Συνέντευξη με τον σ. Ρομπέρτο Πέρεζ,
μέλος του «Επαναστατικού Σοσιαλισμού» (αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στην Ισπανία)
-
Σύντροφε Ρομπέρτο, η δημιουργία του Podemos («Μπορούμε») και ακόμη περισσότερο η εκλογική του επιτυχία στις πρόσφατες ευρωεκλογές όπου πήρε 8% ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία. Ποιες ήταν οι αιτίες πίσω από την εμφάνιση του;
Οι αιτίες για την εμφάνιση του Podemos (Ποδέμος) έχουν να κάνουν με την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην ισπανική κοινωνία και την αναζήτηση πολιτικών λύσεων από μεγάλα τμήματα των εργαζομένων και της νεολαίας. Την τελευταία περίοδο υπήρξαν διάφορες προσπάθειες παρόμοιες με αυτή του Podemos, προσπάθειες να καλυφτεί το κενό που δημιούργησε η κρίση των παραδοσιακών κομμάτων – και ιδιαίτερα του PSOΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ισπανίας, ισπανικό αντίστοιχο του ΠΑΣΟΚ).
Το βασικό κόμμα της Αριστεράς, η «Ενωμένη Αριστερά», απέτυχε να αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία και να ανοιχτεί στη νέα γενιά που πολιτικοποιήθηκε μέσω του κινήματος των Αγανακτισμένων το 2011. Η έλλειψη εσωτερικής δημοκρατίας, ριζοσπαστικού προγράμματος και η συνεργασία με το PSOE σε κάποιες περιοχές, πχ στην Ανδαλουσία, οδήγησε μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας στο συμπέρασμα ότι η «Ενωμένη Αριστερά» δεν έχει ουσιαστικές διαφορές από τα παραδοσιακά κόμματα. Την ίδια ώρα, η έμφαση που έδωσε το Podemos στην δημοκρατική συμμετοχή και την ενεργή εμπλοκή των πολιτών στα κοινά, το έκανε πολύ συμπαθές σαν μια νέα, «καθαρή» και μη δοκιμασμένη φωνή.
-
Τι επίδραση είχε η επιτυχία του Podemos στην υπόλοιπη Αριστερά; Σε ποια κατάσταση βρίσκεται αυτή την στιγμή;
Η επίδραση ήταν πολύ σημαντική. Η ηγεσία της «Ενωμένης Αριστεράς» αναγκάστηκε να προχωρήσει ήδη σε αλλαγές, πχ πλέον οι υποψήφιοι της στις εκλογές θα επιλέγονται με εσωτερικές εκλογές και όχι απευθείας από την ηγεσία.
Η δημιουργία του Podemos έχει προκαλέσει επίσης μεγαλύτερη πόλωση στην εσωκομματική διαμάχη που υπήρχε ήδη στην «Ενωμένη Αριστερά» σχετικά με το πως πρέπει να προχωρήσει το κόμμα και έχει ενισχύσει την θέση της αριστερής αντιπολίτευσης μέσα στο κόμμα – της «Κριτικής Αριστεράς».
Η «Ενωμένη Αριστερά» αύξησε τις ψήφους της κατά 1 εκατομμύριο στις ευρωεκλογές, αλλά αυτή η αύξηση είναι εντελώς αναντίστοιχη με τις δυνατότητες που υπήρχαν. Το Podemos έχει αρχίσει να καλύπτει το πολιτικό κενό που υπάρχει στην χώρα. Επιπλέον, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις που έλαβαν χώρα μετά τις εκλογές, το άθροισμα των ποσοστών του Podemos, της Ενωμένης Αριστεράς και των αριστερών εθνικιστών δείχνουν καθαρά την δυνατότητα μιας νίκης της Αριστεράς σε περίπτωση συνεργασίας.
Αυτή η εξέλιξη έχει εντείνει πολύ την συζήτηση για μια πιθανή συνεργασία στις επερχόμενες περιφερειακές και δημοτικές εκλογές. Μέχρι τότε βέβαια, μεσολαβεί πολύς χρόνος και η κατάσταση είναι ρευστή, οπότε τίποτα δεν είναι βέβαιο.
-
Όσον αφορά το Podemos, πιστεύεις πως έχει σταθερές βάσεις ή μπορεί να εξαφανιστεί την επόμενη περίοδο;
Το Podemos είναι βασισμένο σε έναν μικρό κύκλο διανοούμενων και δεν έχει δημοκρατικές δομές στο εσωτερικό του. Είναι πιθανό να αντιμετωπίσει προβλήματα πολιτικής συνοχής στους επόμενους μήνες καθώς θα προσπαθεί να χτίσει τοπικές οργανώσεις.
Αυτή την στιγμή το πρόγραμμα του δεν είναι πιο ριζοσπαστικό από αυτό της Ενωμένης Αριστεράς. Αν δεν υιοθετήσει ένα ριζοσπαστικό, σοσιαλιστικό πρόγραμμα, δεν θα μπορέσει να αποτελέσει μια πραγματική πολιτική εναλλακτική απέναντι στα κόμματα του κεφαλαίου και υπάρχει ο κίνδυνος να χάσει την δυναμική του.
-
Υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ της ανόδου του Podemos και του γεγονότος ότι δεν έχει υπάρξει δυναμική εμφάνιση της ακροδεξιάς, τουλάχιστον ακόμα;
Η Αριστερά έχει ακόμη χρόνο για να μπορέσει να χτίσει ένα ενιαίο μέτωπο στην βάση ενός συγκεκριμένου προγράμματος που να μπορεί να προσφέρει απαντήσεις στα προβλήματα που βιώνει η ισπανική κοινωνία. Όμως αυτός ο χρόνος δεν είναι άπειρος. Βέβαια, η δημιουργία του Podemos έχει προχωρήσει πολύ αυτή την διαδικασία
Αυτή την περίοδο η ακροδεξιά έχει ενισχύσει την δράση της και έχει αυξήσει τις επιθέσεις της, όμως δεν έχει μπορέσει να χτίσει μια σοβαρή κοινωνική βάση. Στην πρόσφατη περίοδο είχαμε την ανάπτυξη δεξιών λαϊκιστικών κομμάτων, ενώ και στο ίδιο το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα, υπάρχουν πολλά ακροδεξιά στοιχεία.
Έτσι, ο κίνδυνος της ακροδεξιάς είναι υπαρκτός, αλλά προς το παρόν τα πράγματα είναι πολύ πιο ευνοϊκά για την Αριστερά παρά για την Ακροδεξιά.
-
Με ποιον τρόπο νομίζεις ότι θα επηρεάσει την Αριστερά γενικά η άνοδος του Podemos στα ζητήματα του προγράμματος και της ανάγκης για πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση του χτισίματος ενός Ενιαίου Μετώπου;
Ούτε το Podemos, ούτε η Ενωμένη Αριστερά έχουν ένα πρόγραμμα που να προωθεί την άρνηση πληρωμής του δημοσίου χρέους και την σύγκρουση με τους τραπεζίτες και την ΕΕ – πόσο μάλλον συνολικά με το καπιταλιστικό σύστημα. Όμως υπάρχουν δυνάμεις και στους δυο σχηματισμούς που θέλουν να παλέψουν για την υιοθέτηση ενός ριζοσπαστικού, σοσιαλιστικού προγράμματος.
Όλοι τους θα συμφωνήσουν –τουλάχιστον λεκτικά– στην ανάγκη ενός Ενιαίου Μετώπου της Αριστεράς. Εμείς από την πλευρά μας καλούμε και το Podemos και την Ενωμένη Αριστερά να υιοθετήσουν θέσεις όπως η άρνηση πληρωμής του δημοσίου χρέους, η εθνικοποίηση των τραπεζών κάτω από εργατικό έλεγχο και η πάλη για μια σοσιαλιστική Ευρώπη. Επιπλέον, τους καλούμε να στηρίξουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση για τις εθνικές μειονότητες στην χώρα, να απορρίψουν από θέση αρχής κάθε συνεργασία με τα κόμματα που εφαρμόζουν τις πολιτικές λιτότητας και να δημιουργήσουν πραγματικά δημοκρατικές δομές στο εσωτερικό τους – συμπεριλαμβανομένων συνελεύσεων των δυνάμεων της Αριστεράς για την επεξεργασία του προγράμματος και την επιλογή των υποψηφίων για τις επερχόμενες εκλογές.
-
Σε ποια φάση βρίσκεται η ταξική πάλη και ποιες είναι οι προοπτικές για το εργατικό κίνημα την επόμενη περίοδο;
Υπάρχουν ακόμα πολύ σκληρές μάχες αλλά σε μικρό ή τοπικό επίπεδο. Αυτό έχει βασικά να κάνει με την εγκατάλειψη της ιδέας ενός γενικευμένου απεργιακού αγώνα από πλευράς των συνδικαλιστικών ηγεσιών μετά τις εξαιρετικά επιτυχημένες γενικές απεργίες κατά την διάρκεια του 2012.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ταξική πάλη «σιγοβράζει» και ταυτόχρονα βρισκόμαστε σε μια περίοδο που σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας βγάζει πολιτικά συμπεράσματα. Την ίδια ώρα, ενώ στην επιφάνεια φαίνεται πως η οικονομία δεν βρίσκεται πια σε ελεύθερη πτώση όπως μια προηγούμενη περίοδο, το βάθεμα της κοινωνικής κρίσης και το κλείσιμο των εργοστασίων συνεχίζουν στους ίδιους ρυθμούς.
Η εμφάνιση του Podemos μπορεί να δώσει μια νέα και γρήγορη ώθηση στην ταξική πάλη, που με την σειρά της μπορεί να βαθύνει την πολιτικοποίηση των εργαζομένων. Βέβαια, χωρίς την παρουσία ενός ισχυρού επαναστατικού πόλου εντός της Αριστεράς και του εργατικού κινήματος αυτές οι σημαντικές ευκαιρίες μπορούν εύκολα να χαθούν. Το χτίσιμο αυτού του επαναστατικού πόλου είναι το βασικό καθήκον που έχει μπροστά του ο «Επαναστατικός Σοσιαλισμός».
