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα Ciudadanos έχασε και τις 26 έδρες του και πάνω από 500.000 ψήφους, οι οποίες πιθανότατα πήγαν κυρίως στο PP. Το ακροδεξιό-νεοφασιστικό VOX κέρδισε μία ακόμη έδρα, έχοντας 13 συνολικά, και επιπλέον 35.000 ψήφους.
Το PSOE, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που ηγείται της κεντρικής ισπανικής κυβέρνησης, ήταν ο μεγάλος χαμένος, καθώς από το μεγαλύτερο κόμμα με τις περισσότερες ψήφους και έδρες το 2019 έγινε το τρίτο κόμμα πίσω από το Más Madrid, μια παλαιότερη μετριοπαθή διάσπαση των Podemos.
Η Αγιούσο και το PP πιθανότατα θα καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση με τη στήριξη ή την ψήφο ανοχής του VOX.
Παρά την προεκλογική εκστρατεία του Πάμπλο Ιγκλέσιας, η οποία είχε μεγάλη δημοσιότητα λόγω του προφίλ του, οι Unidas Podemos (UP) κέρδισαν μόνο τρεις επιπλέον έδρες και είχαν μια μέτρια αύξηση των ψήφων.
Αν και οι εκλογές αποτυπώνουν μόνο ένα στιγμιότυπο των διαθέσεων και των εξελίξεων στην κοινωνία, οι εκλογές της Μαδρίτης θέτουν ορισμένα βασικά ερωτήματα τα οποία πρέπει να τεθούνε.
Αντιπροσωπεύουν τα εκλογικά αποτελέσματα μια μετατόπιση προς τα δεξιά στη Μαδρίτη και το ισπανικό κράτος;
Το PP και το VOX χαρακτήρισαν τις εκλογές ως μια επιλογή μεταξύ «Ελευθερίας ή Κομμουνισμού», ενώ ο Ιγκλέσιας αντέτεινε ότι επρόκειτο για «Δημοκρατία ή Φασισμό». Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας έλαβε μέσω ταχυδρομείου τέσσερις σφαίρες με απειλητικά μηνύματα εναντίον της ζωής του, της συντρόφου του και των γονέων του. Σε ραδιοφωνικό ντιμπέιτ, προκάλεσε την υποψήφια του VOX να καταδικάσει τις απειλές θανάτου και όταν εκείνη αρνήθηκε, αποχώρησε από το ντιμπέιτ, ακολουθούμενος από τους υποψηφίους του PSOE και του Más Madrid.
Η καμπάνια του Ιγκλέσιας βρήκε ανταπόκριση σε αρκετούς εργαζόμενους και κυρίως στη νεολαία, μπροστά στην απειλή που αντιπροσωπεύει η ακροδεξιά. Ωστόσο, μια τέτοια εκστρατεία που γίνεται μόνο κατά την προεκλογική περίοδο είναι πολύ «λίγη» σε σχέση με αυτό που απαιτείται από άποψη κινητοποίησης των δυνάμεων της Αριστεράς. Επιπλέον, ο Ιγκλέσιας είχε ήδη συγκεντρώσει αρνητικά σχόλια λόγω της συμμετοχής του στην κυβέρνηση συνασπισμού.
Η οργάνωση «Socialismo Revolucionario» (ISA στο ισπανικό κράτος), την εποχή του σχηματισμού της κυβέρνησης συνασπισμού PSOE – UP (στις αρχές του 2020) υποστήριζε:
«Αυτή η απομάκρυνση από τους δρόμους και η πλήρης προσαρμογή στο θεσμικό παιχνίδι είχε ήδη προκαλέσει στους UP την απώλεια πολλών ψήφων και εδρών κατά τη διάρκεια των τελευταίων εκλογών και η βάση υποστήριξής της θα μπορούσε να μειωθεί περαιτέρω υπέρ άλλων δυνάμεων που θεωρούνται περισσότερο “αντισυστημικές”. Από αυτή την άποψη, το ακροδεξιό VOX θα μπορούσε να θεωρηθεί από αρκετούς ως δύναμη κατά του συστήματος και να συγκεντρώσει ακόμη μεγαλύτερη υποστήριξη».
Δυστυχώς η προοπτική αυτή επιβεβαιώθηκε από τα γεγονότα και τώρα ο Ιγκλέσιας ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του Podemos και από την πολιτική συνολικά, λόγω της αποτυχίας της στρατηγικής του.
Η Αγιούσο κατάφερε να ξεπεράσει το σκάνδαλο με τους θανάτους στα γηροκομεία, τις συνέπειες της πολυετούς υποχρηματοδότησης των υπηρεσιών υγείας της Μαδρίτης από το PP, που είχε ως αποτέλεσμα ο αριθμός των κρουσμάτων COVID19 να είναι υψηλότερος στην περιοχή και τη γενικότερη αποτυχία της διαχείρισης της κρίσης από το PP. Η Αγιούσο εμφανίστηκε ως μια εκδοχή «Ισπανού Τραμπ», υπερασπιζόμενη την «ελευθερία» να κρατήσει την οικονομία σε λειτουργία ενάντια στις επιβολές της κυβέρνησης του PSOE. Επικαλούμενη την «ελευθερία» των «Μαδριλένων», αγνόησε τις συστάσεις της κυβέρνησης να κλείσει την έντονη νυχτερινή ζωή της πρωτεύουσας ως μέτρο ενάντια στην πανδημία και επέμεινε να κρατήσει ανοιχτά τα μπαρ και τα εστιατόρια, παρά τα μερικά από τα υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης από COVID-19 στη χώρα. Η Αγιούσο, με τη βοήθεια των ΜΜΕ κατάφερε με αυτόν τον τρόπο να κινητοποιήσει υπέρ της ένα στρώμα μικροεπιχειρηματιών στις εκλογές.
Η Αγιούσο και ο εθνικός ηγέτης του PP, Πάμπλο Κασάδο, παρουσιάζουν τη νίκη τους ως το πρώτο βήμα για να απαλλαγούν από την ισπανική κυβέρνηση υπό τον Πέδρο Σάντσεθ. «¡Madrid es España!» (Η Μαδρίτη είναι Ισπανία) φώναζαν τη νύχτα των εκλογών καθώς δέχονταν τα συγχαρητήρια του VOX.
Το VOX καλεί ανοιχτά να απαγορευτούν όλα τα κόμματα που υποστηρίζουν τη «διάλυση του ισπανικού κράτους», συμπεριλαμβανομένων των κομμάτων υπέρ της ανεξαρτησίας στην Καταλονία και τη χώρα των Βάσκων! Η επιτυχία της Δεξιάς στη Μαδρίτη θα επιδεινώσει περαιτέρω τα άλυτα εθνικά ζητήματα.
Οι εκλογές ήταν μια ευκαιρία και μια δοκιμασία για την Αριστερά. Στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας ο Ιγκλέσιας προσφέρθηκε να διεξάγει κοινή εκστρατεία ενάντια στη Δεξιά με το Más Madrid και άλλες αριστερές δυνάμεις, οι οποίες όμως αρνήθηκαν. Η ασυμφωνία της Αριστεράς αποτέλεσε παράγοντα απογοήτευσης για πολλούς εργαζόμενους και νέους.
Οι εκλογές της Μαδρίτης αποκάλυψαν μια περαιτέρω πόλωση της κοινωνίας, μεταξύ τάξεων, περιφερειών και εθνών στα πλαίσια του Ισπανικού Κράτους. Έθεσαν επίσης επί τάπητος τις πραγματικές πολιτικές του PP και των εταίρων του από το VOX.
Το VOX δεσμεύτηκε σε μια σειρά αιτημάτων που διατύπωσε η υπερσυντηρητική καθολική οργάνωση Hazte Oír (Κάνε τον εαυτό σου να ακουστεί) πριν από τις εκλογές. Ο κατάλογος αυτός περιλαμβάνει τη δέσμευση να περιοριστεί το δικαίωμα στην άμβλωση και να καταργηθούν οι περιφερειακοί νόμοι που προστατεύουν τους ανθρώπους από διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού.
Αλλά δεν είναι μόνο το VOX που υποστηρίζει αυτές τις υπεραντιδραστικές ιδέες. Πριν η Αγιούσο ανακηρυχθεί για πρώτη φορά πρόεδρος της Μαδρίτης, δήλωσε στην εφημερίδα EL PAÍS τον Ιανουάριο του 2019 ότι «η άμβλωση δεν είναι δικαίωμα της γυναίκας». Άλλες δηλώσεις της περιελάμβαναν απόψεις όπως: «Δεν ποινικοποιώ κανέναν, αλλά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό [των γυναικών που κάνουν έκτρωση] είναι μετανάστριες ή φτωχές γυναίκες που το κάνουν για δεύτερη ή τρίτη φορά». Από την άλλη πλευρά, αν η Αγιούσο προσπαθήσει να εφαρμόσει αυτές τις οπισθοδρομικές απόψεις ως πρόεδρος της Μαδρίτης, πιθανότατα να συναντήσει μαζική αντίσταση στους δρόμους από το γυναικείο κίνημα που έχει δώσει μεγάλους αγώνες την προηγούμενη περίοδο!
Τα καθήκοντα της Αριστεράς
Οι εκλογές της Μαδρίτης δείχνουν με ξεκάθαρο τρόπο τα καθήκοντα που έχει μπροστά της η Αριστερά. Η δεξιά και η ακροδεξιά είναι οργανωμένες και έχουν συγκεκριμένους στόχους που θέλουν να πετύχουν. Ο αντιδραστικός τους λόγος αποτελεί πλέον τη νέα «κανονικότητα» στα ΜΜΕ και ακόμη και στις καθημερινές τηλεοπτικές εκπομπές.
Η Αριστερά πρέπει να χτίσει τις δυνάμεις της και στελέχη που θα έχουν το θάρρος να καταγγέλλουν τους φασίστες, αλλά και που θα προχωρήσουν με τόλμη πέρα από μια αόριστη «υπεράσπιση της δημοκρατίας» και θα διατυπώσουν ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα που θα φέρει πραγματική αλλαγή στις ζωές των ανθρώπων της εργατικής τάξης. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ηττηθούν οι ακροδεξιές και φασιστικές ιδέες, είναι μέσα από την ενότητα της εργατικής τάξης γύρω από ένα πρόγραμμα για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας. Γενικόλογα δημοκρατικά καλέσματα που κινούνται στα πλαίσια του συστήματος δεν εμπνέουν και θα ενθαρρύνουν μόνο την αντίδραση. Ιδιαίτερα εν μέσω της κρίσης του Covid, η εργατική τάξη είναι απαραίτητο να συσπειρωθεί γύρω από ένα πρόγραμμα που μπορεί να παρέχει δωρεάν ποιοτική υγειονομική περίθαλψη για όλους και να εγγυάται την προστασία των εισοδημάτων και του βιοτικού επιπέδου.
Είναι αξιοσημείωτο ότι μερικές από τις τεχνικές προπαγάνδας που χρησιμοποίησε το VOX είχαν ήδη δοκιμαστεί στη Γερμανία από τους Ναζί.
Το VOX έβαλε στο επίκεντρο της εκστρατείας του τα χρήματα που κοστίζουν στην κυβέρνηση της Μαδρίτης οι ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες, γεμίζοντας την πόλη με γιγαντοαφίσες, και οι λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν ενάντια στον Πάμπλο Ιγκλέσιας, όπως «αρουραίος» και «καμπούρης», αντικατοπτρίζουν τις στρατηγικές που χρησιμοποίησε το ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ για να κερδίσει εκατομμύρια ψήφους ως υποστήριξη στην προσπάθειά του να διώξει και να εξοντώσει όχι μόνο τους Εβραίους αλλά και τους ανάπηρους και τους ασθενείς.
Η νίκη της Δεξιάς στη Μαδρίτη αποτελεί ένα σοβαρό προειδοποιητικό χτύπημα και η Αριστερά πρέπει να το συζητήσει ανοιχτά και επειγόντως με όλα εκείνα τα τμήματα της κοινωνίας που θέλουν να αντισταθούν. Είναι ιδιαίτερα επείγον να αντιμετωπιστεί η αυξημένη απήχηση που είχε το VOX σε ορισμένες εργατικές συνοικίες και να ξεκινήσουν αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές εκστρατείες, ιδιαίτερα στη νεολαία.
Είναι σαφές ότι το αποτέλεσμα των εκλογών αντανακλά μια διαμαρτυρία ενάντια στις πολιτικές της κυβέρνησης συνασπισμού και τους χειρισμούς της στην κρίση του COVID19. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, οι εργαζόμενοι έθεσαν τη ζωή τους σε κίνδυνο και κράτησαν την οικονομία και την κοινωνία σε λειτουργία, ωστόσο δεν υπήρξε σχεδόν καμία αληθινή φωνή στο κοινοβούλιο που να εκφράζει τις ανάγκες και τις αιτήματα της εργατικής τάξης. Καμία φωνή δεν ακούστηκε ενάντια στις τράπεζες, τις πολυεθνικές και τις μεγάλες εταιρείες που επωφελούνται από την πανδημία και απολύουν εργαζόμενους. Παρά τον συνασπισμό PSOE-UP δεν υπήρξε καμία συζήτηση στο κοινοβούλιο για ένα ριζοσπαστικό/σοσιαλιστικό πρόγραμμα για να βγει η κοινωνία από αυτήν την τραγική κατάσταση. Η εκλογική ήττα είναι επίσης το βαρύ τίμημα που πλήρωσε η Αριστερά γύρω από το UP, για τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση του PSOE που βασίζεται σε μια νεφελώδη «εθνική ενότητα».
Πολλοί άνθρωποι της εργατικής τάξης και της Αριστεράς θα απογοητευτούν με αυτό που συνέβη στη Μαδρίτη, αλλά οι συνθήκες της καθημερινότητας μας αναγκάζουν να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε – δεν μπορούμε να «παραιτηθούμε». Μέρος αυτού του αγώνα είναι να κατανοήσουμε πως προέκυψε το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών και να βγάλουμε τα συμπεράσματα από τα λάθη που έχουν γίνει για να εξοπλιστούμε καλύτερα για τις μάχες που έρχονται.
