Του Χάρη Σιδέρη
Η έναρξη των διαπραγματεύσεων για το μέλλον του Κοσσόβου έχει επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα. Από το 1974, όταν βάσει του τότε καταστατικού χάρτη το Κόσοβο απέκτησε εσωτερική αυτονομία (Σοσιαλιστική Αυτόνομη Επαρχία του Κοσόβου λεγόταν τότε) σαν κομμάτι της Σερβίας, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Η περιοχή αριθμεί περίπου 2.200.000 κατοίκους εκ των οποίων το 88% είναι Αλβανοί και το 7% Σέρβοι. Το υπόλοιπο 5% αφορά Βόσνιους, Τούρκους και άλλες μειονότητες.
Ιστορική αναδρομή
Οι αγώνες των Αλβανών Κοσσοβάρων για ανεξαρτησία απέκτησαν μεγάλη έκταση τη δεκαετία του ’80. Η άνοδος του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στην ηγεσία της Σερβίας το 1989 παρέτεινε το πρόβλημα. Μετά την πτώση του “υπαρκτού σοσιαλισμού”, ως ηγέτης του Σοσιαλιστικού κόμματος της Σερβίας πλέον, ο Μιλόσεβιτς επένδυσε στο σερβικό εθνικισμό για την εδραίωση του στην εξουσία και μείωσε την αυτονομία της επαρχίας του Κοσόβου. Αυτή η πολιτική οδήγησε σε νέα ανάφλεξη που απείλεισε να παρατείνει τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία για χρόνια. Το Κόσσοβο αποτέλεσε το πρόσχημα για την επί 78μέρες βομβαρδισμό της Σερβίας από τις ΗΠΑ την άνοιξη του 1999.
Σχέδιο Αχτισάαρι
Το σχέδιο του Φιλανδού μεσολαβητή Μάρτι Αχτισάαρι προβλέπει την εκτεταμένη αυτονομία του Κοσσόβου. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για αναγνώριση της ανεξαρτησίας του αλλά για παράδοσή του από την κηδεμονία της Σερβίας στην κηδεμονία του ΟΗΕ δηλ. του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Η Δύση δεν θέλει και άλλα προβλήματα στα Βαλκάνια και έτσι προσπαθεί να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα. Δηλαδή να ικανοποιήσει και τους Σέρβους και τους Κοσσοβάρους ώστε να αποτελούν πεδίο δράσης των πολυεθνικών χωρίς εθνικισμούς και εντάσεις και με κυβερνήσεις απόλυτα ελεγχόμενες από τη Δύση. Η Ρωσία από την άλλη μεριά προασπίζοντας τα δικά της συμφέροντα αντιτάσσεται στο σχέδιο. Το σχέδιο προβλέπει ότι το Κόσσοβο θα μπορεί να συμμετέχει σε διεθνείς οργανισμούς, να έχει έδρα στον ΟΗΕ, να υπογράφει διεθνείς συνθήκες, να ελέγχει τα σύνορα, να διαθέτει στρατό και υπηρεσίες πληροφοριών, σημαία και εθνικό ύμνο.
ΚΚΕ και ΣΥΝ
Το ΚΚΕ πιστό στην πολιτική του Μιλόσεβιτς αντιτάσσεται στην ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου προτείνοντας στην ουσία τη συνέχιση της υπάρχουσας κατάστασης χωρίς όμως την παρουσία της στρατιωτικής δύναμης του ΟΗΕ δηλαδή τον έλεγχο του Κοσόβου από τη σέρβικη αστική τάξη. Δεν παίρνει υπ’ όψιν τη διάθεση των εργαζομένων και της νεολαίας των δύο βασικών εθνοτήτων της περιοχής και ουσιαστικά προτείνει μια μονομερή «λύση» του προβλήματος, που κανένα ουσιαστικό όφελος δε θα έχει για τους Αλβανούς και Σέρβους Κοσοβάρους.
Ο ΣΥΝ κάνει λόγο για «αμοιβαία αποδεκτή λύση στη βάση του διεθνούς δικαίου», ενώ δεν ξεχνάει και “την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας η οποία πρέπει να διασφαλιστεί”. Μια τέτοια θέση καλλιεργεί αυταπάτες για το ρόλο που μπορεί να παίξει το διεθνές δίκαιο (αλήθεια, ποιον εξυπηρετεί;), αλλά και για το ρόλο της Ε.Ε. ως εγγυητή της ειρήνης στην περιοχή.
Υπάρχει διέξοδος;
8 χρόνια στην δικαιοδοσία του ΟΗΕ, το Κόσοβο έχει οδηγηθεί σε οικονομικό μαρασμό και συνεχείς συγκρούσεις στο εσωτερικό του. Η ανεργία προσεγγίζει το 40% και η φτώχεια θερίζει.
Η πρόταση για αυτονομία δεν ικανοποιεί κανέναν και αυτό φαίνεται από τις αιματηρές συγκρούσεις διαδηλωτών με την αστυνομία στο Κόσσοβο και την πρώτη διαδήλωση μετά την εποχή Μιλόσεβιτς 15.000 Σέρβων στο Βελιγράδι ενάντια στο σχέδιο. Τα εθνικά προβλήματα δεν μπορούν να βρουν λύση στα πλαίσια του καπιταλισμού. Μόνο το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση των Αλβανών και Σέρβων Κοσσοβάρων μπορεί να ανοίξει το δρόμο για μια λύση στο ζήτημα του Κόσσοβο. Απαραίτητο στοιχείο είναι η επικοινωνία και ο κοινός αγώνας Σέρβων και Αλβανών εργαζομένων μέσα από την δημιουργία ανεξάρτητων συνδικάτων και νέων αριστερών κομμάτων με στόχο την ανατροπή των εθνικιστικών και φιλοκαπιταλιστικών κυβερνήσεων και στις 2 περιοχές και το διώξιμο των ιμπεριαλιστών από την περιοχή.
