Του Νίκου Αναστασιάδη
Η κατάσταση στην Μέση Ανατολή γίνεται για ακόμα μια φορά κρίσιμη και εφιαλτική. Στο Ιράκ η βία δεν μειώνεται, υπάρχει νέα αναζοπύρωση του κουρδικού με πιθανότητα εμπλοκής της Τουρκίας, το Ιράν επιμένει στο πυρηνικό του πρόγραμμα, ενώ μια σειρά εξελίξεις σε άλλα καθεστώτα στην περιοχή (Σ. Αραβία, Αίγυπτος) ωθούν την κατάσταση στην κρίση. Οι τελευταίες εξελίξεις στην Παλαιστίνη και στον Λίβανο φέρνουν αυτές τις χώρες για άλλη μια φορά στο μάτι του κυκλώνα, όπως έκαναν και το προηγούμενο καλοκαίρι.
Ισραήλ – Παλαιστίνη: Πάλι σε αδιέξοδο
Μέσα στον Μάϊο είδαμε για άλλη μια φορά τις πολεμικές συγκρούσεις να κλιμακώνονται. Είδαμε ομάδες της Χαμάς και της Φατάχ να συγκρούονται για άλλη μια φορά, καθώς και μεγάλης κλίμακας επιθέσεις από την πλευρά του ισραηλινού στρατού. Όλα αυτά με φόντο τον οικονομικό στραγγαλισμό της Παλαιστινιακής Αρχής (Π.Α.) από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, που έχει οδηγήσει σε φαινόμενα αποσύνθεσης της παλαιστινιακής κοινωνίας.
Μα γιατί συγκρούονται μεταξύ τους;
Εκ πρώτης όψεως, η σύγκρουση μεταξύ Χαμάς και Φατάχ μοιάζει περίεργο φαινόμενο. Σε μια χώρα που βιώνει μια τεράστια εθνική καταπίεση από τον Ισραηλινό στρατό κατοχής, θα περίμενε κανείς οι δύο μεγαλύτερες οργανώσεις να παλεύουν με κριτήριο την προστασία του παλαιστινιακού πληθυσμού και όχι να κάνουν πόλεμο μεταξύ τους. Για να το καταλάβουμε πρέπει να δούμε το χαρακτήρα αυτών των οργανώσεων.
Φατάχ: Η φθορά
Η Φατάχ (η οργάνωση που ίδρυσε ο Αραφάτ) στις τελευταίες εκλογές έχασε σημαντικό μέρος της υποστήρηξης που είχε από τους παλαιστίνιους. Ο λόγος για αυτό ήταν τα τεράστια φαινόμενα διαφθοράς από την διακυβέρνηση της όλα αυτά τα χρόνια. Η ανέχεια μέσα στην οποία ζει το μεγαλύτερο μέρος του παλαιστινιακού πληθυσμού ερχόταν σε ευθεία αντίθεση με μια μειοψηφία αστών και ανώτερων κρατικών υπαλλήλων που συνέχιζαν να πλουτίζουν. Ήταν όμως και η υποχωρητική στάση που κρατούσε απέναντι στο Ισραήλ. Όταν έπεσαν οι αυταπάτες για μια αξιοπρεπή λύση του προβλήματος μέσω των διεθνών οργανισμών (κάτι που προπαγάνδιζε η Φατάχ), έπεσε και το ποσοστό υποστήριξης της.
Χαμάς: Είναι λύση;
Η Χαμάς (που αντιπροσώπευε την πιο ριζοσπαστική πτέρυγα του ισλαμισμού) πήρε την πλειοψηφία στις εκλογές πατώντας πάνω στην αγανάκτηση των παλαιστινίων. Οι ελπίδες αποδείχτηκαν όμως φρούδες. Γιατί η προοπτική που ευαγγελίζεται η Χαμάς δεν δίνει καμία λύση στα προβλήματα του παλαιστινιακού λαού. Γιατί εξακολουθεί να βλέπει το Ισραήλ σαν μια ενιαία οντότητα, χωρίς ταξικούς διαχωρισμούς στο εσωτερικό του, που απλά πρέπει να διαλυθεί ή να καταργηθεί. Ταυτόχρονα, μακροπρόθεσμα θα θέλανε να δημιουργήσουν ένα ισλαμικό καθεστώς.
Ένας οδικός χάρτης για τους εργαζόμενους
Όλα αυτά τα χρόνια αποδείχθηκε ότι είναι αδύνατο ο ισραηλινός στρατός να νικηθεί με την δύναμη των όπλων, και ότι οι διεθνείς οργανισμοί, συμφωνίες και συνθήκες αδυνατούν να λύσουν το πρόβλημα. Χρειάζεται λοιπόν κάτι άλλο.
Για να το ανακαλύψουμε αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στο εσωτερικό του Ισραήλ. Τον τελευταίο καιρό, και με αφορμή τις περικοπές που ψηφίστηκαν με τον προϋπολογισμό του 2007, μια σειρά από εργατικοί χώροι έχουν αναγγείλει απεργίες, ενώ υπάρχουν και κινητοποιήσεις σε εξέλιξη (φοιτητικό κίνημα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης, συμβασιούχοι στα ταχυδρομεία, κτλ). Απεργίες έχουν αναγγείλει οι σιδηροδρομικοί, οι εργαζόμενοι στην εταιρία ηλεκτρισμού, οι δικαστικοί υπάλληλοι, οι εργαζόμενοι στις αερομεταφορές, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι υπάλληλοι της Κεντρικής Τράπεζας, οι γιατροί και νοσηλευτές, οι λιμενεργάτες και πολλοί άλλοι.
Από την άλλη πλευρά του τείχους, οι παλαιστίνιοι εργαζόμενοι μένουν για μήνες απλήρωτοι, ενώ πολλές οικογένειες συντηρούνται με μόνο ένα μισθό (μια και η ανεργία αγκαλιάζει μαζικά στρώματα του πληθυσμού).
Ένας κοινός αγώνας των εργαζομένων από τις δύο πλευρές θα μπορούσε να απαντήσει στα προβλήματα της περιοχής. Γιατί αυτή η σύγκρουση έχει στοιχίσει χιλιάδες ζωές και την οικονομική καταστροφή για τους εργαζόμενους και των δύο εθνοτήτων.
Ποιοι είναι απέναντι;
Αυτό δεν είναι βέβαια κάτι εύκολο. Είναι η μόνη κατεύθυνση όμως που απομένει για τους δύο λαούς. Σε αυτή την μάχη θα έχουν βέβαια να αντιμετωπίσουν εκτός από τα όπλα του Ισραηλινού στρατού (που παρέχονται αφειδώς από τις ΗΠΑ), και τους δικούς τους ηγέτες. Από την μια τις ηγεσίες της Φατάχ και της Χαμάς που δεν μπορούν να προσφέρουν διέξοδο. Από την άλλη τους ξεπουλημένους ηγέτες των συνδικάτων στο Ισραήλ (ο μισθός του προέδρου της ΓΣΕ είναι ίδιος με αυτόν του προθυπουργού και 30 φορές μεγαλύτερος από τον βασικό μισθό) που δεν κάνουν τίποτα για να συντονίσουν τους αγώνες. Δεν έχουν όμως άλλη λύση για να βγουν από το αδιέξοδο.
Λίβανος: Νέα σύγκρουση φουντώνει την κρίση
Εδώ και δύο χρόνια ο Λίβανος βρίσκεται σε διαρκή κρίση. Από την δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Χαρίρι πέρασε στον πόλεμο του Ισραήλ με την Χεσμπολάχ, και τώρα στις συγκρούσεις του στρατού με ισλαμικές οργανώσεις από τους καταυλισμούς παλαιστίνιων προσφύγων.
Η κατάσταση στα στρατόπεδα
Την στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, οι συγκρούσεις της ισλαμικής Φατάχ-ελ-Ισλάμ με τον λιβανικό στρατό στο στρατόπεδο Νάχρ-ελ-Μπαρέντ συνεχίζονται. Το ακριβές μέγεθος της σύγκρουσης δεν είναι ακόμα γνωστό, μια και έχει απαγορευτεί η προσέγγιση της περιοχής στους πάντες, ακόμα και σε δημοσιογράφους και μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων.
Το Νάχρ-ελ-Μπαρέντ είναι ένα από τα προσφυγικά στρατόπεδα παλαιστινίων στο Λίβανο, κοντά στην Τρίπολη, που υπολογίζεται ότι διαμένουν 35-40.000 άτομα. Η κατάσταση σε αυτά τα στρατόπεδα είναι τραγική. Ο παλαιστινιακός πληθυσμός μένει υποχρεωτικά σε αυτά, χωρίς τις κατάλληλες υποδομές, και χωρίς να έχει το δικαίωμα να εργαστεί έξω από αυτά. Οι παλαιστίνιοι, πολλοί από αυτούς πρόσφυγες 2ης και 3ης γενιάς, στερούνται βασικών δικαιωμάτων, και δεν έχουν καν το δικαίωμα σε προσωπική ιδιοκτησία. Οι συνθήκες αυτές ευνοούν βέβαια την ανάπτυξη ισλαμικών οργανώσεων.
Η Φατάχ-ελ-Ισλάμ είναι μια ακραία ισλαμική οργάνωση (δεν έχει σχέση με την Φατάχ της Παλαιστίνης) που προσδιορίζεται πολιτικά κοντά στην Αλ-Κάϊντα. Οι πρόσφατες συγκρούσεις ήρθαν να ενισχύσουν ένα ήδη τεταμένο κλίμα στην εσωτερική κατάσταση.
Κυβέρνηση σε νευρική κρίση
Η επίθεση του λιβανικού στρατού στο Νάχρ-ελ-Μπαρέντ είναι ένδειξη της νευρικής κρίσης στην οποία βρίσκεται η κυβέρνηση του Φουάντ Σινιόρα. Ειδικά μετά τον πόλεμο με το Ισραήλ, έχει χάσει την κοινωνική υποστήριξη, και ο μόνος λόγος που κρατιέται στην κυβέρνηση είναι η στήριξη από τις ΗΠΑ (σε οικονομική βοήθεια και στρατιωτικό εξοπλισμό).
Η Χεσμπολάχ βγήκε σημαντικά ενισχυμένη από την περσινή μάχη με τον ισραηλινό στρατό, αλλά δεν μπορεί να ενώσει όλους τους Λιβανέζους και να προσφέρει μία λύση για να βγει η κοινωνία από την κρίση.
"Ιρακοποίηση";
Αυτή είναι η λέξη που χρησιμοποιείται πλέον συχνά για να περιγράψει την εσωτερική κατάσταση στην Λίβανο. Φαινόμενα σαν την τελευταία σύγκρουση στο Νάχρ-ελ-Μπαρέντ, τείνουν να γενικευτούν και απειλούν την συνοχή της κοινωνίας, που είναι πολυεθνική. Μια πιθανή έξαρση της βίας στον Λίβανο θα επηρεάσει την κατάσταση και στην Παλαιστίνη αλλά και στο Ιράκ, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Αυτός είναι και ο λόγος της τελευταίας στροφής στην αμερικάνικη εξωτερική πολιτική, όπου δέχτηκε να συνδιαλεχθεί με τους "κακούς" του Ιράν. Βλέπουν, οι πιο διορατικοί αμερικάνοι αστοί, ότι δεν μπορούν να βγάλουν μόνοι τους το φίδι από την τρύπα και προσπαθούν να εμπλέξουν και τοπικές δυνάμεις, όσο και αν αυτό τους στοιχίζει. Και πάλι όμως, στα πλαίσια του καπιταλισμού, όσο δηλαδή δεν λύνονται τα προβλήματα της φτώχειας, της ανεργίας, της εξαθλίωσης και της υπανάπτυξης, δεν θα μπορέσουν να βρουν μακροχρόνιες λύσεις σε προβλήματα όπως το μεσανατολικό. Αυτοί το δημιούργησαν, εμείς θα πρέπει να το λύσουμε.
